گروه سیاسی مشرق - رسانه‌های مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان‌سازی رسانه‌ای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان اصلاح‌طلب می‌پردازد.
******
روزنامه‌های زنجیره‌ای جریان اصلاحات روز دوشنبه را با تمرکز بر سخنان حجت‌الاسلام روحانی در اولین نشست خبری پس از انتخابات مجلس شورای اسلامی که به روایت روزنامه اعتماد به سبک «حرف‌های ممنوعه» بود آغاز کردند.
روزنامه‌های زنجیره‌ای جریان اصلاحات روز دوشنبه را با تمرکز بر سخنان حجت‌الاسلام روحانی در اولین نشست خبری پس از انتخابات مجلس شورای اسلامی که به روایت روزنامه اعتماد به سبک «حرف‌های ممنوعه» بود آغاز کردند.
مهم‌ترین محورهای که امروز روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاحات به آن پرداختند، عبارت‌اند از:
1
2. پیشنهاد رفتارهای احمدی‌نژادی به روحانی؛ پس از عدم حضور روحانی در جلسات مجمع تشخیص مصلحت به سبک اعتراضی احمدی‌نژاد، اصلاح‌طلبان خواستار حضور وی در بین مردم شدند این در حالی است که آنان رفتار احمدی‌نژاد را پوپولیستی و مردم فریب می‌نامیدند؛ روزنامه اصلاح‌طلب قانون در همین راستا نوشت:«لطفا در سفرهای استانی به سراغ روستاهای محروم بروید. رود‌ر رو با مردم گفت و گو کنید و اجازه بد‌هید حضور مسئولان طراز اول کشور را در میان خود‌شان حس کنند.کشور را از تهران می‌توان اد‌اره کرد، اما قلب مردم در میان د‌یوارهای خشت و گلی می‌تپد. باور کنید که آنها جز توجه و ارزش‌گذاري هيچ چيز از رئيس‌جمهورشان نمي‌خواهند.»
3.«اعدام» فرجام زنجانی؛ سخنگوی قوه قضاییه در نشست خبری خود از حکم اعدام بابک زنجانی خبر داد.
4. هشدار نسبت به منتخبان کم‌تجربه اصلاح‌طلب؛ شجاع پوریان در سرمقاله روزنامه همدلی از منتخبان جدید بهارستان می‌خواهد به مانند مجلس ششم تمرکز خود را به دعواهای سیاسی که دام اصولگرایان است قرار ندهند، این در حالی است که جدال‌های نمایندگان مجلس ششم به دلیل رقابت‌های درون گروهی اصلاح‌طلبان بود و اصولگرایان آنان را به تلاش برای حقوق مردم رهنمود می‌کردند. شجاع پوریان در همین راستا نوشت:«نمایندگان عضو لیست امید در این شرایط باید آستانه تحمل خود را بالا برده و صرفا به حل معضلات اساسی کشور و پیگیری مطالبات مهم مردم بیندیشند. درگیر شدن در فضای هیجان و افراط به طور حتم ایده‌آل جریان رقیب خواهد بود و بستری را برای آنها ایجاد می‌کنند تا افکار عمومی را با شگردهای رسانه‌ای و پروپاگاندای تبلیغاتی تحت تاثیر قرار دهند.»
5. انتخابات محوری اصلاح‌طلبان به جای عمل به تعهدات اقتصادی؛ عارف،رئیس شورای‌عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان اظهار داشت: «بعد از دور دوم انتخابات مجلس باید بلافاصله وارد فضای انتخابات شوراها و ریاست‌جمهوری در سال ٩٦ شویم.»
6. اصلاح‌طلبان تحلیل‌های سیاسی اصولگرایان پیرامون انتخابات مجلس شورای اسلامی را «تندروانه» قلمداد می‌کند؛ این در حالی است که مرعشی از اعضای حزب کارگزاران سازندگی به عدم اقبال شهرستان‌ها به اصلاح‌طلبان با انتقام‌گیری شخصی آنان را توسعه نیافته سیاسی معرفی کرد. روزنامه ابتکار پیرامون چگونگی تحلیل برخی از اصولگرایان نوشت «میدان دادن به نوعی سانتی مانتالیزم سیاسی و مهار نکردن غریزه بی مهار، کار را به تندروی و عصبیت می‌کشد و مسیر عبرت‌گرفتن و تن دادن به واقعیت واقعا موجود را دشوار می‌کند؛ و برای طایفه‌ای با این منش و روش، راهی باقی نمی‌ماند جز درشت‌گویی به مردمان و به دل گرفتن کینه رقیبان و تاوان گرفتن از پیروزشدگان.»
7
8. «در لحن و گفتار دیروز روحانی نه نشانی از گلایه از بی مهری ها و بی رسمی های جریان مخالف دولت بود نه مصادره نتایج انتخابات به عنوان شکست و افول اردوی مخالفان. تنها خواسته او از طیف‌ها و جناح‌های سیاسی این بود که به صدای برخاسته از صندوق‌های رای گوش فرادهند و با دیده باز و بینا در پیام‌های رای مردم تامل و به انتخاب آنها تمکین کنند.» پیام انتخابات هفتم اسفند به روایت روزنامه دولتی ایران که مبتنی بر سخنان دیروز رییس جمهور است.
9. عدم توافق بر دموکراسی درون گروهی عامل شکست اصولگرایان؛ احمد شیرزاد در گفت‌وگو با روزنامه همدلی اظهار داشت: « من فکر می‌کنم مشکل اصولگرایان رهبری نیست چرا که آنها زیاد رهبر دارند. مشکل آنها سازماندهی و توافق، تفاهم و ائتلاف است. در اردوگاه اصولگرایان همه مدعی هستند که در مسند ژنرالی قرار دارند. ما نمونه های آن را زیاد دیده ایم.»
10. فضاسازی برای استعفاء یکی از منتخبان مجلس خبرگان رهبری به درخواست جامعه مدرسین حوزه علمیه قم؛ این در حالی است که آیت‌الله یزدی هرگونه درخواست از جانب ایشان برای انصراف افراد را رد کرده است.
11. استمرار بازتاب تخلفات استانداری‌های دولت احمدی‌نژاد
بعد از پیام خرداد 92، پیام اسفند 94 نیز به ادبیات سیاسی اصلاح‌طلبان و حامیان دولت افزوده شد؛ آنان معتقدند که رای مردم تهران به 30 نفر از افراد لیست امید به مثابه استمرار ائتلاف تاکتیکی میان اصلاحات و حامیان دولت در طی 24 ماه اخیر با همه کش و قوس‌ها است.
سیدرضا صالحی امیری رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی، که پس از معصومه ابتکار سیاسی‌ترین عضو حامیان دولت محسوب می‌شود؛ وی در یادداشت روزنامه دولتی ایران پیرامون پیام هفت اسفند نوشت: «مردم در هفتم اسفند یک «نه» بزرگ به مروجان بداخلاقی و انگ‌زنی گفتند. فضای حاکم بر رقابت انتخاباتی اخیر از سوی مخالفان دولت بر پایه اتهام افکنی، تخریب و افترا و نسبت دادن لیست حامیان دولت به انگلیس استوار بود. صدا و سیما در برنامه‌های انتخاباتی خود از هیچ تلاشی برای مشوه جلوه دادن چهره اصلاح‌طلبان، اعتدال‌گرایان واصولگرایان معتدل فروگذار نکرد.» و از سوی دیگر گام‌ها جدی دولت برای برجام 2 از سوی حامیان دولت به عنوان ره آورد سیاسی هفت اسفند بیان شد.
مجيد فراهاني، دبيركل حزب نداي ايرانيان که همچنان از احزاب مغضوب اصلاحات است؛ در تحلیل این رخداد که چرا « ليستي را كه بيش از دو سوم آن را افراد ناشناس» اقبال مردم را کسب کرد؛ بر اثرگذاری عواملي سلبي و اثباتي به صورت توامان بر راي مردم تهران تاکید کرد و در همین راستا اظهار داشت: «براي انتخابات مجلس دهم دو ديدگاه در عرصه انتخابات شكل گرفت. يك ديدگاه خواهان ثبات، امنيت و همكاري با دولت در جهت توسعه اقتصادي بود و ديدگاه ديگر كاملا مخالف دولت و نقاد شديد آن بود و در عرصه بين‌المللي خواهان سختگيري. اين ديدگاه منتقد دولت در پروژه برجام بود و در عرصه بين‌المللي ادامه تنش را مي‌طلبيد. در عرصه داخلي بدون تعارف خواهان تغيير دولت بود. اين تفكر مي‌خواست برنامه‌هاي دولت را به شكست بكشاند و اعلام مي‌كرد كه خواهان اين است كه دولت روحاني تك‌دوره‌اي باشد و به نوعي عدم اعتقاد به دولت روحاني را يدك مي‌كشيد. اين اختلاف به وجود آمد و مردم با حضور در پاي صندوق‌هاي راي نشان دادند كه به كدام ديدگاه راي مي‌دهند و خواهان تداوم و به ثمر رسيدن وعده‌هاي دولت هستند و به هيچ‌وجه با چوب لاي چرخ گذاشتن و همراهي با برنامه‌هاي دولت موافق نيستند.»
1
2. پیشنهاد رفتارهای احمدی‌نژادی به روحانی؛ پس از عدم حضور روحانی در جلسات مجمع تشخیص مصلحت به سبک اعتراضی احمدی‌نژاد، اصلاح‌طلبان خواستار حضور وی در بین مردم شدند این در حالی است که آنان رفتار احمدی‌نژاد را پوپولیستی و مردم فریب می‌نامیدند؛ روزنامه اصلاح‌طلب قانون در همین راستا نوشت:«لطفا در سفرهای استانی به سراغ روستاهای محروم بروید. رود‌ر رو با مردم گفت و گو کنید و اجازه بد‌هید حضور مسئولان طراز اول کشور را در میان خود‌شان حس کنند.کشور را از تهران می‌توان اد‌اره کرد، اما قلب مردم در میان د‌یوارهای خشت و گلی می‌تپد. باور کنید که آنها جز توجه و ارزش‌گذاري هيچ چيز از رئيس‌جمهورشان نمي‌خواهند.»
3.«اعدام» فرجام زنجانی؛ سخنگوی قوه قضاییه در نشست خبری خود از حکم اعدام بابک زنجانی خبر داد.
4. هشدار نسبت به منتخبان کم‌تجربه اصلاح‌طلب؛ شجاع پوریان در سرمقاله روزنامه همدلی از منتخبان جدید بهارستان می‌خواهد به مانند مجلس ششم تمرکز خود را به دعواهای سیاسی که دام اصولگرایان است قرار ندهند، این در حالی است که جدال‌های نمایندگان مجلس ششم به دلیل رقابت‌های درون گروهی اصلاح‌طلبان بود و اصولگرایان آنان را به تلاش برای حقوق مردم رهنمود می‌کردند. شجاع پوریان در همین راستا نوشت:«نمایندگان عضو لیست امید در این شرایط باید آستانه تحمل خود را بالا برده و صرفا به حل معضلات اساسی کشور و پیگیری مطالبات مهم مردم بیندیشند. درگیر شدن در فضای هیجان و افراط به طور حتم ایده‌آل جریان رقیب خواهد بود و بستری را برای آنها ایجاد می‌کنند تا افکار عمومی را با شگردهای رسانه‌ای و پروپاگاندای تبلیغاتی تحت تاثیر قرار دهند.»
5. انتخابات محوری اصلاح‌طلبان به جای عمل به تعهدات اقتصادی؛ عارف،رئیس شورای‌عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان اظهار داشت: «بعد از دور دوم انتخابات مجلس باید بلافاصله وارد فضای انتخابات شوراها و ریاست‌جمهوری در سال ٩٦ شویم.»
6. اصلاح‌طلبان تحلیل‌های سیاسی اصولگرایان پیرامون انتخابات مجلس شورای اسلامی را «تندروانه» قلمداد می‌کند؛ این در حالی است که مرعشی از اعضای حزب کارگزاران سازندگی به عدم اقبال شهرستان‌ها به اصلاح‌طلبان با انتقام‌گیری شخصی آنان را توسعه نیافته سیاسی معرفی کرد. روزنامه ابتکار پیرامون چگونگی تحلیل برخی از اصولگرایان نوشت «میدان دادن به نوعی سانتی مانتالیزم سیاسی و مهار نکردن غریزه بی مهار، کار را به تندروی و عصبیت می‌کشد و مسیر عبرت‌گرفتن و تن دادن به واقعیت واقعا موجود را دشوار می‌کند؛ و برای طایفه‌ای با این منش و روش، راهی باقی نمی‌ماند جز درشت‌گویی به مردمان و به دل گرفتن کینه رقیبان و تاوان گرفتن از پیروزشدگان.»
7
8. «در لحن و گفتار دیروز روحانی نه نشانی از گلایه از بی مهری ها و بی رسمی های جریان مخالف دولت بود نه مصادره نتایج انتخابات به عنوان شکست و افول اردوی مخالفان. تنها خواسته او از طیف‌ها و جناح‌های سیاسی این بود که به صدای برخاسته از صندوق‌های رای گوش فرادهند و با دیده باز و بینا در پیام‌های رای مردم تامل و به انتخاب آنها تمکین کنند.» پیام انتخابات هفتم اسفند به روایت روزنامه دولتی ایران که مبتنی بر سخنان دیروز رییس جمهور است.
9. عدم توافق بر دموکراسی درون گروهی عامل شکست اصولگرایان؛ احمد شیرزاد در گفت‌وگو با روزنامه همدلی اظهار داشت: « من فکر می‌کنم مشکل اصولگرایان رهبری نیست چرا که آنها زیاد رهبر دارند. مشکل آنها سازماندهی و توافق، تفاهم و ائتلاف است. در اردوگاه اصولگرایان همه مدعی هستند که در مسند ژنرالی قرار دارند. ما نمونه های آن را زیاد دیده ایم.»
10. فضاسازی برای استعفاء یکی از منتخبان مجلس خبرگان رهبری به درخواست جامعه مدرسین حوزه علمیه قم؛ این در حالی است که آیت‌الله یزدی هرگونه درخواست از جانب ایشان برای انصراف افراد را رد کرده است.
11. استمرار بازتاب تخلفات استانداری‌های دولت احمدی‌نژاد
بعد از پیام خرداد 92، پیام اسفند 94 نیز به ادبیات سیاسی اصلاح‌طلبان و حامیان دولت افزوده شد؛ آنان معتقدند که رای مردم تهران به 30 نفر از افراد لیست امید به مثابه استمرار ائتلاف تاکتیکی میان اصلاحات و حامیان دولت در طی 24 ماه اخیر با همه کش و قوس‌ها است.
سیدرضا صالحی امیری رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی، که پس از معصومه ابتکار سیاسی‌ترین عضو حامیان دولت محسوب می‌شود؛ وی در یادداشت روزنامه دولتی ایران پیرامون پیام هفت اسفند نوشت: «مردم در هفتم اسفند یک «نه» بزرگ به مروجان بداخلاقی و انگ‌زنی گفتند. فضای حاکم بر رقابت انتخاباتی اخیر از سوی مخالفان دولت بر پایه اتهام افکنی، تخریب و افترا و نسبت دادن لیست حامیان دولت به انگلیس استوار بود. صدا و سیما در برنامه‌های انتخاباتی خود از هیچ تلاشی برای مشوه جلوه دادن چهره اصلاح‌طلبان، اعتدال‌گرایان واصولگرایان معتدل فروگذار نکرد.» و از سوی دیگر گام‌ها جدی دولت برای برجام 2 از سوی حامیان دولت به عنوان ره آورد سیاسی هفت اسفند بیان شد.
مجيد فراهاني، دبيركل حزب نداي ايرانيان که همچنان از احزاب مغضوب اصلاحات است؛ در تحلیل این رخداد که چرا « ليستي را كه بيش از دو سوم آن را افراد ناشناس» اقبال مردم را کسب کرد؛ بر اثرگذاری عواملي سلبي و اثباتي به صورت توامان بر راي مردم تهران تاکید کرد و در همین راستا اظهار داشت: «براي انتخابات مجلس دهم دو ديدگاه در عرصه انتخابات شكل گرفت. يك ديدگاه خواهان ثبات، امنيت و همكاري با دولت در جهت توسعه اقتصادي بود و ديدگاه ديگر كاملا مخالف دولت و نقاد شديد آن بود و در عرصه بين‌المللي خواهان سختگيري. اين ديدگاه منتقد دولت در پروژه برجام بود و در عرصه بين‌المللي ادامه تنش را مي‌طلبيد. در عرصه داخلي بدون تعارف خواهان تغيير دولت بود. اين تفكر مي‌خواست برنامه‌هاي دولت را به شكست بكشاند و اعلام مي‌كرد كه خواهان اين است كه دولت روحاني تك‌دوره‌اي باشد و به نوعي عدم اعتقاد به دولت روحاني را يدك مي‌كشيد. اين اختلاف به وجود آمد و مردم با حضور در پاي صندوق‌هاي راي نشان دادند كه به كدام ديدگاه راي مي‌دهند و خواهان تداوم و به ثمر رسيدن وعده‌هاي دولت هستند و به هيچ‌وجه با چوب لاي چرخ گذاشتن و همراهي با برنامه‌هاي دولت موافق نيستند.»