گروه بین‌الملل مشرق - روزنامه «نیویورک تایمز» در روزهای اخیر، طی گزارشی، از قول مقامات اروپایی تصدیق کرد که هنوز با گذشته چند ماه از شروع اجرای برجام، اتفاق خاصی در تجارت با ایران نیافتاده است، و کشورهای اروپایی از ترس وزارت خزانه داری ایالات متحده قصدی برای امضای قرادادهای کلان تجاری و مالی را با ایران ندارند. به واقع اروپایی ها از آمریکا تضمین می خواهند. در ادامه این گزارش از نظر خوانندگان مشرق می گذرد.
با تکمیل توافق هسته ای ایران و بازگشایی بازار آن به روی خارجی‌ها، اروپایی ها انتظار یک تجارت پربار را با ایران داشتند.
اما سه ماه بعد از برداشته شدن بسیاری از تحریم ها علیه ایران، یک نوع کلافگی فزاینده در مقامات، دیپلمات‌ها و تجار اروپایی به دلیل ناتوانی در تکمیل معاملات انرژی، هوانوردی و ساخت و ساز با ایران، به وجود آمده است.
مانع اصلی به گفته اروپایی‌ها، متحد آن‌ها و نیروی اصل مذاکره کننده با ایران، یعنی آمریکا است. به علت نگرانی از تحریم‌های تازه علیه برنامه موشکی و اتهامات حمایت از تروریزم علیه ایران، بانک‌های اروپایی هیچ کدام از معاملات را تامین مالی نمی‌کنند و در نتیجه ایزوله کردن ایران از سیستم مالی جهانی در عمل ادامه دارد.
اروپایی ها به قوانین جدید ویزا در آمریکا هم اشاره دارند که ورود افراد به آمریکا را در صورت داشتن سابقه سفر به ایران دشوار می کند. این محکومیت های مالی و مسافرتی به گفته اروپایی ها، رسیدن به توافق با همتایان ایرانی را تقریبا ناممکن می کند.
به اذعان مقامات اروپایی، موانع ایجاد شده توسط آمریکایی ها، باعث خشم رهبری ایران و تضعیف یکی از اصلی‌ترین اهداف این توافق (به زعم اروپایی‌ها) یعنی خارج کردن ایران از انزوای سیاسی است.
«ماریچه اسخاکه» معاون هیات پارلمانی اروپا برای روابط با ایالات متحده، می‌گوید:
«اروپایی‌ها گروگان سیاست آمریکا هستند. ما در مذاکرات هسته‌ای به همراه هم (با آمریکایی‌ها) با ایران مذاکره کردیم، ولی آمریکا اکنون جلوی اجرای آن را می گیرد.»
از منظر ایرانی ها، موانع امریکایی اجرای مفاد توافق هسته ای را به خطر می اندازد و صدای مخالفان توافق در ایران را قوی تر و برجسته تر می کند.
آیت الله علی خامنه ای، در دیدار اخیر خود با ماتیو رنزی، نخست وزیر ایتالیا، اعتراض خود را این گونه نشان داد: «هیچ نتیجه محسوسی از توافق هسته ای به دست نیامد. آمریکایی ها دیگر کشورها را از تعامل با ایران می ترسانند»
موانع مالی (آمریکایی) خبر بدی برای حسن روحانی، رییس جمهور میانه روی ایران است، که با وعده های احیای اقتصادی کشور به واسطه حصول توافق هسته ای و برداشته شدن تحریم ها پا به عرصه رقابت(سال 92) گذاشت.«تندروها» به پیچیدگی های مالی(پیش روی اجرای برجام) به عنوان مدرکی دال بر غیرقابل اعتماد بودن آمریکا اشاره می کنند. آن ها معتقدند که آقای روحانی گول خورد و امتیازاتی برگشت ناپذیر داد.
مقامات دولت آمریکا در مناسبت های مختلف، دستاوردهای ایران(از توافق هسته ای) را کوچک معرفی می کنند. روز دوشنبه، وزیر خارجه جان کری در جمع لابی یهودی «جِی استریت» در واشینگتن، گفت که ایران تاکنون تنها 3 میلیارد دلار از دارایی های خود را بعد از توافق دریافت کرده است، یعنی بسیار کم تر از آن چیزی که منتقدان جمهوری خواه توافق هسته ای مدعی هستند، یعنی 150 میلیارد دلار بلوکه شده. " ما فکر می کردیم این رقم 55 میلیارد دلار است، ولی حدس بزنید،" و در این جا کری 3 انگشت خود را به نشانه 3 میلیارد دلار بلند کرد.
.....
«فدریکا موگرینی» مسوول امور خارجه اتحادیه اروپا، که هفته پیش به تهران سفر کرد، تلاش داشت مقامات ایران را قانع کند که اتحادیه هر کاری که بتواند، انجام می دهد تا به موسسات مالی اصلی اروپا این «اطمینان» را بدهد که معامله با ایران برایشان امن است.
ولی بانک های اروپایی هنوز باید با مقررات آمریکایی کنار بیایند. طبق «قانون افشای مالی»، همه بانک ها در سراسر دنیا باید هویت مشتریان آمریکایی خود را به دولت آمریکا اعلام کنند تا (ظاهرا) جلوی فرارهای مالیاتی گرفته شود. اگر بانک ها این کار را انجام ندهند، دارایی های آن ها در آمریکا قابل مصادره است.
چند میلیون نفر با تابعیت دوگانه ایرانی-آمریکایی وجود دارند. دولت ایران تمایلی به افشای اطلاعات شهروندان خود برای دولت آمریکا ندارد و این منطبق با قانون فوق نیست. این مشکل دیگری سر راه بانک های اروپایی است.
اولین تحریم های آمریکا علیه ایران در ماجرای تسخیر سفارت آمریکا در تهران بود که هدف آن از بین بردن قابلیت ایران برای ارتباط با شبکه های مالی بین المللی بود. در نتیجه هیچ کارت نقدی یا اعتباری خارجی در ایران فعال نیست و مسافران خارجی باید مقدار زیادی پول نقد با خود به ایران ببرند. زمانی معدود بانک های اروپایی از وزارت خزانه داری آمریکا مجوز استفاده از دلار را در معاملات با ایران داشتند. با شروع تحریم های هسته ای، آن ها هم این اجازه را از دست دادند.
اروپایی ها تا پیش از شروع تحریم های هسته ای، هیچ محدودیتی سر راه تجارت با ایران ایجاد نکرده بودند. آلمان بزرگ ترین شریک تجاری ایران بود و روزانه چندین پرواز بین ایران و اروپا در جریان بود. نفت ایران در بندر روتردام هلند پالایش می شد و غول های نفتی اروپایی، رویال دوچ شل و توتال در پروژه های عظیم نفتی ایران مشارکت داشتند.
وقتی اتحادیه به تحریم های آمریکایی علیه ایران پیوست، مهم ترین اقدام آن، بایکوت نفت خام ایران بود. بانک ها، شرکت های نفتی و تولیدکنندگان نفتی اروپا در پی اعمال تحریم های فزاینده و سنگین دولت اوباما علیه ایران، کشور را ترک کردند.
با وجود موانع، مقامات اروپایی می گویند که عزم جدی دارند که راه روابط تجاری با ایران را باز کنند. موگرینی معتقد است:
«ما قبلا مهم ترین شریک تجاری ایران در زمینه اقتصاد، تجارت و سرمایه گذاری بودیم. می خواهیم به آن روزها برگردیم.»
منبع: