سرویس سیاست مشرق - «وبلاگ مشرق» خوانشی روزانه در لابه‌لای اخبار و مطالب رسانه‌های کشور است. ما درباره این خوانش البته تحلیل‌ها و پیشینه‌هایی را نیز در اختیار مخاطبان محترم می‌گذاریم. ۷:۳۰ هر روز با بسته ویژه خبری-تحلیلی مشرق همراه باشید.
***
صوفی مطرح کرد:«احتمال تبانی نمایندگان»؛ روحانی از کابینه راضی نیست!
علی صوفی، عضو شورایعالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان و از فعالان این جریان خاص سیاسی، اخیراً در یک یادداشت که یک روز قبل از رأی اعتماد مجلس به فهرست وزرای پیشنهادی رئیس‌جمهور روحانی در روزنامه آرمان امروز منتشر شد، نوشت:
«رئیس جمهور در مراسم تحلیف از عدم وجود فشارها سخن گفت و در جای دیگر به صورت تلویحی به فشارها اشاره کرد. در مجموع به نظر نمی‌رسد که خواست روحانی در این کابینه متجلی شده باشد و این کابینه برای روحانی مطلوب باشد. تاکنون مردم رضایت چندانی از عملکرد مجلس دهم نداشته‌اند اما رای اعتماد به کابینه محک مناسبی برای مجلس خواهد بود اگر نمایندگان مجلس درباره رأی اعتماد به وزرا، دقت به خرج ندهند با هجمه‌هایی سنگین از سوی افکار عمومی و حتی اتهام تبانی مواجه خواهند شد.»[۱]
*برخی گزاره‌های طرح شده در صحبت‌های صوفی، برای بار چندم تکرار می‌شوند...
قبل از او، عباس عبدی، از تئوریسین‌های اصلاح‌طلب نیز طی اظهاراتی از این گفته بود که صحبت‌های آقای روحانی در مجلس مبنی بر اینکه برای معرفی وزرا تحت فشار نبوده‌ام، واقعی و منطقی نیست و او اتفاقا تحت فشار بوده است![۲]
جالب آنکه ادعای راضی نبودن مقامات ارشد دولت از فهرست وزرای پیشنهادی نیز برای بار چندم تکرار می‌شود و قبل از صوفی، محمد عطریانفر بود که در مصاحبه با خبرگزاری دولتی ایرنا از این گفت که «اسحاق جهانگیری» از کابینه رضایت ندارد.[۳]
جدای از اینکه اظهارات فوق به معنی یک اختلاف گسترده میان ستاد اصلاحات و دولت اعتدال است اما ذکر این نکته گفتنیست که متهم کردن نمایندگان مجلس به «تبانی» در صورت رأی‌آوردن وزرایی مثل رحمانی‌فضلی و آذری‌جهرمی که اصلاح‌طلبان با آنها مخالف هستند؛ می‌تواند یک هشدار مهم برای آغاز یک پروژه بحران علیه مجلس شورای اسلامی و اکثریت اصولگرای آن باشد.
فی‌الواقع اگرچه اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس دهم مدعی پیروزی شدند و حتی مصطفی تاجزاده به تازگی در یک ادعای ناراست از این گفت که اصلاح‌طلبان در ۵ انتخابات اخیر پیروز بوده‌اند[۴] اما این گفته‌ها و ادعاها چیزی جز یک عملیات روانی نیست و اصلاح‌طلبان طی ۱۶ سال گذشته در هیچ انتخاباتی پیروز اکثریتی نبوده‌اند.
اکنون و با محرز شدن اقلیت بودگی اصلاح‌طلبان در مجلس و با عنایت به صحبت‌های صوفی مبنی بر متهم کردن نمایندگان مجلس به تبانی! می‌توان این گزاره را مد نظر قرار داد که با رأی‌آوردن تمام وزرای پیشنهای رئیس‌جمهور به جز یک نفر که (گزینه سفارشی اصلاح‌طلبان هم بوده است!) یک فرصت تاریخی برای ستاد جریان سیاسی خاص مهیا شده است تا هم به شکل فوری‌تری وارد فرایند اعلام طلاق سیاسی خود از دولت روحانی شود و هم اینکه با مفهومی به نام «اصلاح‌طلبان بدلی» و هزینه‌نداده که چهره‌هایی از آنها در رأس فراکسیون امید مجلس هستند نیز تصفیه حساب کند.
***
از اسفند ۹۴ تا مرداد ۹۶، همه «رأی اعتماد» گرفتند جز فراکسیون اصلاح‌طلبان
با رأی اعتماد مجلس شورای اسلامی به تمام وزرای پیشنهادی رئیس‌جمهور روحانی به جز یک نفر (که گزینه سفارشی اصلاح‌طلبان نیز بود) اقلیت بودن اصلاح‌طلبان مجلس باز هم به رخ کشیده شد.
چپ‌ها در حالیکه طی روزهای گذشته صراحتاً خواستار عدم رأی نمایندگان مجلس به چهره‌هایی مثل رحمانی‌فضلی شده بودند و مخالفت‌های صریح خود را نیز با گزینه‌هایی مثل آذری‌جهرمی بیان کرده بودند اما در روز یکشنبه گذشته و در اوج لابی‌های سیاسی آنها، تنها ۱۲۰ رأی مخالف با آذری‌جهرمی جوان به صندوق انداخته شد و رحمانی‌فضلی نیز با ۲۵۰ رأی موافق نمایندگان به وزارت کشور رفت.
در عین حال، دیگر چهره مورد تأکید اصلاح‌طلبان در کابینه یعنی محمود حجتی نیز با ۱۶۴ رأی به پاستور رفت که این تعداد رأی کم از سوی صادق زیباکلام «ناپلئونی» خطاب شده است!
رخدادهای یکشنبه گذشته مجلس با اظهار تأسف برخی چهره‌های رسانه‌های و سیاسی مبرّز اصلاح‌طلبان همراه بوده است.
*بدیهیست که می‌توان از رخداد دیروز مجلس بعنوان وزن واقعی اصلاح‌طلبان در مجلس یاد کرد و ادعای پیروزی آنها در انتخابات مجلس دهم و یا ادعای اخیر تاجزاده مبنی بر اینکه اصلاح‌طلبان در ۵ انتخابات اخیر کشور پیروز بوده‌اند [۵] را با مقیاس بهتری به قضاوت نشست...
در همین حال، صادق زیباکلام، از فعالان اصلاح‌طلب در اشاره به رأی‌آوری تمام وزرای پیشنهادی رئیس‌جمهور (به جز یک نفر که گزینه اصلاح‌طلبان بود) گفته است:
این ۱۵۰ تا ۱۱۰ نماینده ای که بعنوان فراکسیون امید و نزدیک به اصلاح طلبان در مجلس دهم جمع شده اند، ظرف این دو سال گذشته به هیچ وجه کارنامه خوبی به جا نگذاشتند، البته به جز چند نفر انگشت شمار. عملکرد فراکسیون امید را از بسیار جهات می توان ناامید کننده خواند.[۶]
محمد عطریانفر نیز در واکنش به عدم اجرای منویات ستاد اصلاحات در مجلس شورای اسلامی گفته است: ما می‌دانستیم که رییس جمهور نمی‌تواند به سلیقه اصلاح‌طلبان و حتی خودش امور را صورت دهد!
روزنامه آرمان امروز هم در واکنش به اثبات اقلیت بودن اصلاح‌طلبان در مجلس دهم طی گزارشی از این نوشته است که «راستگوهای دیگری» هم در مجلس وجود دارند و در مجلسی که آذری‌جهرمی رأی اعتماد می‌گیرد اما حبیب‌ا... بیطرف نه! صدای زنگ خطر برای اصلاح‌طلبان به صدا درآمده است.[۷]
شوک ناشی از شکست تمام برنامه‌های اصلاح‌طلبان در جریان بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی رئیس‌جمهور در عین حال با ابراز تأسف‌های گسترده این جریان خاص سیاسی از رأی اعتماد نگرفتن «حبیب‌ا... بیطرف» گزینه سفارشی ستاد اصلاحات و رأی‌آوردن ناپلئونی «محمد حجتی» (به روایت صادق زیباکلام!) نیز همراه شده است.
در کنار این فرایندها البته بایستی اشاره کرد که به نظر می‌رسد اصلی‌ترین قربانی رخدادهای دیروز در نزد اصلاحات کسی غیر از «محمدرضا عارف» و معاریف چپ در مجلس شورای اسلامی نخواهند بود.
به سخن دیگر اینکه جریان سیاسی خاص هرگز تحمل نخواهد کرد که بعد از چند سال آزگار، نواختن مارش پیروزی برای پیگیری نسخه‌های جنگ روانی خود، اینگونه در مجلس، به اثبات اقلیت بودگی در مقابل چشم مردم برسد و قاعدتا در این زمینه کسانی که از سوی اصلاح‌طلبان استنطاق خواهند شد، معاریف چپ در مجلس شورای اسلامی هستند.
***
منتجب‌نیا: باید از روحانی تعهد می‌گرفتیم، سرنوشت ما به او بستگی دارد
حجت‌الاسلام «رسول منتجب‌نیا»، قائم مقام حزب اعتماد ملی و از فعالان اصلاح‌طلب در مصاحبه خود با شماره دوشنبه روزنامه آرمان امروز در اشاره به انتخابات‌های سال ۱۴۰۰ و حتی ۱۴۰۴ گفته است:
نگران وضعیت تحول‌خواهان کشور در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۴۰۰ هستم و معتقدم ما از امروز باید پیش‌بینی‌های لازم را برای دوران پس از دولت آقای روحانی نیز داشته باشیم. بدون شک سرنوشت اصلاح‌طلبان و اعتدالگرایان در سال ۱۴۰۰ در گرو عملکرد دولت آقای روحانی در طول چهار سال آینده است. اگر آقای روحانی موفق نشود در طول چهار سال آینده به مطالبات مردم و جریان اصلاحات پاسخ مناسب بدهد ما در انتخابات ریاست‌جمهوری سال۱۴۰۰ با مشکلات جدی مواجه خواهیم شد. این وضعیت درباره انتخابات ریاست‌جمهوری سال۱۴۰۴ نیز وجود دارد.
او در بخش دیگری از صحبت‌هایش نیز به یک تأسف از اینکه چرا اصلاح‌طلبان از روحانی تعهد نگرفته‌اند اشاره می‌کند و می‌گوید:
«بنده در ماه‌های پایانی دولت یازدهم نیز به صراحت عنوان کردم که بزرگان جریان اصلاحات باید فارغ از هرگونه تعارفات و رودربایستی‌ها به صورت جدی با آقای روحانی گفت‌وگو و مذاکره کنند. متاسفانه اصلاح‌طلبان در اغلب جلساتی که با آقای روحانی برگزار کرده‌اند دغدغه‌ها و مطالبات خود را به صورت جدی با ایشان مطرح نکرده‌اند و اغلب این جلسات به صورت دوستانه برگزار شده است. اصلاح‌طلبان باید به صورت جدی‌تر با این مساله برخورد می‌کردند و با طرح شروط و گرفتن تعهد از آقای روحانی همه ظرفیت‌های خود را در انتخابات ریاست‌جمهوری به میدان می‌آوردند. این مساله در همه جوامع مرسوم است و اتفاق جدیدی نیست. در تمام کشورهای جهان هنگامی که یک جریان و یا حزب قصد دارد در انتخابات از یک فرد حمایت کند آبرو و حیثیت خود را به میدان می‌آورد. جریان اصلاحات نیز حیثیت و آبروی خود را به عملکرد آقای روحانی گره زده است. به همین دلیل آقای روحانی و تک‌تک کسانی که در مبارزات انتخاباتی برای آقای روحانی تبلیغ کردند باید در مقابل مردم پاسخگو باشند. برای مثال بنده که در دوران مبارزات انتخاباتی در حدود۴۰ سخنرانی در مناطق مختلف کشور در جهت حمایت از آقای روحانی داشته‌ام باید نسبت به حمایت‌هایی که از آقای روحانی انجام داده‌ام به مردم پاسخگو باشم.»[۸]
*گویا نظرات آقای منتجب‌نیا موافقتی با ستاد جریان سیاسی خاص ندارد!
چه اینکه قبل از او، آقایان حاجی، تاجیک و صوفی در تقلا برای آغاز «پروژه طلاق سیاسی اصلاح‌طلبان» از روحانی از این گفته‌اند که اصلاحات باردار آقای روحانی نیست و سرنوشت اصلاح‌طلبان نیز ربطی به دولت اعتدال ندارد و مسئولیت روحانی با خودش است!
با اینهمه اما به نظر می‌رسد نظرات سیاسی ابراز شده از سوی آقای منتجب‌نیا به حقیقت نزدیک‌تر باشد و چهره‌های جریان چپ اگرچه در حال تلاش هستند اما موفق به جدا نشان دادن خود از آقای روحانی در نزد افکار عمومی نخواهند شد.
در ماجرای آرزوی منتجب‌نیا برای گرفتن تعهد از رئیس‌جمهور روحانی هم باید دانست که این سخن نپخته و جوانانه اگر به گوش رئیس‌جمهور برسد اسباب خشم او را فراهم خواهد کرد...
چه اینکه عقلای اصلاح‌طلب طی ۴ سال گذشته بارها گفته بودند که آقای روحانی توصیه‌پذیر و اهل قبول شرط و شروط نیست و تعامل او با اصلاح‌طلبان نیز عملاً یک تعامل تشریفاتی است.
ضمن اینکه به گواه محمدرضا خاتمی، روحانی هیچگاه ارکان دولت خود در اقتصاد و امنیت و فرهنگ و سیاست را نیز به اصلاح‌طلبان نداد و این امر معانی زیادی دارد.
البته این نکته را هم باید دانست که اصلاح‌طلبان در بخش ابراز شده پازلی که طراحی کرده‌اند، مجبور به حمایت بی چون و چرا از رئیس‌جمهور روحانی بوده‌اند که برخی تحلیلگران از این اجبار با عنوان «بردگی چپ‌ها برای رئیس‌جمهور روحانی» یاد می‌کنند.
بخش ابراز نشده این بازی هم چینش رفتارهای سیاسی به نحوی بود که جریان خاص از امروز تا انتهای عمر دولت دوم رئیس‌جمهور روحانی می‌تواند ادعا کند که بارها گفته است روحانی کاندیدای رسمی ما نیست و هیچگاه هم از او حمایت رسمی انتخاباتی نداشته است...
***
۱_ http://www.armandaily.ir/fa/news/main/۱۹۴۸۹۲
۲_ mshrgh.ir/۷۶۳۸۰۵
۳_ mshrgh.ir/۷۶۴۲۷۶
۴_ mshrgh.ir/۷۶۴۲۷۶
۵_ mshrgh.ir/۷۶۴۲۷۶
۶_ mshrgh.ir/۷۶۴۷۴۰
۷_ http://www.armandaily.ir/fa/news/main/۱۹۵۲۱۸
۸_ http://www.armandaily.ir/fa/news/main/۱۹۵۲۲۰