ـ راوی گوید: نزد امام صادق علیه السلام بودم که ابو بصیر به حضرت عرض کرد: شبی که در آن انسان هر آن چه خواهد آرزو کند چه شبی است؟ فرمود: شب بیست و یکم یا بیست و سوم است. عرضه داشت: اگر بر دو شب توان نداشته باشم؟ حضرت فرمود: طلب حاجت در دو شب چه آسان است!
ـ گوید: ـ عرض کردم: چه بسا ما هلال را در منطقه خود ببینیم، ولی فردی دیگر بیاید و خلاف آن را در سرزمینی دیگر خبر دهد؟ فرمود: چقدر آسان است چهار شب که در آنها حاجت بخواهی.
گفتم: سلیمان بن خالد روایت کرده است که شب نوزدهم نام کاروان حجگزاران نوشته میشود، حضرت فرمود: ای ابا محمد، نام گروه حجگزاران، مرگها، مصیبتها و رزق و روزیها و مواردی از این قبیل تا شب قدر آینده در شب قدر نوشته میشود، پس این شب را در شب بیست و یک یا بیست و سه جستجو کن و در هر یک از این دو شب صد رکعت نماز بگذار و اگر توانستی این دو شب را بیدار باش تا سپیده دم و در این دو شب غسل کن، گوید: عرض کردم: اگر نتوانستم ایستاده نماز به پا دارم چه؟ فرمود: نشسته نماز بخوان. عرضه داشتم: اگر آن را هم نتوانستم چطور؟ فرمود: در بستر خویش بخوان.
گفتم: و اگر نتوانستم؟ فرمود: باکی نیست که اول شب سرمه از خواب در چشم کشی، (یعنی اندکی بخوابی). به درستی که درهای آسمان در ماه رمضان گشوده شوند و شیاطین در زنجیر گردند و اعمال مؤمنان مورد قبول درگاه حق واقع شود. آری! در زمان رسول خدا صلی الله علیه و آله ماه رمضان «مرزوق» نامیده میشد.
ـ راوی می گوید: به امام صادق علیه السلام گفتم: چگونه شب قدر بهتر از هزار شب است؟ فرمود: هر عمل [شایستهای] در این ماه بهتر است از عمل در هزار ماه که در آنها شب قدر وجود ندارد و این شب فقط در ماه رمضان قرار دارد و در این شب هر کاری به طور استوار فیصله می¬یابد، گفتم: چگونه؟ فرمود: هر اتفاقی که در آن سال رخ میدهد، در این شب مقدر میشود.
ـ زراره گوید: از امام محمد باقر علیه السلام در مورد شب قدر پرسیدم، فرمود: یکی از دو شب بیست و یک یا بیست و سه ماه رمضان است. گفتم: آیا این شب، فقط یک شب نیست؟ فرمود: آری، گفتم: پس مرا از آن شب آگاه کن، فرمود: آنچه بر عهده توست این است که در دو شب عمل نیک انجام دهی.
ـ امام صادق علیه السلام فرمود: در ماه رمضان خداوند به فرشتهای دستور میدهد که هر روز در آسمان ندا دهد: به بندگانم بشارت دهید، گناهان گذشته شما را بخشیدم و برخی از شما را در شب قدر شفیعان برخی دیگر قرار دادم، مگر کسی را که با شراب افطار کند یا به برادر مسلمان خود کینه داشته باشد.
ـ ابن ابی الحدید در شرح نهج البلاغه از ابن عراده نقل کرده است: به امیر المؤمنین علیه السلام گفته شد ما را از شب قدر آگاه کن؟ فرمود: بعید نیست که من از آن آگاه باشم و آن را پنهان دارم و تردیدی ندارم که خداوند به سبب لطف خود بر شما آن را از شما پنهان میدارد؛ زیرا اگر شما را از آن آگاه گرداند، فقط در آن شب دعا و مناجات میکنید و شبهای دیگر را وامیگذارید و امیدوارم که این شب از دست شما نرود.
ـ رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: خداوند از میان روزها، روز جمعه، از بین ماهها، ماه رمضان و از میان شبها، شب قدر را برگزید.
ـ امام صادق علیه السلام فرمود: در شب نوزده، بیست و یک و بیست و سه ماه رمضان غسل کن و بکوش تا شب را بیدار بمانی.
ـ امام علی علیه السلام فرمود: کسی که شب قدر را دریابد و آن شب برای عبادت به پاخیزد، خداوند گناهان گذشته و آینده او را بیامرزد.
ـ از امام محمد باقر علیه السلام روایت شده: مردی از جُهنیه به محضر رسول خدا صلی الله علیه و آله آمد و عرض کرد: ای رسول خدا من گلهای شتر و گوسفند و چندی غلام دارم، میخواهم شبی از ماه رمضان را به من دستور فرمایی تا به مدینه داخل و در نماز حاضر شوم. رسول خدا او را نزد خود خواند و در گوشش رازی را گفت. وقتی شب بیست و سوم شد جُهنی با شتران و گوسفندان و اهل و فرزندان و غلامان خویش وارد مدینه شد و وقتی صبح شد با همانان که وارد شهر شده بود آنجا را ترک گفت و به وطن خویش بازگشت.
ـ از حضرت علی علیه السلام روایت شده که رسول خدا صلی الله علیه و آله در ده شب آخر ماه رمضان بستر خویش را در هم میپیچید و کمر خود را برای عبادت میبست و شب بیست و سوم اهلش را بیدار میفرمود و در آن شب بر صورت خفتگان آب میپاشید. حضرت فاطمه سلام الله علیها نیز نمیگذاشت هیچ یک از اهالی خانه در آن شب بخوابد و با طعام اندک آنان را مهیا مینمود و از روز برای آن شب آماده میشد و میفرمود: محروم کسی است که از خیر این شب بیبهره گردد.
ـ از امام صادق علیه السلام روایت شده است: صبح شب قدر همانند شب آن است، پس عبادت کن و بکوش.
ـ ابن بکیر گفته است: از امام صادق علیه السلام در باره غسل در ماه رمضان پرسیدم و این که در چه شبی غسل کنم؟ فرمود: شب نوزدهم، بیست و یکم و بیست و سوم. غسل باید اول شب باشد.
ـ از امام صادق علیه السلام روایت شده: وقتی شب قدر فرا رسید، فرشتگان و روح و کاتبان الهی به آسمان دنیا فرود میآیند و هر آنچه را که از قضای خدای متعال در آن سال رخ میدهد مینویسند، پس اگر خداوند اراده کرده باشد که امری را به پیش و یا به تأخیر اندازد یا از چیزی بکاهد یا به آن بیفزاید، به فرشته دستور میدهد تا هر آنچه را او میخواهد محو گرداند و هر چه را اراده کرده ثبت کند. گفتم: همه چیز در نزد خداوند در کتابی ثبت و ضبط شده است؟ فرمود: آری. عرض کردم: و چه چیزی پس از آن رخ میدهد؟ فرمود: سبحان الله! پس از آن نیز هر آنچه خداوند تبارک و تعالی بخواهد ایجاد میکند.
ـ به امام باقر علیه السلام عرض شد: شب قدر را میشناسید؟ فرمود: چگونه نشناسیم، در حالی که فرشتگان در آن شب گرداگرد ما حلقه میزنند؟
ـ از امام باقر علیه السلام درباره این سخن خداوند عزوجل پرسیدم: «إنَّا أنزَلناهُ فی لیلةٍ مبارکةٍ»،( ما آن را در شبى فرخنده نازل كرديم.) فرمود: آری! این شب، شب قدر است و هر سال در ده روز آخر ماه رمضان است. قرآن فقط در شب قدر نازل شد. خداوند عزوجلّ فرموده: «فیها یُفرَقُ کلُّ أمرٍ حکیم»، (هر امر محکمی در این شب تقسیم میشود.) فرمود: در شب قدر هر آن چيزى كه بايد تا سال بعد اتّفاق افتد از خير يا شر، طاعت يا معصيت، ولادت يا مرگ و يا روزى مقدّر مىگردد. و هر آنچه در آن شب مقدّر شد و اراده حضرت حق بر انجام آن تعلّق گرفت، از امور قطعى و حتمى است؛ چرا كه مشيّت خدا در آن است.
راوى گوید: به حضرت عرضه داشتم: «لیلةُ القدرِ خیرٌ من ألفِ شَهر»، (شب قدر بهتر است از هزار شب.) مقصود خداوند چه چیزی بوده؟ حضرت فرمود: انجام عملی شایسته همچون نماز و زکات و هر نوع کار خیری در این شب بهتر است از انجام همین عمل در هزار ماه دیگر که شب قدری نداشته باشد.
ـ امام صادق علیه السلام فرمود: ای ابا محمد! هر کسی در شب بیست و سوم ماه رمضان سوره عنکبوت و روم را بخواند، به خدا سوگند که اهل بهشت است. کسی را استثنا نمیکنم و خوف آن را ندارم که خداوند به سبب این سوگند گناهی در نامه اعمالم ثبت کند. به راستی که این دو سوره نزد خداوند از جایگاهی والا برخوردارند.
ـ سعید بن یسار گوید: نزد مُعلَّی بن خُنَیس بودم که فرستاده امام صادق علیه السلام آمد. به او گفتم: از او در مورد شب قدر سؤال کن. وقتی بازگشت به او گفتم: پرسیدی؟ گفت: آری! از هر آنچه میخواستم و نمیخواستم خبر داد. گفت: خداوند در آن شب مقادیر آن سال را مقرر میکند و سپس آن را به سوی زمین میفرستد. گفتم: به چه کسی؟ گفت: به کسی که میبینی ای عاجز!
ـ از امام صادق علیه السلام روایت شده که فرمود: رسول خدا صلی الله علیه و آله در خواب دید پس از او بنی امیه از منبرش بالا میروند و مردم را از راه راست به قهقرا و گمراهی میکشانند. صبح اندوهگین و افسرده از خواب برخاست. جبرییل بر او فرود آمد و گفت: ای رسول خدا! چه شده که تو را افسرده و محزون میبینم؟ فرمود: ای جبرییل! امشب در خواب دیدم بنی امیه بعد از من از منبرم بالا میروند و مردم را از راه راست دور میکنند. جبرییل گفت: سوگند به کسی که تو را به حق فرستاد، من از این واقعیت بیخبر بودم. سپس به آسمان عروج کرد و طولی نکشید که با آیاتی از قرآن بر او فرود آمد و با این آیات به او آرامش و الفت بخشید: « أَفَرَأَيْتَ إِنْ مَتَّعْناهُمْ سِنِينَ، ثُمَّ جاءَهُمْ ما كانُوا يُوعَدُونَ، ما أَغْنى عَنْهُمْ ما كانُوا يُمَتَّعُونَ»، (شعراء / 205)(مگر نمیدانی که اگر آنان را سالها برخوردار کنیم، آنگاه آنچه که [بدان] بیم داده میشوند بدیشان برسد، آنچه از آن برخوردار میشدند، به کارشان نمیآید [و عذاب را از آنان دفع نمیکند]؟) و خداوند این آیات را بر وی نازل کرد: « إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ* وَ ما أَدْراكَ ما لَيْلَةُ الْقَدْرِ* لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ»،(ما [قرآن را] در شب قدر نازل كرديم. و از شب قدر، چه آگاهت كرد. شبِ قدر از هزار ماه ارجمندتر است.)خداوند شبی را برای پیامبر خویش قرار داد که از هزار ماه حکومت بنی امیه برتر بود.