سرویس فرهنگ و هنر مشرق – ناگفته پیداست که تولید و پخش سریالهای مناسبتی، همواره بعنوان یکی از مهمترین اولویتهای رسانه ملی در جذب مخاطبان به شمار می‌رود. به این معنا که پس از عید نوروز و ماه مبارک رمضان، ساخت سریالهای مناسبتی در ماههای محرم و صفر، فرصت خوبی بوده تا سریال‌سازان تلویزیونی پیام‌های مد نظر خود را در اختیار مخاطبان رسانه ملی قرار دهند.
بدون شک بیشترین سریال‌هایی که موفقیت در جذب و ماندگاری در ذهن مخاطبان را داشته است، سریالهای مناسبتی تلویزیون آن هم در ایام ماه محرم و صفر بوده است که می‌توان اوج این کار را در دهه هشتاد دانست و از آن به عنوان «دوران طلایی» سریال‌سازی مناسبتی تلویزیون نام برد. سریال‌هایی همچون «مختار نامه» و «معصومیت از دست رفته» داود میرباقری، «شب دهم» حسن فتحی، «وفا» و «سفر سبز» محمدحسین لطیفی ساخته آن دوران بوده که باعث ماندگاری و جاودانگی آنها در رسانه ملی شد.
«مختار نامه» داود میرباقری را می‌توان جز موفق‌ترن سریال تلویزیون دانست که دارای محتوایی منسجم، مضمون تاریخی و ساختاری هنری بوده و به دلیل وِیژگی‌های بصری و منسجم و جذاب کار توانست جای خالی همه کمبودهای تلویزیون را در این حوزه پُر کند و بعنوان برگ برنده صداوسیما در ایام ماه محرم و صفر تلقی شود. تا جایی که حتی پس از بازپخش چندین باره آن از شبکه‌های مختلف سیما، مینی سریال و فیلم سینمایی آن هم تولید و از تلویزیون بارها پخش شد.
در سال‌های اخیر هم نباید از چرخه تولید سریالهای تاریخی و نیز مینی‌سریال‌های بسیاری که در این زمینه ساخته شده غافل شویم. سریال‌هایی که کمتر توانستند به موفقیت‌های آثار نامبرده شده، دست پیدا کنند اما گویا که تلویزیون تنها برای ادای تکلیف خود سراغ ساخت آنها رفته است؛ آثاری که بعضا از اِلمان‌های مورد استفاده ماه محرم مثل برگزاری تعزیه‌ها و برپا کردن تکیه‌ها استفاده کرده و در یک وضعیت حداقلی به گرفتن شفا و در بهترین حالت به تغییر و تحولات روحی اما با ساختار دراماتیک نه چندان منسجم و قوی پرداخته است.
پس از ماه مبارک رمضان و پخش سریالهای مناسبتی «زیر پای مادر» بهرنگ توفیقی و «نفس» جلیل سامان آن چه که بیشتر از همه مورد انتقاد سازمان صداوسیما قرار گرفت، مناسبتی نبودن این سریال‌ها بود که معاون سیمای رسانه ملی این موضوع را تایید و بر توجه هر چه بیشتر تولید سریالهای مناسبتی تاکید داشته است. حالا و با توجه به فرا رسیدن ماه محرم، شبکه‌های مختلف تلویزیون هم برای این دهه سریال‌هایی را برای مخاطبان در نظر گرفته‌اند که در این گزارش مجموعه‌هایی را که از گزینه‌های پخش در ایام محرم هستند معرفی می‌کنیم.
«هاتف» عاشورایی از دل کربلا راهی شبکه یک سیما شد
شبکه یک سیما که همواره بعنوان شبکه سراسری، پرچمدار پخش مجموعه‌های تلویزیونی بوده و هست از مدتها پیش، تولید و پخش سریالهای مرتبط با ایام محرم را در دستور کار خود قرار داده بود و ماه‌ها پیش از آن اقدام به تولید این آثار کرد. سریال «هاتف» با مضمون عاشورایی از اواخر تیر ماه در تهران کلید خورد و برای پخش در دهه دوم ماه محرم ۹۶ به کارگردانی داریوش یاری ساخته شده است. لوکیشن‌های تهران این سریال در جنوب شهر، طرشت، شهرک غرب، صادقیه و نارمک بوده و نیز کربلای عراق از لوکیشن های اصلی این سریال هستند. تصویربرداری این سریال دو ماه و نیم به طول انجامید.
زیبا بروفه، حمید گودرزی، شهرام قائدی، سیدمهرداد ضیایی، بهزاد خداویسی، مریم بوبانی، کمند امیرسلیمانی، محمد حاتمی، محمد فیلی، کاظم بلوچی و ... هم در این سریال به ایفای نقش می‌پردازند. سریال «هاتف» قصه یک دبیر ریاضی پایه ابتدایی به نام علیرضا حقگو که ۴۳ سال سن دارد را روایت می‌کند. علیرضا به اصرار پدرش راهی سفر زیارتی کربلا می‌شود. در کربلا و روز عاشورا پدرش بر اثر یک سکته قلبی فوت می‌کند و او را با یک وصیت‌نامه نصفه و نیمه رها می‌کند. وصیت‌نامه‌ای که زندگی علیرضا و خانواده‌اش را وارد چالش‌های جدیدی می‌کند.
مضمون داستان، مفهوم مرز حق‌طلبی و پایبندی به آن با به خطر افتادن منافع شخصی و جستجوهای علیرضا برای افشای حقیقت است. این سریال قرار است که در ۱۰ قسمت ۵۰ دقیقه‌ای از دهه دوم ماه محرم روی آنتن شبکه یک سیما برود.
«گذشت»؛ محور اصلی سریال جدید بهرنگ توفیقی شد
شبکه سه سیما هم که مثل همیشه با دست پُر به استقبال مناسبت‌های مختلف رفته است؛ ماه محرم امسال هم سریال «عقیق» به کارگردانی بهرنگ توفیقی و تهیه‌کنندگی محمدرضا شفیعی آماده پخش دارد. این سریال که در سکوت خبری کامل در شهرک سینمایی غزالی کلید خورده بود، به عنوان سریال شبکه سه سیما در ایام ماه محرم معرفی شده است که در حال حاضر مراحل ضبط و تصویربرداری سکانس‌های پایانی خود را پشت سر می‌گذارد.
سریال «عقیق» عاشقانه‌ای است در دل تاریخ که سعید نعمت‌الله آن را در ۱۰ قسمت به نگارش درآورده است. بعد از «پشت بام تهران» و «زیر پای مادر»، «عقیق» سومین همکاری مشترک او با بهرنگ توفیقی به حساب می‌آید که در این سریال شبنم مقدمی به عنوان بازیگر نقش اول ایفای نقش می‌کند.
در خلاصه داستان سریال تاریخی «عقیق» آمده است: به عَجز مهمونم می‌کنی؟ به تسلیم؟ این چه رضایی‌ست که باید از ظهر عاشورا و وَقف عقیق و خون پسرم بگذرم؟ رضای کدوم دیاریِ، این رضاییِ که تو می‌خوای...
شبنم مقدمی، هدایت هاشمی، بهزاد فراهانی، نادر فلاح، علیرضا آرا، نسیم ادبی و... از بازیگران اصلی این مجموعه تلویزیونی هستند. این سریال قرار است در ۱۰ قسمت ۴۵ دقیقه‌ای روی آنتن شبکه سه سیما برود.
روایت زندگی خلبان جنگنده نیروی هوایی در «پرواز در ارتفاع صفر»
یکی دیگر از سریالهای پیش‌بینی شده برای شبکه یک سیما که برای پخش در ایام هفته دفاع مقدس و اول مهر ماه درنظر گرفته شده سریال «پرواز در ارتفاع صفر» است که تصویربرداری این مجموعه تلویزیونی به کارگردانی عبدالحسن برزیده و تهیه‌کنندگی محمد نشاط از روز چهارشنبه ۲۴ آذرماه در فرحزاد تهران آغاز شد. تهران لوکیشن اصلی این سریال بود که بخش‌هایی از این مجموعه نیز در پایگاه نیروی هوایی اصفهان تصویربرداری شد.
شاهرخ استخری در نقش کیومرث خلبان اصلی، حمیدرضا نیکدل در نقش حسین رنجبران، عمار تفتی فریدون، محمد عمرانی حاج تراب امین محله، سوگل خلیق شیرین، علی عمرانی حاج یحیی از بازیگران اصلی این سریال هستند.
بیژن امکانیان، شاهرخ استخری، عمار تفتی، سوگل خلیق، محمد عمرانی، حمیدرضا نیکدل، بهاره ریاحی، رضا رادمنش، حدیث تهرانی، مجید جعفری، پیام داداشیان و رضا مسعودی از بازیگران اصلی مجموعه تلویزیونی پر بازیگر «پرواز در ارتفاع صفر» هستند که زندگی یک خلبان جنگنده نیروی هوایی را در دوران جنگ روایت می‌کند.
این مجموعه با همکاری نیروی هوایی جمهوری اسلامی و در هفت قسمت ۴۵ دقیقه‌ای در گروه فیلم و سریال شبکه یک سیما تهیه و تولید می‌شود که قرار است در هفته دفاع مقدس سال آینده از این شبکه روی آنتن برود.
تکریم مقام همسران شهدای جاویدالاثر در شبکه دو سیما
شبکه دو سیما هم اقدام به تولید و پخش سریالی با محوریت "تکریم مقام همسران شهدای جاویدالاثر" کرد. این شبکه هم سریال «شکوه یک زندگی» به تهیه‌کنندگی امیرعباس کنی و کارگردانی رضا بهشتی را به تولید رسانید که به موضوع تکریم همسران شهدای جاویدالاثر که با استقامت و امیدواری سال‌ها و به تنهایی بار زندگی خود و فرزندانشان را به دوش کشیده، پرداخته است.
قصه این مجموعه در فضای دهه ۶۰ و در یکی از روستاهای استان مازندران روایت می‌شود. افزون بر این بخش عمده‌ای از داستان متعلق به دوران دفاع مقدس به‌ویژه عملیات خیبر است که در شهرک سینمایی دفاع مقدس فیلمبرداری شده است. نسخه اولیه فیلمنامه این مجموعه به قلم شعله شریعتی نوشته شده و مرجان اشرفی زاده، فیلمنامه نهایی را به نگارش درآورده است. در خلاصه این سریال ۱۸ قسمتی آمده است؛ نارگل زنی بیست و پنج ساله و باردار به همراه سه فرزند در انتظار بازگشت همسرش (یحیی) از جبهه‌های جنگ است...
در این مجموعه بازیگرانی چون؛ بیتا سحر خیز، نازنین فراهانی، عبدالرضا اکبری، کوروش سلیمانی، مزدک رستمی، سوگل طهماسبی، مریم کاظمی، حسام محمودی، الهام جعفرنژاد، طوفان مهردادیان، مینا نوروزی‌فر، ساقی زینتی، مهری آل‌آقا و ... ایفای نقش کرده اند.
سریال «شکوه یک زندگی» کاری از گروه فیلم و سریال شبکه دو سیما است که از روز شنبه ۲۵ شهریور ماه ساعت ۲۱:۳۰ پخش می‌شود و بازپخش آن ۱:۰۰ بامداد، ۱۲:۰۰ و ۱۶:۱۵ است.
رسانه ملی در این سال‌ها نشان داد هر زمانی که به ساخت و تولید مجموعه‌های نمایشی با کیفیت و با محتوای دینی و مذهبی رفته، توانسته آثار ماندگاری را در ذهن مخاطب به یادگار بگذارد؛ با این وجود احساس می‌شود که تلویزیون با برنامه‌ریزی منسجم و دقیق‌تر می‌تواند با نگاهی به تجربه دوران طلایی خود با افزایش مجموعه‌های نمایشی مناسبتی، به استقبال مخاطبان از رسانه ملی کمک کند.