به گزارش مشرق، روزنامه جوان در گزارشی که دوشنبه بیست و یکم اردیبهشت 1394 با عنوان «6 میلیون و 600 هزار زن مادر نیستند/ سالی 660 هزار فرصت فرزندآوری می سوزد!» منتشر کرده آورده است:
آمار رشد 1.8درصدی باروری کل در جامعه تنها به حاکمیت فرهنگ «فرزند کمتر، زندگی بهتر» بر ذهن مردم و خانواده ها باز نمی گردد. چالش های اجتماعی نظیر آمار ازدواج، طلاق و مرگ و میرهای ناشی از حوادث جاده ای موجب شده است تا به گفته مدیرکل دفتر سلامت، جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت سالانه 440 هزار فرصت فرزندآوری از دست برود. بگذریم از اینکه سالی 220 هزار جنین نیز با سقط شدن فرصت زندگی را از دست می دهند که در مجموع فرصت افزایش سالانه 660 هزار نفر به جمعیت کشور می سوزد.
حرکت آمار ازدواج بر نمودار نزولی و رشد صعودی طلاق نه فقط ریشه بسیاری از آسیب های اجتماعی است، بلکه روی دیگر چالش کاهش آمار جمعیت کشور را هم باید در این معضل اجتماعی ردیابی کرد. محمد اسماعیل مطلق، مدیرکل دفتر سلامت، جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت در همایش ترویج ازدواج سالم در جوانان، با بیان اینکه هر سال 440 هزار فرصت فرزندآوری در کشور از دست می رود، افزود: این میزان شامل 410 هزار فرصت فرزندآوری در زنان ازدواج نکرده، 10 هزار فرصت بر اساس فوت همسر و 20 هزار فرصت بر اثر طلاق است. به گفته وی در کشور ما سالانه یک میلیون و 750 هزار بارداری اتفاق می افتد که یک میلیون و 530 هزار مورد منجر به فرزندآوری و 220 هزار منجر به سقط جنین می شود.
* 6 میلیون و 600 هزار زن مجرد خارج از چرخه باروری
اگر سری به آمار سقط جنین قانونی بزنیم، می بینیم که مطابق آمار وزارت بهداشت سالانه حدود 6 هزار سقط جنین با مجوز پزشکی قانونی صورت می گیرد اما آمار 220تا 250 هزار سقط جنین غیر قانونی که در دفعات مختلف از سوی مطلق رسانه ای شده، بیانگر فاصله 40 برابری سقط جنین قانونی و غیرقانونی است.
بنا به تأکید مدیرکل دفتر سلامت، جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت هم اکنون 6میلیون و 600 هزار زن 15 تا 49 ساله ازدواج نکرده در کشور وجود دارد. از سوی دیگر با توجه به بررسی انجام شده از سال 1385 تا 1393، میزان ازدواج در کشور هر سال نسبت به سال پیش از آن کمتر شده است و بر اساس آخرین بررسی ها، آمار ازدواج در سال 93 در کشور حدود 40 تا 45 هزار نسبت به سال 92 کاهش یافته است. وی از سوی دیگر با اشاره به افزایش آمار طلاق در کشور گفت: 14.2درصد طلاق ها مربوط به یک سال اول زندگی و 50 درصد مربوط به پنج سال اول زندگی است.
* افزایش سن ازدواج و خطرهای باروری با افزایش سن
مطلق با اشاره به اینکه تأخیر در ازدواج، فرزندآوری و ناباروری و سن مادر از شاخص های مهم باروری است اظهار کرد: قدرت باروری با افزایش سن به ویژه پس از 35 سالگی کاهش می یابد. این در حالی است که علی اکبر محزون مدیر کل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی و مهاجرت سازمان ثبت احوال از افزایش ازدواج بالای سن نامتعارف در کشور خبر می دهد. به گفته مدیر کل اطلاعات و آمار جمعیت و مهاجرت سازمان ثبت احوال، در سال 92 آمار ازدواج مردان بالای سن متعارف 35 سال 9.4درصد بود که در سال گذشته این آمار به 10.4درصد افزایش پیدا کرد و همچنین ازدواج زنان بالای 30 سال در سال 92، 12.5درصد بوده که در سال گذشته به 14.5درصد رسیده است. در حالی که سن متعارف ازدواج برای مردان 20 تا 34 سال و برای زنان 15 تا 29 سال است هرچند این سن در حال تغییر و تحول است.
حتی افرادی که در سنین متعارف ازدواج می کنند نیز فرزند آوری شان را به تأخیر می اندازند. مدیرکل دفتر سلامت، جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به چالش ها و عوامل تأثیرگذار بر نرخ باروری کلی گفت: افزایش میانگین فاصله تولد نخستین فرزند و ازدواج، افزایش میانگین فاصله تولد فرزند اول و دوم و فرزند دوم و سوم، افزایش قصد تک فرزندی و تأثیر آسیب های اجتماعی بر ازدواج سالم از جمله این چالش ها است. بنا به تأکید وی، بررسی انجام شده در دنیا از نظر جمعیت شناسان نشان می دهد زمانی که میزان باروری کلی به زیر حد جایگزینی یعنی 2.1 برسد وارد مرحله تهدید آمیز برای رشد جمعیت شده ایم و باید در جهت ارتقای نرخ باروری تلاش شود. این در حالی است که هم اکنون نرخ باروری کل در کشورمان 1.8 است.
* گام هایی که برداشته شده
مطلق با اشاره به سیاست های ابلاغی کلی جمعیت از سوی رهبر معظم انقلاب ادامه داد: پس از ابلاغ این سیاست ها دو کارگروه در کشور تشکیل شد که یکی از آنها شامل برنامه های جمعیت، چالش های جمعیت، ازدواج و طلاق است که با پایان برنامه پنجم توسعه وارد گام جدید می شود. وی با اشاره به رویکردهای وزارت بهداشت در راستای ارتقای نرخ باروری کلی گفت: تهیه و تدوین محتواهای آموزشی با تأکید بر آموزش مهارت های زندگی و تدوین محتواهای جدید بر اساس نیاز نوجوانان و جوانان در راستای خانواده و همسرگزینی، ارتقای مشاوره هنگام ازدواج و پس از ازدواج با تأکید بر مهارت های زوجین و سلامت جنسی از جمله این رویکردها است. به باور مطلق تلاش دستگاه های دخیل در امور فرهنگی برای تقویت نگرش جامعه، برنامه ریزی برای کاهش متوسط سن ازدواج و تعهد دستگاه اجرایی کشور نسبت به تأمین مقدمات لازم برای ازدواج از جمله رویکردهای بخشی و بین بخشی است که برای اصلاح این روند ضروری است.
آمار رشد 1.8درصدی باروری کل در جامعه تنها به حاکمیت فرهنگ «فرزند کمتر، زندگی بهتر» بر ذهن مردم و خانواده ها باز نمی گردد. چالش های اجتماعی نظیر آمار ازدواج، طلاق و مرگ و میرهای ناشی از حوادث جاده ای موجب شده است تا به گفته مدیرکل دفتر سلامت، جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت سالانه 440 هزار فرصت فرزندآوری از دست برود. بگذریم از اینکه سالی 220 هزار جنین نیز با سقط شدن فرصت زندگی را از دست می دهند که در مجموع فرصت افزایش سالانه 660 هزار نفر به جمعیت کشور می سوزد.
حرکت آمار ازدواج بر نمودار نزولی و رشد صعودی طلاق نه فقط ریشه بسیاری از آسیب های اجتماعی است، بلکه روی دیگر چالش کاهش آمار جمعیت کشور را هم باید در این معضل اجتماعی ردیابی کرد. محمد اسماعیل مطلق، مدیرکل دفتر سلامت، جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت در همایش ترویج ازدواج سالم در جوانان، با بیان اینکه هر سال 440 هزار فرصت فرزندآوری در کشور از دست می رود، افزود: این میزان شامل 410 هزار فرصت فرزندآوری در زنان ازدواج نکرده، 10 هزار فرصت بر اساس فوت همسر و 20 هزار فرصت بر اثر طلاق است. به گفته وی در کشور ما سالانه یک میلیون و 750 هزار بارداری اتفاق می افتد که یک میلیون و 530 هزار مورد منجر به فرزندآوری و 220 هزار منجر به سقط جنین می شود.
* 6 میلیون و 600 هزار زن مجرد خارج از چرخه باروری
اگر سری به آمار سقط جنین قانونی بزنیم، می بینیم که مطابق آمار وزارت بهداشت سالانه حدود 6 هزار سقط جنین با مجوز پزشکی قانونی صورت می گیرد اما آمار 220تا 250 هزار سقط جنین غیر قانونی که در دفعات مختلف از سوی مطلق رسانه ای شده، بیانگر فاصله 40 برابری سقط جنین قانونی و غیرقانونی است.
بنا به تأکید مدیرکل دفتر سلامت، جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت هم اکنون 6میلیون و 600 هزار زن 15 تا 49 ساله ازدواج نکرده در کشور وجود دارد. از سوی دیگر با توجه به بررسی انجام شده از سال 1385 تا 1393، میزان ازدواج در کشور هر سال نسبت به سال پیش از آن کمتر شده است و بر اساس آخرین بررسی ها، آمار ازدواج در سال 93 در کشور حدود 40 تا 45 هزار نسبت به سال 92 کاهش یافته است. وی از سوی دیگر با اشاره به افزایش آمار طلاق در کشور گفت: 14.2درصد طلاق ها مربوط به یک سال اول زندگی و 50 درصد مربوط به پنج سال اول زندگی است.
* افزایش سن ازدواج و خطرهای باروری با افزایش سن
مطلق با اشاره به اینکه تأخیر در ازدواج، فرزندآوری و ناباروری و سن مادر از شاخص های مهم باروری است اظهار کرد: قدرت باروری با افزایش سن به ویژه پس از 35 سالگی کاهش می یابد. این در حالی است که علی اکبر محزون مدیر کل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی و مهاجرت سازمان ثبت احوال از افزایش ازدواج بالای سن نامتعارف در کشور خبر می دهد. به گفته مدیر کل اطلاعات و آمار جمعیت و مهاجرت سازمان ثبت احوال، در سال 92 آمار ازدواج مردان بالای سن متعارف 35 سال 9.4درصد بود که در سال گذشته این آمار به 10.4درصد افزایش پیدا کرد و همچنین ازدواج زنان بالای 30 سال در سال 92، 12.5درصد بوده که در سال گذشته به 14.5درصد رسیده است. در حالی که سن متعارف ازدواج برای مردان 20 تا 34 سال و برای زنان 15 تا 29 سال است هرچند این سن در حال تغییر و تحول است.
حتی افرادی که در سنین متعارف ازدواج می کنند نیز فرزند آوری شان را به تأخیر می اندازند. مدیرکل دفتر سلامت، جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به چالش ها و عوامل تأثیرگذار بر نرخ باروری کلی گفت: افزایش میانگین فاصله تولد نخستین فرزند و ازدواج، افزایش میانگین فاصله تولد فرزند اول و دوم و فرزند دوم و سوم، افزایش قصد تک فرزندی و تأثیر آسیب های اجتماعی بر ازدواج سالم از جمله این چالش ها است. بنا به تأکید وی، بررسی انجام شده در دنیا از نظر جمعیت شناسان نشان می دهد زمانی که میزان باروری کلی به زیر حد جایگزینی یعنی 2.1 برسد وارد مرحله تهدید آمیز برای رشد جمعیت شده ایم و باید در جهت ارتقای نرخ باروری تلاش شود. این در حالی است که هم اکنون نرخ باروری کل در کشورمان 1.8 است.
* گام هایی که برداشته شده
مطلق با اشاره به سیاست های ابلاغی کلی جمعیت از سوی رهبر معظم انقلاب ادامه داد: پس از ابلاغ این سیاست ها دو کارگروه در کشور تشکیل شد که یکی از آنها شامل برنامه های جمعیت، چالش های جمعیت، ازدواج و طلاق است که با پایان برنامه پنجم توسعه وارد گام جدید می شود. وی با اشاره به رویکردهای وزارت بهداشت در راستای ارتقای نرخ باروری کلی گفت: تهیه و تدوین محتواهای آموزشی با تأکید بر آموزش مهارت های زندگی و تدوین محتواهای جدید بر اساس نیاز نوجوانان و جوانان در راستای خانواده و همسرگزینی، ارتقای مشاوره هنگام ازدواج و پس از ازدواج با تأکید بر مهارت های زوجین و سلامت جنسی از جمله این رویکردها است. به باور مطلق تلاش دستگاه های دخیل در امور فرهنگی برای تقویت نگرش جامعه، برنامه ریزی برای کاهش متوسط سن ازدواج و تعهد دستگاه اجرایی کشور نسبت به تأمین مقدمات لازم برای ازدواج از جمله رویکردهای بخشی و بین بخشی است که برای اصلاح این روند ضروری است.