به گزارش مشرق، اخیرا گزارشگر روسیه الیوم اعلام کرد که مسئولان اقلیم کردستان عراق با طرح بین المللی برای به تاخیر انداختن همه پرسی استقلال این اقلیم موافقت کرده اند. پیشتر هیأتی متشکل از اعضای این اقلیم برای دیدار با مقامات بغداد عازم این شهر شده بودند. بافل طالبانی، معاون رئیس دولت اقلیم کردستان عراق اعلام کرد که این دولت تصمیمی مبنی بر به تاخیر انداختن همه پرسی اقلیم کردستان اتخاذ کرده است. این در حالیست که المیادین به نقل از شورای عالی همه پرسی اقلیم کردستان عراق گزارش داد که این همه پرسی روز دوشنبه برگزار خواهد شد. همچنین حزب دموکرات کردستان نیز اعلام کرد که این همه پرسی در زمان مقرر خود برگزار خواهد شد و سخنان بافل طالبانی بی پایه و اساس است.
از سوی دیگر، «بکر بوزداغ» معاون نخست وزیر ترکیه امروز (شنبه) پس از نشست هیأت وزیران این کشور درباره همه پرسی اقلیم کردستان عراق گفت: برای آخرین بار هشدار می دهیم که اقلیم با عقل سلیم حرکت کرده و همه پرسی را لغو کند. معاون نخست وزیر ترکیه ادامه داد: همه گزینه ها در برابر همه پرسی مذکور روی میز است و تمامی ابعاد این موضوع یعنی انجام یا لغو همه پرسی هم بررسی شده است. «بکر بوزداغ» در ادامه افزود: تصمیمات لازم در این باره گرفته شده است که در صورت برگزاری این همه پرسی ترکیه چه تدابیری را اتخاذ کرده و در کدام بازه زمانی این تدابیر را اجرائی خواهد کرد؛ لذا اعلام می کنم که همه ابعاد این همه پرسی را مورد نظر قرار داده ایم.
درهمین ارتباط، خبرنگار مهر گفتگویی را با «توفیق شومان» تحلیلگر مسائل سیاسی و استراتژیک ترتیب داده است که مشروح آن از نظر می گذرد؛
*به نظر می رسد که اربیل قصد ندارد از موضع خود مبنی بر برگزاری همه پرسی استقلال اقلیم کردستان عقب نشینی کند. علت اصلی عدم عقب نشینی اقلیم کردستان از تصمیم خود در این زمینه را چه می دانید؟
من معتقدم زمانی که مسعود بارزانی تاریخ ۲۵ سپتامبر را برای برگزاری همه پرسی استقلال اقلیم کردستان تعیین کرد، قصد داشت تا هدف خود را پیاده سازی کند. بارزانی از این طریق تلاش کرد تا تعصب کُردی در داخل اقلیم کردستان را برانگیزد و تحریک کند. این مسأله، یک مسأله کاملا سیاسی است. بارزانی کسی است که توافق میان اربیل و بغداد را به شکست کشاند و حاضر به توافق نشد.
از سوی دیگر، باید به این نکته نیست توجه داشت که دیوار بی اعتمادی میان بغداد و اربیل بسیار بلند است و همین مسأله نیز از جمله عوامل مهم در عدم موفقیت مذاکرات میان دو طرف طی هفته های اخیر بوده است.
*برگزاری همه پرسی استقلال اقلیم کردستان عراق در شرایطی که نیروهای این کشور به سختی مشغول مبارزه با تروریسم هستند آیا منجر به هرج مرج در عراق نخواهد شد؟
نیروهای عراقی در حال حاضر در زمینه مبارزه با تروریسم در نیمه راه قرار دارند. به نظر می رسد که تعیین تاریخ ۲۵ سپتامبر برای برگزاری همه پرسی با هدف تأثیر گذاری اقلیم کردستان بر بعضی از نبردهای ضد تروریستی به ویژه در الحویجه و مناطق مورد مناقشه میان بغداد و اربیل، صورت گرفته است. اما آنچه که اکنون درجریان است، این است نیروهای ارتش عراق و حشد شعبی هم اکنون در جبهه های مختلف به نبرد با داعش مشغول هستند و عقب ننشسته اند.
اما در هر صورت، تلاش اقلیم کردستان برای استقلال از دولت مرکزی بغداد در شرایط کنونی که نیروهای عراقی مشغول مبارزه با تروریسم هستند، تا زمانی که اراده مبارزه ضد تروریستی وجود داشته باشد، بر روند مبارزه با تروریسم تأثیر نخواهد گذاشت. بدون شک تأثیرات منفی منازعات سیاسی کنونی بر روند مبارزه با تروریسم، کمتر خواهد بود.
*اقلیم کردستان عراق در حال حاضر با مشکلات داخلی بسیاری مواجه است که گمان می کند با برگزاری همه پرسی می تواند بر این مشکلات غلبه کند. آیا به راستی برگزاری همه پرسی راه حل مشکلات اقلیم کردستان است؟
من تصور نمی کنم که مشکلات اقلیم کردستان عراق از طریق برگزاری همه پرسی استقلال از دولت مرکزی حل و فصل شود. چراکه برگزاری همه پرسی استقلال و رأی مثبت کُردها به آن از لحاظ تئوری یک مسأله است، استقلال یافتن کُردها و تشکیل دولت مستقل کردستان از لحاظ عملی، مسأله دیگری است. به طور کلی، گمان نمی کنم که برگزاری همه پرسی به برقراری ثبات در منطقه منجر شود.
برگزاری همه پرسی استقلال اقلیم کردستان به مثابه کارگذاشتن بمب های ساعتی بود و مشکلات زیادی را در منطقه به وجود می آورد؛ چه بسا منجر به ایجاد جنگ ها و نبردهای بسیاری در منطقه بشود.
*رژیم صهیونیستی ازجمله معدود طرف هایی است که از برگزاری همه پرسی استقلال اقلیم کردستان عراق اعلام حمایت کرده است. هدف اصلی و اساسی صهیونیستها از حمایت اقلیم کردستان در این زمینه را چطور ارزیابی می کنید؟
بدون شک رژیم صهیونیستی همواره تلاش می کند تا به هر طریقی که شده منطقه را وارد تنش و بحران کند. رژیم صهیونیستی به خوبی می داند که استقلال یافتن اقلیم کردستان عراق، افکار عمومی در عراق را از اسرائیل منحرف می کند. از سوی دیگر، روابط حسنه ای از مدت ها پیش میان مسعود بارزانی و رژیم اسرائیل وجود دارد.
این در حالی است که حدود ۱۵۰ نفر یهودی کُرد در اراضی اشغالی فلسطین زندگی می کنند و مسعود بارزانی با رهبر بسیاری از این کُردهای یهودی در اراضی اشغالی در ارتباط است. لذا به نظر می رسد که اسرائیلی ها وعده ارائه مساعدت های مالی و اقتصادی زیادی را به اقلیم کردستان داده اند.
به طور کلی، آرزوی برپایی دولت کُردی در منطقه غیرقابل دسترس است، چراکه تحقق چنین مسأله ای از لحاظ امنیتی منطقه را دچار هرج و مرج می کند. اما در هر صورت، باید کُردها از تمامی حقوق سیاسی، اقتصادی و فرهنگی خود برخوردار باشند و با آنها همچون دوران صدام معدوم برخورد نشود.