به گزارش مشرق، ارتباطات اینترنتی و یا تعاملات میان دو جنس مخالف در شبکه های مجازی یا اجتماعی از نمونه معضلاتی است که در طول سالیان اخیر با هزینه های سنگین روحی، عاطفی و شکست های خسارت باری همراه و همگام شده است.
البته نباید از نظر دور داشت که اساسا انسان موجودی اجتماعی است که فارغ از هرگونه تفکیک جنسیتی،نیازمند به ارتباط و رابطه اجتماعی است و سلب چنین امری از انسان،اجتناب ناپذیر به نظر می رسد.لذا آنچه که باعث تحمیل خسارات و شکست های سنگین روحی،روانی،عاطفی اجتماعی و فرهنگی می شود،مشمول روابطی است که چارچوب ها،هنجارها و اصول و قواعد رایج و شایع در نظام ارزشی و فرهنگی جامعه ای همچون ایران در آن لحاظ نمی شود.
زهره کولیوند،جامعه شناس و آسیب شناس مسائل اجتماعی در تشریح و واکاوی الزامات و آسیب های ارتباطات اجتماعی در فضای مجازی اظهار داشت:میل به پیشرفت و توسعه یکی از نیازها و اهداف جدی تمامی انسان ها به شمار می رود و به واقع می توان گفت فرد فرد جامعه به انحای مختلف تلاش می کنند تا با پیمایش مسیری که به زعم آنها صحیح و اصولی است به موفقیت و پیشرفت مورد نظر خویش نائل شود.
وی افزود:ز این رهگذر،تعاملات و ارتباطات اجتماعی یکی از اصلی ترین ضروریات و الزامات حصول پیشرفت، پویایی،توسعه و بالندگی است و در فقدان این امر،عملا تحقق اهداف مورد نظر مُیَسَر و امکان پذیر نخواهد شد.
جامعه شناس و آسیب شناس مسائل اجتماعی عنوان کرد:در این میان،استفاده از فناوری های روز،ابزار و ظرفیتی محسوب می شود که با اتکای به آن به نحو شایسته و موثرتری اهداف تعریف و طراحی شده در اذهان افراد را قابل حصول می کند.
وی افزود:تردیدی وجود ندارد که فضای مجازی یکی از نقاط عطف قرن21 به شمار می رود و قطعا در آینده و در بررسی و مطالعه تاریخ علم،از فضای مجازی به عنوان اصلی ترین رکن توسعه و پیشرفت بشریت در دوران معاصر یاد خواهد شد.
کولیوند عنوان کرد:در میان مزایا و ثمرات غیر قابل انکار فضای مجازی،آسیب ها،مخاطرات و چالش های بسیاری نیز وجود دارد که با اندکی تامل به روشنی در می یابیم بسیاری از ناهنجاری های اجتماهی به واسطه سوء استفاده، کژ فهمی و یا برخی از انگیزه ها و تمایلات انحرافی در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی ظهور و بروز پیدا می کند.
وی افزود:به تعبیری می توان گفت فضای مجازی،بستر و عرصه ای است آکنده از فرصت ها و تهدیدات متعدد و متکثر که می تواند زمینه صعود یا سقوط انسان ها را فراهم سازد.
جامعه شناس و آسیب شناس مسائل اجتماعی عنوان کرد:البته تفسیر سقوط یا صعود یا فراز و نشیب سرنوشت انسان ها یا طبقات اجتماعی در قالب فرهنگ و ارزش های حاکم بر جامعه معنا پیدا می کند و ممکن است برخی از آسیب های فعلی در جامعه ایران،به عنوان دغدغه جدی و معضل اجتماعی ِجوامعِ دیگر مطرح نباشد و یا بالعکس،اما به هر ترتیب صعود یا سقوط هر جامعه ای بر اساس خوانِشی که از فرهنگ،ارزش ها و بایدها و نبایدهای مرسوم و مصطلح در آن وجود دارد تعبیر و معنا می شود.
وی افزود:با این اوصاف،استفاده و بهره گیری از فضای مجازی باید در قالب فرهنگ و عرفِ حاکم بر جامعه معنا و مفهوم پیدا کند و از این منظر هر آنچه که هنجارهای موجود و مرسوم را زیر سوال ببرد تهدیدی بالقوه و جدی محسوب می شود که جامعه را به تدریج با چالش های عدیده ای مواجه خواهد ساخت.
کولیوند گفت:لازمه مصونیت و دفع تهدیدات اجتماعی در فضای مجازی استفاده صحیح،موثر و کارآمد از این ظرفیت است،امری که خوب و بد آن در قالب فرهنگ و عرف مرسوم و رایج در جامعه مفهوم پیدا می کند.
وی افزود:متاسفانه بعضا در میان قشر جوان و نوجوان،افراد و گروه هایی در شبکه های اجتماعی یا فضای مجازی حضور پیدا می کنند که بدون درکی صحیح از فرصت های سازنده این فناوری ها در رشد وتوسعه فردی و اجتماعی ، بصورتی مخرب نقش آفرینی می کنند که دوستی های نابهنجار از نمونه این معضلات به شمار می رود.
کولیوند گفت:چرایی و ریشه یابی گرایش و تمایل جوانان یا نوجوانان به برقراری ارتباطات ناهنجار در فضاهای مجازی به یک عامل خاص و منفرد خلاصه نمی شود و به واقع انگیزه ها و دلایل متعدد و متنوعی را می توان برای آن تشریح و تعریف کرد.
جامعه شناس و آسیب شناس مسائل اجتماعی عنوان کرد:اما آنچه که ضریب تمایل و گرایش چنین افرادی را برای حضور در فضاها و شبکه ای اجتماعی تشدید می کند به کنترل نسبتا ضعیفی بازمی گردد که در فضای مجازی شاهد آن هستیم و به واقع پنهانی بودن شخصیت و هویت افراد،بستری را فراهم می کند تا افرادی که مستعد برقراری چنین ارتباطاتی هستند با آزادی عمل هر چه بیشتری به اهداف و خواسته های خویش دست یابند.
*از اعتماد به نفس ضعیف تا مُسَکِنی برای کاهش دردهای روحی و روانی
راضیه اشرف آبادی،روانشناس و کارشناس امور خانواده در تشریح و واکاوی دلایل و عوامل موثر در ترغیب برخی جوانان به برقراری ارتباط در فضای مجازی یا شبکه های اجتماعی عنوان کرد: یکی از عوامل تاثیر گذار در تشویق و تشدید تمایل جوانان و نوجوانان به حصول چنین ارتباطاتی در فضای مجازی را باید در اعتماد به نفس ضعیف آنها جستجو کرد.
وی افزود:گمنامی و پنهان بودن شخصیت و مناسب و مهیا بودن فضا برای طرح ادعاهایی واهی،کاذب و دروغین و شخصیت سازی های کاذب از ویژگی ها و مختصات فضای مذکور به شمار می رود.
روانشناس و کارشناس امور خانواده عنوان کرد:به واقع در چنین بستر و شرایطی افراد ضعیف النفس قادر هستند در راستای تمایلات و نیازهای درونی خویش،نسبت به برقراری ارتباطات دوستانه اقدام کنند.
اشرف آبادی گفت:البته طرح این موضوع به این معنا نیست که لزوما هر آنکس که در این فضا حضور پیدا می کند ضرورتا در جهت و مسیر ناصحیح گام بر می دارد،اما نمی توان این واقعیت را نیز انکار کرد که به هر حال بستر مورد اشاره برای عده ای از افراد و گروههای اجتماعی فضایی مناسب برای نائل شدن به اهداف خاص خویش محسوب می شود.
وی افزود:تنوع و گستردگی مخاطبان از دیگر ویژگی های فضای مجازی به شمار می رود و به واقع فرد در آن قادر است با تعداد بسیاری از مخاطبان و کاربران ارتباط برقرار کند و این ویژگی برای افراد تنوع طلب،فرصت ویژه ای محسوب می شود که می توانند نسبت به برقراری ارتباط در دامنه وسیع تری اقدام کنند.
روانشناس و کارشناس امور خانواده گفت:کم نیستند افراد شکست خورده و سرخورده ای که حضور در این فضا را به مثابه مُسَکِنی برای کاهش و التیام زخم ها و دردهای روحی،روانی،عاطفی و درونی خویش می پندارند و از این طریق تلاش می کنند نیازهای خود را تامین کنند.
وی عنوان کرد:تجربه ثابت کرده که بسیاری از ارتباطات اینچنینی به تدریج به محل و عاملی برای بروز و تشدید آسیب های جدی و عمیق تر مبدل می شودکه ثمره و نتیجه ای جز انزوا،افسردگی،خستگی روحی و روانی،نا امیدی دلسردی و...در پی ندارد.
اشرف آبادی در خاتمه یادآور شد:آموختن و فراگیری سواد رسانه ای و کسب مهارت های زندگی از ضروریاتی است که باید به عنوان اولویتی ویژه در دستور کار مراکز و نهادهای آموزشی و تربیتی جامعه قرار گیرد،در غیر این صورت در عصری که هر روز شاهد عرضه فناوری های جدیدتر و به روز تر در حوزه ارتباطات و فضای مجازی هستیم،ضریب و دامنه آسیب های مرتبط با این حوزه با افزایش هر چه بیشتری همراه خواهد شد.
البته نباید از نظر دور داشت که اساسا انسان موجودی اجتماعی است که فارغ از هرگونه تفکیک جنسیتی،نیازمند به ارتباط و رابطه اجتماعی است و سلب چنین امری از انسان،اجتناب ناپذیر به نظر می رسد.لذا آنچه که باعث تحمیل خسارات و شکست های سنگین روحی،روانی،عاطفی اجتماعی و فرهنگی می شود،مشمول روابطی است که چارچوب ها،هنجارها و اصول و قواعد رایج و شایع در نظام ارزشی و فرهنگی جامعه ای همچون ایران در آن لحاظ نمی شود.
زهره کولیوند،جامعه شناس و آسیب شناس مسائل اجتماعی در تشریح و واکاوی الزامات و آسیب های ارتباطات اجتماعی در فضای مجازی اظهار داشت:میل به پیشرفت و توسعه یکی از نیازها و اهداف جدی تمامی انسان ها به شمار می رود و به واقع می توان گفت فرد فرد جامعه به انحای مختلف تلاش می کنند تا با پیمایش مسیری که به زعم آنها صحیح و اصولی است به موفقیت و پیشرفت مورد نظر خویش نائل شود.
وی افزود:ز این رهگذر،تعاملات و ارتباطات اجتماعی یکی از اصلی ترین ضروریات و الزامات حصول پیشرفت، پویایی،توسعه و بالندگی است و در فقدان این امر،عملا تحقق اهداف مورد نظر مُیَسَر و امکان پذیر نخواهد شد.
جامعه شناس و آسیب شناس مسائل اجتماعی عنوان کرد:در این میان،استفاده از فناوری های روز،ابزار و ظرفیتی محسوب می شود که با اتکای به آن به نحو شایسته و موثرتری اهداف تعریف و طراحی شده در اذهان افراد را قابل حصول می کند.
وی افزود:تردیدی وجود ندارد که فضای مجازی یکی از نقاط عطف قرن21 به شمار می رود و قطعا در آینده و در بررسی و مطالعه تاریخ علم،از فضای مجازی به عنوان اصلی ترین رکن توسعه و پیشرفت بشریت در دوران معاصر یاد خواهد شد.
کولیوند عنوان کرد:در میان مزایا و ثمرات غیر قابل انکار فضای مجازی،آسیب ها،مخاطرات و چالش های بسیاری نیز وجود دارد که با اندکی تامل به روشنی در می یابیم بسیاری از ناهنجاری های اجتماهی به واسطه سوء استفاده، کژ فهمی و یا برخی از انگیزه ها و تمایلات انحرافی در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی ظهور و بروز پیدا می کند.
وی افزود:به تعبیری می توان گفت فضای مجازی،بستر و عرصه ای است آکنده از فرصت ها و تهدیدات متعدد و متکثر که می تواند زمینه صعود یا سقوط انسان ها را فراهم سازد.
جامعه شناس و آسیب شناس مسائل اجتماعی عنوان کرد:البته تفسیر سقوط یا صعود یا فراز و نشیب سرنوشت انسان ها یا طبقات اجتماعی در قالب فرهنگ و ارزش های حاکم بر جامعه معنا پیدا می کند و ممکن است برخی از آسیب های فعلی در جامعه ایران،به عنوان دغدغه جدی و معضل اجتماعی ِجوامعِ دیگر مطرح نباشد و یا بالعکس،اما به هر ترتیب صعود یا سقوط هر جامعه ای بر اساس خوانِشی که از فرهنگ،ارزش ها و بایدها و نبایدهای مرسوم و مصطلح در آن وجود دارد تعبیر و معنا می شود.
وی افزود:با این اوصاف،استفاده و بهره گیری از فضای مجازی باید در قالب فرهنگ و عرفِ حاکم بر جامعه معنا و مفهوم پیدا کند و از این منظر هر آنچه که هنجارهای موجود و مرسوم را زیر سوال ببرد تهدیدی بالقوه و جدی محسوب می شود که جامعه را به تدریج با چالش های عدیده ای مواجه خواهد ساخت.
کولیوند گفت:لازمه مصونیت و دفع تهدیدات اجتماعی در فضای مجازی استفاده صحیح،موثر و کارآمد از این ظرفیت است،امری که خوب و بد آن در قالب فرهنگ و عرف مرسوم و رایج در جامعه مفهوم پیدا می کند.
وی افزود:متاسفانه بعضا در میان قشر جوان و نوجوان،افراد و گروه هایی در شبکه های اجتماعی یا فضای مجازی حضور پیدا می کنند که بدون درکی صحیح از فرصت های سازنده این فناوری ها در رشد وتوسعه فردی و اجتماعی ، بصورتی مخرب نقش آفرینی می کنند که دوستی های نابهنجار از نمونه این معضلات به شمار می رود.
کولیوند گفت:چرایی و ریشه یابی گرایش و تمایل جوانان یا نوجوانان به برقراری ارتباطات ناهنجار در فضاهای مجازی به یک عامل خاص و منفرد خلاصه نمی شود و به واقع انگیزه ها و دلایل متعدد و متنوعی را می توان برای آن تشریح و تعریف کرد.
جامعه شناس و آسیب شناس مسائل اجتماعی عنوان کرد:اما آنچه که ضریب تمایل و گرایش چنین افرادی را برای حضور در فضاها و شبکه ای اجتماعی تشدید می کند به کنترل نسبتا ضعیفی بازمی گردد که در فضای مجازی شاهد آن هستیم و به واقع پنهانی بودن شخصیت و هویت افراد،بستری را فراهم می کند تا افرادی که مستعد برقراری چنین ارتباطاتی هستند با آزادی عمل هر چه بیشتری به اهداف و خواسته های خویش دست یابند.
*از اعتماد به نفس ضعیف تا مُسَکِنی برای کاهش دردهای روحی و روانی
راضیه اشرف آبادی،روانشناس و کارشناس امور خانواده در تشریح و واکاوی دلایل و عوامل موثر در ترغیب برخی جوانان به برقراری ارتباط در فضای مجازی یا شبکه های اجتماعی عنوان کرد: یکی از عوامل تاثیر گذار در تشویق و تشدید تمایل جوانان و نوجوانان به حصول چنین ارتباطاتی در فضای مجازی را باید در اعتماد به نفس ضعیف آنها جستجو کرد.
وی افزود:گمنامی و پنهان بودن شخصیت و مناسب و مهیا بودن فضا برای طرح ادعاهایی واهی،کاذب و دروغین و شخصیت سازی های کاذب از ویژگی ها و مختصات فضای مذکور به شمار می رود.
روانشناس و کارشناس امور خانواده عنوان کرد:به واقع در چنین بستر و شرایطی افراد ضعیف النفس قادر هستند در راستای تمایلات و نیازهای درونی خویش،نسبت به برقراری ارتباطات دوستانه اقدام کنند.
اشرف آبادی گفت:البته طرح این موضوع به این معنا نیست که لزوما هر آنکس که در این فضا حضور پیدا می کند ضرورتا در جهت و مسیر ناصحیح گام بر می دارد،اما نمی توان این واقعیت را نیز انکار کرد که به هر حال بستر مورد اشاره برای عده ای از افراد و گروههای اجتماعی فضایی مناسب برای نائل شدن به اهداف خاص خویش محسوب می شود.
وی افزود:تنوع و گستردگی مخاطبان از دیگر ویژگی های فضای مجازی به شمار می رود و به واقع فرد در آن قادر است با تعداد بسیاری از مخاطبان و کاربران ارتباط برقرار کند و این ویژگی برای افراد تنوع طلب،فرصت ویژه ای محسوب می شود که می توانند نسبت به برقراری ارتباط در دامنه وسیع تری اقدام کنند.
روانشناس و کارشناس امور خانواده گفت:کم نیستند افراد شکست خورده و سرخورده ای که حضور در این فضا را به مثابه مُسَکِنی برای کاهش و التیام زخم ها و دردهای روحی،روانی،عاطفی و درونی خویش می پندارند و از این طریق تلاش می کنند نیازهای خود را تامین کنند.
وی عنوان کرد:تجربه ثابت کرده که بسیاری از ارتباطات اینچنینی به تدریج به محل و عاملی برای بروز و تشدید آسیب های جدی و عمیق تر مبدل می شودکه ثمره و نتیجه ای جز انزوا،افسردگی،خستگی روحی و روانی،نا امیدی دلسردی و...در پی ندارد.
اشرف آبادی در خاتمه یادآور شد:آموختن و فراگیری سواد رسانه ای و کسب مهارت های زندگی از ضروریاتی است که باید به عنوان اولویتی ویژه در دستور کار مراکز و نهادهای آموزشی و تربیتی جامعه قرار گیرد،در غیر این صورت در عصری که هر روز شاهد عرضه فناوری های جدیدتر و به روز تر در حوزه ارتباطات و فضای مجازی هستیم،ضریب و دامنه آسیب های مرتبط با این حوزه با افزایش هر چه بیشتری همراه خواهد شد.