کد خبر 620355
تاریخ انتشار: ۳۰ مرداد ۱۳۹۵ - ۰۸:۵۱

با وجود ثبت اولين علائم وجود ايدز در ايران از دهه 60 تا به حال كه به نيمه دهه 90 رسيده‌ايم، رسانه ملي به خاطر اينكه ايدز غالباً ولنگاري جنسي را تداعي مي‌كند، از پرداختن به آن سرباز زده بود.

به گزارش مشرق، با آغاز پخش سریال «پريا» از شبكه سوم سيما، اولين مجموعه تلويزيوني با محوريت بيماري ایدز به نمايش درآمد. مجموعه‌اي كه تا امروز كه بيش از نيمي از قسمت‌هاي آن گذشته است، با استقبال خوبي نيز روبه‌رو شده ولي مهم‌تر از استقبال مردمي، كنار گذاشتن يك تابوي بي‌مورد در تلويزيون بود و آن نپرداختن به يكي از مهم‌ترين بيماري‌هايي است كه سلامت جامعه را تهديد مي‌كند.
 
صداوسيما هنوز هم جايگاه تأثيرگذار خود را در آموزش عمومي جامعه حفظ كرده است. تلويزيون به راحتي مي‌تواند روي الگوي مصرف و رفتار جامعه تأثيرگذار باشد.
 
وقتي پاپاي اسفناج را پر مصرف كرد
 بگذاريد يك نمونه خارجي را بررسي كنيم. 87 سال پيش زماني كه هنوز خبري از تلويزيون نبود، در ايالات متحده كميك استريپ دنباله‌داري با عنوان «پاپاي» منتشر شد. پاپاي كه بعد‌ها پايش به ايران نيز باز شد و ما وي را با نام «ملوان زبل» مي‌شناسيم، هميشه پيپي گوشه لبش بود و هر وقت مي‌خواست بزن بهادر بازي در بياورد يك كنسرو اسفناج باز مي‌كرد و مي‌خورد و بلافاصله قدرت فوق‌العاده‌اي به دست مي‌آورد. غذاي اصلي پاپاي اسفناج بود. اين كميك استريپ از دهه 30 ميلادي وارد دنياي كارتون نيز شد و در چندين دهه مجموعه كارتوني‌اش از شبكه‌هاي مختلف تلويزيوني پخش شد. سازندگان «پاپاي» تصور مي‌كردند، مي‌شود به وسيله اين كارتون خواص بالاي اسفناج را به جامعه معرفي كنند. آنها درست فكر مي‌كردند زيرا با مشهور شدن «پاپاي» ميزان مصرف اسفناج در امريكا 33 درصد افزايش پيدا كرد. شعار «من اسفناج مي‌خورم پس قوي هستم» در بين كودكان آن دهه ايالات متحده طرفداران زيادي پيدا كرد و مصرف اسفناج به يك فرهنگ تبديل شد. البته امريكايي‌ها استفاده‌هاي متعددي از تلويزيون براي پروپاگاندا انجام داده‌اند اما پاپاي نمونه خوبي براي ترويج يك پيام مرتبط با سلامت بود.
 
دوران گذر از اسفناج به ايدز
ما سال‌ها است كه با خاصيت اسفناج آشنا هستيم و ديگر نيازي نيست پاپاي خواص اسفناج را به صورت اغراق‌آميزي به نمايش بگذارد. ولي با پيشرفت جوامع، بيماري‌هاي جديد و خطرات زيستي جديدي نيز به وجود آمده كه از جمله مهم‌ترين آنها ایدز  است. بيماري‌ای كه متأسفانه در كشور ما هنوز ميزان دقيقي از مبتلايان به آن وجود ندارد و هنوز تصوير دقيقي از آن در اذهان عمومي شكل نگرفته است. تنها چيزي كه با اطمينان مي‌شود از آن صحبت كرد، اين است كه آمار مبتلايان به ايدز در ايران سير صعودي دارد. مراد هاشم‌زهي، نايب رئيس كميسيون بهداشت و درمان مجلس روز گذشته در مصاحبه‌اي، شهر تهران را در صدر آمار مبتلايان به ايدز معرفي كرد و از سخت بودن كنترل ايدز در شهر‌هاي بزرگ خبر داد. اين موضوع مي‌تواند جايگاه رسانه ملي را در اطلاع رسانه عمومي و كمك به نهاد‌هاي ذي‌ربط و مسئول در كنترل و مهار شيوع ايدز در كشور، بهتر به نمايش بگذارد. رسانه‌اي عمومي با پوشش جغرافيايي سراسر كشور كه در آن واحد، چندين ميليون بيننده دارد.
 
تلويزيون تابو را مي‌شكند!
 با وجود ثبت اولين علائم وجود ايدز در ايران از دهه 60 تا به حال كه به نيمه دهه 90 رسيده‌ايم، رسانه ملي به خاطر اينكه ايدز غالباً ولنگاري جنسي را تداعي مي‌كند، از پرداختن به آن سرباز زده است.
 
صداوسيما تا پيش از اين هيچگاه نخواسته بود وجود بيماري ايدز در جامعه ايران را به رسميت بشناسد و حتي در برنامه‌هاي پزشكي تلويزيوني نيز زماني كه صحبت از ایدز مي‌شد، برخورد كارشناسان تلويزيوني آنقدر محتاطانه بود كه بيننده نتواند اطلاعاتي بيش از آنچه خودش شنيده يا ديده است به دست آورد. ولي «پريا» در بستر يك سريال اجتماعي اطلاع‌رساني خوبي درباره ايدز ارائه مي‌كند. مهم‌ترين آموزش‌هاي اين سريال را مي‌توان در دو بعد پزشكي و رواني درباره ايدز مشاهده كرد.
 
ابتدا پرداختن «پريا» به موضوع انتقال ايدز از طريق سرنگ آلوده و ارتباط جنسي است كه بنابر آمار ارائه شده توسط وزارت بهداشت دو راه اصلي انتقال ايدز در ايران به شمار مي‌روند. دومين موضوع اطلاع‌رساني درباره اميد به ادامه حيات و زندگي بخشيدن به بيماران مبتلا و تشويق آنها به ادامه زندگي است. موضوع بعدي، رفتار اطرافيان بيمار مبتلا به ويروس ایدز است. «پريا» تلاش دارد نشان دهد كه بيمار مبتلا به ايدز مي‌تواند مانند يك فرد عادي در جامعه حضور داشته باشد، البته اين به معناي آن نيست كه احتياط‌هاي پزشكي از سوي مبتلايان و اطرافيان آنها ناديده گرفته شود.
 
همكاري مشترك و مفيد با هدف سلامت ايرانيان
سريال «پريا» حاصل همكاري مشترك صداوسيما و وزارت بهداشت است. موسسه آواي هنر سلامت از زير مجموعه‌هاي وزارت بهداشت كه جشنواره فيلم سلامت را نيز برگزار مي‌كند در ساخت سريال «پريا» مشاركت داشته است. همكاري وزارت بهداشت در ساخت سريال 40 قسمتي «پريا» تا امروز كه بيش از 20 قسمت آن از شبكه سوم سيما پخش شده، موفق بوده است. «پريا» توانسته بينندگان خود را جذب كند. اين سريال توانسته با باز كردن موضوعي كه تا پيش از اين تلويزيون تمايلي به پرداختن به آن نداشته يك گام مهم در آگاهي رساني سلامت جامعه بردارد. فاطمه ذوالقدر، عضو كميسيون فرهنگي مجلس سريال «پريا» را اثري جسورانه مي‌داند. به اعتقاد اين عضو كميسيون فرهنگي مجلس نبايد تلاش رسانه ملي در آشنايي مردم با ابعاد بيماري ايدز تنها به ساخت يك سريال ختم شود؛ چراكه تأثير يك فيلم بر مخاطب از چندين برنامه گفت‌وگو محور بيشتر است.
 
با وجود اينكه «پريا» را نمي‌توان اثري بي‌نقص دانست همين كه تلويزيون قبول كرده است، مي‌تواند در زمينه اطلاع‌رساني درباره ايدز از بحث‌هاي محتاطانه در برنامه‌هاي خانواده‌محور فاصله بگيرد و در قالب يك سريال تلويزيوني با پخش از شبكه‌اي سراسري موضوع ايدز را براي بينندگان عام خود باز كند، باعث مي‌شود تا به ادامه روند كنوني در تلويزيون اميدوار بود و اين انتظار را داشت كه در آينده نيز مجموعه‌هاي ديگري در صداوسيما با محوريت اطلاع‌رساني و آگاهي‌بخشي عمومي در حوزه سلامت ساخته شود. تأثير بالاي مجموعه‌هاي تلويزيوني بر افكار عمومي مي‌تواند ابزار خوبي براي تصحيح باور‌هاي غلط رايج در جامعه پيرامون بيماري‌هايي مانند ايدز باشد.
 
منبع: روزنامه جوان