به گزارش مشرق، دکتر محمد صادق کوشکی در یادداشتی به نقد عملکرد دستگاه دیپلماسی کشورمان در بحران اوکراین پرداخته که از نظر می گذرانید:

1- اگر دیپلماسی هنر دفاع از منافع و امنیت ملی باشد، عنوان دیپلمات به کسی قابل اطلاق است که استاد شناخت و بهره گیری از فرصت ها (هر چند کوچک) باشد! بر خلاف نظر کسانی که دیپلماسی را مساوی مذاکره می دانند، دیپلمات یک آدم خوش تیپ و برکنار از رفتارهای انقلابی نیست! برای دیپلمات مهم تر از کت و شلوار و توان مکالمه به زبان انگلیسی با لهجه امریکن،" فرصت شناسی " و بهره گیری از فرصت های هر چند کوچک در مسیر حفاظت و دفاع از منافع و امنیت ملی است.
2- بحران اوکراین و تنش های ناشی از آن که ارکان ائتلاف 1+5 را تحت تأثیر قرار داده و پی آمد های ناشی از آن، می‌تواند ترسیم‌گر آینده روابط سه جانبه روسیه، اتحادیه اروپا و ایالات متحده ( روسیه و اتحادیه اروپا، روسیه و آمریکا، اتحادیه اروپا و آمریکا ) باشد، دقیقا زمانی رخ داد که 1+5 بیشتر از هر زمان دیگر به همگرایی و ائتلاف نیازمند است.
پس از توافق اولیه در ژنو و در خاتمه مهلت شش ماهه برای تنظیم توافق نامه اصلی، 1+5 برای مقابله با جمهوری اسلامی و تحمیل اراده خود، به اتفاق نظر قطعی اعضای خود نیازمند است و هرگونه تردید و خللی در اجماع میان 1+5، کار آن در مقابل ج.ا. ایران را دشوار خواهد کرد. ( به ویژه پس از تأکیدات صریح رهبر انقلاب بر غیر قابل تغییر بودن خطوط قرمز نظام در مذاکره و توافقات نهایی. )
3- هر چند اختلاف افکنی میان 1+5 و فروپاشی آن به واسطه بحران اوکراین در شرایط کنونی، واقع بینانه به نظر نمی رسد، اما دیپلماسی موفق و دیپلمات کارآمد آن است که از کوچک ترین اختلاف نظرهای میان 1+5 بر سر اوکراین، حداکثر بهره برداری را نموده و در شکستن اجماع نظر 1+5 علیه منافع ج.ا. ایران از آن استفاده کند!
اگر وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ( به عنوان موتور دیپلماسی دولت یازدهم ) بخواهد دیپلماسی به معنای واقعی کلمه را محقق کند، باید از فرصت به دست آمده ( بحران اوکراین ) جهت یافتن شکاف های هر چند جزئی میان 1+5 استفاده کند و با تعمیق آن ها، اجماع 1+5 علیه جمهوری اسلامی را متزلزل کند! هر چه میزان این تزلزل بیشتر باشد، امتیازات اخذ شده از 1+5 بیشتر خواهد بود و منافع و حقوق ملت مسلمان ایران بیشتر تأمین خواهد گردید! ( حتی اگر امکان بهره برداری از این فرصت یک درصد باشد! چرا که تلاش در این زمینه بدون هزینه خواهد بود و شکست در این مسیر اوضاع را بدتر از امروز نخواهد کرد. )
4- متأسفانه به نظر می رسد تیم کنونی حاکم بر دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی، اعتقادی به این نوع از دیپلماسی نداشته باشد ( چون در زمینه بهره گیری از فرصت اوکراین برای شکستن اجماع نظر 1+5، اقدام جدی و مشخصی را شاهد نبوده ایم ) و نگرشی که اکنون بر وزارت خارجه حاکم است، حداکثر برد دیپلماتیک خود را گرفتن تخفیف از طرف غربی می داند و چون مبنا را بر غلبه و استیلای قطعی آمریکا بر جهان گذارده، لذا در این چهارچوب به طرح و تبیین منافع ملی کشورمان می پردازد و دقیقا به همین دلیل توقعات سطح پایینی از مذاکرات داشته و دارند!
5- تهدید به تحریم، روس ها را دچار نگرانی های جدی کرده و همین امر می تواند شروع فعالیت دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی برای شکستن ائتلاف 1+5 باشد. ائتلافی که اتحادش بیش از آن که ناشی از موضوعات مشترک باشد، محصول بی تحرکی دیپلماسی جمهوری اسلامی بوده است! جمهوری اسلامی پا در راهی گذارده که سرانجام آن تبدیل کشور به یکی از قطب های قدرت جهانی است! این راه قابل طی کردن است به شرط آن که دستگاه دیپلماسی ج.ا. ایران جدا از قالب های دیپلماسی پهلوی ساخته ( دیپلماسی کرنش در برابر هژمون آمریکا و مفروض گرفتن آن ) به دیپلماسی انقلابی متوسل شود و هیچ فرضیه ای را ناممکن نداند!

*دکتر محمد صادق کوشکی