گروه بین‌الملل مشرق - ژانویه 2017 موعد جلوس رییس جمهور مدعی‌ترین کشور دنیا بر کرسی کاخ سفید است. البته تصدی این پست، تا آن لحظه هزینه‌های بسیاری را در بر خواهد داشت. مردم آمریکا به سمت انتخاب رییس‌جمهوری می‌روند که نه تنها رییس دولت که رییس حکومت، و فرمانده کل قوای بزرگترین ارتش جهان است و این مسئولیت بسیار بزرگی را برای وی در بر دارد. لذا، توجه به روند انتخابات ریاست جمهوری آمریکا تا ماه نوامبر بسیار مورد توجه است.



از حیث فنی، باید گفت که برای نامزد شدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا شرایط آسان است: متولد شدن در آمریکا، حداقل سن 35 سال، و حداقل 14 سال اقامت در آمریکا. اما در واقعیت، تقریبا همه روسای جمهور آمریکا از سال 1933 فرماندار، سناتور، و یا ژنرال 5 ستاره ارتش بودند و آنها قبل از اینکه نامزد شوند و یا رسانه‌ها را جهت این امر در خدمت گیرند، این پست‌ها را داشتند. در انتخابات ریاست جمهوری 2016، ما در دو جبهه دموکرات و جمهوریخواه 10 سناتور و فرماندار را با هم بر روی صحنه مناظرات دیدیم که یک به یک کنار رفتند. شکل مناظرات و رقابتها از ماه فوریه 2016 بتدریج جهت و مسیر انتخاب نامزد نهایی هر کدام از دو حزب را مشخص کرد. دو نامزدی که بیشترین آرا را در دو حزب دموکرات و جمهوریخواه کسب کرده‌اند، در ماه جولای نشست کمیته ملی حزب خود تحت عنوان «کنوانسیون حق انتخاب» شرکت می‌کنند تا اعضای حزب آنها را تایید کنند. هر چه میزان حمایت ایالت‌ها از یک نامزد بیشتر باشد، وکلای انتخاباتی در آن نشست جولای متعهدتر به حمایت از آن نامزد خواهند بود.


تاریخهای کلیدی از حالا تا نوامبر

7 جولای
از آنجایی که امسال دیگر پای اوباما وسط نیست، دو حزب رقابت شدیدتری برای دستیابی به پست ریاست جمهوری دارند. نامزدهای جمهوریخواه برای پیروزی نهایی در رقابت‌های درون حزبی، نیاز به کسب 1237 رای از وکلای انتخاباتی دارند و دموکرات‌ها 2383 رای. تا پایان آوریل، تکلیف شمارش آرای اکثریت ایالت‌ها مشخص شد و حالا پس از چند ایالت دیگر، مسئله کنوانسیون حق انتخاب در 7 جولای پیش می‌آید که نامزد رسمی حزب را اعلام نماید.

بعد از کنوانسیون حق انتخاب و 6 هفته آخر
از زمانی که تکلیف نامزد نهایی پس از کنوانسیون حق انتخاب مشخص می‌شود، تازخ مرحله جذاب رقابت آغاز می‌شود. دو نامزد حزب رقیب به سرتاسر کشور سفر خواهند کرد و گردهمایی و اجتماعات بسیاری خواهند داشت. در 6 هفته آخر قبل از انتخابات سراسری نوامبر، 3 مناظره تلویزیونی بین دو نامزد جمهوریخواه و دموکرات برگزار خواهد شد و سرانجام در روز سه‌شنبه مورخ 8 نوامبر، پس از شمارش آرای مردم سرتاسر آمریکا، رییس جمهور جدید این کشور مشخص می‌شود.




آراء در ماه نوامبر چگونه شمارش می‌شوند
نامزد مورد نظر در هر ایالتی که رای بیشتر را بیاورد، آن ایالت او را به عنوان رییس‌جمهور انتخاب کرده است. سپس همه چیز بر اساس سیستم «کالج الکتورال» بستگی به 538 نفر به عنوان نماینده مردم دارد که اگر 270 تن از آنها آن نامزد را انتخاب کنند، کار تمام است و او رسما رییس جمهور آمریکا می‌شود. اما نکته اینجاست که همه ایالات یکسان دیده نمی‌شوند. مثلا جمعیت کالیفرنیا 10 برابر جمعیت کانکتیکات است؛ پس توجه به آنها شبیه هم نیست. هر ایالتی، از این گونه افراد «انتخاب‌کننده» Elector دارد که بر اساس جمعیت حاضر در آخرین گردهمایی‌های انتخاباتی تعیین می‌شوند. معمولا از هر منطقه در هر ایالت یک نفر به اضافه دو سناتور. در واقع، وقتی مردم هر ایالت به نامزد مورد علاقه خود رای می‌دهند، به شخص «انتخاب‌کننده» رای داده‌اند که برخی از آنها به نامزد دموکرات و برخی دیگر به نامزد جمهوریخواه متعهدند. اما نکته جالب در اینجاست که شخص فاتح، آرای رقیب را هم صاحب می‌شود و تمامی آرای الکتورال ایالتها را از آن خود می‌کند. مثلا همه 29 رای الکتورال ایالت نیویورک از آن وی می‌شود. پس برای دستیابی به رقم جادویی 270، ایالت‌های بزرگ نقش بسزایی ایفا می‌کنند.

ایالت‌های سرنوشت‌ساز
اما ایالت‌های سرنوشت‌ساز به ایالت‌هایی اطلاق می‌شود که دموکرات‌ها و جمهوریخواهان در آنها به یک اندازه از حمایت برخوردارند. مثلا جمهوریخواهان حساب ویژه‌ای بر تگزاس باز می‌کنند و دموکرات‌ها بر کالیفرنیا. از دیگر ایالت‌های سرنوشت‌ساز می‌توان به فلوریدا، اوهایو، ویرجینیا، کلورادو، کارولینای شمالی، و نوادا اشاره کرد. این ایالت‌ها نقش بسیار مهمی را در لحظه‌های آخر ایفا می‌کنند و گاهی می‌توانند ورق را برگردانند. مثلا در انتخابات سال 2000، جورج دابلیو بوش در سطح ملی عملا به «ال گور» باخت اما پس از کشیده شدن موضوع به دادگاه و مطرح شدن ایالت فلوریدا که تمامی 29 رای الکتورال آن به بوش اختصاص یافته بود، رای به رییس جمهور شدن بوش داده شد.



آغاز کار رییس جمهور
طی روزها و هفته‌های پس از تصدی پست، رییس جمهور باید کابینه را مشخص و برنامه‌کاری خود را ارائه دهد. رییس جمهور قبلی نیز تا قبل از 20 ژانویه موظف است کاخ سفید را تخلیه کند و امور و زمام را به دست رییس جمهور جدید بسپارد. رییس جمهور جدید، در روز 20 ژانویه مراسم تحلیف را به جا خواهد آورد.


منبع: