سرویس جهان مشرق - رفراندوم قانون اساسی ترکیه، امروز در حالی پایان پذیرفت که دارای حوادث و حواشی بسیاری بود. این رفراندوم که از سال ۲۰۰۲ و با روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه بر سر زبان‌ها افتاده بود، بالاخره در روز یکشنبه (۱۶ نیسان) به همه‌پرسی گذاشته شد.همه‌پرسی که اختلافات و چالش‌های سیاست داخلی ترکیه را ملتهب‌تر ساخت و مشکلات بسیاری را ایجاد کرد.
۱. اعتراض به تعرفه‌های رأی:
اختلاف بر سر تعرفه‌های رأی، زمانی بالا گرفت که هیئت نظارت بر انتخابات ترکیه طی پیامی مدعی شد که آراء صندوق‌های رأی که روی آنها مهر تائید شعب هم نخورده، به‌عنوان آراء صحیح شمارش خواهند شد.
بیان این مطلب، باعث گسترش التهابات در فضای سیاسی گشته و اختلافات را بیش‌ازپیش گسترش داد و چالش‌هایی را برای متولیان اجرای انتخابات ایجاد کرد. در این میان مخالفان اصلاحات قانون اساسی این اقدام هیئت نظارت بر آراء را غیرقانونی ارزیابی کرده و آن را خیانتی بزرگ دانستند.[۱]
۲. عدم اعلام تعداد مشارکت‌کنندگان:
اعلام نکردن میزان مشارکت و تعداد رأی‌دهندگان در رفراندوم قانون اساسی ترکیه باعث گسترش اختلافات میان مخالفان و موافقان اصلاح قانون اساسی شد، به‌گونه‌ای که مخالفان، این اقدام هیئت نظارت بر انتخابات را تلاشی برای ایجاد ابهام در آراء مأخوذه ارزیابی کرده و آن را فتنه‌ای مدیریت‌شده از سوی حزب عدالت و توسعه جهت مدیریت رفراندوم دانستند.
۳. ادعای تقلب در رفراندوم:
در ساعات پایانی شمارش آراء حزب جمهوری خلق با اعتراض به آراء مأخوذه و شمارش آنها، ادعا کرد که به روند رأی‌گیری و شمارش آراء اعتراض دارد و باید کل صندوق‌های رأی بازشماری شوند.
حزب دموکرات خلق نیز با اعتراض به روند رفراندوم اعلام کرد که در رفراندوم اصلاح قانون اساسی تقلب وسیع صورت گرفته است. حساب کاربری این حزب طرفدار کردها پس از شمارش آرای همه‌پرسی در توییتر خود نوشت: از هر سه صندوق رأی‌گیری، به نتایج دو صندوق اعتراض خواهیم کرد.[۲]
۴. تبریک زودهنگام اردوغان:
تبریک زودهنگام اردوغان به بن علی یلدرم و احزاب همسو در مورد پیروزی رفراندوم قبل از پایان شمارش آراء، باعث گسترش درگیری‌ها و چالش‌ها در فضای سیاسی ترکیه گردید.[۳]
این تبریک زودهنگام باعث گشت تا مخالفان اصلاح قانون اساسی شائبه تقلب در انتخابات را بیش‌ازپیش مطرح نموده و بر آن اصرار ورزند. مطابق با قانون تا قبل از پایان شمارش آرا، هیچ مسئول مستقیم کشوری اجازه ندارد تا در مورد نتیجه انتخابات اعلام نظر کند.
بنابراین اختلافات و درگیری ها میان دو طرف بالاگرفته و هردوگروه پیروان خود را دعوت به راهپیمایی کرده اند.
۵. رای منفی اکراد به اصلاحات:
شمارش آرا مناطق مختلف ترکیه، بیانگر پیروزی «جنبش نه» در مناطق کردنشین است. اکثر مناطق کردنشین با اعتراض به سیاست های مستبدانه اردوغان و تلاش های او برای گسترش اختیاراتش، به اصلاحات مدنظر او و حزبش رای منفی داده اند.این نتیجه بیانگر عدم رضایت کردها از اردوغان است که می تواند او را در اجرای سیاست هایش به چالش بکشاند.
استانهای آبی، مخالف
۶. رای منفی ترکیه ای های ساکن در ایران به اصلاحات:
توجه به آراء خارجی رفراندوم بیانگر رای منفی ترکیه های ساکن در ایران به اصلاحات است.در این رفراندوم که با مشارکت جمعی از ترکیه ای های ساکن ایران صورت گرفته بود، بیش از ۵۴ درصد از مشارکت کنندگان ، به اصلاح قانون اساسی رای منفی دادند.