این خبر واکنش محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت یازدهم را در پی داشت. آقای سخنگو درباره علت غیبت طولانی‌مدت رئیس‌جمهور در جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: «علت عدم حضور رئیس‌جمهور در جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام، مشغله کاری است.»[1]
در ادامه میزان حضور حسن روحانی در شوراهای عالی را بررسی کرده تا بدانیم رییس‌جمهور تا چه حدی در جلسات این شوراها حضور می‌یابند و چه بخشی از مشغله ایشان مربوط به حضور در این جلسات است. در ادامه جدول حضور رییس‌جمهور در 21 شورای عالی و مهم کشور را با هم مرور می‌کنیم:
|
|
نام شورا |
ماده‌قانونی درباره ریاست رییس‌جمهور |
آخرین حضور رییس‌جمهور |
توضیحات |
| 1 |
شورای عالی اطلاع‌رسانی |
در ماده 3 آیین‌نامه شورای عالی اطلاع‌رسانی که در شورای عالی انقلاب فرهنگی نوشته‌شده، آمده است: رییس‌جمهور ریاست شورای عالی اطلاع‌رسانی را به عهده دارد و در غیاب ایشان، معاون اول وی ریاست جلسه را به عهده خواهد داشت. جلسات هر دو ماه یک‌بار تشکیل می‌شود.[2] |
بر اساس اخبار مندرج در سایت این شورا روحانی در هیچ جلسه‌ای شرکت نکرده است.[3]
|
نکته‌ای که درباره این شورا وجود دارد این است که بر اساس فرمان جدید رهبر انقلاب در شهریور 1394 مبنی حذف شوراهای موازی با شورای عالی فضای مجازی احتمال منحل شدن شورای عالی اطلاع‌رسانی وجود دارد.
|
| 2 |
شورای عالی اداری
|
بر اساس قانون مدیریت خدمات کشوری: ماده 114- به‌منظور ایجاد تحول در نظام اداری کشور در ابعاد، نقش و اندازه دولت، ساختار تشکیلاتی و نظام‌های استخدامی مدیریت منابع انسانی، روش‌های انجام کار و فناوری اداری و ارتقاء و حفظ کرامت مردم و نیل به‌نظام اداری و مدیریتی کارا، بهره‌ور و ارزش افزا، پاسخگو، شفاف و عاری از فساد و تبعیض، اثربخش، نتیجه گرا و مردم‌سالار، شورای عالی اداری با ترکیب و اختیارات زیر تشکیل می‌گردد. اعضاء شورای یاد شده عبارت‌اند از: 1- رئیس‌جمهور (رئیس شورا) که در غیاب او معاون اول وی ریاست شورا را بر عهده خواهد داشت.[4] |
آخرین جلسه با حضور جهانگیری و در خرداد 94 تشکیل شده که به موضوع انحلال شرکت مادر تخصصی حمل‌ونقل ریلی کشور اختصاص داشته است[5] و رییس‌جمهور از اول دولت تاکنون در این شورا شرکت نکرده‌اند.
|
|
| 3 |
شورای عالی فناوری اطلاعات |
در ماده 3 اساسنامه شورای عالی فناوری اطلاعات درباره ریاست این شورا آمده است: ریاست شورای عالی بر عهده رییس‌جمهور است و در غیاب ایشان، معاون اول رییس‌جمهور این وظیفه را بر عهده خواهد داشت.[6] |
تاکنون رییس‌جمهور در هیچ جلسه‌ای از این شورا شرکت نکرده است. |
نکته‌ای که درباره این شورا وجود دارد این است که بر اساس فرمان جدید رهبر انقلاب در شهریور 1394 مبنی حذف شوراهای موازی با شورای عالی فضای مجازی احتمال منحل شدن شورای عالی اطلاع‌رسانی وجود دارد. |
| 4 |
شورای عالی آموزش‌وپرورش |
بر اساس مطلبی که در سایت این شورا نقل شده است، ریاست این شورا بر عهده رییس‌جمهور است.[7] |
این شورا با ریاست وزیر آموزش‌وپرورش تشکیل می‌شود و رییس‌جمهور طی دو سال و اندی در این شورا شرکت نکرده‌اند. |
|
| 5 |
شورای عالی حفاظت محیط‌زیست |
قانون حفاظت و بهسازی محیط‌زیست (مصوبه 28/ 3 / 1353 و اصلاحیه 24/ 8 / 1371) ماده 2 ـ ریاست شورای عالی حفاظت محیط‌زیست با رئیس‌جمهور است.[8] |
رییس‌جمهور دو بار طی دو سال گذشته در این شورا شرکت کرده‌اند؛ یک‌بار در 13/8/1392 که مصوبه خاصی در این جلسه به تصویب نرسید.[9] و بار دوم همزمان با روز هوای پاک، در تاریخ 29/10/93 رییس‌جمهور در این شورا حضور یافت.[10] |
|
| 6 |
شورای عالی سلامت و امنیت غذایی |
به استناد بند الف ماده 84 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب سال 1383، شورای عالی سلامت و امنیت غذایی با ریاست رئیس‌جمهور و عضویت 15 وزیر و روسای سازمان‌های مرتبط با مباحث سلامت و امنیت غذایی تشکیل گردید.[11] |
رییس‌جمهور تنها یک جلسه و در تاریخ 7/2/1393 در این شورا حاضرشده و ریاست آن را بر عهده گرفتند.[12] |
|
| 7 |
شورای عالی صادرات غیرنفتی |
هیئت‌وزیران در جلسه ۸/۴/۱۳۹۳ به پیشنهاد شماره ۴۹۵۶۶/۶۰ مورخ ۲۴/۲/ ۱۳۹۳ وزارت صنعت، معدن و تجارت و به استناد اصل یک‌صد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تصویب کرد: به‌منظور بررسی خط‌مشی صادرات کشور و ... شورای عالی توسعه صادرات غیرنفتی به ریاست رییس‌جمهور یا معاون اول رییس‌جمهور تشکیل می‌شود.[13] |
تاکنون رییس‌جمهور در هیچ جلسه‌ای از این شورا شرکت نکرده است. |
نکته جالب درباره این شورا غیرقانونی بودن آن است و علی لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی طی نامه‌ای به حسن روحانی رییس‌جمهور مصوبه هیئت دولت مبنی بر «تعیین ترکیب اعضای شورای عالی توسعه صادرات غیرنفتی» را مغایر قانون دانست.[14] |
| 8 |
شورای عالی انقلاب فرهنگی |
بر اساس آیین‌نامه داخلی شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوبه جلسه 182 مورخ 25/1/1388 شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنگی: ماده 1 ـ هیئت‌رئیسه شورای عالی مرکب از رییس، نایب‌رییس اول و دوم، دبیر و دو منشی است که رییس‌جمهور، رییس شورای عالی است و بقیه هیئت‌رئیسه از میان اعضاء انتخاب می‌شوند.[15] |
طبق اخبار منتشرشده در سایت دبیرخانه این شورا، جلسات 736 تا 767 این شورا در دولت یازدهم و به‌احتمال‌زیاد به ریاست رییس‌جمهور برگزارشده است که 32 جلسه را شامل می‌شود.[16] |
طبق آیین‌نامه داخلی این شورا، جلسات بایستی حداقل دو هفته یک‌بار تشکیل شود که از اول دولت تاکنون بیش از 120 هفته گذشته است و باید حدود 60 جلسه تشکیل می‌شده است که نصف این جلسات برگزار نشده است. [17] |
| 9 |
شورای عالی ورزش |
این شورا به ریاست رییس‌جمهور برگزار می‌شود. |
نشست شورای عالی ورزش که قرار بود 20/12/1392 با حضور دکتر حسن روحانی رییس‌جمهور، دکتر محمود گودرزی- وزیر ورزش و جوانان، معاونان وزارت ورزش، کیومرث هاشمی، رییس کمیته ملی المپیک، علی کفاشیان، رییس فدراسیون فوتبال و سایر اعضا برگزار شود، لغو شد[18] و این تنها جلسه این شورا بوده که قرار بوده برگزار شود و نشده است. |
|
| 10 |
شورای عالی جوانان |
در اساسنامه شورای عالی جوانان آمده است: ماده 4 - اعضای شورای عالی جوانان شورای عالی جوانان به ریاست رییس‌جمهور (و در غیاب ایشان معاون اول رییس‌جمهور) تشکیل می‌شود.[19] |
معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان در 11/12/92 از قول مساعد رییس‌جمهور برای تشکیل شورای عالی جوانان تا پیش از پایان سال خبر داد.[20]اما این وعده هیچ‌گاه عملی نشد. |
|
| 11 |
شورای عالی ایرانیان خارج از کشور |
در جلسه 18/8/82 هیئت دولت به استناد ماده 148 قانون اساسی تصویب و طی مصوبه 22355 رت 28798 (4/9/82) ابلاغ گردید. بر اساس مصوبه مذکور، ستادی به ریاست رییس‌جمهور و عضویت 9 وزارتخانه و دو سازمان صداوسیما و مرکز امور مشارکت زنان در ریاست‌جمهوری تشکیل گردید.[21] |
رییس‌جمهور در هیچ‌یک از جلسات این شورا شرکت نکرده است. |
محمد شریعتمداری معاون اجرایی رییس‌جمهور به‌عنوان جانشین روحانی در شورای عالی امور ایرانیان خارج از کشور منصوب شد. خبرها حاکی از آن است که وظایف شورای عالی امور ایرانیان خارج از کشور به وزارت خارجه محول خواهد شد و قشقاوی معاون کنسولی و امور ایرانیان خارج از کشور وزارت امور خارجه هم این زمزمه‌ها را تأیید کرده است.[22] |
| 12 |
شورای عالی فضایی |
بر اساس اساسنامه این شورا که در سال 1383 تأسیس‌شده، آمده است: ماده 3– اعضای شورا عبارت‌اند از: الف – رییس‌جمهور (رییس شورا).[23] |
رییس‌جمهور در هیچ‌یک از جلسات این شورا شرکت نکرده است. |
حسن روحانی رئیس‌جمهوری سال 1393 طی حکمی مسئولیت اداره جلسات شورای عالی فضایی را به سورنا ستاری - معاون علمی و فناوری رییس‌جمهوری داد و دبیرخانه شورای عالی فضایی را به معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری واگذار کرد.[24] |
| 13 |
شورای عالی انرژی |
در قانون تشکیل شورای عالی انرژی کشور آمده است که این شورا: به ریاست رییس‌جمهور (و در غیاب وی معاون اول رییس‌جمهور) تشکیل می‌شود.[25] |
رییس‌جمهور در هیچ‌یک از جلسات این شورا شرکت نکرده است. |
|
| 14 |
شورای عالی اشتغال |
قانون تشکیل شورای عالی اشتغال: ماده 1 - به‌منظور بررسی عرضه و تقاضای بازار کار و ... «شورای عالی اشتغال» به ریاست رییس‌جمهور تشکیل می‌شود.[26] |
در این شورا نیز رییس‌جمهور طی دو سال و سه ماه گذشته فقط دو جلسه شرکت کرده است.[27] |
|
| 15 |
شورای عالی حج |
رییس‌جمهوری، رییس شورای عالی حج است.[28] |
رییس‌جمهور در هیچ‌یک از جلسات این شورا شرکت نکرده است. |
|
| 16 |
شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری |
شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری به ریاست‌جمهور یا معاون اول رییس‌جمهور و ... تشکیل می‌شود.[29] |
رییس‌جمهور در هیچ‌یک از جلسات این شورا شرکت نکرده است. |
|
| 17 |
شورای عالی امنیت ملی |
|
|
اخبار این شورا در رسانه‌ها منتشر نمی‌شود. |
| 18 |
شورای عالی آب |
این شورا به ریاست رییس‌جمهور تشکیل می‌شود. |
اولین جلسه شورای عالی آب در دولت یازدهم به ریاست حجت‌الاسلام‌والمسلمین حسن روحانی در تاریخ 7/8/1392 تشکیل شد[30]و رییس‌جمهور دیگر در جلسات این شورا شرکت نکردند. |
|
| 19 |
شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری |
در اجرای ماده 99 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و با هدف اصلی انسجام بخشیدن به امور اجرایی و سیاست‌گذاری نظام علمی، تحقیقاتی و فناوری کشور، قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، تدوین شد و در تاریخ 1383/5/18 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. طبق ماده 3 قانون یاد شده شورای عالی عتف باید به ریاست رییس‌جمهور تشکیل شود.[31] |
رییس‌جمهور در هیچ‌یک از جلسات این شورا شرکت نکرده است. |
|
| 20 |
شورای اقتصاد |
این شورا به ریاست رییس‌جمهور تشکیل می‌شود.[32] |
رییس‌جمهور تنها در یک جلسه شورای اقتصاد و آن هم در تاریخ 19/12/1392 شرکت کرده‌اند.[33] |
|
| 21 |
شورای عالی فضای مجازی |
بر اساس ماده ۵ آیین‌نامه این شورا جلسات شورای عالی با حضور اکثریت مطلق اعضای شورا و به ریاست رییس شورا و در غیاب ایشان، رییس مجلس شورای اسلامی و یا رییس قوه قضاییه رسمیت می‌یابد.[34] |
هرچند اطلاع‌رسانی درستی درباره تعداد جلسات این شورا وجود ندارد، اما از ابتدای تشکیل این شورا در سال 1390 تاکنون حدود 22 جلسه تشکیل شده است که ظاهراً حدود 6 یا 7 جلسه مربوط به دولت قبل و 15 یا 16 جلسه مربوط به دولت یازدهم است[35] که رییس‌جمهور در این جلسات حضور داشته است.
|
بر اساس ماده آیین‌نامه داخلی این شورا، جلسات بایستی هر چهار هفته حداقل یک‌بار تشکیل شود؛[36] این بدان معناست که طی 27 ماه گذشته در دولت یازدهم بایستی 27 جلسه تشکیل می‌شده است که حداکثر 16 یا 17 جلسه برگزارشده است. |
اگر بخواهیم نتایج این جدول را به صورت خلاصه نشان بدهیم باید بگوییم:
1. غیر از شورای عالی امنیت ملی، آمار بقیه شوراها به صورت دقیق یا تقریبی در رسانه‌ها منتشر شده است.
2. از بین 20 شورای دیگر رییس‌جمهور بیشترین حضور را در شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی فضای مجازی داشته است که در اولی حداکثر 32 و در دومی حداکثر 16 حضور از سوی رییس‌جمهور ثبت شده است که البته همین تعداد نصف میزان قانونی برگزاری جلسات این شوراهاست که آیین‌نامه آن‌ها در جدول ذکر شده است.
3. از 20 شورایی که آمار آن‌ها در رسانه‌ها منتشر شده است، رییس‌جمهور در 13 شورایی که ریاست آن‌ها را بر عهده داشته، هیچ حضوری طی دو سال و سه ماه گذشته نداشته است. نام این شوراها به قرار زیر است: شورای عالی اطلاع‌رسانی، شورای عالی اداری، شورای عالی فناوری اطلاعات، شورای عالی آموزش‌وپرورش، شورای عالی صادرات غیرنفتی، شورای عالی ورزش، شورای عالی جوانان، شورای عالی ایرانیان خارج از کشور، شورای عالی فضایی، شورای عالی انرژی، شورای عالی حج، شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری و شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری است.
4. در بین بقیه شوراها، رییس‌جمهور در 4 شورا تنها یک‌بار شرکت داشته که نام این شوراها عبارت است از: شورای عالی سلامت و امنیت غذایی، شورای عالی آب و شورای اقتصاد؛ شورایی‌هایی که رییس‌جمهور 2 بار در آن شرکت کرده است، شورای عالی حفاظت محیط‌زیست و شورای عالی اشتغال است.
[1]- http://www.mashreghnews.ir/fa/news/500758
[2]- http://www.scict.ir/portal/Home/Default.aspx?CategoryID=2b9d325b-d7a7-466c-bf1e-4fd48ecd390b
[3]- http://www.scict.ir/portal/Home/Default.aspx?CategoryID=0e14e7d7-7631-4afe-b5d5-314acb3d3e4e
[4]- http://stos.ir/IdeaLMS/Files/Library/myide@s/GhavaninNezameEdari/DATA/Mohtava/index.html#page=24.html
[5]- http://www.dolat.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=12&Id=264171
[6]- http://rc.majlis.ir/fa/law/show/123288
[7]- http://www.medu.ir/portal/Home/Default.aspx?CategoryID=19e52679-f5c9-45a9-a164-bd7012bc52e8
[8]- http://as.doe.ir/Portal/home/?196912/%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86-%D9%88-%D9%85%D9%82%D8%B1%D8%B1%D8%A7%D8%AA
[9]- http://isdle.ir/news/index.php?news=9340
[10]- http://www.khabaronline.ir/detail/396051/society/environment
[11]- http://hamahangi.behdasht.gov.ir/?siteid=126&pageid=935
[12]- http://president.ir/fa/76978
[13]- http://rc.majlis.ir/fa/law/show/895971
[14]- http://khordadnews.ir/news/102440
[15]- http://rc.majlis.ir/fa/law/show/135317
[16]- http://sccr.ir/pages/Default.aspx?current=provlistbydate
[17]- http://rc.majlis.ir/fa/law/show/135317
[18]- http://www.tabnak.ir/fa/news/385887
[19]- http://rc.majlis.ir/fa/law/show/100173
[20]- http://isna.ir/fa/news/92121106746
[21]- http://www.dolat.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=0&Id=219015
[22]- http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13940604000737
[23]- http://www.isa.ir/page=asasnameh
[24]- http://www.mehrnews.com/news/2789214
[25]- http://rc.majlis.ir/fa/law/show/93816?keyword=%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86%20%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%AA
[26]- http://rc.majlis.ir/fa/law/show/93131
[27]- http://karafarini.mcls.gov.ir/fa/dabirkhaneheshteghal/shorayeali/mosavabatshorayeeshteghal/mosavatbaad
[28]- http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13920325000785
[29]- http://www.ichto.ir/%D8%AD%D9%88%D8%B2%D9%87-%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D8%AA/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86#56079----
[30]- http://president.ir/fa/72451
[31]- http://www.atf.gov.ir/fa/introduction-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7
[32]- http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13920513001210
[33]- http://www.dolat.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=12&Id=236691
[34]- http://www.rooznamehrasmi.ir/laws/ShowLaw.aspx?Code=381
[35]- http://kayhan.ir/fa/news/58973
[36]- http://www.ictna.ir/id/052305