سرویس جهان مشرق - ارتش ایران اگرچه شاید مجهزترین یا هزینه‌برترین ارتش منطقه نباشد، اما قطعاً بزرگ‌ترین و قوی‌ترین ارتش خاورمیانه است. همین قدرت و اقتدار نظامی تا کنون بسیاری از تهدیدهای فرامرزی را از کشور دور کرده و بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را از تعدی به خاک ایران بر حذر داشته است. نشریه‌ی آمریکایی «۱۹۴۵» اخیراً طی گزارشی تحت عنوان «موشک‌ها و پهپادهای قاتل: ارتش ایران چه‌قدر قدرتمند است؟ [۱]» بخشی از نقاط قوت ارتش ایران نسبت به همتایان خاورمیانه‌ایش را برشمرده است. آن‌چه در ادامه می‌خوانید، متن گزارش ۱۹۴۵ است.

«افتخار» اولین شکار هوابه‌هوا توسط جنگنده‌ی اف-۱۴ متعلق به یک خلبان ایرانی است که تنها چند روز پس از آغاز جنگ ایران و عراق، یک هلیکوپتر «میل می-۲۵» (نسخه‌ی صادراتی هلیکوپتر تهاجمی می-۲۵)، یا به قول خود خلبان‌های شوروی «تانک پرنده» را منفجر کرد. «جلیل زندی» (تصویر بالا در کنار یک فروند اف-۱۴ «تامکت») خلبان ایرانی، را با ۱۱ شکار موفق در جریان جنگ ایران و عراق، به عنوان موفق‌ترین خلبان اف-۱۴ می‌شناسند. روی هم رفته، عملکرد نیروی هوایی ایران با استفاده از جنگنده‌های اف-۱۴ در جریان جنگ با عراق، فراتر از انتظار بود و گزارش‌های موجود حاکی از آن است که در جریان این جنگ ۱۶۰ هوانورد عراقی شکار اف-۱۴های ایرانی شده‌اند. (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› بلوف‌های توخالی بایدن/ روزنامه کنگره: آمریکا مقابل ایران گزینه نظامی ندارد

›› آیا واقعاً «همه گزینه‌ها» روی میز است؟ / اگر توافق نشود، چه می‌شود؟

لازم به ذکر است که مشرق صرفاً جهت اطلاع نخبگان و تصمیم‌گیران عرصه سیاسی کشور از رویکردها و دیدگاه‌های محافل رسانه‌ای-اندیشکده‌ای بین‌المللی این گزارش را منتشر می‌کند و دیدگاه‌ها، ادعاها و القائات این گزارش‌ لزوماً مورد تأیید مشرق نیست.

رئیس‌جمهور ایران اخیراً، در مراسم سالانه‌ی روز ارتش[۲]، در بحبوحه‌ی شعله‌ور شدن تنش‌ها میان جمهوری اسلامی و دولت یهودی، تهدیدات علیه اسرائیل را تکرار کرد. ارتش اسرائیل به دنبال حملات راکتی و پهپادی متعدد علیه شهرهای اسرائیل، به دارایی‌های مختلف مرتبط با ایران در سوریه حمله کرده است. رئیس‌جمهورْ ابراهیم رئیسی سخنان خود را در حالی بیان کرد[۳] که هواپیماهای جنگنده، بالگردها، و شناورهای ایرانی در این مراسم، که به صورت زنده از تلویزیون دولتی این کشور پخش شد، شرکت داشتند. رئیسی گفت[۴]: «دشمنان، به‌ویژه رژیم صهیونیستی، این پیام (اقتدار نظامی ایران) را دریافت کرده‌اند: کوچک‌ترین اقدامی علیه کشور، پاسخ سختی از جانب نیروهای مسلح دربر خواهد داشت و با نابودی (شهرهای اسرائیلی) حیفا و تل‌آویو همراه خواهد بود[۵].» رهبران ایران مکرراً همین دو شهر اسرائیل را تهدید می‌کنند.

«ابراهیم رئیسی» رئیس‌جمهور ایران، در کنار مقامات و فرماندهان ارشد نظامی، در مراسم رژه‌ی روز ارتش در تاریخ ۲۹ فروردین ۱۴۰۲ شرکت می‌کند، در حالی که سرلشکر «عبدالرحیم موسوی» فرمانده‌ی کل ارتش ایران، به وی گزارش می‌دهد. پهپادی که در تصویر در حال عبور از مقابل جایگاه است، یک فروند پهپاد انتحاری «آرش» است. رئیسی طی سخنرانی خود در همین مراسم اسرائیل را تهدید کرد که اگر «کوچک‌ترین اقدامی» علیه ایران انجام دهد، ایران تل‌آویو و حیفا را نابود خواهد کرد. (+)

تصویر منتسب به پهپاد انتحاری «آرش-۲» مجهز به جست‌وجوگر اپتیکی. ایران می‌گوید این پهپاد را با برد ۲۰۰۰ کیلومتری برای هدف قرار دادن تل‌آویو و حیفا ساخته است. ایران همچنین موشکی تحت عنوان «سجیل» ساخته است که می‌تواند مسیر تهران-تل‌آویو را در عرض فقط هفت دقیقه طی کند. پیش از «ابراهیم رئیسی» رئیس‌جمهور ایران، آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر عالی ایران، نیز تهدید کرده بود که اگر اسرائیلی‌ها دست از پا خطا کنند، ایران تل‌آویو و حیفا را با خاک یکسان خواهد کرد. (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› آرش-۲: تل‌آویو و حیفا چگونه با خاک یکسان خواهند شد؟

›› تهران-تل‌آویو در ۷ دقیقه: ۵ سلاح قدرتمند ایران به روایت نشریه آمریکایی

›› دکترین بگین: اگر اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران حمله کند، چه می‌شود؟

مراسم نظامی مذکور، هر سال برای بزرگداشت نیروی نظامی منظم ایران، موسوم به «ارتش»، برگزار می‌شود. ارتش از سپاه پاسداران، که مسئول بسیاری از حملات نیابتی ایران در سراسر منطقه است، متمایز است. پس از سخنان رئیس‌جمهور رئیسی، رژه‌ی طولانی‌ای با شرکت جنگ‌افزارهایی که ایران آن‌ها را پیشرفته‌ترین تجهیزات[۶] و تسلیحات نظامی خود می‌داند، آغاز شد. علاوه بر هواپیماهای جنگنده، بالگرد، و زیردریایی، انواع هواپیماهای بدون‌سرنشین برتر این کشور نیز به نمایش گذاشته شدند. شایان ذکر است که پهپادهای «بومی[۷]» کشور از جمله مهاجر-۴، مهاجر-۶، و همچنین پهپادهای کامیکازه‌ی [انتحاری] ایران، شامل آرش، کیان، و کرار، در معرض دید عموم قرار گرفتند. سامانه‌ی موشکی دوربرد زمین‌به‌هوای ایران، موسوم به «تلاش»، نیز به نمایش درآمد، و پس از آن تانک‌های ذوالفقار و تیام نیز نشان داده شدند.

لحظه‌ی شلیک موشک ایرانی «صیاد-۳» از پدافند هوایی بومی «تلاش» در جریان رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۱ ارتش ایران. «تلاش» تنها یکی از سامانه‌های پدافندی بومی ساخت ایران است. (+)

بازدید رهبر انقلاب از پدافند «سوم خرداد» که پهپاد RQ-۴ (مشهور به «گلوبال‌هاک») آمریکا را شکار کرد. [جزئیات بیش‌تر] (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› ایران، یک - آمریکا، هیچ؛ بلوف‌های سازنده RQ-۴ درباره جنگ با ایران

›› ایران تنها شکارچی گلوبال‌هاک/ ۱۰ پهپاد دیگر آمریکا را هم بزنیم، جنگ نمی‌شود

›› آیا «شاهین» آمریکایی که شکار ایران شد تله سایبری بود؟

›› کدام چشم ایرانی «بلندپروازترین پهپاد آمریکایی» را کشف کرد؟

نگاهی دقیق‌تر به زرادخانه‌ی پهپادی ایران

خانواده‌ی پهپادهای «مهاجر»، اولین پهپادهای تولید بومی ایران هستند. اولین عضو این خانواده، مهاجر-۱، که اولین بار در جنگ ایران و عراق در دهه‌ی ۱۹۸۰ مورد استفاده قرار گرفت، توسط شرکت صنایع هوایی قدس عمدتاً برای انجام مأموریت‌های شناسایی ساخته شد. ارتباط رادیویی مهاجر-۱[۸] به‌راحتی قابل‌اختلال بود و سامانه‌ی مسیریابی خودکار نداشت، اما می‌توانست از داخل خاک ایران برای انجام عملیات به پرواز درآید. به مرور زمان، انواع جدیدی از مهاجر[۹] با پیشرفت‌های حیاتی ساخته شدند که این پهپادها را به یک عنصر ثابت در ارتش ایران تبدیل کرده است. مهاجر-۲ نیز، مانند مهاجر-۱، به عنوان یک پهپاد شناسایی عمل می‌کرد، اما با استقامت پروازی و برد بیش‌تری نسبت به مدل قبلی. نسل سوم در خانواده‌ی پهپادهای مهاجر، شاید جدی‌ترین پیشرفت‌ها را نسبت به نسل‌های قبلی داشت. مهاجر-۳[۱۰] را می‌شد برای پرتاب «جاتو[۱۱]» [برخاست به کمک جت] به ارابه‌ی فرود[۱۲] ثابت یا اسکید [نوعی ارابه‌ی فرود برای نشستن روی آب یا چمن] مجهز کرد. مهاجر-۳ همچنین می‌توانست تصاویر را به صورت زنده برای اپراتورهایش ارسال کند. با این حال، این نسل از مهاجر هرگز وارد خدمت نشد، زیرا به طور همزمان با پهپاد پیشرفته‌تر مهاجر-۴ توسعه یافت.

این تصاویر هوایی توسط یک فروند پهپاد «مهاجر-۱» ضبط شده‌اند و گفته می‌شود نیروهای ایرانی در عملیات کربلای ۵، در جریان جنگ با عراق، از این تصاویر برای شناسایی موقعیت خمپاره‌اندازهای عراقی استفاده کرده‌اند. (+)

طبق توضیحاتی که ارتش [آمریکا] ارائه داده است: «مهاجر-۴ به سامانه‌ی هدایت‌وکنترل Hyarat ۳ مجهز است که شامل ناوبری جی‌پی‌اس می‌شود. این پهپاد معمولاً یک مسیر پروازی ازپیش‌برنامه‌ریزی‌شده را دنبال می‌کند، اما همچنین می‌توان مشخصات مأموریت آن را در حین پرواز از طریق یک پیوند رادیویی از زمین به‌روزرسانی کرد. مهاجر-۴ دارای یک دوربین روبه‌جلوی [جلونگر] ثابت برای ناوبری به همراه یک دوربین روبه‌پایین [پایین‌نگر] برای رصد هوایی یا یک دوربین فیلم‌برداری سوارشده روی یک ساختار [قابل‌چرخش] گیمبال[۱۳] برای عملیات شناسایی است. منابع مختلف درباره‌ی این‌که آیا مهاجر-۴ می‌تواند دوربین مادون قرمز با خود حمل کند یا نه، اختلاف‌نظر دارند[۱۴].» جدیدترین نسل از خانواده‌ی مهاجر، مهاجر-۶ است. بر خلاف نسل‌های قبلی، این پهپاد قادر به انجام عملیات‌های اطلاعاتی، شناسایی، هدف‌یابی، و حمله است. به گزارش رسانه‌های دولتی ایران، مهاجر-۶ همچنین دارای «قابلیت حمل پرتابه‌های نقطه‌زن، استقامت بالا در شرایط مختلف آب‌وهوایی و کاربری آسان در موقعیت‌های جغرافیایی مختلف» است[۱۵].

شماری از پهپادهای «مهاجر-۶» در «پایگاه پهپادی راهبردی ۳۱۳» مشهور به «شهر زیرزمینی پهپادی» ارتش ایران. جمهوری اسلامی در حال حاضر یکی از قدرت‌های برتر جهان در حوزه‌ی پهپادی است. (+)

خانواده‌ی پهپادهای «آرش» بزرگ‌ترین پهپادهای انتحاری ایران هستند[۱۶]. این هواپیماهای سنگین می‌توانند حدود ۲۷۰ کیلوگرم مواد منفجره را با خود حمل کنند و بردی تا ۲۰۰۰ کیلومتر دارند. به گزارش جروزالم‌پست[۱۷]، ایران علاوه بر انواع پهپادهای «شاهد»، پهپاد انتحاری آرش-۲ را نیز در اختیار روسیه قرار داده است.

پرتاب پهپادهای انتحاری از خانواده‌ی «آرش» در جریان رزمایش نظامی ارتش ایران در شهریورماه ۱۴۰۱. گفته می‌شود آرش از جمله پهپادهایی است که روسیه از ایران خریداری کرده است. (+)

یک فروند «شاهد-۱۹۱ صاعقه ۲» در نمایشگاه دستاوردهای نظامی «اقتدار ۴۰». صاعقه یکی از پهپادهای ساخت ایران است که طبق گزارش‌های رسانه‌ای، چشم روس‌ها را گرفته است. (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› همکاری‌های جدید تهران و مسکو/ آیا موشک‌های ایران می‌توانند اسرائیل را نابود کنند؟

›› گندم، پهپاد و ماهواره؛ هشدار وال‌استریت‌ژورنال درباره گسترش روابط ایران و روسیه

›› بازنویسی قواعد بازی در خاورمیانه توسط ائتلاف ایران-روسیه مقابل چشم آمریکا

›› پهپاد در ازای سوخو-۳۵/ گمانه‌زنی‌ها درباره معامله تسلیحاتی ایران و روسیه

ارتش در مقایسه با کشورهای منطقه

شاید بزرگ‌ترین مزیت ارتش ایران نسبت به ارتش‌های همسایه، اندازه‌ی آن باشد: ارتش ایران بزرگ‌ترین ارتش خاورمیانه است. اندازه‌ی ارتش ایران و زرادخانه‌ی موشک‌ها و سایر سلاح‌های کشنده‌ی آن، اسرائیل را به‌شدت نگران کرده‌اند. اگرچه اظهارات رئیس‌جمهور رئیسی در جشن سالانه‌ی ارتش به احتمال زیاد اغراق‌آمیز بود تا به اهداف تبلیغاتی خودش برسد، اما ارتش اسرائیل بدون شک این صحبت‌ها [و تهدیدها] را مدنظر قرار می‌دهد.

تانک «کرار» ساخت ایران. با توجه به نقش‌های متفاوت تعریف شده برای سپاه پاسداران و ارتش ایران، تجهیزات تولیدی و در خدمت آن‌ها نیز با یک‌دیگر تفاوت دارد. با این وجود، رفته‌رفته سلاح‌های پیشرفته در اختیار این دو شاخه‌ی نیروهای مسلح ایران قرار می‌گیرند و هیچ مانعی مقابل هم‌افزایی آن‌ها در دفاع از کشور وجود ندارد. (+)

ارتش ایران بزرگ‌ترین ارتش خاورمیانه، از نظر تعداد نیروی نظامی فعال، است و دشمنان جمهوری اسلامی باید نگران زرادخانه‌ی موشکی و شهرک‌های پهپادی آن باشند. (+)

سربازان اسرائیلی، ماه فوریه‌ی سال ۲۰۱۶، در جریان مانور مشترک «جونیپر کبرا» میان آمریکا و رژیم صهیونیستی در پایگاه هوایی «ختسور» متعلق به نیروی هوایی این رژیم در مرکز فلسطین اشغالی، از کنار یک پدافند هوایی اسرائیلی «گنبد آهنین» (چپ)، یک پدافند موشکی آمریکایی «ام‌آی‌ام-۱۰۴ پاتریوت» (وسط)، و چند فروند موشک ضدبالستیک آمریکایی-اسرائیلی «پیکان ۳» (راست) رد می‌شوند. مانور جونیپر کبرا هر دو سال یک بار با هدف تقویت آمادگی اسرائیل برای مقابله با حملات بالستیک احتمالی از سوی ایران و ایجاد هماهنگی بیش‌تر میان ارتش‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی برگزار می‌شود. با این وجود، هیچ‌کدام از این پدافندها در مقابل موشک‌های فراصوت و قابلیت‌های «حمله‌ی فوجی» ایران کاری از پیش نخواهند برد. (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› بزرگ‌ترین ارتش خاورمیانه/ ارتش ایران چه‌قدر قدرتمند است؟

›› دکترین بگین: اگر اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران حمله کند، چه می‌شود؟

›› اندیشکده اسرائیلی: هیچ‌کس در منطقه حریف ایران نیست

›› نبرد بر سر آسمان خاورمیانه/ اف-۳۵های اسرائیل زمین‌گیر شدند؛ سوخو-۳۵های ایران در آستانه پرواز