سرویس سیاست مشرق- در میان انبوهی از گزارش‌ها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل بانام «ویژه‌های مشرق» شمارا در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامه‌های کشور قرار می‌دهیم.
در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید.
*******
روزنامه‌های امروز یکشنبه ۱۴ اسفندماه در حالی چاپ و منتشر شد که بررسی علل مسمومیت دانش آموزان، تفاهم آژانس با ایران در جریان سفر فشرده رافائل گروسی به تهران و خوش‌بینی در بازار ارز در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.
سفر مدیرکل آژانس به تهران که از چند ماه پیش گمانه‌زنی‌های زیادی را از بازه زمانی آن به خود اختصاص داده بود، روزنامه دنیای اقتصاد درباره ابعاد این سفر نوشته است:
به رغم این توافقات احتمالی اما منطق حکم می‌کند ایران در این مقطع فعلی که برجامی در کار نیست و در بهترین حالت تمرکز غرب روی توافق موقت است، گامی فراتر برندارد و همچنان اهرم‌های خود را برای سنجش واکنش غرب به سفر گروسی حفظ کند. به‌ویژه نشست فصلی شورای حکام و خروجی آن می‌تواند در ورود جدی‌تر تهران به روند همکاری با آژانس و تسهیل آن تاثیر قابل‌توجهی داشته باشد. این مساله می‌تواند زمینه‌ساز و فراهم‌کننده تصویر پیش رو در حوزه‌هایی چون تبادل زندانیان و آزادسازی درآمدهای بلوکه شده باشد و در گام سوم زمینه‌ای برای ارزشیابی دوباره میز مذاکره برای احیای برجام یا توافقات تاکتیکی و موقت باشد.
این روزنامه در ادامه می‌نویسد:
همان‌گونه که گروسی در کنفرانس خبری گفت که مذاکرات احیای برجام در دستور کار است و ادامه دارد و توافقی که قرار است به آن برسیم کمک‌کننده به احیای برجام خواهد بود. در چنین فضایی محتمل است که روز دوشنبه با صدور قطعنامه‌ای مواجه نشویم و این مساله می‌تواند مانع ازتصاعد بحران شود و فضا را برای تداوم توافقات تاکتیکی بین ایران و غرب و ایران و آژانس فراهم کند. با این حال نمی‌شود تضمین داد که این روند منجر به حل و فصل تمامی مسائل شود، چرا که احتمال بروز اختلاف همچنان وجود دارد و با توجه به نقش متغیرهای مداخله‌گر چون جنگ اوکراین که به تعبیر انریکه مورا برای اروپا بسیار مهم است و حتی از برنامه هسته‌ای نیز فوری‌تر است، می‌توان انتظار داشت که این کشاکش همچنان تا ماه‌های اوت و سپتامبر ادامه پیدا کند.
روزنامه هم‌میهن نیز از عدم حل مشکلات میان ایران و آژانس خبر داده است، جالب توجه آنکه روزنامه‌های اصلاح‌طلب برخلاف ۸ ساله گذشته نگاه منفی نسبت به برجام پیدا کرده‌اند!
این روزنامه رادیکال نوشته است:
با توجه به سفرهای قبلی رافائل گروسی به تهران باید بسیار محتاطانه با اظهارات او برخورد کنیم زیرا در سفرهای قبلی اظهاراتی داشت که در تهران به آن اشاره نکرد. شاید علت اینکه موارد حساس و مهم را در ایران مطرح نکرد به رویکرد دیپلماسی گروسی برمی‌گردد. بر این اساس نمی‌توان صحبت‌های روز گذشته گروسی را ملاک نظرخواهی دانست زیرا ممکن است که بعد از بازگشت، در جلسه شورای حکام اظهاراتی داشته باشد که با آن چیزی که در ایران عنوان کرده، متفاوت باشد و خروجی آن واکنش تند کشورهای اروپایی و صدور قطعنامه علیه کشورمان را شاهد باشیم. از این‌رو باید منتظر ماند و دید خروجی این سفر به صدور قطعنامه منجر می‌شود یا نه.
روزنامه آرمان امروز در گزارشی با عنوان گزارش گروسی؛ سیاسی یا منصفانه؟ نوشته است:
شاید نکته قابل تامل در صحبت های گروسی آن لحظه ای بود که عنوان کرد بنده اطمینان خاطر دارم که شاهد پیشرفت در همه حوزه ها خواهیم بود البته در این مسیر با چالش‌هایی نیز رو به رو می شویم و برخی موارد وجود دارد که باید با هم آن ها را انجام داده و حل و فصل کنیم تا ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی بتوانند اعتمادسازی و اعتماد افزایی کنند.
روزنامه اعتماد نیز بر خلاف دورانی که مسئولیت روابط عمومی وزارت خارجه را برعهده داشت، این‌بار در نقش منتقد ظاهر شده و می‌نویسد:
سفر رافائل گروسی به تهران در حالی اتجام گرفت که بر دامنه اختلاف‌ها یا مسائل نیازمند رایزنی بیشتر میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی افزوده شده است. سطح غنی‌سازی در ایران با توجه به پیدا شدن ذرات اورانیوم غنی‌شده تا ۸۳ درصد، کاهش نظارت آژانس بر تاسیسات هسته‌ای ایران به دلیل پایان یافتن اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی، افزایش ذخایر مواد غنی شده تا ۶۰ درصد و اختلاف‌های باقی مانده میان دوطرف درباره مواد پیدا شده در سه مکان اعلام نشده در ایران عملا پرونده مشترک میان دو طرف را که نیازمند کار فوری است قطور و قطورتر کرده است.
اعتماد نوشته است:
بسته به نتیجه سفر گروسی، ایالات متحده و همچنین بریتانیا، فرانسه و آلمان تصمیم خواهند گرفت که آیا پیش‌نویس قطعنامه محکومیت ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که قرار است هفته آینده در وین تشکیل شود، ارایه کنند یا خیر. گروسی آخرین بار در مارس سال گذشته (۲۰۲۲) در سفری که متمرکز حل اختلاف‌های پادمانی با ایران بود به تهران سفر کرده بود. الجزیره نیز در گزارشی درباره سفر گروسی به تهران نوشت: رافائل گروسی با ماموریت دستیابی به تفاهم با ایران در مورد موضوعات مورد اختلاف پادمانی که می‌تواند بر حیات برجام هم تاثیر بگذارد راهی تهران شد.
روزنامه ایران در سرمقاله خود با عنوان تصاعد بحران به ضرر کیست؟ نوشته است:
اکنون امریکا و کشورهای غربی بخوبی متوجه هستند که وضعیت ایران و جهان در سال ۲۰۲۳ نه تنها مانند سال ۲۰۰۳ (سال‌های ابتدایی پرونده‌سازی برای ایران) نیست که حتی شباهتی به سال ۲۰۱۳ (سال‌های آغاز مذاکرات برجامی) نیز ندارد. کشورهای غربی به این فهم رسیده‌اند که دیگر مسیر شورای امنیت و صدور قطعنامه علیه ایران با بهانه‌سازی غرب مسدود شده است. دولت‌های مختلف به خصوص بازیگران دارای حق وتو و قدرتمند جهانی عضو شورای امنیت ادعای غنی‌سازی ۸۴ درصدی و سایت‌های ادعایی اعلام نشده در دهه هفتاد را بهانه‌جویی آشکار غرب می‌دانند.
علاوه بر این در رویکرد جدید ایران، اراده پاسخ متقابل سیاسی-امنیتی در برابر بازی سیاسی-امنیتی غرب مسأله‌ای رعب آور برای دشمنان ایران تلقی می‌شود. دوری کشورهای اروپایی از فعال‌سازی مکانیزم ماشه و همچنین تردید جدی طرف مقابل در کلید زدن این پلن بخوبی نشان می‌دهد، این کشورها تصاعد بحران در شرایط فعلی جهانی و به خصوص در وضعیت دست و پنجه نرم کردن اروپا با جنگ اوکراین را به نفع خود نمی‌دانند.
توافق ایران و آژانس برای افزایش تعاملات، موضوع تیتر یک روزنامه وطن امروز است، این روزنامه می‌نویسد:
در پایان سفر رافائل گروسی به تهران نکته‌ای که بیش از هر مساله‌ای جلب توجه می‌کند نحوه همکاری ایران با آژانس است. تعریف هرگونه همکاری جدید با این نهاد بین‌المللی که نقش واسط برجام را بر عهده داشته و دارد، باید منوط به تضمین بازگشت آمریکا به اجرای تعهدات و اطمینان حاصل کردن از آن باشد. اعطای مجوز بیشتر به آژانس برای بازرسی‌های گسترده‌تر و بازگشت دسترسی‌های سابق آژانس در صورتی می‌تواند توجیه داشته باشد که این موارد بخشی از اجزای توافق باشد، در غیر این صورت آنگونه که یک منبع دیپلماتیک در گفت‌وگو با خبرگزاری فرانسه ادعا کرده هدف گروسی از سفر به ایران بازگرداندن روابط با تهران به بالاترین سطوح و تضمین دسترسی بیشتر به سایت فردو و بازرسی‌های بیشتر است.
روزنامه کیهان نیز در یکی از کگزارش‌های خود از درز امنیتی گروسی اظهار نگرانی کرده و نوشته است:
دیروز آقای رافائل گروسی در برنامه‌ای که مسئولان محترم کشورمان ترتیب داده بودند با جمعی از اساتید دانشگاه‌ها، محققان، پژوهشگران و صاحب‌نظران فناوری هسته‌ای کشورمان ملاقاتی طولانی داشت و در جریان فعالیت هسته‌ای آنها قرار گرفت! چرا!؟ این ملاقات با کدام هدف و برای رسیدن به کدام مقصود و منظوری صورت گرفته و چه ضرورتی داشته است!؟ بی‌تردید اطلاعاتی که آقای گروسی از «اساتید دانشگاه‌ها، محققان، پژوهشگران و صاحب‌نظران فناوری هسته‌ای کشورمان» به دست آورده است، بی‌کم و کاست در اختیار رژیم صهیونیستی قرار خواهد گرفت! چ
چه کسانی سراغ مسمومیت دختران رفتند؟
شرافت‌نداشتن مدعیان «زن زندگی‌آزادی» آن‌قدر غلیظ شده که عطاء‌الله مهاجرانی باکی ندارد آنها را در نوشته‌ای به‌خاطر مسمومیت دختران مدرسه‌ای خطاب قرار دهد و بگوید این خرابکاری چیزی از جنس شرافت خودتان است.
روزنامه جوان درباره آخرین اظهار نظر وزیر اصلاحات نوشته است:
بدون تردید همان‌گونه که ملت ایران در ۲۲ بهمن، توهم انقلاب سوم را به خاک سپرد، موج مسمومیت تمام می‌شود. امنیت یک موضوع و مسئله ملی است. هم وظیفه دستگاه‌های نظامی و انتظامی و امنیتی است و هم مسئولیت همه ملت ایران. این نکته را در طنجه از کارگر شهرداری آموختم، پرسیدم چرا خیابان کثیف است، گفت تنظیف وظیفه ماست و نظافت وظیفه شهروندان. همه خانواده‌ها شایسته است نسبت به امنیت هوشیار باشند. در لندن وقتی در مترو نشسته‌اید، بارها این پیام را می‌شنوید: "اگر بسته مشکوکی دیدید، بلافاصله با این شماره تماس بگیرید. " این پیام که هر روز و شب بارها تکرار می‌شود، تأکیدی است بر این نکته مهم که امنیت یک مسئله و امر ملی است. دانش‌آموزان و اولیای مدارس و همسایگان مدارس دریابند!