چند روز پيش يكي از روزنامه‌هاي اقتصادي طي گزارشي به دستمزد‌هاي بازيگران سينما پرداخت و جدولي از دستمزد بازيگران براي حضور در نقش اول فيلم‌هاي سينمايي منتشر كرد. طبق مصوبه شوراي عالي كار، حداقل مجموع دريافتي يك كارگر مجرد حدود 900هزار تومان در ماه است، يعني اگر كارگر ساده‌اي تمام دستمزد خود را جمع كند در انتهاي سال كمتر از 11 ميليون تومان پس‌انداز خواهد داشت. در مقابل، جدول انتشار يافته از دستمزد بازيگران نشان مي‌دهد كمتر بازيگري حاضر است با رقم زير 100 ميليون تومان ايفاي نقش داشته باشد و دستمزد‌هاي پرداختي حتي به 400 ميليون تومان نيز مي‌ر‌سد، يعني حدود 36 سال پس‌انداز تمامي حقوق يك كارگر ساده كه احتمالاً يكي از كساني است كه در طول سال بخشي از دستمزد خود را هم صرف خريد بليت سينما و كمك به چرخه اقتصادي مي‌كند كه هر روز بازيگرانش گران‌تر و فيلم‌هايش نازل‌تر مي‌شود.
فوتباليست‌هايي كه مي‌خواهند بازيگر شوند
وقتي پاي اين تفاوت‌ها به ميان مي‌آيد و چاشني شهرت و محبوبيت نيز به آن افزوده مي‌شود بايد به مردم حق داد كه عطش بازيگر شدن داشته باشند. به طوري كه وقتي مسابقه بازيگري در تلويزيون به راه مي‌افتد، 40 هزار متقاضي براي ثبت‌نام و حضور در آن صف مي‌كشند و در نهايت معلوم نمي‌شود از اين خيل عظيم متقاضي آيا نوبت بازيگر شدن به كسي خواهد رسيد يا خير! با اينكه هنوز هم دستمزد‌هاي بازيگران به مرز رقم‌هاي قرارداد فوتباليست‌هاي ليگ برتري نرسيده ولي وسوسه بازيگر شدن آنقدر بالاست كه بازيكن‌هاي فوتبال براي حضور در سينما از خود رغبت نشان دهند و در مقابل بازيگر‌ها نيز براي فوتباليست شدن تيم و باشگاه تشكيل دهند. هنرپيشه‌هاي سينما و تلويزيون هميشه از رقم‌هاي دستمزد‌ها دفاع كرده‌اند. برنامه تلويزيوني «هفت» تا پيش از تعطيل شدن چند بار به موضوع دستمزد‌هاي بازيگران پرداخته بود كه هر بار بازيگران با استدلال‌هايي از مبالغ دريافتي خود دفاع كرده‌اند.
دفاع بازيگران از دستمزدهايشان
امين حيايي، محمدرضا شريفي‌نيا، فريبرز عرب‌نيا و امير جعفري از جمله كساني بودند كه از دستمزد‌ها دفاع كرده‌اند. حيايي در «هفت» دستمزد‌هاي بازيگران سينماي ايران را با دستمزد هاليوودي‌ها مقايسه كرد. فريبرز عرب‌نيا دستمزدش براي بازي در «مختارنامه» در شش سال را معادل حقوق يك مربي ليگ برتري در يك فصل عنوان مي‌كند و جعفري نيز مي‌گويد وقتي فيلم خوب مي‌فروشد، دستمزد بالا نوش‌جان بازيگر باشد اما در برابر اينگونه دفاع‌ها، كارگردان‌ها و تهيه‌كنندگان چندان دل‌خوشي از پول‌هاي رد و بدل شده در سينما ندارند، تقريباً هيچ تهيه‌كننده‌اي را نمي‌توان يافت كه از پرداخت‌هايش به بازيگران فيلم راضي باشد. البته ردپاي سينماي شبه‌دولتي را نمي‌توان در بالا رفتن هزينه توليد فيلم‌ها ناديده گرفت. سازمان‌ها و نهادهايي كه اقدام به توليد فيلم مي‌كنند، بدون داشتن دغدغه بازگشت سرمايه و تنها صرف توليد يك اثر سينمايي، تهيه‌كننده‌هاي سينما را مجاب به ولخرجي مي‌كنند.
بالا رفتن دستمزد، كار بعضي از تهيه‌كنندگان است
سيدجمال ساداتيان بالا رفتن دستمزد‌هاي بازيگران را ناشي از عملكرد برخي از تهيه‌كننده‌ها در اعلام رقم‌هاي واقعي از ميزان هزينه توليد فيلم مي‌داند. علي معلم نيز معتقد است بالا رفتن دستمزد بازيگر‌ها باعث نحيف شدن سينما مي‌شود و امير سمواتي مي‌گويد نبود نظم و اينگونه به هم‌ريختگي‌ها در حوزه‌هاي مختلف سينما باعث مشكلاتي در حوزه دستمزد بازيگران شده است.
سمواتي سال گذشته پيشنهاد داده بود كه ميزان دستمزد‌ها در سينما قانونمند شود. اين تهيه‌كننده امسال نيز پيشنهاد خود را تكرار كرد و گفت: بايد عوامل سينما از بازيگران و كارگردانان گرفته تا عوامل پشت دوربين، همه توسط نهادهاي صنفي مربوط چون خانه سينما و اصناف خود رتبه‌بندي شوند و هركس بر مبناي جايگاه و سابقه‌اي كه دارد، دستمزد طلب كند. اين تهيه‌كننده با بيان اينكه تنها بازيگري مي‌تواند ادعاي دستمزد بالا داشته باشد كه در برگشت سرمايه فيلم به تهيه‌كننده اطمينان خاطر بدهد، مي‌گويد: در كمال تأسف در حال حاضر وضعيت نابساماني را در سينماي ايران شاهد هستيم و من مسبب اين بي‌عدالتي‌ها را خانه سينما و صنف تهيه‌كنندگان مي‌دانم كه براي دريافت دستمزد عوامل به خصوص بازيگران هيچ ضابطه و نظامنامه‌اي را تدوين نكرده‌اند. خانه سينما هنوز نسبت به پيشنهاد سمواتي واكنشي نداشته است و مشخص نيست كه آيا اين مجمع صنفي تمايلي براي پرداختن به ضابطه‌مند كردن حقوق بازيگران دارد يا خير، اما در مقابل پيشنهاد نظام‌مند‌سازي پرداخت دستمزد بازيگران، منتقداني نيز هستند كه به طور كلي اصل ساختارمند كردن پرداخت‌ها را قبول ندارند. امير جعفري معتقد است: مگر مي‌شود براي هنر سقف تعيين كرد؟ قانون گرفتن دستمزد تا سقف معين را چه كسي تعيين مي‌كند؟ اگر به عنوان بخشنامه اين قانون ابلاغ شود بله، بايد پيروي شود اما آيا بيمه بيكاري ما را هم مي‌دهند؟ هيچ كجا بازيگري را به عنوان شغل نمي‌دانند!
شايد حرف جعفري در شغل محسوب نشدن بازيگري درست باشد اما دستمزدي كه بازيگران براي حضور در يك فيلم طلب مي‌كنند، از بسياري از مشاغل ديگر بيشتر است شايد بيش از پس‌انداز يك كارگر ساده كه 30 سال كاركردنش برابر مي‌شود با چند سكانس بازي جلوي دوربين سينما!
منبع : روزنامه جوان