سرویس سیاست مشرق - «عباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه و نفر دوم تیم مذاکره کننده هسته ای در دولت روحانی- ۷ آذر ۹۸- در مصاحیه با وبگاه هلندی «اِن. آر. سی» گفت: «می‌خواهم تأکید کنم که یکی از درس‌هایی که ما از مسئله برجام گرفتیم، این است که نتیجه این توافق و پایبندی به آن، ظاهرا اعمال تحریم‌های جدید بود».

عراقچی در ادامه گفت: «دیگر درسی که گرفتیم این است که مقاومت، بیش از تمایل برای همکاری جواب می‌دهد».

**روزنامه حامی دولت:اظهارات عراقچی دردناک بود

روزنامه های اصلاح طلب که همیشه اظهارات برجامی دولتمردان را با آب و تاب در صفحه اول منتشر می کردند، این بار اظهارات بسیار مهم عراقچی را سانسور کردند.

در این میان تنها یک روزنامه اصلاح طلب، اظهارات برجامی عراقچی را در صفحه اول کار کرد. روزنامه شرق در مطلبی با عنوان «آقای عراقچی به دلواپسان پیوسته!؟ » با حمله به معاون ظریف نوشت: «عراقچی... سخنانی گفته است که می‌تواند برای بسیاری در داخل کشور دلسردکننده باشد؛ سخنانی که شاید همه دوران مذاکرات، برجام و خروج آمریکا از توافق، از سوی طیف مخالفان برجام و به‌اصطلاح دلواپسان مطرح می‌شد و ما در رسانه‌های حامی برجام و مذاکرات از آنها به دلیل این همه هجمه گلایه می‌کردیم».

این روزنامه اصلاح طلب در ادامه نوشت: «گفتن این جمله‌ها بیراه است اما دردناک آنجاست که عباس عراقچی می‌گوید "درس دیگر برجام آن بود که مقاومت، بیش از تمایل برای همکاری جواب می‌دهد".»

یک سوال؟ چرا اظهارات اخیر عراقچی درباره برجام برای اصلاح طلبان دردناک است!؟ پاسخ را باید در اظهارات «مهدی رحمانیان» مدیرمسئول روزنامه شرق جست. رحمانیان- آذر ۹۵- در یک مصاحبه در پاسخ به این سوال که «برجام را به صورت دیگری نیز می‌توان دید. از منظر مبالغه‌ای که در رابطه با توقعات مردم ایجاد شد و امروز اگر بعضی تمسخر می‌کنند از منظر بررسی با توقعاتی است که در آن زمان ایجاد شد» می گوید: «من مبالغه را قبول دارم. این مبالغه‌ها باید می‌شد به این خاطر که فضا خیلی فضای تنگ و ترشی بود، دولت باید در حقیقت این موضوع را قدری بزک می‌کرد که بتواند حرفش را به کرسی بنشاند».

مدیرمسئول روزنامه اصلاح طلب شرق در این مصاحبه صراحتا اذعان کرده است که برای اینکه برجام از سد افکارعمومی عبور کند، آن را بزک کرده و مبالغه کردیم! تیتر تاریخی «امضای کری تضمین است» یک مصداق از رویکرد غیرحرفه ای و غیراخلاقی اصلاح طلبان در بزک برجام است.

با این حساب کاملا مشخص است که چرا این روزنامه اصلاح طلب از اظهارات عراقچی عصبانی شده و آن را دردناک می نامد؛ برای اینکه عراقچی «برجام بدون روتوش» را روایت کرد. به عبارت دیگر، عراقچی درباره «برجامِ واقعی» و «برجامِ بزک نشده» صحبت کرد.

**افزایش تحریم ها افتخار دارد!؟

دولتمردان بارها به بی دستاوردی برجام اذعان کرده اند. برای نمونه چندی پیش روحانی با اشاره به تجربه برجام گفته بود «مذاکره با آمریکا دیوانگی است» . ظریف نیز چندی پیش در اظهارنظری مشابه گفته بود «توافق با آمریکا به اندازه جوهر روی کاغذ هم ارزش ندارد» . اظهارات مشابه متعدد دیگری نیز از سوی دولتمردان بیان شد که از حوصله این مطلب خارج است.

اما نکته قابل تأمل اینجاست که دولتمردان همزمان با اعتراف به بی دستاوردی برجام، در رفتاری متناقض همچنان به تعریف و تمجید از برجام نیز می پردازند.

برای نمونه روحانی- ۲۲ آبان ۹۸- در جلسه هیات دولت گفت: «برجام افتخار ما است...بعضی‌ها فکر می‌کنند که همه کار ما برجام بوده است. برجام هم یکی از کارهای پرافتخار ما بوده است».

آقای روحانی تاکید کرده است که «برجام افتخار ماست». آقای عراقچی نیز به عنوان نفر دوم تیم مذاکره کننده هسته ای و رئیس ستاد پیگیری برجام تاکید کرده است که نتیجه برجام، افزایش تحریم ها بود.

حالا سوالی که در افکارعمومی شکل می گیرد این است که-با عرض پوزش- آیا افزایش تحریم ها برای دولت افتخار دارد!؟

روحانی- اردیبهشت ۹۷- گفته بود: «چهار سال گذشته می‌رفتیم با گرفتاری فراوان اسکناس تهیه می‌کردیم در هواپیما می‌گذاشتیم، بیمه می‌کردیم در فرودگاه با ماشین مسلح ارز را در بانک مرکزی می‌آوردیم…صبح چند گونی دلار را به صرافی‌ها می‌دادیم، صرافی‌ها هم خداوند عاقبت همه ما را به خیر کند. چطور تقسیم می‌کردند و به کی می‌دادند جنس‌هایی هست در میوه فروشی وقتی پرتقال می‌آید میوه‌های خوب را زیر می‌گذارد و می‌گوید قبلاً فروختم، پرتقال خوب زیر می‌ماند برای از ما بهتران».

«محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه نیز- اسفند ۹۷- گفته بود: «قبل از برجام نفت بیشتری می فروختیم».

**یک سوال از دولتمردان

دولتمردان باید به این سؤال پاسخ دهند که چرا علیرغم اجرای تمام و کمال تعهدات برجامی از سوی دولت و بتن ریزی در صنعت هسته‌ای، هم تحریم‌ها افزایش یافته و هم فروش نفت کاهش یافته است و هم نقل و انتقال ارز با گونی انجام می‌شود!؟

آیا جز این نیست که برجام از ابتدا توافقی یکطرفه و خسارت بار بود!؟

**مقاومت جواب می دهد

عراقچی در اظهارات اخیر صراحتا اعلام کرده است که رویکرد مقاومت، خیلی بهتر از مدل سیاست خارجی دولت روحانی جواب می دهد.

پیش از این نیز روزنامه اصلاح طلب اعتماد در مطلبی مشابه با انتقاد از رویکرد سیاست خارجی دولت نوشته بود: «به نظرم بسیاری از افراد درک درستی از ماهیت روابط بین‌الملل و سیاست واقع‌گرایانه ندارند و روابط بین‌الملل را به گفت‌وگو و صلح‌خواهی تقلیل می‌دهند، در حالی که روابط بین‌الملل در اصل متکی به قدرت است و بس».

برجام، هم صنعت هسته ای را با محدودیت های گسترده مواجه کرد، هم تحریم ها را افزایش داد، هم فروش نفت را کاهش داد، هم به کاهش ارزش پول ملی منجر شد و هم سفره مردم را کوچک کرد.

بنابراین، برجام نه یک افتخار بلکه درس عبرت است. تجربه ای عبرت آموز و البته پرهزینه.

اکنون حدود ۴ سال از اجرای برجام و همچنین حدود ۱۹ ماه از خروج آمریکا از برجام سپری شده است. در مدت زمان مذکور اروپا به هیچ عنوان به تعهدات خود عمل نکرده و همواره با گستاخی و طلبکاری ایران را به اجرای یکطرفه تعهدات توصیه کرده است.

دولت می بایست در روند کاهش تعهدات برجامی تغییرات جدی ایجاد کرده و تا حد امکان هزینه بی عملی طرف مقابل را افزایش دهد.

همانطور که روزنامه اصلاح طلب اعتماد و همچنین آقای عراقچی، در اعترافی دیرهنگام تاکید کرده اند، روابط بین‌الملل متکی به قدرت است و بس و این مقاومت است که جواب می دهد.