سرویس سیاست مشرق - پایگاه تحلیلی «پولیتیکو»-شنبه ۲۲ اردیبهشت- گزارش قابل تأملی را منتشر کرد. در این گزارش آمده است:
«"فدریکا موگرینی" مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در اجلاسی در شهر فلورانس ایتالیا گفته است از "حسن روحانی" رئیس‌جمهور ایران تضمین گرفته که این کشور علی‌رغم تصمیم "دونالد ترامپ" رئیس‌جمهور آمریکا برای خروج از برجام و وضع مجدد تحریم‌ها علیه ایران، همچنان در توافق می‌ماند»!
انتشار این خبر، در حالی است که پس از خروج ترامپ از برجام، دولتمردان تاکید داشتند که به دنبال گرفتن تضمین از طرف اروپایی هستند.
ایران از ابتدای امضای برجام و به استناد گزارش‌های متعدد آژانس، تاکنون تمامی تعهدات خود را انجام داده است. در سوی مقابل، آمریکا از اولین روز اجرای برجام- در دولت اوباما- این توافق را نقض کرده و این عهدشکنی در دولت ترامپ نیز ادامه داشته است. علاوه بر آمریکا، اروپا نیز به تعهدات خود ذیل برجام پایبند نبوده است.
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه-اسفند ۹۶- در مصاحبه با روزنامه اعتماد گفت:
«در حال حاضر دو گروه برجام را نقض کرده‌اند؛ امریکایی‌ها و اروپایی‌ها. آمریکایی‌ها به دلیل سیاست‌های واشنگتن و اروپایی‌ها به دلیل سیاست‌های امریکا. اروپایی‌ها در برخی موارد به دلیل سیاست‌های امریکا نتوانستند تعهدهای برجامی خود را به ویژه در حوزه روابط بانکی اجرا کنند».
با این تفاسیر، کاملاً واضح و مبرهن است که این اروپایی‌ها هستند که باید به ایران تضمین بدهند، نه اینکه دولت ایران به آنها تضمین بدهد!
هر چه تهران بگوید!
«فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تاکید کرد:"هیچ رئیس جمهوری نمی‌تواند برجام را لغو کند. رئیس جمهور آمریکا اختیارات زیادی دارد ولی این مسئله، از جمله اختیارات او نیست. باید از مقام‌های تهران پرسید که آیا مایل به مذاکره مجدد هستند یا خیر. به عنوان کسی که وظیفه نظارت بر برجام را دارد، باید بگویم که انتظار دارم تمامی طرف‌ها مانند دو سال گذشته به برجام پایبند باشند". این رویکرد موگرینی را می‌توان نقطه‌ای طلایی در دیپلماسی موفق سال‌های اخیر کشور تلقی کرد. هرگونه مذاکرات مجدد نه منوط به اظهارنظرهای واشنگتن است و نه با فشار اتحادیه اروپا راه به جایی می‌برد. تنها و تنها تهران تصمیم گیرنده خواهد بود».
این روزنامه اصلاح طلب با بزک اروپایی که تا دیروز او را آقا اجازهٔ آمریکا معرفی می‌کرد، مدعی شده است که اروپا می‌گوید: «هر چه تهران بگوید». این در حالی است که موگرینی در اظهارات اخیر در اجلاسی در شهر فلورانس ایتالیا با لحنی گستاخانه گفته است: «ما برای حفظ این توافق مصمم هستیم و تنها ایران قدرت خراب کردن یک‌جانبه برجام را دارد»!
منظورتان این بود؟!
روزنامه آفتاب یزد که تا پیش از این در بزک برجام سنگ تمام گذاشته بود، چندی پیش اعتراف کرد:
«دولت ماه‌ها پس از توافق هسته‌ای، به هوای چیدن میوه‌های برجام نشست و بر پایه این دلخوشی، برنامه‌ها و سیاست‌های کاری خود-دوران پسابرجام- را نوشت اما ماحصل این انتظار، فرصت سوزی، از دست رفتن منابع موجود به هوای گشایش برجام و در نهایت کاهش صبر اجتماعی با استمرار فشارهای اقتصادی بود».
از این قبیل اعترافات در ماه‌های اخیر به وفور در رسانه‌های اصلاح طلب قابل مشاهده است. از «پلاستیکی نامیدن برجام» تا «امیرکبیرِ ناکام نامیدن ظریف» و...
اما همزمان با این اعتراف دیرهنگام، در ماه‌های اخیر اصلاح‌طلبان و مقامات دولت به صورت گسترده اقدام به بزک اروپا کرده و اینگونه القا کرده‌اند که شکاف عمیقی میان اروپا و آمریکا در موضوع برجام ایجاد شده است!
این رویکرد غلط در حقیقت اصرار به فرصت سوزی و بی‌توجهی به ظرفیت‌های عظیم داخلی است.
نکته قابل توجه اینجاست که متأسفانه تاکنون دولت در مقابل اظهارات موگرینی درخصوص تضمین روحانی به اروپا، سکوت کرده است!
حال سؤال اینجاست که منظور حامیان دولت از «هر چه تهران بگوید»، تضمین روحانی به موگرینی بود؟!
تضمین به بدهکار!
اکنون ایران در جایگاه طلبکار قرار گرفته و آمریکا و اروپا بدهکار است. پس چرا باید ما به بدهکار تضمین بدهیم؟! آیا این رویکرد نشان دهنده دیپلماسی تدبیر و امید است؟! آیا این مصداق تسلط به زبان دیپلماسی است؟! آیا قراردادن خود در موضع انفعال و ضعف، همسو با منافع است؟!
مقامات ارشد دولت آقای روحانی بارها مدعی شده‌اند که «به زبان دیپلماسی مسلط هستند»! و با «تعامل و تنش‌زدایی و مذاکره برد-برد»! موجب افزایش عزت ایران و ایرانی در جهان می‌شوند؛ اما حکایت «تضمین روحانی به موگرینی»، حکایت ادعای «خزانه خالی» در ابتدای مذاکرات هسته‌ای است و حکایت همان بمب نداشته آمریکاست که به قول ظریف در ۵ دقیقه می‌تواند ما را نابود کند.
آیا اظهاراتی همچون «آمریکا کدخداست»! «آمریکا می‌تواند تمام توان نظامی ما را ظرف ۵ دقیقه نابود کند»! «رفع تحریم‌ها و حل مشکل‌اشتغال و تولید و آب خوردن و آلودگی هوا، متوقف به توافق است»! «اوباما فردی مؤدب وباهوش است»! «دولت آمریکا معتدل است و می‌توان با او توافق کرد»! «ما نمی‌توانیم با قهر و انزوا در دنیا زندگی کنیم»! «نباید مقابل قدرت‌های بزرگ ایستاد، آن هم با شعارهایی که بعضاً توخالی است»! و...نشان‌دهنده تعامل مقتدرانه است؟! یا اظهاراتی از موضع یک بدهکار؟!
در روزهای گذشته، سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان با صدور بیانیه‌ای ظاهراً از حفظ برجام سخن گفته‌اند اما با تکرار اظهارات سخیف ترامپ، به دولت ایران دستور داده‌اند که باید درخصوص توان موشکی و قدرت منطقه‌ای خود به طرف مقابل جواب پس بدهد! و علاوه بر این، محدودیت‌های مدت دار برجامی را نیز به محدودیت‌های دائمی تبدیل کند! این موارد دقیقاً همان فاکتورهایی است که ترامپ اعلام کرده بود که باید به برجام اضافه و توافق بدین صورت اصلاح شود.
همچنین در روزهای گذشته دولت‌های اروپایی به صراحت اعلام کرده‌اند که هیچ تضمینی به شرکت‌های اروپایی برای تجارت با ایران نمی‌دهند.
به نظر شما، بااین‌وجود باز هم باید بگوییم، بین اروپا و آمریکا شکاف ایجاد شده است؟! متأسفانه رویکرد غلط دولت در «حفظ برجام به هر قیمت» منجر به فرصت سوزی و بی‌توجهی به ظرفیت‌های عظیم داخلی شده است. دولت همچنان اصرار به ادامه این رویکرد غلط دارد!