خبرنگار بین‌الملل مشرق در خصوص علت احتمالی تصمیم انگلیس به ایجاد پایگاه نظامی در بحرین و همچنین تصمیم آمریکا مبنی بر خروج ناوگان پنجم ارتش خود از بحرین، با "سعدالله زارعی" کارشناس مسائل بین‌الملل گفتگو کرده است. متن مصاحبه مشرق با آقای زارعی به شرح زیر است.
در خبرها آمده است که ناوگان پنجم ارتش آمریکا قرار است از بحرین خارج شود. دلیل این جابه‌جایی چیست؟
مسئله جابه‌جایی ناوگان آمریکا در خلیج فارس مدت‌هاست که در محافل اطلاعاتی و نظامی این کشور مورد بحث است. دلیل این موضوع این است که مقر فرماندهی آمریکا در منطقه باید در نقطه امن‌تری مستقر شود. مسئله خروج نظامیان آمریکایی از عراق، کاهش شدید شمار نیروهای این کشور در افغانستان و تحولاتی که به طور کلی در منطقه مدیترانه رخ داده و حوزه عملیاتی آمریکا در منطقه را محدود کرده است، موجب شد تا سرفرماندهی نیروهای آمریکایی در منطقه دچار مشکلاتی شود که درنتیجه آن، نیروهای آمریکایی به این نتیجه رسیدند که حضورشان در منطقه فایده‌ای ندارد.
تحولات مناطق عربی، به ویژه بحرین و آن‌چه برای ناوگان آمریکا در این کشور رخ داد، آمریکایی‌ها را برای خروج از بحرین مصمم‌تر کرد. در عین حال، بعید به نظر می‌رسد که آمریکایی‌ها در "شبه‌جزیره" به دنبال جایی برای استقرار نیروهایشان باشند. این احتمال وجود دارد که آن‌ها مقر ناوگان پنجم را از منامه به جزیره "سوکوترا" در دهانه باب‌المندب منتقل کند. البته این هنوز در حد یک احتمال است و نشانه‌های کافی برای اثبات این احتمال وجود ندارد. در خبرهایی که در حدود یک سال پیش در رسانه‌های غربی منتشر شد، متوجه شدیم آمریکایی‌ها مشغول گسترش پایگاه هوایی خود در جزیره سوکوترا بوده‌اند و لذا این احتمال وجود دارد که پایگاه آمریکا از بحرین به جزیره یمنی سوکوترا نقل مکان کند.
دلیل حضور انگلیسی‌ها در منطقه چیست؟ آیا می‌خواهند جای خالی آمریکا را پر کنند و یا به طور مستقل به دنبال حضور در خاورمیانه هستند؟
انگلیسی‌ها وانمود می‌کنند که به دنبال گسترش حضور نظامی خود در منطقه هستند، اما می‌دانیم که انگلیسی‌ها این توان و ظرفیت را ندارند که بتوانند از نیروهای نظامی خود در منطقه پشتیبانی لازم را انجام دهند. من فکر می‌کنم آن‌چه در قرارداد نظامی بین وزیر خارجه انگلیس و وزیر خارجه بحرین امضا شد، عمدتاً ماهیت سیاسی، اطلاعاتی، و امنیتی داشته باشد تا ماهیت نظامی. انگلیسی‌ها ظرفیتی برای حضور گسترده و طولانی‌مدت نظامی در منطقه ما را ندارند. بسیار بعید است که خاطرات سال‌‌های 1950 و 1960 را از یاد ببرند که در نهایت به‌دلیل سختی‌هایی که در پشتیبانی از نیروهای نظامی خود داشتند، ناچار شدند در سال 1971 عملاً نیروهای نظامی‌شان را از منطقه خارج کنند.
اگر ناوگان پنجم ارتش آمریکا از منطقه خارج شود، این کشور از چه راه‌های دیگری می‌تواند از نیروهای خود در منطقه پشتیبانی کند؟
در حال حاضر، نیروهای آمریکایی به طور گسترده در منطقه حضور ندارند. حضور نظامی این کشور نسبت به مثلاً ده سال پیش در منطقه ما رو به کاهش بوده است. حدود 300 هزار نیروی آمریکایی که در عراق حضور داشتند، اکنون منطقه را ترک کرده‌اند؛ فقط عراق را ترک نکرده‌اند، بلکه کل منطقه را ترک کرده‌اند.
من گمان نمی‌کنم که آمریکایی‌ها کلاً منطقه را ترک کنند، بلکه احتمالاً در پایگاه سوکوترا مستقر می‌شوند که در جنوب یمن قرار دارد. با توجه به این‌که آمریکا به دنبال کاستن از حضور مستقیم نظامی خود در منطقه است، احتمالاً از پایگاه‌های موجود در منطقه جهت پشتیبانی از نیروهایش استفاده خواهد کرد.
آیا نزدیک شدن مقر فرماندهی نیروهای آمریکایی به تنگه باب‌المندب می‌تواند ارتباط مستقیمی با تحولات اخیر یمن داشته باشد؟
اساساً این‌ها بعد از تسلط حوثی‌ها بر بخش‌های حساسی از یمن، نسبت به آینده احساس نگرانی کردند. اگر بتوانند نیروهای خود را به پایگاه نظامی سوکوترا منتقل کنند، می‌توانند تا حدی مزاحمت‌هایی را برای مردم یمن و نیروهای انقلابی این کشور ایجاد کنند. به نظر می‌آید که آمریکایی‌ها می‌خواهند با یک تیر، دو نشان بزنند: اولاً، خود را از تیررس انقلاب بحرین خارج کنند و دوماً، بتوانند تا حدی، آثار منطقه‌ای پیروزی انصارالله در یمن را کنترل کنند.
آیا همان تهدیدی که در یمن با آن مواجه هستند در بحرین برای آن‌ها وجود ندارد؟
جزیره سوکوترا فاصله قابل‌توجهی از مرزهای آبی دارد. برخلاف وضعیت بحرین که انقلابیون در پایتخت و مناطق شهری مستقر هستند، می‌توان گفت که جزیره سوکوترا کاملاً خالی از سکنه و به ویژه خالی از شهروندان یمنی است. لذا آمریکایی‌ها می‌توانند وضعیتی کاملاً نظامی در آن‌جا ایجاد کنند، چیزی شبیه به جزیره نظامی‌شده "دیگوگارسیا."
آیا این احتمال هم وجود دارد که به جزیره دیگوگارسیا در اقیانوس هند بروند؟
احتمالش منتقی نیست، ولی شواهد و قرائن نشان نمی‌دهد که مرکز بعدی ناوگان پنجم، جزیره دیگوگارسیا باشد.