سرویس جهان مشرق - آمریکا در آمار خشونت با سلاح گرم در میان کشورهای دنیا به اعتراف حتی رؤسای‌جمهور این کشور[۱] بی‌رقیب است[۲]. این معضل تا جایی بزرگ است که منابع مختلفی در آمریکا روزبه‌روز و بلکه لحظه به لحظه آمارهای خود درباره آن را بروزرسانی می‌کنند. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، آمار بالای جرم و جنایت مسلحانه در آمریکا، خود، نتیجه آمار عجیب و غریب دیگری است[۳]: چنان‌که مشرق پیش‌تر مفصلاً توضیح داده است، شهروندان آمریکایی که کم‌تر از ۵ درصد از جمعیت دنیا را تشکیل می‌دهند، چیزی حدود ۵۰ درصد از سلاح‌های خصوصی جهان را در مالکیت خود دارند[۴].
هم‌چنین تعداد سلاح‌های خصوصی در آمریکا در دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما رکورد جدیدی را ثبت کرد و از تعداد مردم آمریکا بیش‌تر شد. در حال حاضر و به طور متوسط، به ازای هر یک شهروند آمریکایی، بیش از یک سلاح وجود دارد. همین مسئله موجب ناامنی در جامعه آمریکا و وقوع کشتارهای جمعی توسط افرادی شده است که یا با اهداف ایدئولوژیک و یا به دلیل مشکلات روانی، گاه به زندگی ده‌ها نفر در عرض چند ساعت پایان می‌دهند. گزارش پیش رو به بیان برخی از آمارهای تعجب‌برانگیز از معضل خشونت با سلاح گرم در آمریکا به خصوص طی سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۶ می‌پردازد.
مرگ‌بارترین تیراندازی‌های سال‌های اخیر در آمریکا
آمار سال ۲۰۱۷ تا ابتدای نگارش این گزارش
بنا به آمار پایگاه «آرشیو خشونت مسلحانه[۵]» در حالی که حدود ۴ ماه و نیم از سال ۲۰۱۷ میلادی می‌گذرد، در ۱۷,۱۸۲ مورد تیراندازی با سلاح گرم (بیش از ۱۲۷ مورد هر روز) در این مدت، ۴,۲۹۷ نفر کشته (حدود ۳۲ نفر در هر روز) و ۸,۲۷۲ نفر مجروح (بیش از ۶۱ نفر در هر روز) شده‌اند. از جمله این افراد، ۱۷۵ کودک یازده ساله یا کوچک‌تر و ۸۸۰ نوجوان بین دوازده تا هفده ساله (زیر سن قانونی) بوده‌اند[۶]. هم‌چنین ۹۴ مورد «تیراندازی جمعی[۷]» (تیراندازی با چهار یا بیش‌تر کشته یا زخمی، بدون احتساب ضارب) در سال ۲۰۱۷ رخ داده است.
برخی دیگر از آمارهای جالب توجه درباره سال ۲۰۱۷ عبارتند از وقوع ۷۲۸ مورد حمله مسلحانه به منازل (بیش از ۵ مورد در هر روز) و ۶۰۷ مورد استفاده تدافعی از سلاح‌های گرم (بیش از ۴ مورد در هر روز). آماری که شاید از بقیه عجیب‌تر باشد، وقوع ۵۹۴ مورد «شلیک ناخواسته» اسلحه (بیش از ۴ مورد در هر روز) در همین مدت در آمریکاست.
هم‌چنین خشونت با سلاح گرم و با دخالت پلیس آمریکا یکی از آمارهای انکارناپذیر در این‌باره است. تنها در سال ۲۰۱۷، بر اثر تیراندازی‌هایی که افسران پلیس آمریکا در آن‌ها دخالت داشته‌اند، ۷۷ افسر پلیس و ۶۱۳ شهروند دیگر هدف تیراندازی قرار گرفته یا جان خود را از دست داده‌اند.
باید توجه داشت که این آمار لحظه به لحظه در حال افزایش است. به عنوان مثال، در حالی که در ابتدای نگارش این گزارش، تعداد موارد تیراندازی ۱۷,۱۸۲ مورد و تعداد کشته‌ها بر اثر این حوادث ۴,۲۹۷ نفر بود، این آمار اکنون که این گزارش به نیمه خود رسیده، به ترتیب به ۱۷,۳۸۲ مورد و ۴,۳۳۹ نفر افزایش پیدا کرده است.
آمار سال ۲۰۱۶
در حالی که آمار خشونت با سلاح گرم در سال ۲۰۱۷ در حال افزایش است، آمار سال گذشته که نهایی شده است، می‌تواند بیش‌تر به درک ابعاد این معضل در آمریکا کمک کند. در سال ۲۰۱۶، دست‌کم ۵۸,۴۶۶ مورد تیراندازی (بیش از ۱۶۰ مورد در هر روز) در آمریکا گزارش شد[۸].
این حوادث به کشته شدن ۱۵,۰۸۲ نفر (بیش از ۴۱ نفر در هر روز) و مجروح شدن ۳۰,۶۲۵ نفر (حدود ۸۴ نفر در هر روز) انجامید. نکته تکان‌دهنده، این‌که در میان قربانیان خشونت با سلاح گرم در سال گذشته ۶۷۲ کودک یازده ساله یا کوچک‌تر و ۳,۱۱۷ نوجوان بین دوازده تا هفده ساله بوده‌اند.
در این سال ۳۸۴ مورد تیراندازی جمعی (بیش از یک بار در هر روز) رخ داده است[۹]. هم‌چنین در تیراندازی‌هایی که نیروی پلیس آمریکا در آن‌ها دخالت داشته، ۳۲۴ افسر پلیس کشته شده و ۱,۹۱۵ شهروند نیز به ضرب گلوله افسران پلیس جان خود را از دست داده‌اند. ۲,۵۲۸ مورد حمله مسلحانه به منازل مسکونی (حدود ۷ مورد در هر روز)، ۱,۹۲۹ مورد استفاده از سلاح گرم برای دفاع از خود (بیش از ۵ مورد در هر روز) و ۲,۲۰۰ مورد شلیک ناخواسته اسلحه (بیش از ۶ مورد در هر روز) از دیگر آماری است که درباره خشونت با سلاح گرم در آمریکا در سال ۲۰۱۶ قابل ذکر است.
چند نکته دیگر هم درباره آمار بالا وجود دارد که یادآوری آن‌ها ضروری است: آماری که در بالا ذکر شد، اولاً مطمئناً شامل کل حوادث و قربانیان نمی‌شود، بلکه تنها آماری را شامل می‌شود که رسماً گزارش شده‌اند؛ و دوماً صرفاً مربوط به استفاده آمریکایی‌ها از سلاح گرم برای کشتن یا مجروح کردن «دیگران» در سال ۲۰۱۶ هستند.
بنا به آمار موجود، به طور متوسط در هر سال حدود ۲۲ هزار آمریکایی با سلاح گرم اقدام به خودکشی می‌کنند (بیش از ۶۰ نفر در هر روز) که باید این تعداد را نیز به آمار خشونت مسلحانه در آمریکا افزود. هم‌چنین با مقایسه این آمار در سال‌های گذشته، به وضوح مشخص است که این آمار، هر سال نسبت به سال بعد، نه تنها روند کاهشی نداشته، بلکه هر سال به شکل چشم‌گیری بیش‌تر و بیش‌تر شده و می‌شود.
آمار تکان‌دهنده قربانیان خشونت مسلحانه
آماری که در این گزارش به صورت عدد و رقم ذکر می‌شود، به سادگی قابل تجسم نیست. با این وجود، آماری که مؤسسه «کمپین بریدی برای جلوگیری از خشونت مسلحانه» منتشر کرده است[۱۰]، می‌تواند تا اندازه‌ای ابعاد معضل خشونت با سلاح گرم در آمریکا را ملموس‌تر کند. بنا به آمار سال‌های اخیر در آمریکا، به طور متوسط در هر روز:
۴۸ کودک و نوجوان (نوزاد تا نوزده ساله) در جریان حوادثی از جمله قتل، حمله مسلحانه، خودکشی، شلیک ناخواسته یا «دخالت پلیس» (اقدام مسلحانه پلیس) هدف گلوله قرار می‌گیرند:
۷ کودک یا نوجوان بر اثر اصابت گلوله کشته می‌شوند: ۴ نفر به قتل می‌رسند و ۲ نفر خودکشی می‌کنند
۴۱ کودک یا نوجوان بر اثر اصابت گلوله مجروح می‌شوند: ۳۲ نفر در حملات مسلحانه مجروح می‌شوند، ۸ نفر هدف گلوله‌هایی قرار می‌گیرند که ناخواسته شلیک شده‌اند، و ۱ نفر از خودکشی جان سالم به در می‌برد
هم‌چنین
۳۰۹ آمریکایی (در سنین مختلف) در جریان حوادثی از جمله قتل، حمله مسلحانه، خودکشی، شلیک ناخواسته یا دخالت پلیس هدف گلوله قرار می‌گیرند:
۹۳ آمریکایی بر اثر اصابت گلوله کشته می‌شوند: ۳۲ نفر به قتل می‌رسند، ۵۸ نفر خودکشی می‌کنند، ۱ نفر هدف گلوله‌ای قرار می‌گیرد که ناخواسته شلیک شده است، ۱ نفر با دخالت پلیس کشته می‌شود، و ۱ نفر به دلایل نامشخص جان خود را از دست می‌دهد
۲۱۶ آمریکایی بر اثر اصابت گلوله مجروح می‌شوند: ۱۵۹ نفر در حملات مسلحانه مجروح می‌شوند، ۴۳ نفر هدف گلوله‌هایی قرار می‌گیرند که ناخواسته شلیک شده‌اند، ۱۱ نفر از خودکشی جان سالم به در می‌برند، و ۳ نفر در جریان دخالت پلیس هدف گلوله قرار می‌گیرند
به طور متوسط در هر سال:
۱۷,۳۸۳ کودک و نوجوان (نوزاد تا نوزده ساله) در جریان حوادثی از جمله قتل، حمله مسلحانه، خودکشی، شلیک ناخواسته یا «دخالت پلیس» هدف گلوله قرار می‌گیرند:
- ۲,۶۴۷ کودک یا نوجوان بر اثر اصابت گلوله کشته می‌شوند: ۱,۵۶۵ نفر به قتل می‌رسند، ۹۰۷ نفر خودکشی می‌کنند، ۱۱۶ نفر هدف گلوله‌هایی قرار می‌گیرند که ناخواسته شلیک شده‌اند، ۳۲ نفر به دلایل نامشخص جان خود را از دست می‌دهند، و ۲۷ نفر در جریان دخالت پلیس هدف گلوله قرار می‌گیرند
- ۱۴,۷۳۶ کودک یا نوجوان بر اثر اصابت گلوله مجروح می‌شوند: ۱۱,۵۹۷ نفر در حملات مسلحانه مجروح می‌شوند، ۲,۸۰۶ نفر هدف گلوله‌هایی قرار می‌گیرند که ناخواسته شلیک شده‌اند، ۲۹۲ نفر از خودکشی جان سالم به در می‌برند، و ۴۱ نفر با دخالت پلیس مجروح می‌شوند
هم‌چنین
۱۱۲,۶۹۵ آمریکایی (در سنین مختلف) در جریان حوادثی از جمله قتل، حمله مسلحانه، خودکشی، شلیک ناخواسته یا دخالت پلیس هدف گلوله قرار می‌گیرند:
- ۳۳,۸۸۰ آمریکایی بر اثر اصابت گلوله کشته می‌شوند: ۱۱,۵۶۴ نفر به قتل می‌رسند، ۲۱,۰۳۷ نفر خودکشی می‌کنند، ۵۴۴ نفر هدف گلوله‌هایی قرار می‌گیرند که ناخواسته شلیک شده‌اند، ۴۶۸ نفر با دخالت پلیس کشته می‌شوند، و ۲۶۷ نفر به دلایل نامشخص جان خود را از دست می‌دهند
- ۷۸,۸۱۵ آمریکایی بر اثر اصابت گلوله مجروح می‌شوند: ۵۸,۲۱۰ نفر در حملات مسلحانه مجروح می‌شوند، ۱۵,۷۹۸ نفر هدف گلوله‌هایی قرار می‌گیرند که ناخواسته شلیک شده‌اند، ۳,۸۵۳ نفر از خودکشی جان سالم به در می‌برند، و ۹۵۵ نفر با دخالت پلیس هدف گلوله قرار می‌گیرند
واقعیت‌های مهمی هم پشت این آمارها وجود دارد که دانستن آن‌ها به باورپذیر شدن آمار کمک می‌کند. بسیاری از مردم آمریکا تصور می‌کنند تمام صاحبان اسلحه در این کشور از نوعی آزمون «بررسی سابقه» عبور کرده‌اند[۱۱]، در حالی که ابداً چنین نیست. آمارها نشان می‌دهد دست‌کم ۴۰ درصد از صاحبان اسلحه در آمریکا[۱۲]، بدون آن‌که یک کلمه درباره سابقه خود به فروشنده (چه فروشگاه و چه کاربر قبلی سلاح) توضیح داده باشند، صرفاً «پول داده‌اند و سلاح گرفته‌اند.»
از باشگاه هم‌جنس‌گرایان تا دانشگاه و دبستان، میزبان مرگ‌بارترین قتل‌عام‌های آمریکا
آمار نشان می‌دهد مکان‌های عمومی در آمریکا از محل‌های کار گرفته تا مدارس[۱۳]، از باشگاه‌های شبانه گرفته تا کلیساها، و از ساختمان‌های دولتی گرفته تا فضاهای باز، ناامن‌ترین نقاط در این کشور هستند. در آخرین بخش از این گزارش، برخی از مرگ‌بارترین تیراندازی‌ها در تاریخ اخیر آمریکا (بین سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۱۷) را بررسی می‌کنیم که در همین مکان‌های عمومی رخ داده‌اند.
تیراندازی سال ۱۹۹۱ در رستوران «لوبی» با ۲۴ کشته[۱۴]، تیراندازی سال ۱۹۸۴ در یک رستوران مک‌دونالد با ۲۲ کشته[۱۵]، تیراندازی سال ۱۹۶۶ در دانشگاه تگزاس با ۱۹ کشته و ۳۱ زخمی[۱۶]، تیراندازی سال ۱۹۸۶ در اداره پست شهر «ادموند» در ایالت اوکلاهما با ۱۵ کشته[۱۷]، و همین‌طور تیراندازی سال ۲۰۰۹ در مرکز مهاجرت «انجمن مدنی آمریکا» با ۱۴ کشته و ۴ زخمی[۱۸] جهت رعایت اختصار از فهرست زیر مستثنی شده‌اند.
باشگاه شبانه «پالس»: سال گذشته میلادی، باشگاه شبانه «پالس» واقع در شهر «اورلاندو»ی ایالت فلوریدا میزبان حادثه‌ای بود که «مرگ‌بارترین تیراندازی جمعی در تاریخ مدرن آمریکا» لقب گرفته است[۱۹]. «عمر متین» جوان ۲۹ ساله متولد آمریکا که فرزند یک زن و شوهر مهاجر افغانستانی بود، ۱۲ ژوئن ۲۰۱۶ (۲۳ خرداد ۹۵) پس از ورود به این باشگاه شبانه با یک سلاح تهاجمی کالیبر ۲۲۳. از خانواده «ای‌آر-۱۵» ساخت شرکت «زیگ زاوئر» و یک اسلحه کمری ۹ میلی‌متری از سری «گلوک ۱۷» اقدام به تیراندازی به سوی حاضرین درون سالن کرد[۲۰]. در این حمله ۴۹ نفر کشته و ۵۳ نفر مجروح شدند. خود «متین» هم نهایتاً پس از درگیری با پلیس کشته شد. این حادثه با ۱۰۳ کشته و زخمی، با اختلاف زیاد از دیگر حوادث مشابه در تاریخ آمریکا، مرگ‌بارترین حادثه تیراندازی در این کشور لقب گرفت. باراک اوباما این حمله را «اقدامی تروریستی و از روی نفرت[۲۱]» توصیف کرد.
تیراندازی در باشگاه شبانه «پالس»
دانشگاه «ویرجینیا تک»: افتخار مرگ‌بارترین حادثه تیراندازی در تاریخ مدرن آمریکا تا پیش از حمله اورلاندو، نصیب حادثه‌ای در دانشگاه «ویرجینیا تک» بود[۲۲]. ۱۶ آوریل ۲۰۰۷ (۲۷ فروردین ۸۶)، «سئونگ هوی چو»ی ۲۳ ساله، اصالتاً اهل کره جنوبی و دانش‌جوی رشته زبان انگلیسی در دانشگاه «ویرجینیا تک»، طی دو تیراندازی جداگانه به فاصله حدوداً دو ساعت با دو سلاح کمری، ۳۲ نفر از دانش‌جویان و اساتید این دانشگاه را کشت، ۱۷ نفر را مجروح کرد و سپس اقدام به خودکشی نمود[۲۳]. «چو» پیش از اقدام به این حمله، به‌رغم داشتن مشکلات روانی و اطلاع مسئولین از این مسئله، به شکل قانونی اقدام به خرید یک سلاح کمری «پی۲۲» ساخت شرکت «والتر» و یک سلاح کمری از سری گلوک ۱۹ کرده بود. وی هم‌چنین بین دو حمله، بسته‌ای شامل یک بیانیه ۱۸۰۰ کلمه‌ای، تعدادی عکس و ۲۷ فیلم ضبط‌شده از خودش را برای شبکه خبری ان‌بی‌سی فرستاد و در این بسته، خودش را به حضرت مسیح (منجی) تشبیه و نفرتش را از ثروتمندان اظهار کرد.
دبستان «سندی هوک»: ۱۴ دسامبر ۲۰۱۲ (۲۴ آذر ۹۱) هم‌زمان با آماده شدن آمریکایی‌ها برای جشن گرفتن سال نوی میلادی، «آدام لانزا»ی ۲۰ ساله، ابتدا مادر خود را در خانه به قتل رساند و سپس با یک سلاح تهاجمی «ایکس‌ام۱۵» از خانواده ای‌آر۱۵ ساخت شرکت «بوش‌مستر» و یک سلاح کمری از سری گلوک ۲۰ به دبستان «سندی هوک» رفت[۲۴] (بنا به برخی گزارش‌ها، وی دو اسلحه دیگر هم هم‌راه خود داشت، اما از آن‌ها استفاده نکرد[۲۵]). لانزا پس از ورود به این مدرسه ۲۰ دانش‌آموز شش تا هفت ساله و ۶ معلم و کارمند مدرسه را به قتل رساند و سپس اقدام به خودکشی کرد. این حادثه، مرگ‌بارترین تیراندازی در یک دبستان در تاریخ آمریکا بوده است. لانزا نیز سلاح‌های خود را به صورت قانونی خریده بود.
مرکز منطقه‌ای «اینلند»: ۲ دسامبر ۲۰۱۵ (۱۱ آذر ۹۴) «سید رضوان فاروق» ۲۸ ساله و همسرش «تاشفین مالک» ۲۹ ساله، زوج پاکستانی‌الاصل، به یک مهمانی کریسمس با حضور کارمندان بخش درمان عمومی شهر «سن‌برناردینو»ی ایالت کالیفرنیا حمله کردند[۲۶]. فاروق به عنوان کارمند و بازرس بخش درمان عمومی سن‌برناردینو به این مهمانی دعوت شده بود و بعد از حضور در مهمانی، محل را ترک کرد و هم‌راه با همسرش و البته مسلح به مهمانی بازگشت[۲۷]. این دو با تیراندازی به مهمان‌ها ۱۴ نفر (از جمله یک زن ایرانی‌الاصل) را به قتل رساندند، ۲۴ نفر را مجروح کردند و خود نیز در درگیری با پلیس کشته شدند.
تیراندازی در «سن‌برناردینو»
پایگاه نظامی «فورت‌هود»: ۵ نوامبر ۲۰۰۹ (۱۴ آبان ۸۸) «نضال مالک حسن» سرگرد ارتش آمریکا و روان‌پزشک مستقر در پایگاه نظامی «فورت‌هود» (بزرگ‌ترین پایگاه نظامی دنیا) اقدام به تیراندازی به سایر سربازان مستقر در این پایگاه کرد[۲۸]. در این حادثه، ۱۳ سرباز کشته و ۳۳ سرباز دیگر (از جمله خود «حسن») مجروح شدند. حسن در دادگاه نظامی به خاطر ۱۳ فقره قتل عمد و ۳۲ فقره سوءقصد مقصر شناخته و در نتیجه به اعدام محکوم شد. چندین روز بعد از تیراندازی مشخص شد که یک کارگروه مشترک مبارزه با تروریسم در آمریکا اطلاعاتی مبنی بر ارتباط ایمیلی میان حسن و «انور العولقی» (که به ادعای مقامات آمریکایی سخن‌گو، مسئول جذب نیرو و طراح عملیاتی القاعده بود) داشته، اما با این وجود اقدامی علیه وی انجام نداده است.
تیراندازی در پایگاه نظامی «فورت هود»
دبیرستان «کلمباین»: ۲۰ آوریل ۱۹۹۹ (۳۱ فروردین ۷۸) «اریک هریس» ۱۸ ساله و «دیلن کلبولد» ۱۷ ساله دو دانش‌آموز دبیرستانی پس از ورود به دبیرستان خود یعنی «کلمباین» واقع در شهرستان «جفرسون» ایالت کلرادو، اقدام به تیراندازی به سودی دانش‌آموزان و معلمان این دبیرستان کردند[۲۹]. در این حادثه، ۱۲ دانش‌آموز و یک معلم کشته و ۲۱ نفر دیگر زخمی شدند[۳۰]. هریس و کلبولد نیز سپس اقدام به خودکشی کردند. این حمله نه تنها مرگ‌بارترین حادثه تیراندازی در دبیرستان‌های آمریکا به شمار می‌رود، بلکه به دلیل ابعاد عجیب و غریبی که داشت، هم‌چنان یکی از نقاط عطف در مورد برخورد با معضلات اجتماعی آمریکا از جمله آزادی اسلحه، آزار در مدرسه، و خشونت در بازی‌های ویدیویی محسوب می‌شود. دو نوجوان آمریکایی که اقدام به قتل‌عام دانش‌آموزان دبیرستان کلمباین کردند، نقشه‌ای پیچیده را کشیده بودند که در آن، انفجار یک بمب آتش‌زا برای گم‌راه کردن آتش‌نشانی، ۹۹ دستگاه انفجاری و تعداد خودروی بمب‌گذاری‌شده تعبیه شده بود. این نقشه اگرچه به طور کامل عملی نشد، اما نشان از تأثیر فرهنگ اجتماعی، فیلم‌های سینمایی و بازی‌های ویدیویی روی این دو نوجوان داشت.
تیراندازی در دبیرستان «کلمباین» (حاوی صحنه‌های دل‌خراش)
فهرستی که پایان ندارد
آن‌چه در بالا ذکر شد، صرفاً درصدی حداقلی از صدها و هزاران تیراندازی جمعی در تاریخ اخیر آمریکا[۳۱] را پوشش می‌دهد. چنان‌که پیش‌تر نیز اشاره شد، در هر سال، صدها مورد تیراندازی در آمریکا رخ می‌دهد[۳۲] که در هر کدام از آن‌ها دست‌کم چهار نفر کشته یا زخمی می‌شوند. به علاوه، مواردی مانند کشتار سال ۲۰۱۲ در سینمایی در شهر «آرورا»ی ایالت کلرادو هنگام پخش فیلم پرطرف‌دار بتمن (با ۱۲ کشته و ۵۸ مجروح) و کشتار سال ۲۰۱۵ در کلیسای شهر «چارلستون» ایالت کارولینا (با ۹ کشته) به‌رغم آن‌که حوادثی شناخته‌شده و تأثیرگذار در تاریخ آمریکا هستند[۳۳]، اما به خاطر رعایت اختصار و به دلیل تعداد قربانیان کم‌تر نسبت به موارد بالا، در این گزارش گنجانده نشده‌اند.
اوباما در انتهای دوره ریاست‌جمهوری‌اش بزرگ‌ترین ناکامی خود را ناتوانی در وضع قوانین عاقلانه درباره کنترل سلاح در آمریکا توصیف کرد. این واقعیت دست‌کم دو معنا دارد: اولاً اوباما با تمام تلاشی که برای وضع قوانین سخت‌گیرانه درباره فروش سلاح در آمریکا کرد، راه به جایی نبرد، بلکه شاهد ثبت رکورد جدیدی در تعداد سلاح‌های خصوصی در دوره ریاست‌جمهوری خود بود؛ و دوماً با توجه به حمایت کامل دونالد ترامپ رئیس‌جمهور جدید و بی‌کله آمریکا از متمم دوم قانون اساسی این کشور و حق شهروندان آمریکایی در خرید و حمل سلاح، آینده وحشتناکی انتظار «رؤیایی آمریکایی» را می‌کشد و به نظر نمی‌رسد فهرست قربانیان قتل‌عام و خشونت با سلاح گرم در آمریکا[۳۴]، پایانی به خود ببیند.
[۱] Obama: 'We have a pattern now of mass shootings ... that has no parallel' Link
[۲] Compare These Gun Death Rates: The U.S. Is in a Different World Link
[۳] America's gun problem is so much bigger than mass shootings Link
[۴] نیمی از سلاح‌های خصوصی دنیا در دست آمریکایی‌هاست/ تعداد آمریکایی‌ها از اسلحه‌هایشان کم‌تر است +عکس و فیلم لینک
[۵] About Link
[۶] Gun Violence Archive 2017 Link
[۷] Mass shooting Link
[۸] Past Summary Ledgers Link
[۹] Mass Shootings Link
[۱۰] Key Gun Violence Statistics Link
[۱۱]9 New Stats From 2016 That Help Explain Gun Violence in America Link
[۱۲] Just How Many People Get Guns Without a Background Check? Fast-Tracked Research Is Set to Provide an Answer Link
[۱۳] 220 School Shootings In America Since 2013 Link
[۱۴] Luby's shooting Link
[۱۵] San Ysidro McDonald's massacre Link
[۱۶] University of Texas tower shooting Link
[۱۷] Edmond post office shooting Link
[۱۸] Binghamton shootings Link
[۱۹] 2016 Orlando nightclub shooting Link
[۲۰] کدام سلاح ها در کشتار اورلاندو استفاده شد+عکس لینک
[۲۱] 'An act of terror and an act of hate': The aftermath of America's worst mass shooting Link
[۲۲] Virginia Tech shooting Link
[۲۳] Virginia Tech Shootings Fast Facts Link
[۲۴] Sandy Hook Elementary School shooting Link
[۲۵] Connecticut Shootings Fast Facts Link
[۲۶] 2015 San Bernardino attack Link
[۲۷] Mass shooting at Inland Regional Center: What we know Link
[۲۸] 2009 Fort Hood shooting Link
[۲۹] Columbine High School massacre Link
[۳۰] Columbine High School Shootings Fast Facts Link
[۳۱] Deadliest Mass Shootings in US History Fast Facts Link
[۳۲] Deadliest U.S. mass shootings, 1984-2016 Link
[۳۳] A List Of The Deadliest Mass Shootings In Modern U.S. History Link
[۳۴] Mass Shootings in the U.S. Link