به گزارش مشرق، مجله مهر نوشت: «همکاری با رسانه‌های معاند، معاونت در جرم است» این جمله‌ای است که چند روز پیش رئیس قوه قضائیه درباره کسانی که با رسانه‌های ماهواره‌ای بویژه جم همکاری می‌کنند، عنوان کرد. این روزها با سروصدا کردن بعضی از شبکه‌های ماهواره‌ای و کوچ هنرمندان به این شبکه‌ها، به نظر می‌رسد برخورد با این جرائم باید جدی‌تر شود، اما نکته‌ای که باید پیش از آن مشخص شود، معنای دقیق «معاند» و «عناد» است. چه رسانه‌ای معاند محسوب می‌شوند؟ معاند فقط به شبکه‌هایی که محتوای سیاسی دارند اطلاق می‌شود یا محتوای فرهنگی هم جزو آن به‌حساب می‌آیند؟
جِم معاند است؟ نیست؟
شبکه جم یکی از شبکه‌های فارسی‌زبان ماهواره‌ای است که حدود ۱۰ سالی از شروع فعالیت آن می‌گذرد و در سال‌های اخیر تلاش‌های زیادی برای جذب بازیگران و کارگردانان ایرانی کرده و دست به تولید مجموعه‌های ایرانی با سبک و سیاق نسخه‌های سریال‌های ترکی زده است. گذشته از این سریال‌ها در ماه‌های اخیر کار جدیدی را کلید زده و در اقدامی عجیب به تبلیغات برای کالاهای ایرانی پرداخته است. روال کار هم به این شکل است که برندهای مختلف یک کالای ایرانی را به مخاطبان ایرانی خود معرفی می‌کند و در یک نظرسنجی از آن‌ها می‌خواهد تا بهترین برند را انتخاب کنند. در پایان برند معتبر آن کالا یا شرکت خدماتی ازنظر مردم را معرفی و به تبلیغات گسترده می‌پردازند. مردم هم از این نظرسنجی بی‌نصیب نمی‌مانند و طبق قرعه‌کشی برنده سکه بهار آزادی می‌شوند.
اما چرا باید برند ایرانی در یک شبکه ماهواره‌ای تبلیغ شود؟ جم چه نفعی از این تبلیغات می‌برد؟ آیا در این تبلیغات برندهای داخلی با شبکه جم همکاری داشته‌اند؟
یک‌ویک و صباح؛ از شبکه جم شکایت کرده‌ایم
در نظرسنجی جم از زعفران تا رب و پنیر تا پودر لباسشویی و بیمه و چرم ایرانی حضور دارند. تابه‌حال نتیجه نظرسنجی دو برند اعلام شده و به‌تبع آن تبلیغات گسترده‌ای برای این محصولات در این شبکه در حال پخش است. این تبلیغات با واکنش‌های زیادی روبه‌رو بوده است و اول‌ازهمه نوک پیکان این اتهام به سمت صاحب‌امتیازان این برندها نشانه رفته است. اتهامی که روابط عمومی‌های این شرکت‌ها به‌شدت آن را رد می‌کنند و حتی ادعای شکایت و پیگیری این تبلیغات را دارند.
برای جم اخطاریه فرستاده‌ایم
پنیر صباح یکی از برندهایی است که به‌عنوان برند برتر ازنظر مردم معرفی شده است. آقای نیک‌روش روابط عمومی صباح درباره این تبلیغات می‌گوید: «این تبلیغات هیچ ربطی به ما ندارد. اعلامیه داده‌ایم و از شبکه جم هم شکایت کردیم و متن شکایتمان را هم برای آقای «مهدوی مهر» مدیر کل بازرگانی سازمان صداوسیما هم ارسال کردیم و ذکر کردیم که این تبلیغات هیچ ربطی به ما ندارند. برای شبکه جم هم اخطاریه مکتوب فرستادیم و عنوان کردیم اگر این تبلیغات قطع نشوند، به امور بین‌الملل شکایت می‌کنیم.» آقای نیک‌روش مدعی است که به‌هیچ‌عنوان برای تبلیغات در جم هزینه نکرده و بیشتر تبلیغات خود را که حدوداً چهار میلیارد می‌شود صرف تبلیغات در تلویزیون کرده است.
تبلیغات جم تاثیر منفی در بازار دارد
«یک و یک» برند بعدی است که تبلیغات گسترده‌ای برای آن می‌شود. روابط عمومی شرکت محصولات یک‌ویک هم به خبرنگار مهر گفته است: «این کار به‌هیچ‌عنوان از طرف ما نبوده است. ما کلاً مخالف این کار هستیم چون سبک و سیاق آن با استراتژی‌ای که ما برای تبلیغات داریم، مطابقت ندارد. ما خودمان برای تبلیغات، کمپین داریم که این کمپین از اول عید برنامه‌ریزی شده که راه‌اندازی شود. اثرات این تبلیغات جم نه‌تنها اثرات مثبت در روند تبلیغات ما نداشته که تأثیر منفی هم داشته است.»
ما فیلم تبلیغاتی به جم نداده‌ایم
آقای محمد، روابط عمومی این برند قدیمی ایرانی درباره فیلم‌های تبلیغاتی یک‌ویک در جم هم می‌پرسیم؛ فیلم‌هایی که تابه‌حال آن را در رسانه ملی مشاهده نکرده‌ایم و برای اولین بار در جم می‌بینیم! «درباره تبلیغات قدیمی که در این شبکه می‌بینید، باید بدانید که این فیلم‌ها در فضای مجازی پخش شده است؛ حتی ما گاهی از مردم درخواست می‌کنیم که اگر این به این فیلم‌ها دسترسی دارند، برای ما ارسال کنند؛ چون خودمان آرشیو آن‌ها را نداریم. درباره بقیه فیلم‌ها هم، محصولات ما به ۴۶ کشور دنیا صادر می‌شود که در کنار کالاها تمام اقلام تبلیغاتی خود را می‌فرستیم. پوستر، لگو، فیلم تبلیغاتی هم جزو این اقلام تبلیغاتی هستند. ما حوزه رسمی که در خارج از کشور نداریم و امکان دارد بعضی فیلم‌ها از طرف مشتری خارجی پخش و منتشر شده باشد. کما اینکه همین‌الان فیلم‌های تبلیغاتی ما را در یوتیوب هم می‌توانید مشاهده کنید. گذشته از همه این عوامل، ما اصلاً مشکل خاصی یا محصول جدیدی نداریم که بخواهیم این‌قدر تبلیغات کنیم. الآن هم شکایت کرده‌ایم؛ اما شکایت ما به جایی نمی‌رسد.» روابط عمومی این شرکت، این کار شبکه ماهواره‌ای را بیشتر در جهت بازاریابی خود جم می‌داند.
آیا می‌توان از جم شکایت کرد؟
با این مقدمه هنوز هم به درستی مشخص نیست چرا جم به معرفی و تبلیغ کالاهای ایرانی می‌پردازد؛ اما آنچه معلوم است این است که شکایت از این شبکه و پیگیری حقوقی آن تقریباً امکان‌ناپذیر است؛ چراکه اولاً در داخل مرزهای کشور رسیدگی به این‌گونه جرائم امکان‌پذیر است اما نتیجه موثری نخواهد داشت و در ثانی شکایت بین‌المللی مستلزم صرف هزینه و وقت زیادی است. به همین دلیل انگار هنوز راهی برای مقابله و حتی پیگیری این تبلیغات وجود نداشته و هنوز دقیقا معلوم نیست که ریشه این مشکلات داخلی است یا به مسئولان این شبکه برمی‌گردد.