سرویس تاریخ مشرق- سازمان عفو بین الملل تعداد زندانیان سیاسی رژیم پهلوی را در مقطعی ۲۰۰ هزار نفر معرفی می کند، اما سفارت آمریکا در تهران با کاهش این تعداد، توجیهاتی برای سرکوب های وحشیانه ی پهلوی می‌تراشد.
در اسناد لانه جاسوسی آمریکا در تاریخ ۱۶ فروردین ۱۳۵۶ در این باره می خوانیم:
«روش رژیم نسبت به این مخالفین که به عقیده آن دارای جهت گرایی کمونیستی بوده و یا تحت الهام کمونیستها قرار گرفته اند بسیار خشن است و تابع قوانینی است که نزدیک به قوانینی بود که در ایالات متحده در سالهای دهه ۱۹۵۰ به مورد اجرا گذارده می شد...شاید در ایران حدود سه هزار و پانصد ” زندانی سیاسی“ وجود داشته باشد، هر چند سازمان عفو بین المللی و گروههای مشابه مدعی هستند که ۲۰۰ هزار زندانی سیاسی در ایران وجود دارد.
در میان این زندانیان سیاسی اکثریت بزرگی دست به عملیات خشونت‌آمیز زده یا در آن شرکت داشتند. بنابراین آنچه که در توصیه به اجرای سیاستهای حقوق بشر، هماهنگ با فرایافت‌های خودمان مواجه هستیم در موضعهای قانونی و روشی که مختص رژیم کنونی نبوده و ریشه های عمیقی در سنتهای ایرانی دارد دارای اختلاف بسیار زیادی است. حکومت کنونی ایران نسبت به نگرانیهای ما بی تفاوت نیست. ما شاهد اصلاحات جزئی در این زمینه بوده ایم و معتقدیم که می توانیم بیشتر از آن نیز انتظار داشته باشیم اگر به آرامی تداوم و با صبر و شکیبایی به شکل عدم رویارویی پیش برویم.» [۱]
۱- اسناد لانه جاسوسی، کتاب اول، موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی، صفحه ۴۵۰.