سرویس سیاست مشرق - روزانه می‌توان از لابه‌لای گزارش‌ها و عناوین خبری رسانه‌های مکتوب و حتی غیر مکتوب، نکات قابل‌توجهی استخراج کرد؛ موضوعاتی که می‌تواند برای مخاطبین قابل‌استفاده و محوری برای تحلیل باشد، در گزارش روزانه "ویژه‌های مشرق" نکات و تأملات قابل‌استخراج از رسانه‌ها برای مخاطبین عرضه خواهد شد؛ با «ویژه‌های مشرق» همراه شوید.
******
دیروز، هشتمین سالروز حماسه بزرگ و کم‌نظیر ۹ دی، با حضور گسترده مردم کشورمان برگزار شد. نکته قابل تأمل اینجاست که این حضور کم نظیر مردم هیچ جایی در روزنامه های اصلاح طلب نداشت و این اتفاق توسط این روزنامه ها بایکوت شد.
مراسم بزرگداشت ۹ دی امسال یک وجه تمایز با مراسم‌های سال‌های گذشته داشت و آن شعارهای اقتصادی مردم بود. تجمع‌کنندگان در کنار شعارهایی علیه سران فتنه و تاکید بر لزوم تبعیت از ولایت فقیه، خواستار برخورد با مفسدان اقتصادی و نیز رفع مشکلات مربوط به سپرده‌گذاران موسسات مالی شده و همچنین نسبت به وضعیت نابسامان معیشتی اعتراض کردند.
گفتنی است یک هفته بعد از ۲۲ بهمن سال ۹۵ رهبر معظم انقلاب نکات مهمی فرمودند که بیانگر تیزبینی ایشان و اطلاع از اوضاع اقتصادی مردم بود.ایشان در بخشی از آن سخنرانی فرمودند:«به مسئولین عرض می‌کنم که این حضور مردمی در بیست‌ودوّم بهمن را به حساب گلایه نداشتن آنها از فعّالیّت‌های ما مسئولین به حساب نیاورید. «مردم گله‌مندند»؛ از بسیاری از چیزهایی که در کشور می‌گذرد، مردم گله‌مندند. مردم با تبعیض میانه‌ای ندارند؛ هرجا تبعیض ببینند، احساس ناراحتی و رنج می‌کنند. هرجا کم‌کاری ببینند همین‌جور، هرجا بی‌اعتنایی به مشکلات ببینند همین‌جور، هرجا پیش نرفتن کارها را ببینند همین‌جور؛ مردم گله‌مندند. بیست‌ودوّم بهمن حساب خودش را دارد؛ ایستادگی مردم در مقابل دشمنِ کمین‌کرده برای بلعیدن ایران یک حرف است که این در بیست‌ودوّم بهمن ظاهر شد، اما توقعات آنها از ما مسئولین یک حرف دیگر است... من اوّل سال هم گفتم که مسئولین کشور -چه مسئولین قوّه مجریّه و دولت، چه مسئولین قوّه قضائیّه، چه مسئولین مجلس؛ فرقی نمی‌کند، همه- آخر سال باید نشان بدهند که در این سال برای اقدام و عمل چه کردند؛ نگویند باید چنین بشود، باید بگویند چنین شد؛ این را باید مشخّص بکنند.
ما امروز دچار مشکلیم، نمی‌شود مشکلات مردم و گلایه‌های مردم را نادیده گرفت؛ مسئولین باید جدّی بگیرند. مسئله بیکاری مهم است، مسئله رکود مهم است، مسئله گرانی مهم است؛ اینها مسائلی است که وجود دارد. البتّه مسئولین تلاش می‌کنند، ما می‌بینیم امّا ظرفیّت‌ها بیش از اینها است. من حالا ان‌شاءالله در وقت خودش عرض خواهم کرد؛ ما در بن‌بست نیستیم، ما در مسائل اقتصادی در بن‌بست قرار نداریم؛ مشکلات هست، از دو طرف، سه طرف، چهار طرف مشکلات هست اما محل خروج از مشکلات هم مشخص است. چه‌جوری می‌شود از این مشکلات خارج شد؟ مسئولین باید تلاش کنند».
در هفته های گذشته، برخی که معترض به عملکرد اقتصادی دولت و بخصوص معترض به بی‌عملی در خصوص موسسات مالی غیرمجاز بودند کوشیدند صدای اعتراض خود را به گوش مسئولان برسانند. این حق آنهاست که مسئولان برای گره‌گشایی از کارشان،کمر همت ببندند. اما همزمان، رسانه‌های مزدور و نیابتی به طمع افتاده سعی در رادیکال کردن فضا کردند.به طراحی شعار و خط‌دهی تجمع پرداختند و همزمان،کاخ سفید ومقامات ارشد آمریکا، حمایت همه‌جانبه خود را از هرگونه آشوب و ناآرامی در ایران اعلام کردند! این درحالی بود که اساسا مطالبه مردم،مطالبه اقتصادی برای بهبود اوضاع معیشتی بود!
نکته قابل تأمل اینجاست که برخی روزنامه های اصلاح طلب نیز با موج سواری بر روی مطالبات اقتصادی مردم،سعی کردند تا از آب گل آلود ماهی بگیرند.
در همین رابطه، روزنامه جامعه فردا در مطلبی نوشت:
«حوادث سه روز اخیر کشور یکبار دیگر لزوم تجدیدنظر در چگونگی اداره کشور و روبه‌رو شدن حکومت با مردم را در مقابل ما قرار داده است. آنچه این امر را ضروری می‌سازد تصویری است که از حکومت- به معنای همه اجزای حاکمیتی نظام- در ذهن شهروندان وجود دارد. اکنون روشن شده است اکثریت شهروندان این کشور کسانی نیستند که هنگام شعار دادن علیه رئیس‌جمهوری از آنها فیلم گرفته می‌شود: اکثریت شهروندان کسانی هستند که کارنامه حکومت ما را با عملکردهای اجزای مختلف حکومت در عرصه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی می‌سنجند و با فسادی که همه ما پذیرفته‌ایم بخش اعظم دستگاه را آغشته کرده، با عملکردهای نابخردانه اقتصادی، با سختگیری‌های بی‌مورد اجتماعی و فرهنگی و با بی‌عدالتی در رفتارها مخالفند... بیش از دو راه وجود ندارد؛ یا باید مطالبات و نارضایتی‌ها را نفی و سرکوب کرد و یا با جامعه وارد دیالوگ سازنده شد. باید به جامعه گفت می‌تواند تقاضایش را ــ هر چه که هست ــ به زبان بیاورد و حرفش را نخورد.
روزنامه قانون نیز در مطلبی نوشت:
«آیا امروز جای برخی شخصیت‌های تاثیرگذار در محدودیت و محذوریت است یا در میان معترضان ونظام تا با سرمایه اجتماعی و سابقه انقلابی نقاط فصل را وصل کنند؟ باید دست از لجاجت برداشت وبیهوده مردم را عصبی نکرد. همین امروز کینه‌های ۸۸ را باید فراموش کرد و ولو یک گام کوچک برای بهبود اوضاع برداشت».
اصلاح طلبان پیش از این،کمپین «ما پشیمانیم» را دسیسه نامیدند و اکنون نیز اعتراضات معیشتی مردم را نیز به تحریک توسط منتقدان نسبت می دهند.
اصلاح طلبان با سوءاستفاده از مطالبات مردم،تلاش می کنند تا با بزک دشمن، هرگونه نارضایتی مردم را به تحریک توسط منتقدان نسبت داده و از سوی دیگر،با موج سواری سیاسی از هر مسئله ای برای تطهیر خیانت نابخشودنی فتنه گران در سال ۸۸ استفاده کنند.
«آدرس های غلط» اصلاح طلبان به دولت دوازدهم ادامه راهی است که این جریان در دولت یازدهم دنبال کرد و نتیجه آن بر زمین ماندن بسیاری از وعده‌ها، حاشیه‌سازی‌های مصنوعی و اتلاف نیروی دولت و هزینه شدن امکانات و ظرفیت‌ها در جاده‌های فرعی بود.
روزنامه آرمان در یادداشتی نوشت:
«طی ماه‌های اخیر اروپا در برابر آمریکا و اقداماتش ایستاد و بارها حمایتش را از برجام اعلام کرد. اگرچه ایران همواره اعلام کرده است که برنامه دفاع مشروع و قابل مذاکره نیست، اما برخی از کشورهای اروپایی نیز با آمریکا موضع خصمانه‌ای دارند. بنابراین اگر ایران با برنامه‌ریزی منجر به دلگرمی بیشتراروپا شود، اتحادیه اروپا به سمت آمریکا گرایش نخواهد یافت و بازهم شرایط دشوار تحریم‌ها به ویژه اکنون با توجه به تنگناهای اقتصادی و معیشتی بر کشور تحمیل نخواهد شد».
کارشناسان معتقدند که به لحاظ راهبردی، منافع بلندمدت کشورهای اروپایی طرف برجام بیش از ایران به آمریکا گره خورده است و لفاظی‌های آنها در دفاع از برجام، خیلی زود رنگ می‌بازد.
کشورهای اروپایی عضو ۱+۵ (انگلیس،فرانسه و آلمان) تاکنون به هیچ عنوان اعتراض ایران درخصوص نقض برجام توسط آمریکا را نپذیرفته و مدعی بوده اند که تمامی طرف ها-از جمله آمریکا- به تعهدات خود کاملا پیبند بوده اند.
«حسین راغفر» کارشناس اقتصادی حامی دولت پیش از این گفته بود:
«اروپایی‌ها نشان دادند با یک تهدید آمریکا به سهولت راضی می‌شوند تمام شرکت‌های خود را از ایران جمع کنند و بروند. این امر طبیعی نیز هست، آمریکا همواره همه شرکت‌ها را در مقابل دوراهی انتخاب میان همکاری با خود یا ایران می‌گذارد. هر چند اقتصاد آمریکا آینده روشنی ندارد، اما حداقل تا چند دهه آینده یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان خواهد بود و بازار مصرف سودآور و باثبات‌تر این کشور، می‌تواند برای هر فعال اقتصادی جذاب باشد. اروپایی‌ها نیز با آگاهی از این ماجرا به شکل باج‌گیرانه‌ای با ایران برخورد می‌کنند. مثلاً انتظار فرانسه این است که بازسازی اقتصاد خود را با انرژی ارزان ایران و امتیازهای مالی سنگین پیش ببرد».
«داوود هرمیداس‌باوند» نیز –شهریور ۹۶ - در مصاحبه با روزنامه شرق گفته بود:
«این نکته را باید در نظر داشت که همراهی نسبی اتحادیه اروپا با ما در هر وضعیتی ادامه پیدا نمی‌کند. بنابراین اگر آمریکا بخواهد تحریم‌های یک‌جانبه مضاعف خود را علیه ما فعال کند، بسیاری از شرکت‌های اروپایی ترجیح می‌دهند که خودشان را به دردسر نیندازند. آنها می‌آیند، مذاکره و تفاهم می‌کنند اما در مرحله اجرا متوقف می‌شوند».
گفتنی است در پیش‌نویس قطعنامه «راهبرد اتحادیه اروپا درباره ایران»- فروردین ۹۳ - از هیأت‌های پارلمانی اروپا خواسته شده تا در سفر به ایران با منتقدان حکومت، فعالان جامعه مدنی و زندانیان سیاسی ایران ملاقات داشته باشند. علاوه بر این در متن پیش نویس قطعنامه موسوم به «نقشه راه عادی‌سازی روابط اتحادیه اروپا با ایران پس از برجام» آمده است: «میراث انقلابی ایران و قانون اساسی آن به عنوان یک دولت اسلامی نباید به عنوان مانعی بر سر راه یافتن زمینه‌های مشترک درخصوص دموکراسی و حقوق بشر قلمداد شود». این عبارت، حاوی این پیام است که قانون اساسی ایران (بعنوان یک دولت اسلامی) مغایر حقوق بشر و دموکراسی است! لذا تلویحا خواسته شده که پوسته آن را حفظ کنیم و از عمل به آن چشم بپوشیم!
روزنامه بهار در یادداشتی با عنوان «اشتغال؛گره کور» نوشت:
« بدون شک توسعه اشتغال در کشوری که اصلی‌ترین مساله اش بیکاری، به ویژه جوانان تحصیل کرده است؛ امری است ضروری و مهم! زیرا اشتغال صرفا یک مساله اقتصادی نیوده و مهمترین عامل ثبات و یا بی ثباتی اجتماعی نیز می‌باشد که بهبود آن سایر بخش‌های جامعه را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.اما بررسی کلی لایحه بودجه ۱۳۹۷ نشان می‌دهد که رویکرد جدی و عملی برای ایجاد اشتغال در آن به چشم نمی‌خورد».
در روزهای گذشته «علی قنبری» کارشناس اقتصادی حامی دولت گفته بود:
«دولت با توجه به مشکلات اقتصادی که دارد بودجه عمرانی کشور را کاهش داده است. کاهش رقم بودجه عمرانی سال ١٣٩٧ نسبت به سال جاری در نهایت اشتغال را متاثر خواهد کرد و به نظر من موجب کاهش اشتغال از این طریق خواهد شد. با توجه به کاهش بودجه عمرانی و همچنین کاهش تعداد یارانه بگیران، می‌توان ادعا کرد بودجه تا اندازه‌ای انقباضی است. همچنین با توجه به اینکه قیمت برخی حامل‌های انرژی، از جمله بنزین، افزایش خواهد یافت، باید منتظر افزایش قیمت‌ها و تورم در کشور نیز بود. به بیان دیگر نمی‌توان کتمان کرد که سال آینده نرخ تورم کشور بالا خواهد رفت و این امر به اندازه‌ای نگران‌کننده است».