به گزارش مشرق، سید فرزاد محمدی اظهار داشت: چهارشنبه آخر سال یک بحران سلامت عمومی است که تمرکز آسیب‌هایش روی بخشی از ارگان‌های بدن مثل چشم، پوست و اندام بیشتر بوده و نقش وزارت بهداشت در کاهش و کنترل آسیب‌ها متمرکز است.
وی با اشاره به لزوم نگاه پدیده شناسانه و جامعه شناسانه به موضوع چهارشنبه سوری و مداخلات نهادهای ذیربط در این خصوص، افزود: اگر بتوان توجه جامعه شناسان، متخصصان سلامت، پزشکان و سایر متخصصان مربوطه را به این پدیده مهم جلب کرد، می توان با برنامه ریزهایی طی یک فرآیند حداکثر ده ساله این پدیده را از شکل نامطلوب امروزی اش به یک طرح مطلوب و پدیده بهنجار تبدیل کرد که طی آن مردم بتوانند شادی سالمی داشته باشند.
آتش بازی؛ پدیده ای جهانشمول
مدیربرنامه ملی پیشگیری از نابینایی و سلامت چشم مرکز بیماری‌های غیرواگیر آتش بازی و نورافشانی را پدیده ای جهانشمول دانست و گفت: مطالعات گوناگونی در خصوص آتش بازی مردم در دهه 70 به مناسبت 4 جولای روز استقلال آمریکا صورت گرفته و این پدیده مختص ایران نیست بلکه در سایر کشورهای اروپایی هم این پدیده به گونه‌های مختلف قابل مشاهده است.
محمدی افزود: در این مطالعات یک رویکرد سه جانبه برای مهار آتش افروزی در جشن‌ها وجود دارد که شامل سه بخش قانون گذاری و اعمال قانون، آموزش عمومی و آگاهی بخشی و به رسمیت شناختن این مراسم به شکل صحیح آن یعنی نورافشانی توسط افراد حرفه ای مطرح شده است.
وی ادامه داد: بدیهی است که بهره برداری از این مطالعات نیازمند همکاری همه جانبه و بین بخشی تمام ارگان‌ها برای کاهش مخاطرات چهارشنبه سوری است. زیرا چهارشنبه سوری در بین تمام بحران‌های تهدید کننده سلامت عمومی تنها بحرانی است که زمان آن قابل پیش بینی است هر چند حجم و الگوهای متغیر آن قابل پیش بینی نیست.
آسیب دیدگی چشمی سالانه 3000 نفر در چهارشنبه سوری
محمدی بیان داشت: بر اساس مطالعات و برآوردهای تخمینی انجام شده در مرکز فوق تخصصی چشم پزشکی فارابی سالانه به صورت میانگین شاهد آسیب دیدگی سطحی و عمیق چشم 3 هزار نفر از هموطنانمان بر اثر برخورد مواد انفجاری و محترقه در مراسم چهارشنبه سوری هستیم که 10 درصد این افراد بستری می‌شوند و متاسفانه نیم تا یک درصد این افراد یعنی رقمی حدود 15 نفر موجب نقص عضو بر اثر تخلیه چشم می‌شوند.
وی در ادامه اظهار داشت: متاسفانه بیشتر این افراد در بازه سنی 15 تا 20 ساله هستند که به دلیل همین حوادث سال های باقی مانده عمرشان تحت تاثیر منفی قرار می گیرد و بعضا به دلیل تخلیه چشم تا پایان عمر دچار انگ اجتماعی می‌شوند که طبعاً تبعات منفی آن بسیار آسیب رساننده تر از آسیب‌های جسمی است.
بیشترین آسیب دیدگی چشمی ناشی از انفجار نارنجک است
مدیر برنامه ملی پیشگیری از نابینایی و سلامت چشم مرکز بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت بیشترین آسیب های چشمی را ناشی از انفجار نارنجک ها در چهارشنبه سوری دانست و گفت: خوشبختانه طی سال‌های اخیر استفاده از نارنجک‌ها کاهش یافته ولی استفاده از مواد محترقه و منور جایگزین آن شده و سوختگی‌های چشمی را افزایش داده است.
محمدی عنوان کرد: سازندگان حرفه ای و غیرحرفه ای مواد انفجاری و محترقه به عنوان نخستین متهمان آسیب رسانی به افراد طبق قوانین باید تحت تعقیب قرار گرفته و مجازات شوند.
وی افزود: بازیگران و افرادی که آتش بازی می‌کنند، ناظران و کسانی که نگاه می‌کنند و عابران و رهگذران سایر افراد نقش آفرین در مراسم چهارشنبه سوری هستند که آسیب دیدگی عابرانی که اکثراً هیچ نقشی در آتش افروزی ها ندارند پدیده ای منحصر به کشور ماست، به گونه ای که گاهی آسیب دیدگی این افراد بیش از سایرین گزارش و مشاهده شده است.
محمدی شنیدن صداهای مهیب انفجار از 10 روز قبل از آغاز مراسم چهارشنبه سوری را یکی از مخاطرات جدی امنیت و سلامت جامعه دانست و گفت: البته اذعان می کنیم که تقابل با پدیده چهارشنبه سوری راه حل مناسب مواجهه با این پدیده نیست و باید همه دستگاه ها به روش‌های جایگزین و بهتر بیندیشند.
وی تصریح کرد: حتی می‌توان برای کنترل و مهار سوانح و آسیب دیدگی‌های بسیار چهارشنبه سوری به اقداماتی نظیر آتش افروزی مجازی یا ایجاد سینماهای مجازی که در آن دود و صدای انفجار به صورت مجازی وجود داشته باشد فکر کرد.
استفاده از عینک‌های محافظ
مدیربرنامه ملی پیشگیری از نابینایی و سلامت چشم وزارت بهداشت، استفاد از عینک های محافظ را به عنوان یک عامل بازدارنده از آسیب های چشمی توصیه کرد و گفت: به همه افرادی که بهرحال مایلند در مراسم چهارشنبه سوری شرکت داشته باشند توصیه می کنیم از این عینک ها که جنس آنها از پلی کربنات بوده و محافظ خوبی برای چشم‌هاست، استفاد کنند. به ویژه ناظران و عابرانی که چندان نقشی در آتش افروزی‌ها ندارند لازم است این عینک‌ها را از داروخانه‌ها، عرضه کنندگان تجهیزات پزشکی و لوزام ورزشی فروشی ها تهیه و استفاده کنند.
وی مخاطرات نگهداری برخی وسایل غیرانفجاریِ آتش ساز مانند وسایل آبشاری در منازل را خاطرنشان کرد و گفت: نگهداری این وسایل در منازل یعنی مواجهه با یک انفجار غیرقابل پیش بینی، زیرا زمان انفجار این مواد قابل پیش بینی نیست و این مواد بروز مخاطرات و آسیب‌های احتمالی را صدچندان می کند.
اشغال مراکز چشم پزشکی در ایام نوروز
مدیر برنامه ملی پیشگیری از نابینایی و سلامت چشم به اشتغال متخصصان چشم و آماده باش مراکز چشم پزشکی در ایام نوروز اشاره کرد و گفت: در این ایام که همه مردم درگیر جشن سال جدید هستند این عزیزان باید در هفته اول سال به اعمال مقدماتی جراحی چشم و هفته دوم به اعمال نهایی چشم آسیب دیدگان بپردازند و بعضاً حتی در 6 ماه دوم سال درگیر اعمال جراحی ترمیمی و بازسازی چشم آسیب دیدگان باشند.
وی برخی پدیده‌های چهارشنبه سوری، از جمله آسیب دیدگی عابران را منحصر به ایران دانست و بیان داشت: نخستین گزارش رسمی در این زمینه در یک مقاله علمی در سال 2007 از سوی متخصصان ایرانی به جهانیان عرضه شد که تاکنون ارجاعات و استنادات زیادی به این مقاله شده است.