گروه جنگ نرم مشرق- هربرت شیلر، یكی از نظریه‌‌پردازان انتقادی ارتباطات در آمریكا، معتقد است که تنها علمی که متعلق به آمریکا بوده و در آمریکا متولد شده است، علم ارتباطات است. انحصار علم ارتباطات و تکنولوژی ارتباطات در آمریکا بوده و این امر اتفاقی نیست؛ چرا که آمریکا ارزش ارتباطات را می‌داند و اینکه ارزش آن در پکیج پنج‌گانه امپریالیسم که از ابعاد اقتصادی، فرهنگی، رسانه‌ای، سیاسی و نظامی تشکیل شده است، بیش از سایر ابعاد است.

در ادامه سندی را مرور می‌کنیم که از سوی شورای مدیران رسانه‌ای آمریکا برای سال 2016 تنظیم شده و ضمن بیان برنامه‌ریزی دقیق و جزئی نگر با هدف تاثیرگذاری بر مخاطبان کشورهای رقیب و افکار عمومی آنها، بودجه ویژه‌ای را برای تولید محتوای رسانه‌ای در این کشورها پیشنهاد کرده است.

شورای مدیران رسانه‌ای آمریکا (BBG)، طی گزارشی، بودجه پیشنهادی خود برای سال 2016 را ارائه کرده است. در این گزارش که توسط دو گوینده رادیو تلویزیون دولتی آمریکا تهیه شده و در آن از نظرات کارشناسانه 30 متخصص دیپلماسی و سیاست خارجی بهره گرفته شده، 751.1 میلیون دلار به منظور دستیابی به اهداف زیر پیشنهاد شده است:

- افزایش توان اثرگذاری جهانی

- حرکت پرجنب‌وجوش و با طراوت به سوی تلویزیون و رسانه‌های دیجیتالی

- پشتیبانی و حمایت از مخاطبانی که اولویت بیشتری دارند.

همان طور که مشاهده می‌شود، این اهداف به سه حوزه اثرگذاری،‌ رسانه و مخاطب معطوف هستند که در آن بر ابعاد جهانی اثرگذاری و رسانه‌های دیجیتال تاکید شده و نیز میان مخاطبان گوناگون تفکیک قائل شده‌اند. در این گزارش، برخی کشورها هم چون ایران و روسیه بیش از سایر کشورها مورد توجه بوده و بودجه‌های اختصاصی به منظور تولید محتوا و مبارزه با آن‌ها در نظر گرفته شده است.

به عنوان مثال، این شورا برای سال 2016 بیش از 15.4 میلیون دلار از بودجه پیشنهادی خود را برای گسترش برنامه‌های تولیدی و مطالب و محتواهایی به زبان روسی در تلویزیون و شبکه‌های اجتماعی اختصاص داده است تا از این کشور عقب نماند! جالب آن است که این رقم نسبت به رقم پیشنهادی برای مقابله با گروه‌های تروریستی مثل داعش و بوکوحرام (6.1 میلیون دلار) بسیار بیشتر است!

از دیگر نکات قابل توجه در این گزارش این است که علی‌رغم آن که به نظر می‌رسد در شبکه‌های اجتماعی آزادی بیان وجود دارد، در بودجه پیشنهادی برای تولید محتوا و مطالب در این شبکه‌ها تاکید شده است که نشان می‌دهد نوعی سازماندهی و مدیریت پشت پرده بر این شبکه‌های مجازی حکم‌فرماست.

تصویری از یک فیلم بردار تلویزیونی با پیشرفته‌ترین امکانات رسانه‌ای، که در گزارش BBG آمده است در حالی که ماموران امنیتی را تداعی می‌کند و بیانگر اهمیت بالای رسانه و قدرت نرم است

خبرگزاری راشاتودی[1] در تحلیل این گزارش، نوشته است:

مقامات رسمی پیشین آمریکایی، یک بازنگری اساسی برای ماموریت‌های خبررسانی و رسانه‌ای که توسط دولت آمریکا تامین مالی می‌شوند را درخواست کرده‌اند. چرا که آن‌ها معتقدند رقیبان واشنگتن، در حال برنده شدن در جنگ اطلاعاتی هستند!

این خبرگزاری در ادامه به یک گزارش از شبکه رویترز استناد می‌کند که در آن آمده است: "استراتژی‌های ارتباطات بین‌الملل آمریکا باید از پایه نوسازی و بازنگری شوند".

راشاتودی در ادامه به یک مطالعه اشاره می‌کند که با همکاری رییس پیشین شورای مدیران رسانه‌ای آمریکا (Broadcasting Board of Governors ) و سرپرست کنونی رادیو آزادی، آقای ویمبوش (S. Enders Wimbush) و نایب رییس پیشین رادیو فرانسه، خانم پرتیل (Elizabeth Portale) صورت گرفته است و نشان می‌دهد که چیزی نمانده است رقیبان ایالات متحده آمریکا در جنگ اطلاعاتی علیه این کشور موفق شده و برنده این جنگ باشند!.

در این گزارش، آقای ویمبوش و خانم پرتیل استدلال می‌کنند که سپر سیاسی (political firewall) که توسط شورای مدیران رسانه‌ای آمریکا (BBG) پیشنهاد شده است، موجب شده است تا شکافی میان رسانه‌ها و آزانس‌های امنیت ملی در آمریکا به وجود آید و به همین دلیل مسئولان رادیو تلویزیونی همیشه سازگار با الزامات سیاست خارجی ایالات متحده رفتار نمی‌کنند!

برنامه‌های شورای مدیران رسانه‌ای آمریکا برای ایران در سال 2016:

در این گزارش توجه ویژه‌ای به ایران شده و برنامه‌هایی برای آن اختصاص داده شده است که به شرح زیر است:

- تهیه اطلاعات کامل و لحظه به لحظه از مذاکرات هسته‌ای در حال انجام با ایران و آماده‌سازی آن‌ها برای استفاده مخاطبین معمولی یعنی عامه مردم ایران.

- تمرکز بر توسعه یک زیرساخت مطمئن و امن برای دریافت اطلاعات از درون کشورهایی مثل ایران، کوبا، چین و ... و جلوگیری از کشف این جریان اطلاعات توسط دولت‌های این کشورها.

- تهیه یک چارچوب مستحکم و بهم‌پیوسته برای هماهنگ کردن اطلاعات و مطالب تولید شده توسط بخش‌های مختلف و به زبان‌های مختلف به منظور انسجام و کارایی بهتر.

- پیشنهاد اختصاص حداقل 2.8 میلیون دلار برای نوسازی و توسعه ابزار انتقال اطلاعات از کانال‌های فرکانسی مختلف برای مخاطبین کشورهای هدف از جمله ایران.

- تمرکز بر روی موضوعاتی همچون: حمایت از دموکراسی و مبارزه با افراط‌گرایی در کشورهایی مثل ایران و سومالی و میانمار و کره ‌شمالی.

- مقابله با سانسور اینترنت و پارازیت‌ها برای دریافت بهتر امواج در کشورهای هدف، هم چون ایران. برای این منظور، از اهرم فشار بر دولت تهران و جلوگیری از پخش رسانه‌های بین المللی ایران، هم چون پرس تی‌وی (PressTV) از بسیاری از ماهواره‌های جهان استفاده شده است.

- تمرکز بر مذاکرات هسته‌ای و مخابره کردن هدفمند اخبار آن به مخاطبین با کمک از نظرات تحلیلگران سیاسی و فنی (توسط رادیو فردا و تلویزیون صدای آمریکا).

- تلاش برای افزایش مخاطبین برنامه‌های تلویزیون صدای آمریکا.

در بودجه پیشنهادی سال 2016، برای تلویزیون صدای آمریکا مبلغ 13.674 میلیون دلار و برای رادیو فردا 7.454 میلیون دلار پیشنهاد شده است.

در ادامه گزارش آماری از مخاطبان ایرانی برنامه‌های صدای آمریکا آمده است که نشان می‌دهد هم اکنون 24% از بزرگسالان ایران مخاطب برنامه‌های صدای آمریکای فارسی هستند.

همچنین؛ برنامه‌هایی به منظور افزایش مخاطبان ایرانی، برای صدای آمریکا در سال 2016، تعیین شده است:

- از جمله مصاحبه با مقامات امریکایی در مورد سبک زندگی.

- مصاحبه با وندی شرمن و جان کری در مورد مذاکرات هسته‌ای.

- تخصیص یک برنامه 30 دقیقه‌ای هر هفته با تمرکز بر جامعه ایرانی-آمریکایی مثل لس‌آنجلس آمریکا و با هدف سرگرمی.

- گزارش‌های اختصاصی برای نشان دادن جامعه آمریکا و نقش مذهب و گروه‌های مذهبی این کشور برای ارائه الگو و با هدف جلوگیری از افراط‌گرایی اسلامی در ایران!.

- تهیه گزارش‌ها و مستندات و استفاده از نتایج تحقیقاتی که در دانشگاه‌های برتر آمریکا انجام گرفته برای اثرگذاری بیشتر.

- و در نهایت مصاحبه و تهیه مستند از دانشجویان ایرانی که در دانشگاه‌های معتبر آمریکا تحصیل می‌کنند.

برنامه‌های پیشنهادی BBG برای ایران در سال 2016 را می‌توان در مخابره به‌روز و هدفمند اخبار مذاکرات هسته‌ای، دریافت اطلاعات از کشور ایران بدون آگاهی دولت آن و افزایش انتقال اطلاعات و محتوای مورد نیاز به مخاطبان ایرانی از طریق مبارزه با پارازیت‌ها و تلاش برای افزایش مخاطبان ایرانی برنامه‌ها و ماهواره‌های غرب از جمله برنامه‌های صدای آمریکا، خلاصه کرد. این سند به خوبی نشان می‌دهد که چگونه غرب برای کشورهای رقیب و مخاطبان آن کشورها و بالاخص برای تاثیرگذاری بر افکار عمومی ایران، برنامه‌ریزی دقیق و جزیی‌نگری را انجام می‌دهد.

یکی دیگر از تصاویر به کار گرفته شده در سند که انبوه ماهواره‌ها بر پشت بام خانه‌های سنتی و مناطق محروم را نشان می‌دهد!

"امروز دستگاه‌های تبلیغاتىِ فوق مدرن غربی - بخصوص آمریکایی و صهیونیستی - برای ذهن‌ها و فعّالیت‌ها و احساسات و اراده شما طرح عملیاتی تهیه می‌کنند. خیال نکنید آنها غافل نشسته‌اند و این سی میلیون جوان را در کشور ما نمی‌بینند. آنها این سی میلیون جوان را می‌بینند؛ آنها برای کار و هدفِ خودشان مشغول برنامه‌ریزی هستند؛ آنها برای اخلاق و فکر و عقیده و ایمان جوان ما برنامه‌ریزی می‌کنند"

بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار با جوانان و فرهنگیان رشت 12/02/1380

"همین امروز مؤسّساتِ متعدّدی در خودِ آمریکا و در اروپا از طرف آمریکایی‌ها فعّالیت می‌کنند تا روی دولت ایران، روی افکار عمومی ایران و روی فضای ذهنی ایران فشار وارد کنند".

بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار با جوانان در مصلای بزرگ تهران 01/02/1379