ریل‌گذاری ماه‌های اخیر در حوزه سیاست‌خارجی جمهوری‌اسلامی درحال ثمردهی است و روند تحولات منطقه‌ای و جهانی، به‌ویژه در حوزه غرب‌آسیا، از شکل‌گیری روندهای جدید در خاورمیانه و خلیج‌فارس حکایت دارد.

سرویس سیاست مشرق- در میان انبوهی از گزارش‌ها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل بانام «ویژه‌های مشرق» شمارا در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامه‌های کشور قرار می‌دهیم.

در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید.

*******

روزنامه‌های امروز سه شنبه ۱۹ اردیبهشت ماه در حالی چاپ و منتشر که ترکیه در دام دوقطبی انتخاباتی، ابعاد تازه واگذاری خودرو به نهادها و سایه تکرار ۹۹ بر سر بورس در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.

ریل‌گذاری ماه‌های اخیر در حوزه سیاست‌خارجی جمهوری‌اسلامی درحال ثمردهی است و روند تحولات منطقه‌ای و جهانی، به‌ویژه در حوزه غرب‌آسیا، از شکل‌گیری روندهای جدید در خاورمیانه و خلیج‌فارس حکایت دارد؛ روندهایی که مسیر خروج از زیرسایه نظم هژمونیک آمریکایی را در پیش گرفته است؛ از جمله آن پرونده برجام است.

روزنامه همشهری درباره گره‌گشایی از پرونده دیپلماسی در دولت سیزدهم نوشته است:

افزایش محسوس سطح رفت‌وآمدهای دیپلماتیک جمهوری‌اسلامی و رایزنی‌های انجام شده دراین چارچوب، نشان‌دهنده عزم تهران برای پیشبرد اهداف ترسیمی در حوزه‌های «دیپلماسی اقتصادی» و «دیپلماسی همسایگی» است؛ موضوعی که ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امورخارجه در نشست‌خبری دیروز خود نیز بر آن تأکید کرد. بررسی گام‌های برداشته شده ازسوی تهران با هدف گره‌گشایی از مشکلات حوزه دیپلماسی و سیاست‌خارجی و برداشتن گام‌های روبه‌جلو دراین عرصه، نشان می‌دهد جمهوری‌اسلامی تا میزان قابل‌توجهی در شکل‌دهی به روندها و رویکردهای منطقه‌ای موفق عمل کرده است.

در ادامه این گزارش آمده است:

سیر صعودی روابط جمهوری‌اسلامی با دولت‌های عربی، یکی دیگر از دستاوردهای تهران در پیشبرد «دیپلماسی همسایگی» به‌حساب می‌آید، موضوعی که سخنگوی وزارت امورخارجه در نشست‌خبری دیروز خود نیز بر آن تأکید و تصریح کرد تبادل هیأت‌ها برقرار است و شاهد اتفاق‌های مثبتی نیز دراین حوزه بوده‌ایم. روند روبه‌جلوی مناسبات با کشورهای امارات، عربستان و کویت از یک‌سو و شکل‌گیری چشم‌انداز جدید در روابط ایران با مصر، بحرین و اردن ازسوی دیگر، نشان‌دهنده حرکت منطقه درمسیر راهبردی نوین است.

روزنامه هم‌میهن در یادداشتی به قلم ولی نصر مشاور اوباما نوشته است که در سالگرد برجام تنها باید با آمریکایی‌ها توافق جامع کرد، در این یادداشت آمده است:

برای واشنگتن و متحدانش، یک توافق منطقه‌ای گسترده مزایای زیادی خواهد داشت. این توافق هم به‌عنوان مدیریت بحران عمل می‌کند، هم به محدود کردن بیشتر فعالیت‌های هسته‌ای ایران کمک می‌کند و هم محدودیت‌های دائمی و اقدامات شفاف‌سازی را در برنامه هسته‌ای تهران ایجاد می‌کند و از رقابت میان همسایگان ایران برای تطابق با فناوری چرخه سوخت هسته‌ای تهران جلوگیری می‌کند. به‌عبارت دیگر، این توافق، توافقی به مراتب بادوام‌تر و قدرتمندتر از برجام خواهد بود. اگر این توافق تنش‌ها را بین ایران و همسایگانش کاهش دهد، به ایالات متحده این امکان را می‌دهد که بیشتر بر نگرانی‌های دیگر و سیاسی مهمی مانند تغییرات آب‌وهوایی و رقابت قدرت‌های بزرگ تمرکز کند. مهمتر از همه - و برخلاف یک برجام احیاشده - این توافق در واقع امکان وقوع را دارد. ممکن است بلندپروازانه به نظر بیاید، اما جهان به ترتیباتی نیاز دارد که در آن، مسائل هسته‌ای و منطقه‌ای را با هم ادغام کند. البته اگر بخواهید ثبات پایدار در خاورمیانه ایجاد کنید و برای دست‌یافتن به این امر گاهی اوقات جاه‌طلبی ضروری است. گاهی اوقات، بهترین راه برای حل یک مشکل آزاردهنده، بزرگتر کردن آن است.

در حالی که هم‌میهن توافق منطقه‌ای بدون آمریکا را بیهوده می‌داند، روزنامه ایران از نظم جدید منطقه بدون نفوذ غرب خبر داده و نوشته است:

امریکا گرچه طی سال‌های اخیر کوشیده بود با تقویت همپیمانان خود در منطقه خاورمیانه، عرصه عمل ایران را محدود کند اما به نظر می‌رسد در نزاع خودساخته‌ای که با کشورمان چه با حضور نظامی مستقیم و چه با ابزار حمایت از تروریسم تکفیری بر سر نفوذ منطقه‌ای رقم زده، حاصلی جز شکست نیافته است. به این ترتیب واشنگتن پس از آنکه در جنگ‌های نیابتی فرسایشی درمانده شد و از سوی دیگر خود به شکست سیاست فشار حداکثری علیه ایران در عرصه دیپلماسی و تحریم‌ها اعتراف کرد، زمان را مناسب دید تا بر راهبردی در خاورمیانه متمرکز شود که نقطه کانونی آن حمایت از عادی‌سازی رابطه اسرائیل و کشورهای عربی و همچنین سرمایه‌گذاری عمده بر عملیات‌های اطلاعاتی و نیابتی علیه نیروهای نظامی برون‌مرزی جمهوری اسلامی بود.

روزنامه ایران نوشته است:

راهبردی که عملاً امکان اجرای آن با توافق تهران و ریاض به عنوان دو بازیگر مهم منطقه از میان رفته و تصمیم‌گیرندگان در امریکا را به موضع‌گیری‌های شتابزده و سفرهای سراسیمه به منطقه وادار کرده است. موضع‌گیری اخیر مشاور امنیت ملی امریکا ناظر به چنین فضایی صورت گرفته است. «سالیوان» پرونده هسته‌ای و مذاکرات نیمه‌تمام وین را دستاویزی برای دامن زدن به تنش‌های دیپلماتیک جدید قرار داده و تلویحاً مسئولیت همه اقدامات تخریبگرانه اسرائیل علیه فعالیت‌های هسته‌ای ایران را متوجه امریکا کرده است.

روزنامه خراسان نیز در سرمقاله خود با عنوان برجام در برزخ حیات و مرگ می‌نویسد:

روزهای سخت و دردناک برجام در اتاق مراقبت های ویژه در حال گذر است و همه همچنان که از بلند شدن این بیمار رو به موت ناامیدند اما دلشان هم نمی خواهد مرگ قطعی را اعلام کنند. ظریف همچنان معتقد است آمریکا بدون هیچ جایگزینی، منافع همه - به ویژه آمریکایی ها و ایرانی ها- را به خطر انداخته و در این مسیر تنها به منافع اسرائیل اندیشیده تا یک دستاورد دیپلماتیک منحصر به فرد را از بین ببرد و این یعنی برای بازگشت، ایالات متحده نباید به ریسمان پوسیده ای به نام نتانیاهو دست بیندازد و امیدوار باشد که جایگزین بهتری برای برجام است.

قاتل‌ها را معرفی کنید!

تشکیل هیئت ویژه بررسی ناآرامی‌های سال گذشته به دستور رئیس‌جمهور سید ابراهیم رئیسی، سوژه گزارش برخی روزنامه‌ها شده است.

روزنامه جوان نوشته است:

بیش از ۸۰ نیروی حافظ امنیت طی کمتر از سه ماه به دست اهالی آشوب و اغتشاش به شهادت رسیدند و اگر سخن نعمت احمدی - در مقام یک حقوقدان رسانه‌ای- درست باشد، باید حداقل بیش از ۸۰ دادگاه فقط برای قاتلان این شهدا برگزار می‌شد و حکم قتل نیروی حافظ امنیت هم که روشن است؛ یعنی بالای ۸۰ قصاص به نفس. پس چرا چنین نشده است؟
اصلاح‌طلبان مثل همیشه که همه چیز را از چارچوب تنگ جناحی خود می‌بینند، هیئت ویژه رسیدگی را هم می‌خواهند به فضای تار و پرحاشیه سیاسی‌کاری ببرند. باید از آقای حقوقدان بپرسیم فهرست قاتل‌ها را طبق همان چیزی که گفته، «اطلاع‌رسانی درست» انجام شده، به رسانه‌ها بگوید و فهرست احکام اجرایی شده در مورد آن‌ها را هم بیان کند تا روشن شود ادعای او در مورد تبعیض بین طرف‌های درگیر و ایجاد تلویحی تشکیک در ذهن مخاطب چقدر منطبق بر واقع است.