انتشار آثار قابل اعتنا در حوزه اسارت
بیژن کیانی، مدیر انتشارت پیام آزادگان در این برنامه گفت: اگر تلاش نکنیم که ابهام‌ها را پاسخ بگوییم، این مساله شامل مرور زمان می‌شود و ظلم بزرگی در حق نسل امروز و نسل آینده است. ما حق نداریم از کنار حوادث ساده عبور کنیم. موضوعی ممکن است برای آزادگان پیش پا افتاده باشد اما برای فردی که 50 سال آینده خواهد آمد آن حادثه عادی، درس آموز خواهد بود.
وی یکی از مهم‌ترین راه‌های انتقال این آموزه‌ها را نوشتار دانست و افزود: کتاب رسانه‌ای قابل دسترس است و می‌توان بار‌ها و بار‌ها بخش مورد علاقه را از آن مرور کرد. بنابراین، در موسسه فرهنگی پیام آزادگان با آن‌که در حوزه انیمیشن و تصویر هم کارهای خوبی انجام شده است، بر نوشته شدن آثار در حوزه آزادگان تاکید داریم. از سال 1386 تاکنون آثار بسیاری منتشر کرده‌ایم که قابل اعتناست و هنوز هم جای کار وجود دارد. حدود 15 هزار ساعت مطلب گردآوری شده است. اعتقاد دارم که از خاطرات 40 هزار آزاده می‌توان 40 هزار کتاب در حوزه اسارت و آزادگی منتشر کرد.
به گفته این مقام مسئول، هرچند ممکن است به نظر برسد سوژه‌های این خاطرات تکراری است اما به یقین راوی متفاوت می‌تواند همه این آثار را خواندنی کند. اگر نویسندگان اراده کنند اثری در حوزه آزادگان و اسارت بنویسند، در موسسه پیام آزادگان موضو‌ع‌بندی صورت گرفته است و می‌توانند در کوتاه‌ترین زمان مطالب مورد نظر خود را در موضوع‌های متنوع و مختلف بیابند. در حدود 100 موضوع که هر یک زیر موضوع‌هایی دارند، محور‌ها تعیین شده است. فیلمسازان نیز می‌توانند از بانک اطلاعاتی موسسه فرهنگی انتشاراتی پیام آزادگان اطلاعات پایه‌ای خود را بیابند.
کیانی با اشاره به این‌که روند ممیزی کتاب‌ها در موسسه انتشارات پیام آزادگان به درستی انجام می‌شود، گفت: این کار، باعث تسریع روند انتشار کتاب‌های موسسه شده است. برخی آثار موسسه پیام آزادگان برنده جایزه شده‌اند و در آیین‌هایی مورد تجلیل قرار گرفته‌اند. امیدوارم تجربه‌های باشکوه دیروز به خوبی به نسل‌های آینده منتقل شد.
«خانه کتاب» قدردان آزادگان
فریبرز خوب‌نژاد، قائم مقام موسسه انتشاراتی پیام آزادگان نیز در این برنامه با سپاس از خانه کتاب و سرای اهل قلم در برپایی آیین رونمایی از این آثار گفت: توجه ویژه‌ای که موسسه خانه کتاب به برپایی آیین رونمایی برای آثار حوزه دفاع مقدس و به ویژه آزادگان دارد، نشان می‌دهد که برای این موسسه بر خلاف بسیاری از سازمان‌ها و نهاد‌ها که باید در این عرصه توجه ویژه‌تری نشان دهند، هنوز سالروز گرامیداشت آزادگان و اسیران جنگ تحمیلی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این امر بر سپاسگزاری ما از خانه کتاب می‌افزاید.
وی ادامه داد: آثار فرهنگی برای کشور باقی خواهد ماند. قلم زدن آزادگان درباره مقاومتشان میراثی برای آیندگان است. موسسه پیام آزادگان بی آن‌که منابعی داشته باشد، شروع به تولید آثار کرد. اکنون بیش از 135 اثر تاکنون منتشر شده است و کتاب‌های بسیاری هم در دست چاپ داریم. برای سال‌های سال که نویسندگان برای نگارش در حوزه اسارت بخواهند بنویسند، آثاری فراهم شده است. ده‌ها ساعت فایل‌های صوتی و تصویری جمع‌‌آوری شد و بخشی از آن در سایت بارگذاری شده است.
قائم مقام موسسه انتشاراتی پیام آزادگان خود را از آزادگان جنگ تحمیلی معرفی کرد و گفت: متاسفانه فرصت چندانی برای نوشتن ندارم. از نویسندگان آزاده‌ای که خاطراتشان را به قلم آوردند، قدردانی می‌کنم. امیدوارم این مراسم فتح بابی برای همکاری های بیشتر با موسسه خانه کتاب باشد.
وی با تاثر اظهار کرد: در میان 9 اثری که امروز رونمایی می‌شوند، دو کتاب است که نویسنده آن‌ها دیگر در میان ما نیستند؛ یکی علی نجفی معروف به علی فرعون و نویسنده کتابی به همین نام و دیگری، شهید حسن حسین‌زاده موحد نویسنده کتاب «آبی‌تر از آسمان». امیدوارم بتونیم راه آنان را ادامه دهیم.
کتابی تقدیم به سردار همدانی
احمد قشمی، نویسنده کتاب «واگویه‌های سید» با اشاره به سوره مبارکه قلم گفت: خداوند به قلم ونوشتار قسم خورده است. نخست برای آن‌که قلم اهمیت دارد و دیگر برای اهمیت آن چه که نوشته می‌شود. نوشتار را نعمت بسیار بزرگی می‌داند و خیلی عجیب است که از به سطر درآوردن کلمات به این نکته می‌رسیم که پیامبر دارای خلق عظیم است و بصیرت و بینش از همین قلم منتشر می‌شود.
کتابی که من نوشتم با عنوان «واگویه‌های سید» را به سردار سرلشگر شهید همدانی تقدیم کردم. چون یک ماه پیش از شهادت خود به من زنگ زدند و خواستند که نزد من بیایند. از هر دری صحبت کردیم و یک گِله جدی از من داشت و آن این‌که «چرا کتاب اسارت خود را ننوشته‌ای؟» من مشغله‌های کاری خود را بهانه کردم اما قول دادم که بنویسیم. از 9 ماه پیش شروع به نوشتن کردم و اکنون این کتاب منتشر شد.
وی درباره پیشینه آشنایی خود با سردار همدانی اظهار کرد: افزون براین در کانون جوانان اسلامی که کارهای حمایت از انقلاب را انجام می‌داد، در کنار سردار همدانی حضور داشتم و به انقلاب خدمت می‌کردم.
تردید‌هایی برای «غربت باران»
کوروش اسکندری، نویسنده «غربت باران» با قدردانی از خبرگزاری کتاب ایران و موسسه خانه کتاب برای برپایی این آیین گفت: قصد داشتم میهمانان زیادی برای این برنامه دعوت کنم اما ترجیح دادم کتابم در فضای غریبانه‌ای رونمایی شود.
وی درباره میزان استقبال از آثاری که در حوزه اسارت و آزادگی نوشته می‌شوند توضیح داد: من در دوره‌ای مدیر کل آموزش و پرورش بودم و یادداشت‌هایی از دوران اسارت خودم می‌نوشتم. یکی از کارکنان اداره با علاقه خودش این یادداشت‌ها را تایپ کرد اما آن را در کشوی میزم قرار دادم و همواره در انتشار آن تردید داشتم. نمی‌دانستم که این آثار با استقبال مواجه می‌شود یا خیر. الحمد‌لله کتاب «غربت باران» با استقبال مواجه شد.
این آزاده سال‌های جنگ تحمیلی با اشاره به این‌که بحث‌های زیادی در استقبال شدن از آثار حوزه دفاع مقدس وجود دارد، گفت: من در پی مقصر اعلام کردن شخص خاصی نیستم. این نخستین کتاب من نیست. کتاب قبلی من به نام «چهارده یاد از 2755 روز اسارت» سال 1376 برای نوجوانان منتشر شد. اعتقادم این است که پس از اسارت یاران امام حسین (ع) دیگر در تاریخ اسارتی به آن مظلومیت رخ نداد. اسارت ایرانیان در زندان‌های عراق مشابه اسارت یاران امام حسین (ع) بود. داستان آزادگان و اسارت قطعا برگی از تاریخ اسلام است.
اسکندری یادآور شد: از مرحوم ابوترابی بسیار آموختم. من در ابتدای اسارتم سخنرانی‌های تندی داشتم. مرحوم ابوترابی به من توصیه کردند که تند‌روی نکنم. اسارت به ما آموخت که چه نقشی باید در زمان اسارت ایفا کنیم. آیا باید های و هوی کرد؟ برخی در این کشور این‌گونه می‌اندیشند و گمان نمی‌کنند نوجوانان و جوانان برای بقای کشور نیازمند آموزش و پرورش بهتری هستند.
وی گفت: کتاب سوم خود را نیز شروع به نوشتن کرده‌ام اما فرصت چندانی برای پرداختن به آن ندارم از این بابت بسیار متاسفم. همیشه امیدوار بودم تا زمانی که به کشور خدمت می‌کنم، چاپ شود. یکی از همکارانم که انسان معتقدی نیست، گفت من کتاب غربت باران را خواندم گریستم. البته این کتاب روایت من نیست. من فقط وسیله‌‌ای بودم برای انتقال برخی مفاهیم و ارزش‌ها. روال زندگی انسان‌ها ادامه می‌یابد و خداوند توفیق اسارت و نوشتن از آن را به من اعطا کرد.
زمین خاکی، دفتر اسیران ایرانی در عراق
ابراهیم اعتصام، نویسنده «به سمت پرواز» نیز در این برنامه گفت: در کتاب‌ها و خاطرات اشاره شده است که اردوگاه‌های اسارت در عرصه‌های مختلف فرهنگی اقتصادی و ... وجود داشت. در مدت اسارت در زندان‌های عراق قلم و کاغذ پیدا نمی‌شد. حتی افرادی که کار فرهنگی و اعتقادی می‌کردند، شناسایی و تنبیه می‌شدند. آن‌ها می‌دانستند که شعار‌های ما در میدان‌های جنگ چه بود. اجازه کار فرهنگی نمی‌دادند.
وی ادامه داد: زمین خاکی که برای هواخوری می‌رفتیم، زمینهای برای آموزش ما در زمینهای خاکی بود. سنگ، قلم نوشتن ما بود. با آن که تجمع بیش از دو نفر ممنوع بود، یک نفر معلم و دیگری شاگرد می‌شد. سراسر سال‌های اسارت درس آموز است اما متاسفانه غفلت شده است.
این اسیر زندان‌های عراق با اشاره به سخنان مقام معظم رهبری در سال 1391 گفت: ایشان تاکید داشتند که آثار منتشر شده در حوزه اسارت را بسیار ناچیز دانستند و بر ضرورت نوشته شدن کتاب‌هایی در این باره تاکید کردند. نوشتن این آثار به ویژه برای نسل نوجوان و جوان ضرورت دارد.
وی درباره شیوه نگارش کتابش توضیح داد: در زندان‌های عراق در فرصتی توانستم زرورق سیگاری را پیدا کنم و قلمی را هم بعد‌ها یافتم. تصمیم گرفتم برای خودم نکته‌ها را یادداشت کنم. این سند اکنون در باغ‌موزه دفاع مقدس ثبت شده است. پس از آمدن، تصمیم گرفتم سرفصل‌ها را توسعه دهم و خاطراتم را ثبت کنم. در کتاب دیگری با نام یاد یاران نیز به خاطراتی درباره اسارت خواهم پرداخت. امیدوارم با جلسه‌هایی که به کوشش موسسه پیام آزادگان برگزار می‌شود بتوانیم دیدار‌های بیشتری با آزادگان داشته باشم و خاطرات نابی را گردآوری کنم.
پیوند «61» با اسیران کربلا
محمد‌حسین چینی‌پرداز، نویسنده کتاب «61» درباره دلایل نامگذاری کتاب با این نام گفت: من روز نخست فروردین 1361 به اسارت درآمدم. من این نام را از سید شهیدان اهل قلم وام گرفتم شهید آوینی در روایت فتح تصویری از شهدا نشان داد و گفت: «این‌ها بازماندگان 61 عاشورا هستند». وقتی به خودم فکر کردم دیدم من هم در سال 1361 اسیر شدم و واقعه عاشورا نیز در سال 61 هجری رخ داد! به همین دلیل نام کتاب را «61» گذاشتم.
وی یادآور شد: مراحلی هم که در اسارت طی کردیم شبیه واقعه عاشورا بود. ما را در شهر‌ها گرداندند و من به این فکر کردم که این عراقی‌ها همان‌ها هستند و با همان ایدئولوژی رشد کرده‌‌اند. این کتاب را پس از 25 سال بر اساس سفارش مقام معظم رهبری نوشتم. نوشتن این کتاب راهی بود که خداوند پیش روی ما گذاشت. خدا را سپاسگزارم که عاقبت به خیر شدیم. من روایت اسارت خود از زمان اسارت تا هنگامی که به خانه رفتم در «61» نوشته‌ام.
«آخرین تیر» سفرنامه شد
صفر عبد‌الملکی، نویسنده کتاب «آخرین تیر» در سخنانی گفت: کتابی که نوشتم در شرح رخداد‌هایی است که در زمان اسارت پیش آمد. خداوند نیز در قرآن کریم این سنت را حفظ کرده است. وظیفه داریم که درباره آن‌چه در اسارت رخ داد بنویسیم. هنگامی که اسیر شدم، بسیار خوشحال شدم که پایم را جای پای حضرت زینب (س) گذاشتم. مردم ایران همگی در هشت سال دفاع مقدس اسیر بودند. چرا که مشکلات زیادی را تحمل کردند.
وی ادامه داد: من در کتاب «آخرین تیر» به سفرهایی پرداختم که با مرحوم ابوترابی به عتبات عالیات رفتم. این کتاب شرح اخلاص و ارادتم به مرحوم ابوترابی است.
در پایان این مراسم 9 عنوان کتاب با نام‌های آخرین تیر، به سمت پرواز، علی فرعون، غربت باران، من علیرضا متولد آپاتان، واگویه‌های سید، آبی‌تر از آسمان، کتاب «61» و کتاب اسیر شماره 7877(اثری به زبان فرانسوی) رونمایی شد.