سرویس سیاست مشرق- در میان انبوهی از گزارش‌ها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل با نام «ویژه‌های مشرق» شما را در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامه‌های کشور قرار می‌دهیم.
در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید.
************
روزنامه‌های امروز شنبه ۱۹ خردادماه در حالی چاپ و منتشر شد که اتحاد تحریم‌شکن اوراسیا، تخلف ۷ بانک در افزایش نرخ سود، امروز، آخرین مهلت اولیه شورای نگهبان برای بررسی صلاحیت‌ها و آخرین تحرکات انتخاباتی جریان‌های مختلف سیاسی در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.
انتخابات زودهنگام ۱۴۰۳ اگرچه دور از انتظار رخ داد و هیچکس فکرش را نمی‌کرد چنین تراژدی بزرگی در تاریخ سیاست ایران شکل بگیرد؛ اما فضای انتخابات تا این لحظه نتوانسته فراتر از پیش‌بینی‌ها باشد در واقع، آنچه در بطن یک انتخابات زودهنگام وجود دارد این است که قطب‌های سیاسی در دل رویکردها و طیف‌های سیاسی شکل گرفته‌اند و حادثه یا تراژدی صرفا آنها را از حالت جنینی خارج می‌کند و به عرصه زیستن و ظهور و بروز می‌کشاند!
روزنامه آرمان امروز نزدیک به اصلاح‌طلبان نهادی به تحلیل انتخابات و آرایش‌های سیاسی پرداخته و در گزارشی نوشته است:
نکته‌ای که یک نگاه ساده به قال و مقال‌های مردم و جوانان، گفتمان‌های فضای مجازی و مهمتر از همه «کارنامه» که در این دوره از انتخابات برای مردم اهمیت زیادی دارد آن را اثبات می‌کند شاید بتوان گفت، پس از این دو، جلیلی و سپس بذرپاش در پله‌های بعدی قرار دارند؛ دو نفری که البته از نظر گفتمانی به هم پیوستگی دارند و حتی برخی معتقدند که احتمالا بذرپاش نقش «نامزد پوششی» را برای جلیلی ایفا خواهد کرد.
در بخش دیگری از این گزارش آمده است:
این تحلیلگران معتقدند هسته اصلی شکل‌دهنده دولت سیزدهم که در اطراف رجال دولتی ثبت نام کرده و کسانی مثل جلیلی جمع شده‌اند؛ در نهایت فقط از یک نامزد حمایت خواهند کرد و سایرین را پس از کارکردهای پوششی‌شان از صحنه کنار خواهد برد. “چالش کارنامه‌ها» در انتخابات اخیر تبدیل به یکی از دغدغه‌های اصلی داوطلبان نامزدی شده است در بحث کارنامه‌ها نیز قطب‌بندی‌های جالبی بین رجال ثبت نام کرده وجود دارد. در یک سمت کسانی مثل لاریجانی و قالیباف هستند که کارنامه‌های سنگین و بی‌رقیبی را روی میز گذاشته‌اند. ۲ کارنامه‌ای که در یک سمت آن «سیاست لاریجانی» است و در سمت دیگرش «اجرائیات قالیباف!» در سمت دیگر نیز مدیران سابق، نمایندگان ثبت نام کرده و مسئولان دولتی هستند که با کارنامه‌های میان‌رده به عرصه آمده‌اند و سمت سوم که آشکارا سنگر سعید جلیلی است؛ سمتی با بزرگنمایی «گفتمان» است.
روزنامه اعتماد نیز حضور پر تعداد مقامات دولتی برای نامزدی در انتخابات را سوژه کرده و می‌نویسد:
حضور نامزدهای متکثر از درون دولت سیزدهم، اما ابهامات بسیاری را در خصوص نحوه صف‌کشی جناح راست ایجاد کرده است. تعداد افرادی که ادعا می‌کنند میراث ابراهیم رییسی را حمل می‌کنند و پس از او شایسته پوشیدن ردای ریاست‌جمهوری هستند به اندازه‌ای زیاد شده که می‌توان آنها را ذیل یک جریان خاص دسته بندی کرد!
بررسی برخی مطالب مطرح شده از سوی چهره‌ها و رسانه‌های جریان اصلاح طلب بیانگر آن است که آنان در حال آشکارسازی شروط و قیود خود برای حضور در انتخابات می باشند، روزنامه هم‌میهن ارگان اصلاح‌طلبان رادیکال نیز به اما و اگرهای حضور اصلاح‌طلبان در انتخابات پرداخته و نوشته است:
اگر حاکمیت با ایما و اشاره و واسطه به این طیف از اصلاح‌طلبان باکیفیت اذن ورود دهد، فصل دیگری از حضور اصلاح‌طلبان در فضای سیاسی گشوده خواهد شد اما به نظر می‌رسد جنس این حضور بیش از همیشه مسئولیت‌آفرین خواهد بود. به همین دلیل تبیین موضع و انتخاب رویکرد در این مقطع می‌تواند بر حیات و ممات جریان اصلاح‌طلبی بسیار تاثیرگذار باشد. بنابراین اگر این فضا مهیا شد، منطقی است که اصلاح‌طلبان حضورشان را مقید به تغییرات جدی و تضمین‌های سطح بالا در این مقطع کنند؛ تغییراتی که ماهیت نظام را دچار تغییرات بنیان‌افکن نکند ولی مانع از تغییرات ساختاری و سیاستگذاری جدید در عرصه داخلی و خارجی نیز نشود.
برخی رسانه های اصلاح طلب با اشاره به وجود دو دیدگاه در جریان اصلاحات در زمینه انتخابات ریاست جمهوری تاکید دارند که دیدگاه اول مدعی عدم تغییر ریل حاکمیت و تلاش برای پیگیری روند گذشته بوده و دیدگاه دوم نیز معتقد است وضعیت کنونی خاص است و قوه عاقله نظام نیز به درستی این تشخیص را داده است که باید از این موقعیت برای وحدت ملی و هم‌افزایی توان ملی برای حل و فصل مشکلات داخلی و خارجی استفاده کند. با توجه به این نگرش، حداقل تغییر رویکرد حاکمیت در این مقطع می‌تواند خود را در تایید صلاحیت نامزدهای موجه و اصیل جریان اصلاح‌طلبی نشان دهد.
بیان این مطالب از سوی اصلاح طلبان اما نشان می دهد که آنان نه بر اساس قانون که بر اساس مطالبه خود تاکید دارند انتخاباتی زمانی انتخابات خواهد بود که گزینه مورد تاکید آنان و نه گزینه در بردارنده شرایط و صلاحیت های قانونی، تایید صلاحیت شود. تاکید بر کیفت کاندیدای تایید صلاحیت دقیقا در همین راستا قابل تفسیر است.
از سوی دیگر، تاکید اصلاح طلبان رادیکال برای بیان مطالبات ساختاری از سویی بیانگر تلاش اصلاح طلبان برای رادیکال ساختن فضا و نیز توجیه دیگری برای شرط گذاری برای حاکمیت معنا می یابد.