گروه سیاسی مشرق -رسانههای مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان‌سازی رسانه‌ای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان اصلاح‌طلب می‌پردازد.
*******
روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاحات روز چهارشنبه را با تمرکز بر بخشی از سخنان رییس‌جمهور محترم و تصویب استمرار صلاحیت نمایندگان در دوره بعد انتخابات آغاز کردند.
از سوی دیگر روزنامه آرمان‌امروز نزدیک‌ترین ارگان مکتوب به هاشمی‌رفسنجانی خبر از احتمال نامزدی حجت‌الاسلام سید حسن خمینی در انتخابات مجلس خبرگان داد، این روزنامه حجت‌الاسلام سید حسن خمینی را این‌گونه توصیف می‌کند « آیت‌ا... سیدحسن خمینی است. او که دانش و بصیرتش نزد همگان زبانزد است اما تاکنون تمایلی برای حضور در انتخابات مجلس خبرگان از خود نشان نداده است اما این عدم تمایل نافی نامه‌های درخواست و دعوت‌های تشکل‌های علمی و دینی از او نشده است. تا دیروز کمتر کسی از تصمیم آیت‌ا... حسن خمینی برای حضور در انتخابات مجلس خبرگان خبر داشت تا اینکه حجت‌الاسلام والمسلمین محسن غرویان شرح دیدار اخیر خود با یادگار امام را برای «آرمان» تشریح و تصمیم آیت‌ا... سیدحسن خمینی برای حضور در انتخابات مجلس خبرگان را بیان کرد.»
ارگان رسمی حزب مردم‌سالاری چهارشنبه را با تیترهای «عزم ایران و آمریکا برای رسیدن به توافق نهایی» و «دلالان تحریم به فکر شغل دیگری باشند» روانه پیشخوان مطبوعات کشور شده است.
· دستاوردهای لوزان به روایت مشاور ظریف
علی خرم، مشاور محمد جواد ظریف در سرمقاله روزنامه مردم‌سالاری ابتدا به صورت تلویحی به یکی از نقدهای بیانیه لوزان پرداخت و نوشت «وقتي بيانيه لوزان صادر شد نبايد جايگاه حقوقي آن زير سوال مي‌رفت بلکه بايد بيان مي‌شد که اين بيانيه براي همه الزام آور است و در واقع آمريکا را مجبور مي‌کرديم که به اين بيانيه پايبند باشد ولي اکنون نظرات کنگره در اين بيانيه دخالت داده مي‌شود. در ايجاد اين شرايط هم کنگره و هم سايرين مقصرند.به‌هرحال اميدواريم اين مشکل در ادامه مذاکرات هسته‌اي حل شود تا طرفين مذاکرات به توافق دست يابند.»
مشاور وزیر امور خارجه در این سرمقاله به دو دستاورد تفاهم لوزان اشاره نمود و در همین راستا نوشت« غني‌سازي با درصد کم براي ما مطلوب است و ما بايد دنبال تحقيق و توسعه باشيم که اين تحقيقات در برنامه‌هاي ما وجود دارد. بنابراين ما در اين مذاکرات چيزي را از دست نداده‌ايم. در هر حال هدف ما غني‌سازي اورانيوم در داخل خاک کشورمان بود که به اين هدف دست يافتيم. ما همچنين در مذاکرات هسته‌اي به دنبال رفع تحريم‌هايي بوديم که به دليل سادگي يا بي اطلاعي يا اشتباهات محاسباتي دولت نهم و دهم عليه ما وضع شده بود.
مذاکره‌کنندگان هسته‌اي کشورمان در طول اين مذاکرات توانستند راه حلي آبرومندانه براي رفع تحريم‌ها بيابند بدون آن که صنعت هسته‌اي کشور تعطيل شود. ما بايد در ادامه اين راه عبرت گرفته و دستاوردهاي خود را زير سوال نبريم. بر اساس بيانيه لوزان ما دستاوردهاي خوبي داشته‌ايم و عملکرد تيم مذاکره‌کننده هسته‌اي نيز بسيار موفق و روشن بوده است.»
روزنامه ابتکار چهارشنبه را به تیترهای «دلالان تحریم به فکر شغل دیگری باشند» و «یک پذیرایی ساده» اختصاص داد.
· پروانه وکالت رحیمی باطل نشده است
روزنامه ابتکار در صفحه سیاسی خود به انعکاس وضعیت پروانه وکالت محمدرضا رحیمی پرداخت؛ در همین راستا این روزنامه اصلاح طلب نوشت« در شرایطی که چندین ماه از محکومیت محمدرضا رحیمی، معاون اول دولت دهم که در حال حاضر در زندان اوین به سر می‌برد می‌گذرد و طبق قانون پروانه وکالت افرادی که دارای محکومیت قضایی دارند باید باطل شود، پروانه «خط قرمز» سابق محمود احمدی‌نژاد هنوز باطل نشده است.
بهمن کشاورز، رئیس اتحادیه سراسری کانون‌های وکلای دادگستری ایران (اسکودا) درباره همین موضوع با بیان اینکه ابطال پروانه وکالت فرآیندی دارد که باید اعلام شود، به ایرنا گفت: پروانه وکالت وی در کانون وکلای دادگستری مرکز است و هنوز چیزی از این کانون مبنی بر باطل شدن پروانه رحیمی به اتحادیه اعلام نشده است.»
روزنامه اصلاح‌طلب اعتماد نیم‌تای بالای صفحه اول خود را به تیترهای «نمایندگان به صلاحیت خود رای دادند!» و «به جلال آل احمد و شریعتی بازگردیم» اختصاص داده است.
· نمایندگان به صلاحیت خود رای دادند!
روزنامه اعتماد در صفحه سیاسی خود به بررسی تصویب استمرار صلاحیت نمایندگی برای دوره بعد انتخابات بهارستان از سوی نمایندگان مجلس پرداخت و آن را از منظر سياسي «ترس از تكرار تجربه سال‌هاي اخير» و از منظر حقوقي: تبعيض ناروا دانست.
در همین راستا گروه سیاسی روزنامه اعتماد نوشت « ٢٩٠ نفر از همين حالا براي انتخاباتي كه ١٠ ماه ديگر برگزار مي‌شود تاييد صلاحيت شده‌اند. نام‌نويسي براي انتخابات اما هنوز شروع نشده است. اصلا وقت انتخابات نشده است اما نمايندگان مجلس ديروز دورانديشي كردند. خودشان را از همين حالا تاييد صلاحيت كردند تا خيال‌شان راحت باشد. ١٠ ماه مانده به انتخابات اما هواي صحن علني مجلس بيش از اندازه انتخاباتي است. اگر تا چندي پيش امور انتخاباتي در جلسات پشت پرده نمايندگان بود حالا بحث علني‌تر شده است. حالا نمايندگان به مصوبه‌اي راي مثبت دادند كه بر اساس آن براي انتخابات مجلس بعدي نيازي به بررسي صلاحيت‌شان نيست و تنها اگر مدركي دال بر شبهه به صلاحيت‌شان باشد شوراي نگهبان حق بررسي صلاحيت آنها را دارد. انگار نه انگار كه رد صلاحيت نمايندگان براي انتخابات بعدي در سال‌هاي گذشته چقدر بحث‌برانگيز شده بود. ديروز دست‌هاي نمايندگان روي دكمه موافق فشرده شد تا اين‌بار نه براي «مردم» كه براي خود «نمايندگان» كار آسان شود. مصوبه ديروز به شوراي نگهبان رفت اما بعيد است كه شوراي نگهبان به چنين «تبعيضي» راي مثبت بدهد. بعيد است كه ٢٩٠ نماينده از دو مرحله بررسي صلاحيت مستثني شوند. نمايندگان اين‌بار «دولت» را از روند نظارت بر خودشان حذف كردند. دولت مخالف با اصلاحات مجلس است. رييس مجلس و نواب رييس هم مخالفند اما هيچ نماينده‌اي در مورد مصوبه خودخواهانه ديروز مجلس اظهارنظر نمي‌كند و انگار ٢٩٠ نماينده مجلس از اينكه از همين حالا تاييد صلاحيت شده باشند بدشان نمي‌آيد.»
همچنین حسین مرعشی از اعضای برجسته حزب کارگزاران سازندگی تصویب استمرار صلاحیت نمایندگان را «بی‌تدبیر سیاسی» دانست و اظهار داشت « هرچند بارها به عنوان يك اصلاح‌طلب از سختگيري‌هاي شوراي نگهبان در بررسي صلاحيت‌هاي كانديداهاي مجلس گله و شكايت داشته‌ام اما نمايندگان اصولگراي مجلس نهم براي چه از هم اكنون دغدغه رد صلاحيت سياسي را دارند؟ نمايندگاني كه اكنون براي به تصويب رسيدن طرح استمرار صلاحيت خودشان در مجلس دهم تلاش دارند بايد مسائل ديگري را مد نظر قرار دهند. مسائلي از جمله پول‌هاي كثيف يا مفاسد اقتصادي بايد در چند ماهه باقيمانده به انتخابات دور دهم مجلس شوراي اسلامي مد نظر قرار گيرد.
مسائلي كه اين روزها در صدر اخبار رسانه‌ها بوده و بسياري از مسوولان را درگير خود كرده است. بهتر است نمايندگان محترم قوانين ديگري را در مسير توسعه كشور به تصويب برسانند، نه در خصوص مواردي كه ساليان سال است كه شوراي نگهبان ضوابط قانوني مشخصي براي بررسي صلاحيت كانديداهاي مجلس شوراي اسلامي دارد كه طبيعتا نيازي به تصويب قوانين ديگري كه البته خلاف قانون اساسي نيز است به تصويب برسد. »
روزنامه اصلاح‌طلب شرق صفحه اول خود را به تیترهای« دلالان تحریم به فکر شغل دیگری باشند» و«کاری از ما ساخته نیست» اختصاص داد.
· دولت تنها در میدان بحران‌سازی
گروه سیاسی روزنامه شرق در یادداشت صفحه سیاسی خود به بررسی چگونگی مقابله دولت یازدهم با آنچه بحران‌سازی نیروهای رقیب می‌خواند، پرداخته است. نویسنده گروه سیاسی روزنامه شرق با مقایسه چگونگی مواجه با بحران‌ها در دولت اصلاحات و دولت اعتدال به این نتیجه می‌رسد که وزرا و رسانه‌ها به مثابه «فدایی» برای دولت اصلاحات بودند و به مقابله با بحران‌ها می‌پرداختند اما در دولت اعتدال فقط رییس‌جمهور میاندار مقابله با بحران‌ها است و این ضعف بزرگ حامیان دولت یازدهم می‌باشد.
در همین راستا گروه سیاسی روزنامه شرق نوشت « دراین‌بین آنچه نمود بیشتری دارد، این است که از درون کابینه دولت یازدهم، حسن روحانی و گاهی معاون اولش به مخالفان واکنش نشان می‌دهند، به‌طوری‌که ظاهرا باقی کابینه و نزدیکان دولت در اندیشه دیگری به‌سر می‌برند. در موضوع پرونده هسته‌ای ایران، فقط رئیس‌جمهور و وزیر خارجه هستند که در مقابل منتقدان ظاهر می‌شوند و گویی سایر اعضای کابینه دغدغه‌ای از این جنس ندارند.
همچنین تیم رسانه‌ای دولت، رئیس‌جمهور را در مواقع حملات مخالفان یاری نمی‌کنند. در دولت اعتدال، عقب‌نشینی‌های گاه‌و‌بیگاه اعضای کابینه از مواضع اعلام‌شده شرایطی را به‌وجود آورده است که اکنون این رئیس‌جمهوری است که یک‌تنه در میانه میدان حمله‌ها مانده است. حسن روحانی باید شخصا درباره فساد اقتصادی سخنرانی کند و مورد هجمه قرار بگیرد. حسن روحانی به‌تنهایی نقش سخنگوی دولت، سیاست‌گذار و تبیین‌کننده معیارهای اعتدال را برعهده گرفته است. طی این مسیر به تنهایی اگر ناممکن نباشد، فرساینده است. فرسایشی که بسیار زود تأثیر خود را آشکار کرده است. دولتی که رئیسش در ویترین قرار دارد، نه اعضای آن، در عمل به وظایفش هم دچار چالش می‌شود، چه رسد به تحقق وعده‌هایش. شیخ حقوق‌دان باید تا این مشکل فربه و فربه‌تر نشده چاره‌ای بیندیشد.»
روزنامه آرمان‌امروز صفحه اول خود را به تیترهای «دلالان تحریم به فکر شغل دیگری باشند» و «روایتی از حضور یادگار امام در انتخابات خبرگان» اختصاص داد.
· تردید حجت‌الاسلام حسن خمینی برای حضور در انتخابات خبرگان
حجت‌الاسلام هاشمی‌رفسنجانی در همایش بانوی انقلاب حجت‌الاسلام سید حسن خمینی را «علامه» خطاب کرد، روزنامه آرمان‌امروز نزدیک‌ترین ارگان مکتوب به هاشمی‌رفسنجانی، ایشان را این‌گونه توصیف می‌کند « آیت‌ا... سیدحسن خمینی است. او که دانش و بصیرتش نزد همگان زبانزد است اما تاکنون تمایلی برای حضور در انتخابات مجلس خبرگان از خود نشان نداده است اما این عدم تمایل نافی نامه‌های درخواست و دعوت‌های تشکل‌های علمی و دینی از او نشده است.»
روزنامه آرمان‌امروز برای پیگری حضور حجت‌الاسلام سید حسن خمینی با حجت‌الاسلام والمسلمین محسن غرویان به گفت‌وگو پرداخت. این استاد حوزه علمیه قم با اشاره به دیدار خصوصی با نوه امام خمینی (ره) ، پیرامون حضور ایشان در انتخابات خبرگان اظهار داشت« در مورد حساسیت‌های امسال درباره انتخابات مجلس و خبرگان هم صحبت‌هایی مطرح شد. وقتی من در خصوص ورود ایشان به انتخابات مجلس خبرگان سوال کردم، فرمودند که در حال ارزیابی فضای جامعه هستند.» وی سپس تصریح کرد « به صورت مفصل در این رابطه صحبت نشد. اما اجمالا ایشان می‌گفتند که در حال ارزیابی و رصد هستم که آیا صلاح هست وارد انتخابات شوم یا نه. هنوز به تصمیمی نرسیده‌اند اما دغدغه این مسئله را دارند که در حال فکر و سنجش فضا هستند تا به تصمیم نهایی برسند. البته من به خودشان گفتم عقیده من این است که ایشان وارد انتخابات شوند؛ چرا که مردم بسیار علاقه دارند یادگار امام در مسائل سیاسی و اجتماعی حضور بیشتر و فعالیت پررنگ‌تری داشته باشد. یکی از مواردی که مقام معظم رهبری هم بدان تاکید بسیار کردند، حق مردم است که امروز همین مردم می‌خواهند سیدحسن خمینی در انتخابات مجلس خبرگان حضور پیدا کند. به هر حال این کشور و نظام مدیون امام خمینی هستند و همه توفیقات نظام اسلامی از برکات امام(ره) است و شکر خدا حاج سیدحسن خمینی هم همان راه پدر و امام را در کنار رهبری ادامه می‌دهند. او یکی از محبوب‌ترین شخصیت‌ها نزد مقام معظم رهبری است. ملت نیز به ایشان امید دارند، با این توصیف همه این مطالب ضرورت حضور پررنگ‌تر ایشان در مسائل سیاسی و اجتماعی از جمله انتخابات مجلس خبرگان رهبری را نشان می‌دهد.»
روزنامه دولتی ایران، صفحه اول خود را به تیترهای «دلالان تحریم به فکر شغل دیگری باشند» و «کری به اقامتگاه ظریف رفت» اختصاص داد.
· تکذیب یا تایید انتشار فکت شیت
تایید یا تکذیب؛ کدامیک. روزنامه دولتی ایران در صفحه سیاسی خود به نقل از سخنگوی سازمان انرژی اتمی دستور انتشار «فکت شیت» ایرانی از سوی رهبر معظم انقلاب را تکذیب کرد. بهروز کمالوندی در جمع خبرنگاران در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه برخی مسئولان و مقامات مدعی هستند و اعلام می‌کنند که رهبر معظم انقلاب دستور به انتشار فکت شیت ایرانی داده‌اند، گفت: «اگر از جانب ایشان دستوری داده شود، دستور مطاع است و بلافاصله اجرا می‌شود، اگرچه سازمان انرژی اتمی مسئول فکت شیت نیست اما دستوری در این رابطه از جانب ایشان نبوده است.»
این اظهارات در حالی است که حمید رسایی با انتشار صوتی از دکتر صالحی در جلسه غیرعلنی بهارستان پرداخت؛ دکتر صالحی در این جلسه اظهار داشت که «شاید غلو باشد ولی ما یک مقدار محدودیت پذیرفته ایم. رهبر معظم انقلاب دیروز به آقای ظریف فرمودند که "آقای ظریف شما هم بروید فکت شیت ایران را در اختیار مردم قرار دهید. کشور ما با کشور آنها (آمریکایی ها) فرق می کند. در کشور ما رابطه ملت و دولت یک رابطه عمیق است. این نظام برآمده از رأی ملت است. شما بروید فکت شیت را به مردم بدهید" و آقای ظریف هم در حال تهیه فکت شیت هستند که در این فکت شیت خیلی از حقایق روشن می شود.»