به گزارش مشرق، دعای افتتاح دعایی است که محمد بن عثمان عمری از نایبان خاص امام زمان(ع) آن را نقل کرده است. شیعیان این دعا را در شب‌های ماه رمضان می‌خوانند. مشتمل بر مضامین عالی خداشناسی است و عده‌ای از علما بر این دعا شرح نوشته‌اند. فراز آخر این دعا به چند امر اشاره دارد: اظهار علاقه به دولت اسلامی در پرتو ظهور امام مهدی(عج)، بیان هدف حکومت اسلامی و وظیفه ما در قبال آن.
دعای افتتاح با حمد و ستایش الهی آغاز می‌شود و سپس به؛ انتخاب راه صحیح و تأیید الهی، رحمت و غضب حکیمانه الهی، لزوم خوف و رجاء، توفیق عبادت منتّی الهی بر بنده، گناه بنده و دوام فیض الهی، یادآوری نعمت‌های خدا، بقای نعمت‌ها به دست خدا و لزوم تفکر در نعمت‌های خدا می‌پردازد. فقرات پایانی دعای افتتاح که بر آن بسیار تأکید شده، درباره اظهار علاقه نسبت به دولت اسلامی است که در پرتو ظهور حضرت ولی عصر(عج) برقرار می شود.
شرحی از فرازهای سی گانه دعای شریف افتتاح را از کتاب "شرح دعای شریف افتتاح" نوشته حجت الاسلام محسن قرائتی برای آگاهی از فیوضات این ماه مرور می کنیم.
فراز نخست
اللَّهُمَّ إِنِّي أَفْتَتِحُ الثَّنَاءَ بِحَمْدِكَ وَ أَنْتَ مُسَدِّدٌ لِلصَّوَابِ بِمَنِّكَ وَ أَيْقَنْتُ أَنَّكَ أَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ فِي مَوْضِعِ الْعَفْوِ وَ الرَّحْمَةِ وَ أَشَدُّ الْمُعَاقِبِينَ فِي مَوْضِعِ النَّكَالِ وَ النَّقِمَةِ وَ أَعْظَمُ الْمُتَجَبِّرِينَ فِي مَوْضِعِ الْكِبْرِيَاءِ وَ الْعَظَمَةِ
خدايا، من با سپاس تو ستايش را آغاز مىكنم و تويى كه با كرمت به سوى درستى توجّه دهى،و يقين دارم كه در جاى عفو و رحمت مهربانترين مهربانانى. و در جايگاه مجازات و انتقام،سختترين كيفركنندهاى،و در موضع بزرگمنشى و عظمت بزرگترين جبّارى
نکته ها
"صواب" کاری است که بر مسیر حقیقی خود و مطابق با حقیقت واقع شده و به انحراف و خطا کشیده نشده باشد. "مسدد" یعنی کسی که به چیزی استواری و پایداری می دهد. خداوند متعال پایدار کننده چیزی است که مطابق با حق باشد نه چیزی که باطل محض و یا مخلوطی از حق و باطل است. (انت مسدد للصواب بمنک)
او کسی است که در جایگاه بخشش و رحمت مهربان ترین است پس خود را در معرض عفو و رحمت الهی قرار دهیم. (ایقنت انک ارحم الراحمین فی موضع العفو و الرحمه)
او کسی است که در جایگاه مواخذه و روی گردانی به سختی مجازات می کند، پس خود را از مواضع عذاب دور کنیم. (و اشد المعاقبین فی موضع النکال و النقمه)
او کسی است که در جایگاه نمایان شدن عظمت بزرگ ترین قدرت نما است؛ "اعظم المتجبرین فی موضع الکبریا و العظمه"، قرآن کریم نیز بزرگی و کبریا را در تمام آسمان ها و زمین مختص خداوند می داند؛ بزرگواری در آسمان ها و زمین خاص اوست.
در علم عقاید صفات خدای متعال در یک تقسیم بندی به دو دسته تقسیم می شوند؛ صفات ذاتی و صفات فعلی.
صفات ذاتی صفاتی هستند که برای به وجود آمدن آنها وجود داشتن ذات کافی است. صفات فعلی حق تعالی صفاتی هستند که با فرض وجود مخلوقات و البته بر محور حکمت های خدای متعال به گردش در می آیند و در غیر جایگاه خود نمایان نمی شوند.
رحمت و نقمت نیز از این دسته صفات هستند و همان طور که در این فراز از دعای افتتاح مورد اشاره قرار گرفته خدای متعال فقط در موضع عفو و رحمت به عنوان "ارحم الراحمین" معرفی شده و اگر به عنوان "اشد المعاقبین" نیز معرفی گشته فقط در جایگاهی است که شدت عقاب لازم باشد. (فی موضع النکال و النقمه)
از این رو نمی توان از ذات مقدس خدای متعال در جایگاه عذاب توقع عفو و رحمت داشت مگر در مواردی که زمینه نزول رحمت فراهم باشد زیرا خدای متعال ارحم الراحمین است اما نه در همه جا و نمی توان مرتکب گناه شد و زمینه نزول نقمت و عذاب را فراهم آورد و برای فریب وجدان خویش خدا را ارحم الراحمین دانست.
پیام ها
1- بیاموزیم که ثنای الهی را با حمد او آغاز کنیم. (اللهم انی افتتح الثنا بحمدک)
2- اگر می خواهیم کارهایمان پایدار باشند باید شرط پایداری را فراهم کنیم و شرط پایدار شدن کارها از جانب خدای حکیم دوری آنها از انحراف و خطاست. (و انت مسدد للصواب بمنک)
3- اگر کارهای ما مشمول پایداری شدند آن را نعمتی از جانب خدای مهربان بدانیم نه از خودمان. (... بمنک)
4- با یقین به درگاه خدای مهربان وارد شویم. (ایقنت انک ...)
5- برای مناجات با پروردگار حکیم ابتدا غفلت را از خود دور کنیم و بیان ویژگی های او به خود یادآور شویم که مقابل چه کسی قرار گرفته ایم. (...ایقنت انک ارحم الراحمین)
6- کمال در این است که هر چیزی در جای خود قرار بگیرد و هر صفتی به وقت خود ظهور و بروز پیدا کند. (...ارحم الراحمین فی موضع العفو و الرحمه و اشد المعاقبین فی موضع النکال و النقمه)
7- جامع اضداد بودن نشانه کمال است. بیاموزیم که هم اهل بخشش و رحمت باشیم و هم اهل مجازات و سخت گیری. (...ارحم الراحمین فی موضع العفو و الرحمه و اشد المعاقبین فی موضع النکال و النقمه)
دعای افتتاح با حمد و ستایش الهی آغاز می‌شود و سپس به؛ انتخاب راه صحیح و تأیید الهی، رحمت و غضب حکیمانه الهی، لزوم خوف و رجاء، توفیق عبادت منتّی الهی بر بنده، گناه بنده و دوام فیض الهی، یادآوری نعمت‌های خدا، بقای نعمت‌ها به دست خدا و لزوم تفکر در نعمت‌های خدا می‌پردازد. فقرات پایانی دعای افتتاح که بر آن بسیار تأکید شده، درباره اظهار علاقه نسبت به دولت اسلامی است که در پرتو ظهور حضرت ولی عصر(عج) برقرار می شود.
شرحی از فرازهای سی گانه دعای شریف افتتاح را از کتاب "شرح دعای شریف افتتاح" نوشته حجت الاسلام محسن قرائتی برای آگاهی از فیوضات این ماه مرور می کنیم.
فراز نخست
اللَّهُمَّ إِنِّي أَفْتَتِحُ الثَّنَاءَ بِحَمْدِكَ وَ أَنْتَ مُسَدِّدٌ لِلصَّوَابِ بِمَنِّكَ وَ أَيْقَنْتُ أَنَّكَ أَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ فِي مَوْضِعِ الْعَفْوِ وَ الرَّحْمَةِ وَ أَشَدُّ الْمُعَاقِبِينَ فِي مَوْضِعِ النَّكَالِ وَ النَّقِمَةِ وَ أَعْظَمُ الْمُتَجَبِّرِينَ فِي مَوْضِعِ الْكِبْرِيَاءِ وَ الْعَظَمَةِ
خدايا، من با سپاس تو ستايش را آغاز مىكنم و تويى كه با كرمت به سوى درستى توجّه دهى،و يقين دارم كه در جاى عفو و رحمت مهربانترين مهربانانى. و در جايگاه مجازات و انتقام،سختترين كيفركنندهاى،و در موضع بزرگمنشى و عظمت بزرگترين جبّارى
نکته ها
"صواب" کاری است که بر مسیر حقیقی خود و مطابق با حقیقت واقع شده و به انحراف و خطا کشیده نشده باشد. "مسدد" یعنی کسی که به چیزی استواری و پایداری می دهد. خداوند متعال پایدار کننده چیزی است که مطابق با حق باشد نه چیزی که باطل محض و یا مخلوطی از حق و باطل است. (انت مسدد للصواب بمنک)
او کسی است که در جایگاه بخشش و رحمت مهربان ترین است پس خود را در معرض عفو و رحمت الهی قرار دهیم. (ایقنت انک ارحم الراحمین فی موضع العفو و الرحمه)
او کسی است که در جایگاه مواخذه و روی گردانی به سختی مجازات می کند، پس خود را از مواضع عذاب دور کنیم. (و اشد المعاقبین فی موضع النکال و النقمه)
او کسی است که در جایگاه نمایان شدن عظمت بزرگ ترین قدرت نما است؛ "اعظم المتجبرین فی موضع الکبریا و العظمه"، قرآن کریم نیز بزرگی و کبریا را در تمام آسمان ها و زمین مختص خداوند می داند؛ بزرگواری در آسمان ها و زمین خاص اوست.
در علم عقاید صفات خدای متعال در یک تقسیم بندی به دو دسته تقسیم می شوند؛ صفات ذاتی و صفات فعلی.
صفات ذاتی صفاتی هستند که برای به وجود آمدن آنها وجود داشتن ذات کافی است. صفات فعلی حق تعالی صفاتی هستند که با فرض وجود مخلوقات و البته بر محور حکمت های خدای متعال به گردش در می آیند و در غیر جایگاه خود نمایان نمی شوند.
رحمت و نقمت نیز از این دسته صفات هستند و همان طور که در این فراز از دعای افتتاح مورد اشاره قرار گرفته خدای متعال فقط در موضع عفو و رحمت به عنوان "ارحم الراحمین" معرفی شده و اگر به عنوان "اشد المعاقبین" نیز معرفی گشته فقط در جایگاهی است که شدت عقاب لازم باشد. (فی موضع النکال و النقمه)
از این رو نمی توان از ذات مقدس خدای متعال در جایگاه عذاب توقع عفو و رحمت داشت مگر در مواردی که زمینه نزول رحمت فراهم باشد زیرا خدای متعال ارحم الراحمین است اما نه در همه جا و نمی توان مرتکب گناه شد و زمینه نزول نقمت و عذاب را فراهم آورد و برای فریب وجدان خویش خدا را ارحم الراحمین دانست.
پیام ها
1- بیاموزیم که ثنای الهی را با حمد او آغاز کنیم. (اللهم انی افتتح الثنا بحمدک)
2- اگر می خواهیم کارهایمان پایدار باشند باید شرط پایداری را فراهم کنیم و شرط پایدار شدن کارها از جانب خدای حکیم دوری آنها از انحراف و خطاست. (و انت مسدد للصواب بمنک)
3- اگر کارهای ما مشمول پایداری شدند آن را نعمتی از جانب خدای مهربان بدانیم نه از خودمان. (... بمنک)
4- با یقین به درگاه خدای مهربان وارد شویم. (ایقنت انک ...)
5- برای مناجات با پروردگار حکیم ابتدا غفلت را از خود دور کنیم و بیان ویژگی های او به خود یادآور شویم که مقابل چه کسی قرار گرفته ایم. (...ایقنت انک ارحم الراحمین)
6- کمال در این است که هر چیزی در جای خود قرار بگیرد و هر صفتی به وقت خود ظهور و بروز پیدا کند. (...ارحم الراحمین فی موضع العفو و الرحمه و اشد المعاقبین فی موضع النکال و النقمه)
7- جامع اضداد بودن نشانه کمال است. بیاموزیم که هم اهل بخشش و رحمت باشیم و هم اهل مجازات و سخت گیری. (...ارحم الراحمین فی موضع العفو و الرحمه و اشد المعاقبین فی موضع النکال و النقمه)