گروه سیاسی مشرق - رسانه‌های مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان‌سازی رسانه‌ای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان اصلاح‌طلب می‌پردازد.

*****

روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاحات تمرکز خبری خود را بر رخدادها عدم برگزاری سخنرانی علی مطهری در شیراز قرار دادند؛ از سوی دیگر روزنامه آرمان‌امروز، نزدیک‌ترین روزنامه به خانواده هاشمی رفسنجانی در تحلیل شکست ایشان در انتخابات ریاست مجلس خبرگان نوشت« او در انتخابات ریاست مجلس خبرگان شرکت کرد و آبروی خود را بر بخش عظیمی از دوستدارانش خرج کرد تا بار دیگر ثابت کند به تکلیف که همان خواست ملت است عمل می‌کند. اما چه خوشحالی بی‌حاصلی دارند برخی که تصور می‌کنند آیت‌ا... هاشمی در انتخابات ریاست مجلس خبرگان پذیرای شکست شده است. خوشحالی آنها به مثابه شادی یک کودک در زمان بارش باران است؛ بارانی که در زمان کوتاهی به پایان می‌رسد و شادی حاصل از آن هم به‌زودی پایان می‌گیرد اما واقعیت را آنهایی درک می‌کنند که دل به هوای پاک پس از باران می‌بندند که بقای بیشتری دارد. «تکلیف» شاه‌بیت تصمیم‌گیری‌های آیت‌ا... هاشمی است و معیار این تکلیف هم خواست ملت است یعنی او با درنظر گرفتن خواست و سلیقه مردم در هر برهه اقدام به تصمیم‌گیری درمورد انجام کاری می‌گیرد و بدان عمل می‌کند.»

روزنامه مردم‌سالاری

ارگان رسمی حزب مردم‌سالاری پنج‌شنبه را با تیترهای«عده‌ای به دنبال امنیتی‌کردن فضای انتخابات هستند» و «افزایش مبادلات تهران و عشق‌آباد به 60 میلیارد دلار» روانه پیشخوان مطبوعات کشور شده است.

•    اصلاحات برای شورایاری لیست ندارد
22 اسفند روز رای‌گیری برای انتخابات شورایاری است؛ مصطفی کواکبیان از عدم ارائه لیست از سوی اصلاحات سخن می‌گوید؛ روزنامه مردم‌سالاری در انعکاس سخنان دبیرکل این حزب نوشت«با توجه به اين که روز جمعه در تهران انتخابات شوراياري‌ها برگزار مي‌شود بعضي‌ها درصددند از اين موضوع ابزار سياسي ايجاد کنند. بنابراين با قاطعيت بيان مي‌کنم که شوراي هماهنگي جبهه اصلاحات هيچ ليست و نامزدي را براي انتخابات شوراياري‌ها ارائه نداده است.

اين فعال سياسي در ادامه افزود: برخي از سايت‌ها و خبرگزاري‌ها گفتند اصلاح‌طلبان براي انتخابات شوراياري‌ها ليست و نامزد معرفي کرده‌اند، اما اين موضوع کذب است و صحت ندارد زيرا اصلاح‌طلبان در شوراياري‌ها فعال نيستند. دبيرکل حزب مردم‌سالاري در پاسخ به اين سوال مبني بر اين که چرا اصلاح‌طلبان نامزدي را براي انتخابات شوراياري‌ها معرفي و ارائه نداده است گفت: براي اينکه در خصوص جايگاه قانوني شوراياري‌ها حرف و حديث، شک و شبهه و ابهام وجود دارد همچنين وزارت کشور، استانداري و فرمانداري تهران با شوراياري‌ها مخالفت دارند و موافقتي از خود نشان نداده‌اند.کواکبيان تاييد کرد: بايد لايحه و طرح قانوني از طرف شوراي عالي استان‌ها يا از طرف دولت به مجلس شوراي اسلامي ارائه شود تا اين شوراياري‌ها فقط در تهران نباشد به هر حال اين موضوع زياد جنبه قانوني ندارد و‌هاله‌اي شک و ابهام است. اين استاد دانشگاه بيان کرد: شوراياري‌ها يک امر اجتماعي هستند و نبايد به آن جنبه سياسي بخشيد. من شنيدم افرادي که رد صلاحيت شده بودند دوباره تاييد صلاحيت شدند بنابراين با صراحت بيان مي‌کنم که اصلاح‌طلبان و شوراي هماهنگي جبهه اصلاحات هيچ نامزدي را براي انتخابات شوراياري‌ها ندارد.»


روزنامه ابتکار

روزنامه ابتکار ‌‌پنج‌شنبه را به تیترهای «سخنرانی و خوشخوانی نمی‌ورزند در شیراز؟» و «کوچه‌ها تاریکن، دکونا بسته‌س!» اختصاص داد.

•    ضعف تیم رسانه‌ای دولت
انتقاد از تیم اطلاع‌رسانی دولت بارها از سوی اصلاح‌طلبان بیان شده است؛ آنان خواهان موضع‌گیری همه‌جانه از سوی دولت نسبت به منتقدان هستند. رضا دهکی در سرمقاله روزنامه ابتکار به بیان راه و چاه ارتباطی دولت و رسانه‌ها می‌پردازد.

این روزنامه‌نگار اصلاح‌طلب در بخشی از یادداشت خود نوشت« مباحثه تخصصی در بعضی موارد مثل موضوع نقش رسانه‌ها در مبارزه با فساد اقتصادی می‌تواند یک بازی برد-برد برای رسانه و دستگاه اطلاع‌رسانی دولت باشد. از یک سو دولتی‌ها از رویکرد و نگاه رسانه‌ها به موضوع آگاه می‌شوند و از سوی دیگر شاید با طرح مسائل از سوی دولتی‌ها در مورد برخی جنبه‌های یک موضوع، نزد رسانه‌ها ابهام‌زدایی شود و نگاهی جدید شکل بگیرد. به علاوه هم‌اندیشی خود این رسانه‌ها در کنار یکدیگر نیز باعث هم‌افزایی رسانه‌ها خواهد شد. با این همه شاید در نظر گرفتن چندین نکته برای تداوم چنین نشست‌هایی ضروری باشد. اولین نکته استمرار چنین نشست‌هایی است. مسلما اگر برگزاری جلساتی از این دست به فاصله‌های زمانی طولانی و مناسبت‌ها موکول شود، اثر خود را از دست خواهد داد و فضای جلسات آکنده از پراکنده‌گویی حاصل از انباشت موضوع‌های پیش آمده در طول زمان خواهد شد.

علاوه بر این تخصصی‌تر و کانالیزه کردن موضوع مورد بحث هر نشست در کنار پیش اطلاع‌رسانی درباره آن می‌تواند چنین جلساتی را پربارتر کند. مستند کردن اطلاعات این نشست‌ها نیز می‌تواند از تکرار مکررات جلوگیری کند و مسیر پیشرفت روند جلسات را مورد رصد و ارزیابی قرار دهد. در روزهایی که هجمه به دولت از سوی برخی رسانه‌ها فراوان است، برخی رسانه‌ها انتقادات فراوان به دولت دارند، برخی چهره‌های دولتی رسانه‌گریز هستند، برخی رسانه‌ها هنوز حوزه‌های تحت اشراف و آگاهی مسئولان را نمی‌دانند و هر سوالی را از هر کسی می‌پرسند و انتظار پاسخگویی هم دارند، تداوم و استمرار جلسات همنشینی و هم‌اندیشی دولت و رسانه‌ها اتفاق میمونی است که می‌تواند در سال و سال‌های آینده ادامه یابد و برگ زرینی در کارنامه شورای اطلاع‌رسانی دولت باشد.»

روزنامه اعتماد

روزنامه اصلاح‌طلب اعتماد نیم‌تای بالای صفحه اول خود را به تیترهای «وزارت کشور توضیح خواست» و «به خاطر سلیقه سیاسی ردصلاحیت نمی‌کنیم» اختصاص داده است.

•    پرونده علی مطهری؛ روي ميز كميسيون امنيت
«سخنرانی» لغو شد، علی مطهری با «کت‌وشلوار» قرضی به تهران بازگشت و «بیانیه» پیرامون عدم برگزاری سخنرانی‌اش نوشت. داستان حضور پرحاشیه مطهری همچنان ادامه دارد. روزنامه اعتماد در صفحه سیاسی به موضع گیری‌های افراد مختلف نسبت به این حادثه پرداخت و در همین راستا نوشت« حسين سبحاني‌نيا، عضو هيات رييسه مجلس و كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي با بيان اينكه «پرونده حمله به علي مطهري روي ميز كميسيون امنيت ملي قرار دارد» به باشگاه خبرنگاران گفت: «اين‌گونه موارد به عنوان اخلال در نظم عمومي و امنيت ملي بوده و كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس نسبت به آن حساسيت دارد. » وي تصريح كرد: «حادثه شيراز جزو مواردي است كه جا دارد در كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس بحث كنيم و آنجا تصميم‌گيري شود، به ويژه از مسوولان ذيربط بازخواست مي‌شود كه آيا به وظيفه خودشان در اين مورد (حادثه شيراز) يا موارد مشابه عمل كرده‌اند يا نه؟» 

سبحاني‌نيا در مورد اينكه برخي معتقدند اگر به پرونده «غائله قم» سريع رسيدگي مي‌شد، چنين حوادثي رخ نمي‌داد، شما هم با اين نظر موافقيد؟ گفت: «حتما موثر بود، اگر در‌‌ همان يكي، دو مرحله اوليه برخورد جدي و قانوني با افراد خاطي شود، قطعا جلوي اين هنجارشكني‌ها گرفته مي‌شود و افراد جايگاه خودشان را مي‌دانند كه نظام يك اصولي دارد و بايد اين اصول مورد توجه قرار گيرد، چه از ناحيه گوينده و چه از ناحيه افرادي كه اين برخورد را ساماندهي مي‌كنند. »  نماينده مردم نيشابور تصريح كرد: «متاسفانه ما مواردي داريم كه بنا بود بررسي شود ولي دستگاه‌هاي مسوول به هر دليلي آنجايي كه بايد ريشه‌يابي و اطلاع‌رساني كرده و نتيجه را اعلام كنند، اين كار صورت نگرفت.»


روزنامه شرق

روزنامه اصلاح‌طلب شرق صفحه اول خود را به تیترهای«رکورد ایران در ذخیره گندم» و«پیگیری حمله خودسرها به مطهری» اختصاص داد.

•   5 پرونده شکایت از احمدی‌نژاد/ احمدی‌نژاد بیماری خودبزرگ‌بینی شدید دارد
«معتقدم وضعیت گروه انحرافی به‌مراتب از مساله به‌اصطلاح فتنه بدتر است اما کمتر به آن پرداخته شده است. همین‌که در مجلس گروهی مدام بر فتنه تاکید دارند فرار از احتمال پرداختن به جریان انحرافی است. همین‌که در مجلس گروهی مدام بر فتنه تاکید دارند فرار از احتمال پرداختن به جریان انحرافی است. یک گروهی آمده‌اند و یک تفکر غیراسلامی و غیرمنطقی را با زور پول در کشور و به مردم تحمیل کرده‌اند. نماد این گروه هم دفتر آقای احمدی‌نژاد است.» این عبارت ها پاسخ خباز،معاون امور تقنینی معاونت پارلمانی رییس‌جمهوری، به وضعیت افزایش محبوبیت احمدی‌نژاد در افکار عمومی است.

او معتقداست که احمدی‌نژاد «بیماری خودبزرگ‌بینی شدید داردکه خودش را فرای قانون می‌داند.» نماینده سابق مجلس درباره شکایت از رفتارهای غیرقانونی احمدی‌نژاد اظهار داشت« در آن‌زمان به‌خاطر دارم ازسوی من و ١١نفر دیگر از نمایندگان، نخستین‌شکایت علیه آقای احمدی‌نژاد امضا شد، اما دیدیم مجلس عملا نمی‌خواهد کاری انجام دهد. به‌تنهایی هم کاری از ما ساخته نبود. ٢٤نماینده اصلاح‌طلب بودیم و متنی را آماده کردیم. درنهایت هم ١٢نفر بودیم که آن نامه را امضا کردیم و نامه تحویل کمیسیون اصل٩٠ شد.» و سپس نسبت به تاریخ این اعتراض گفت «یک‌سال قبل از خانه‌نشینی ایشان نامه را به کمیسیون اصل٩٠ فرستادیم. کمیسیون اصل٩٠ ما را مسخره کرد که شما چرا دست از سر احمدی‌نژاد برنمی‌دارید؟ ما گفتیم با آقای احمدی‌نژاد کاری نداریم، اعتراض ما به رفتارهای غیرقانونی ایشان است. » وی سپس نسبت به فرجام اعتراض افزود«نتیجه را که باید قوه‌قضاییه اعلام کند و اگر خبری بود قطعا مطرح می‌شد. گویا هنوز به آن شکایت‌ها رسیدگی نشده یا اگر شده ما در جریان قرار نگرفته‌ایم.»

روزنامه آرمان‌امروز

روزنامه آرمان‌امروز صفحه اول خود را به تیترهای «چرا هاشمی آمد؟!» و «تشکر خبرگان از تیم هسته‌ای» اختصاص داد.

•    هراس از پذیرش شکست هاشمی
روزنامه آرمان‌امروز که جلودار حمایت از ریاست حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی محسوب می‌شد و حتی اقدام به «تحریف» سوابق  اصولگرایانه آیت‌الله هاشمی شاهرودی کرد. این روزنامه بعد از دو روز از شکست هاشمی رفسنجانی در انتخابات ریاست مجلس خبرگان آن را ادای «تکلیف» ایشان دانست.

مطهره شفیعی که در روزهای گذشته از اقبال خبرگان به هاشمی‌رفسنجانی سخن می‌گفت ، این‌بار پیرامون شکست ایشان نوشت«خدایا! من متاعی جز آبرو ندارم و عزیزتر از او دیگرهیچ. من با عزیزترین عزیزم به میدان آمدم. ‌خدایا! تو بر ما منت اسلام نهادی، از تو می‌خواهم به ما منت فهم درست آن‌را نیز عطا کنی، تا بتوانیم پیرایه جهل از آن بزداییم تا بتوانیم محبت و رافت پیام تو و رسولت را دریابیم. خدایا! دشمن به کفر و دوست به جهل می‌کوشند تا شیرینی شفای دین تو را به تلخی بدل سازند و بیراهه بر بیراهه می‌بندند تا مردم را از دین تو گریزان سازند.» این گفتار آیت‌ا... هاشمی است که روز گذشته در سایتش منتشر شد.

او در انتخابات ریاست مجلس خبرگان شرکت کرد و آبروی خود را بر بخش عظیمی از دوستدارانش خرج کرد تا بار دیگر ثابت کند به تکلیف که همان خواست ملت است عمل می‌کند. اما چه خوشحالی بی‌حاصلی دارند برخی که تصور می‌کنند آیت‌ا... هاشمی در انتخابات ریاست مجلس خبرگان پذیرای شکست شده است. خوشحالی آنها به مثابه شادی یک کودک در زمان بارش باران است؛ بارانی که در زمان کوتاهی به پایان می‌رسد و شادی حاصل از آن هم به‌زودی پایان می‌گیرد اما واقعیت را آنهایی درک می‌کنند که دل به هوای پاک پس از باران می‌بندند که بقای بیشتری دارد. «تکلیف» شاه‌بیت تصمیم‌گیری‌های آیت‌ا... هاشمی است و معیار این تکلیف هم خواست ملت است یعنی او با درنظر گرفتن خواست و سلیقه مردم در هر برهه اقدام به تصمیم‌گیری درمورد انجام کاری می‌گیرد و بدان عمل می‌کند.

سال‌های زیادی است که او معیار لحاظ کردن مخالفت‌های مخالفان را در نظر نمی‌گیرد چراکه برای او به اثبات رسیده است که برخی از این مخالفان تنها دغدغه‌ای که ندارند خواست ملت است. اکنون هم که آیت‌ا... هاشمی به تکلیف عمل کرده، وارد انتخابات مجلس خبرگان شده است و آیت‌ا... یزدی رای بیشتری آورد، آیت‌ا... هاشمی لبخند زد و راضی بود که به خواست مردم عمل کرده هر چند نتیجه مطلوب حامیانش نبوده است. برای آیت‌ا... هاشمی پیروزی و شکست در انتخابات معنا ندارد و آنچه برای او دارای اهمیت و ارزش است، در رضایت ملت تعریف می‌شود.»


روزنامه ایران

روزنامه دولتی ایران، صفحه اول خود را به تیترهای «تصمیم‌گیری هسته‌ای 7 تا 10 روز آینده» و «توافق برای تجارت 60 میلیارد دلاری» اختصاص داد.

•    همه علیه 47 سناتور آمریکایی
روزنامه دولتی ایران همچنان از «ایستگاه پایانی» مذاکرات سخن می‌گوید؛ عبارتی «تکراری» که بارها از سوی حامیان این جریان در فضای رسانه‌ای بیان شده است ولی رخداد عینی به دنبال نداشته است. روزنامه دولتی ایران در گزارشی نسبت به بازتاب انتقادها به نامه 47 سناتور آمریکایی نوشت« در حالی که انتقاد به نامه 47 سناتور به فراسوی مرزهای آمریکا کشیده شد و  اعتراض شرکای اروپایی واشنگتن را برانگیخت ، سخنگوی دولت فرانسه  از تعیین تکلیف مذاکرات هسته ای با ایران طی 7 تا 10 روز آینده خبر داد. استفان لوفل، سخنگوی دولت فرانسه در جمع خبرنگاران در پاریس با بیان اینکه ما در انتهای پروسه مذاکرات هسته ای با ایران هستیم، اضافه کرد: ما تا تصمیم گیری در مورد ایران، هفت تا ده روز فاصله داریم. وی افزود: هرگونه توافق هسته ای با ایران باید محکم و پایدار باشد. در واشنگتن هم وزیر خارجه امریکا که در جلسه استماع کمیته روابط خارجی سنا به نامه 47 سناتور جمهوریخواه خطاب به سران ایران واکنش داد و گفت: «واکنشم به این نامه، ناباوری کامل بود. در 29 سالی که در سنا بودم، هرگز نشنیده بودم چیزی شبیه به این ارائه شود.» به گزارش فارس، وی همچنین هشدار داد که انتشار این نامه موجب می‌شود تا «اعتماد دولت‌های خارجی در تعامل با امریکا، تضعیف شود.»

وی همچنین با تکرار اینکه توافق هسته‌ای احتمالی با ایران نیازی به تصویب در کنگره ندارد، گفت: «ما در حال مذاکره بر سر یک طرح الزام‌آور حقوقی نیستیم... ما داریم بر سر یک طرح مذاکره می‌کنیم که در خود ظرفیت اجرایی دارد.» در لندن نیز وزیر خارجه انگلیس در واکنش به این نامه که در آن جمعی از سناتورها با مخاطب قرار دادن  مقامات ارشد ایران اعتبار توافق احتمالی میان ایران و گروه 1+5 را تا پایان مدت زمان ریاست جمهوری اوباما اعلام کرده بودند، هشدار داد که این اقدام می‌تواند در روند مذاکرات جاری بین ایران و گروه 1+5 خلل ایجاد کند.»