این عملیات از آن نظر اهمیت داشت که قله های بازی دراز ارتفاع قابل توجهی داشتند و هر نیرویی که روی آن مستقر می شد، می توانست چندین شهر مهم را زیر دید و آتش خود داشته باشد. عراقی ها که ابتدای جنگ بر روی این ارتفاعات مستقر شده بودند و حتی می توانستند با توپخانه دوربرد، از آنجا کرمانشاه (باختران) را زیر آتش بگیرند، حاضر نبودند به هیچ قیمتی آن را از دست بدهند. هیچ جنبنده ای هم از دید آن ها پنهان نبود و به هیچ طریقی امکان انتقال نیرو به این ارتفاعات وجود نداشت.
شیرمردانی که در عملیات بازی دراز توانستند این ارتفاعات را آزاد کنند، حماسه هایی آفریدند که ده ها کتاب هم از بیان آن ناتوان است.
حالا چندسال است که زائران این منطقه که خون های زیادی برای آزادسازی آن روی زمینش ریخته، در سالگرد این عملیات، به بالای آن صعود می کنند و به زیارت شهدای گمنامی می روند که بالای ارتفاعات بازی دراز به خاک سپرده شده اند.
ساخت اقامتگاه، یادمان شهدای گمنام، جاده آسفالته و سایر امکانات به روز و مناسب برای صعودکنندگان در این چند سال به مرور به ارتفاعات بازی دراز اضافه شد و اگر چه حس و حال غریبانه و محزون این ارتفاعات را گرفته است اما برای عزیمت عده زیادی از زائران به این ارتفاعات در طول سال، چاری ای جز این نیز نبوده است.
چند راهکار برای شرکت در صعود سراسری:
1- از تهران تا سرپل ذهاب، چیزی حدود 660 کیلومتر راه پیش رو دارید که می توانید آن را با وسائل نقلیه عمومی یا شخصی طی کنید. اتوبوس های کرمانشاه هر روزه در چندین نوبت، از ساعت 9:30 صبح تا 23:30 و از ترمینال غرب، شما را به این شهر می رسانند و از کرمانشاه هم ماشین های زیادی به سرپل ذهاب وجود دارد. برای بلیط اتوبوس تا کرمانشاه بین 23000 تا 35 هزار تومان باید هزینه کنید.
2- هر روز یک اتوبوس هم ساعت 17 از ترمینال غرب تهران با قیمت 29000 تومان شما را به سرپل ذهاب می رساند.
3- اما اگر می خواهید با وسیله نقلیه شخصی به این سفر بروید، از آزادراه ساوه، به سمت همدان تغییر مسیر داده و تا این شهر در آزادراهی خوب و مناسب و البته با سرعت مطمئنه برانید. بعد از همدان هم جاده دو بانده تا کرمانشاه، شما را از شهرهای اسدآباد، کنگاور، صحنه و بیستون می گذراند. قبل از رسیدن به کرمانشاه، یک جاده کمربندی به سمت اسلام آباد، چند سالی است ساخته شده که غیر از نزدیکتر کردن راهتان، مناظر زیبایی هم دارد. در راه اسلام آباد غرب و بعد از گذشتن از منطقه ماهیدشت، گردنه چهارزیر و یادمان شهدای عملیات مرصاد هم در سمت چپ جاده خودنمایی می کند. اتومبیلتان را در منتهی الیه شانه خاکی جاده پارک کنید و بعد از گذر از پل عابر پیاده، سری به این یادمان بزنید. پشیمان نمی شوید. البته راه زیادی تا سر پل ذهاب نمانده اما ماشین تان را باید هر چه زودتر از کنار جاده بردارید. اگر وقت دارید و می خواهید از این یادمان بیشتر بهره ببرید، حتما اتومبیلتان را به پارکینگ منتقل کنید و با خیال راحت، قدری هم روی ارتفاعات صخره ای دو طرف جاده، بالا بروید و از مناظر طبیعی در این فصل سال بهره ببرید.
4- بعد از تنگه چهارزبر، به اسلام آباد غرب می رسید؛ شهری که منافقین، آن را در عملیات مرصاد اشغال کرده بودند و شهید صیاد شیرازی با رشادت خلبانان هوانیروز و با همت دیگر نیروها توانست آن را از دست منافقین آزاد کند.
5- بعد از اسلام آباد غرب، سری هم به شهر کوچک کِرِند غرب بیاندازید که رزمندگان از آن هم خاطرات زیادی دارند. این شهر که روی ارتفاع بنا شده، مناظر زیبایی دارد و می شود در کوچه ها و خیابان های آن قدم زد و از هوای پاکش بهره برد.
6- بعد از کرند غرب، گردنه پاطاق که شبیه عدد هفت، دل ارتفاعات صخره ای و بلند پاطاق را شکافته شما را در جایگاهی قرار می دهد که می توانید به راحتی شهر سرپل ذهاب را ببینید. در دامنه این ارتفاعات هم پادگان ابوذر قرار دارد که به دوکوهه غرب هم نامیده می شود و ساختمان های آن که هنوز آثار شلیک های دشمن بر روی آن دیده می شود، بسیار قابل توجه است.
7- فرق پادگان ابوذر و پادگان دوکوهه در این است که در دوکوهه، خون هیچ شهیدی به زمین نریخت اما در پارگان ابوذر، ده ها شهید به واسطه بمباران هواپیماهای عراقی در یک روز و در چند نوبت، به زمین ریخته شد.
8- پنجشنبه 9 اردیبهشت هم برنامه های متنوع فرهنگی و سخنرانی و مداحی در آستان حضرت احمد بن اسحاق برگزار می شود که می توانید در آن شرکت کنید. حضرت احمد ابن اسحاق، از علما و محدثین شیعه در قرن ۳ قمری بود که نزد سه امام جواد(ع) و امام هادی(ع) و امام حسن عسکری(ع) شرفیاب بوده و از مقام رفیعی برخوردار بوده است.
9- در این چند روزه، مدارس و مراکز مختلفی برای اسکان زائران در این شهر آماده شده است ولی اگر اهل چادر زدن هم باشید، پارک های خوبی با نام حاشیه و جنگلی در بلوار اصلی شهر (امام خمینی) برای این کار وجود دارد که امکانات رفاهی آن هم مناسب این کار است.
10- برای صعود به بازی دراز، بعد از اقامه نماز صبح، بار و بندیلتان را جمع آوری کرده و عازم شوید. بلوار کناری حرم حضرت احمد بن اسحاق را که تا انتها بروید، اتومبیل ها و اتوبوس هایی که به بازی دراز می روند، به خوبی راه را نشانتان می دهند. شما تا پای ارتفاعات بازی دراز، فقط چند کیلومتر فاصله دارید.
11- در ابتدای مسیر صعود، پارکینگ بزرگی تعبیه شده که می توانید با خیال راحت اتومبیلتان را در آن پارک کنید و راهی بشوید. اما اگر بنا دارید زودتر به پایین ارتفاع آمده و راهی شهرتان بشوید، ماشین تان را در نزدیک ترین نقطه به خروج از پارکینگ پارک کنید و مواظب باشید جایی را انتخاب کنید که راه خروجتان به وسیله ماشین های دیگر بسته نشود.
12- شروع مراسم صعود از ساعت 7 صبح است اما شما که زودتر رسیده اید و می خواهید با گام های آهسته تر به بالا بروید یا مسئولان ابتدای مسیر را راضی کنید و یا از کمی آن طرف تر از مسیر اصلی و از بیراهه خودتان را به مسیر اصلی برسانید!
13- در طول مسیر با سکوت، در حفظ آرامش دیگران بکوشید. حال و هوای بازیدراز آدم را به فکر فرو می برد و هر گونه حرف زدن در سکوت رؤیایی آن می تواند شما و دیگران را از حس ناب آن خارج کند.
14- ایستگاه های صلواتی در بین راه، خوراکی های خوشمزه ای در اختیارتان قرار می دهند. آهسته و با نظم از این امکانات استفاده کنید و مطمئن باشید که همه چیز به اندازه کافی مهیا شده. نیمروهای یکی از این ایستگاه ها که لای نان لواش محلی به شما داده می شود را از دست ندهید.
15- در کنار اولین ایستگاه های صلواتی، راه میانبری وجود دارد که شما را زودتر از راه اصلی به ارتفاعات می رساند. اگر زانوهایتان توان دارد و اهل کوه هستید، دلتان را یکدله کنید و همراه بقیه از این مسیر بروید. البته اگر خسته شده اید یا کودک همراهتان نمی تواند ادامه مسیر را پیاده طی کند، می توانید از ماشین های نظامی که مسیر را بالا و پایی نمی رند استفاده کنید. حواستان باشد این ماشین ها برای ناتوانان و سالخوردگان است، نه برای شما که جوانید و پر انرژی.
16- در این صعود سراسری، پیرمردها و پیرزن های زیادی را می بینید که بسیاری از آن ها والدین شهدا هستند. مراقبشان باشید و مخصوصا در این مسیر بیراهه، هوایشان را بیشتر داشته باشید.
17- بالای ارتفاع 1150، دشت سرسبز و زیبایی وجود دارد که در ابتدای آن، امکانات رفاهی، ایستگاه های صلواتی و سرویس های بهداشتی مجهز، تعبیه شده. قبل از رفتن به کنار مزار شهدای گمنام، وضویتان را تجدید کنید و با شربت های خوشمزه ای که در ایستگاه های صلواتی می دهند، گلویی تازه کنید.
18- مراسم های فرهنگی هم در این دشت و در کنار صحنه ای که به صورت موقت ساخته شده، برگزار می شود. اگر قصد دارید که به شهرتان برگردید، بعد از زیارت شهدای گمنام، قدری استراحت کنید و به سمت پایین ارتفاعات برگردید. اگر فرصت کافی دارید، روی صخره ها، جایی برای نشستن پیدا کنید و از برنامه های فرهنگی و خصوصا اجرای نمایش زورخانه ای پهلوانان کرمانشاهی لذت ببرید.
19- برای بازگشت عجله نکنید. در مسیر سرپل ذهاب تا کرمانشاه که جاده باریکی دارد، پلیس های محترم و زحمتکش هم آماده اند تا اگر سبقت غیر مجاز گرفتید، شما را با برگه هایشان پذیرایی کنند. برای همین، مقررات را بیشتر از همیشه رعایت کنید و با آرامش برانید، بعد از کرمانشاه، جاده های عریض، فرصت بهتری برای راندن با سرعت بیشتر برای شما فراهم می کنند.
20- در حوالی کرند غرب و در حاشیه جاده، از سبزی های کوهی و طبیعی این منطقه و دیگر سوغاتی های این استان مثل نان برنجی و کاک و گیوه دست دوز بخرید و برای خانواده و دوستانتان ببرید.
* تصاویر مربوط به صعود سراسری در اردیبهشت سال 93 است.
*میثم رشیدی مهرآبادی