آمارهایی که از این مراسم منتشر شده، واقعاً چشم‌گیر هستند و نشان می‌دهند مراجعه‌کنندگان در این مراسم که تنها نماینده بخش بسیار کوچکی از بازار محصولات حلال در تمام دنیا و به خصوص کشورهای غربی بود، چه اندازه از محصولات حلال استقبال کرده‌اند. و اتفاقاً همین آمار نشان می‌دهد چه اندازه جای محصولات ایران (به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین کشورهای اسلامی) در این مراسم خالی بوده است.
یک سال پیش، در میان بحث‌های داغ درباره جاسوسی انگلیسی‌ها از کشورمان با استفاده از سفارت‌خانه‌شان، بازگشایی متقابل سفارت‌های ایران و انگلیس انجام گرفت. صرف‌نظر از این‌که انگلیسی‌ها در این مدت از سفارتشان چه بهره‌ای برده‌اند، به نظر می‌رسد شرکت ایرانی‌ها در مراسم‌های بزرگی مانند همین جشنواره غذای حلال لندن یکی از حداقل‌هایی است که سفارت باید در راستای اهداف راه‌بردی ما در کشوری مانند انگلیس آن را پی‌گیری می‌کرد.
لطفاً درباره «جشنواره غذای حلال لندن» برایمان توضیح بدهید. هدف از برگزاری این جشنواره چه بود؟
این جشنواره گردهمایی شرکت‌هایی است که در «بخش حلال» در انگلیس فعالیت می‌کنند. هدف ما از برگزاری این جشنواره ارائه ویترینی برای به نمایش گذاشتن بهترین محصولات حلال در انگلیس بود. همان‌طور که می‌دانید جمعیت بسیار زیادی مسلمان در انگلیس و لندن زندگی می‌کنند و طبیعتاً سبک زندگی و عادات غذایی آن‌ها حلال است. ما می‌خواستیم محیطی خانوادگی فراهم کنیم تا مردم بتوانند بیایند و در یک‌جا و طی دو روز، دست‌پخت‌هایی از [مسلمانان] سراسر جهان را امتحان کنند.
درباره مراسم امسال هم توضیح بدهید. این مراسم چه زمانی برگزار شد و چند نفر در آن شرکت کردند؟
این مراسم 20 و 21 آگوست (30 و 31 مرداد) برگزار شد. بیش از 16 هزار نفر از بیش از 15 کشور دنیا در این مراسم شرکت کردند. بیش از 100 غرفه‌دار در مراسم حضور داشتند. بیش از 385 هزار پوند (بیش از 1.5 میلیارد تومان) هزینه برای خرید محصولات حلال در این مراسم خرج شد. بیش از 6000 پوند (بیش از 2720 کیلوگرم) گوشت مصرف شد [برای اطلاع از سایر آمار، مثلاً این‌که 80 غرفه‌دار بلافاصله پس از مراسم برای مراسم سال بعد هم ثبت‌نام کردند، به این‌جا مراجعه کنید].
روند ثبت‌نام در این مراسم چگونه بود؟ هم برای مردمی که می‌خواستند در جشنواره شرکت کنند و هم برای افرادی که می‌خواستند غرفه در این مراسم داشته باشند.
اگر کسی بخواهد در این مراسم محصولات خود را معرفی کند، هیچ مشکلی نیست، می‌تواند فرم درخواست ما را به صورت آنلاین پر کند. ما سپس محصول آن‌ها را آزمایش می‌کنیم تا مطمئن شویم که واقعاً حلال است. وقتی این تأییدیه‌ها صادر شد، غرفه‌ای برای آن‌ها در نظر می‌گیریم و محصولاتشان را هم در کمپین‌هایمان تبلیغ می‌کنیم.
اگر کسی بخواهد در جشنواره [به عنوان مراجعه‌کننده] شرکت کند می‌تواند خیلی راحت بلیت آن را به صورت آنلاین تهیه کند. در این صورت به همه محصولات و خدمات موجود در جشنواره دست‌رسی خواهد داشت، از جمله غرفه‌های سرگرمی، غرفه‌های طبخ زنده غذا، غرفه‌های عرضه محصولات غذایی، و هر چیز دیگری که در جشنواره عرضه شده باشد.
کدام کشورها در مراسم امسال شرکت داشتند؟
شرکت‌کننده‌ها از کشورهایی مانند فرانسه، آلمان، کانادا، آمریکا، اسکاتلند، اسپانیا، هلند، نروژ، مالزی، امارات متحده عربی، آفریقای جنوبی. غرفه‌دارها هم اغلب از کشورهای اسلامی بودند، مانند امارات متحده عربی؛ البته محصولاتی از [مسلمانان ساکن] کانادا، ایتالیا، اسپانیا و آمریکا هم در این مراسم عرضه شده بود.
آیا محدودیتی هم وجود داشت که مثلاً یک کشوری اجازه نداشته باشد محصولات خود را در این مراسم عرضه کند؟
اصلاً. ما نه تنها تلاش نمی‌کنیم مانع [جلوی کشورهای اسلامی] بگذاریم، بلکه تلاش داریم تا موانع را بشکنیم. تنها مسئله‌ای که ما کنترل می‌کنیم این است که محصولاتی که عرضه می‌کنیم، حتماً حلال باشند؛ همین.
همان‌طور که احتمالاً می‌دانید، حدود یک سال پیش ایران سفارت خود در لندن را بازگشایی کرد. به نظر شما آیا ایرانی‌ها هم باید در این جشنواره شرکت می‌کردند؟
بله. من صددرصد معتقدم که ایرانی‌ها باید در این مراسم شرکت می‌کردند. به نظرم غذاهای ایرانی و به طور کلی غذاهای پارسی (فارسی‌زبانان غیرایرانی)، [در دنیا] بسیار بسیار محبوب هستند، به خصوص در لندن. بخشی از بهترین دست‌پخت‌ها و بهترین رستوران‌های حلال [در لندن] ایرانی هستند. راستش را بخواهید، رستوران‌های موردعلاقه خود من ایرانی و [در درجه دوم] پارسی هستند.
چرا ایرانی‌ها در جشنواره غذای حلال نبودند. آیا شما باید به سفارت ایران خبر می‌دادید که چنین جشنواره‌ای دارد برگزار می‌شود یا بقیه غرفه‌دارها هم خودشان به سراغ شما آمده بودند؟
متأسفانه آن‌چه که ما [در برخورد با ایرانی‌ها در لندن] متوجه شدیم این است که کل جامعه پارسی [در لندن] جامعه‌ای بسیار بسته است. این افراد وقتی به کشورهای دیگر می‌روند، برای آن‌که احساس امنیت [اجتماعی] داشته باشند، عموماً برای خودشان یک اکوسیستم جداگانه می‌سازند و خیلی برایشان دشوار است که از جامعه خودشان بیرون بیایند و با جامعه اطراف تلفیق شوند، چون جامعه پیرامونشان یک جامعه و محیط غریبه است.
عقیده خود من این است که چون ایرانی‌های ساکن لندن، عمدتاً نسل اول [مهاجران ایرانی] هستند، تصمیم‌گیری‌هایشان به طور سنتی شکل می‌گیرد. این وضعیت در نسل جدید تغییر پیدا می‌کند. مثلاً من یک ایرانی ساکن کانادا را می‌شناسم که در این کشور متولد شده است و الآن بیش از 140 رستوران زنجیره‌ای در تورنتو دارد. بنابراین من فکر می‌کنم در لندن هم نسل‌های آینده ایرانی‌ها بیش‌تر با جامعه اطرافشان تلفیق شوند و در مراسم‌هایی مانند جشنواره غذای حلال شرکت کنند.
نقش سفارت در تسریع این فرآیند چه باید باشد؟
نقش سفارت باید این باشد که [به مهاجران کمک کند تا] با جمعیت میزبان تلفیق شوند. سفارت‌های ایران هم صرف‌نظر از این‌که در کدام کشور هستند، باید حمایت جمعیت میزبان از خود را جلب کنند. سفارت باید در مراسم‌های ایرانی و همین‌طور مراسم‌های محلی در جامعه میزبان، شرکت فعالانه‌تری داشته باشند تا ابزار لازم را برای تلفیق ایرانی‌ها با جامعه اطرافشان به دست بیاورند. سفارت باید فعالیت‌هایی را ترتیب دهد تا همه جوامع [مهاجر و میزبان] را در کنار هم جمع کند، نه فقط جامعه منحصراً ایرانی را.
به نظر شما حضور در این بازار حلال چه کمکی به کشورهایی مانند ایران می‌کند تا تصویری واقعی از خودشان در جوامع مقصد ارائه دهند؟
اتفاقاً یکی از ایدئولوژی‌های من این است که مسلمانان به طور کلی در رسانه‌های غربی مورد ظلم و جفا قرار گرفته‌اند. 95 تا 96 درصد از تصویری که در این رسانه‌ها از مسلمانان ارائه می‌شود، منفی است. مردم هم قادر به تفکیک [درست و غلط تصاویر رسانه‌های] نیستند. من نمی‌خواهم بگویم چه کسی خوب یا چه کسی بد است، اما وقتی رسانه‌ها [مسلمانان را] فقط تصاویر تروریسم و غیره را نشان می‌دهند [و آن‌ها را به مسلمانان منتسب می‌کنند]، وضعیت همین می‌شود.
چه زمانی مردم [به حرف ما] گوش می‌دهند، وقتی پای پول در میان باشد. منظورم خرج کردن پول هم نیست. وقتی ما ثروت و سرمایه‌های اقتصادی کشورهای اسلامی را [از جمله با مراسم‌هایی مانند جشنواره غذای حلال] به مردم نشان بدهیم، آن‌وقت است که رسانه‌ها هم به ما گوش خواهند داد. آن‌وقت است که مسلمان‌ها را به شکلی مثبت‌تر نشان می‌دهند.
توجه داشته باشید که مسلمان‌ها 25 درصد جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند و این یعنی 25 درصد بازار مصرف در جهان. وقتی صحبت از بازار حلال می‌شود، فقط غذای حلال نیست، بلکه توریسم حلال هست، لوازم آرایشی حلال هست، خدمات مالی حلال هست، و غیره. بنابراین می‌توانیم به جای مبارزه [با غربی‌ها] از طریق تظاهرات و اعتراض و روش‌های سنتی سروصدا کردن، قدرت اقتصادی خودمان را به آن‌ها نشان بدهیم. آن‌وقت است که [ما را] می‌بینند و [و به حرفمان] گوش می‌دهند.
به نظر شما چه‌قدر مهم است که یک کشور مانند ایران در بازار جهانی حلال سهم داشته باشد؟
بسیار مهم است. اولین نکته‌ای که [برای ایران] مهم است این‌که محصولات شما [اگر تحت برند حلال صادر شود] به عنوان محصول حلال شناخته خواهند شد، نه محصولات ایرانی. این یعنی به طور خودکار، موانع پیش روی شما [برای صادرات محصول به دنیا] شکسته شده‌اند. حلال یک برند جهانی است و مهم نیست از کدام کشور آمده است.
اگر شما محصولات خودتان را به بازارهای جهانی بیاورید و بگویید این‌ها پسته، خشکبار یا خرمای ایرانی است، مشتری‌ها هم با «ایرانی» بودن آن‌ها کار دارند [و ممکن است تحریم‌ها روی فروش محصولاتتان اثر بگذارد]، اما اگر بگویید این‌ها حلال هستند، آن‌ها را وارد دسته‌بندی جدیدی کرده‌اید و هیچ‌کس نمی‌گوید از کدام کشور آمده‌اند.
بنابراین ورود به بازار حلال راهی برای دور زدن تحریم‌ها هم هست.
دقیقاً. به این ترتیب اگر هم کسی در خریدن کالای ایرانی شک داشته باشد، وقتی برند حلال را روی یک محصول ببیند، قطعاً آن را می‌خرد. شما هم مجبور نیستید محصولات خود را «ایرانی» تبلیغ کنید، بلکه می‌توانید آن‌ها را «حلال» تبلیغ کنید. توجه کنید که [فقط لندن و انگلیس هم نیست، بلکه] آمدن زیر برند حلال مسیر ایران را به بازار کشورهای بی‌شماری باز می‌کند.
آیا فکر می‌کنید ایرانی‌ها می‌توانند بخشی از جشنواره سال آینده شما باشند؟
صددرصد؛ صددرصد. ما بسیار از این موضوع استقبال می‌کنیم.