سرویس سیاست مشرق - روزنامه اصلاح‌طلب شرق- ۱ دی ۹۴- در تیتر اصلی نوشت: «اطمینان تهران از اجرای برجام، امضای کری تضمین است»

در متن این گزارش آمده بود: «به دنبال اعتراض ظریف [به قانون محدودیت ویزا که نقض برجام از سوی آمریکا بود] جان کری، وزیر خارجه آمریکا، در نامه‌ای خطاب به ظریف نوشت این قانون به‌هیچ‌وجه مانع ما نمی‌شود که تعهدات خود طبق برجام را اجرا کنیم...عراقچی-۳۰ آذر ۹۴- تأکید کرد که این نامه، امضای وزیر خارجه آمریکا را دارد و اجرای موفق برجام را تضمین کرده است. وی تأکید کرد: آنچه برای ما مهم است این است که برجام در مرحله اجرا با هیچ‌گونه خدشه و صدمه‌ای مواجه نشود، آقای کری این تضمین را به‌عنوان وزیر خارجه آمریکا به‌صورت کتبی با امضای رسمی داده است»!

این تیتر بارها به‌عنوان نماد سهل اندیشی طیف اصلاح‌طلب و دستگاه دیپلماسی دولت در موضوع برجام و مواجهه با کشورهای سلطه‌گر غربی معرفی شد.

بیشتر بخوانید:

راز عصبانیت این روزهای آقای ظریف چیست؟

اذعان به بزک برجام

«مهدی رحمانیان» مدیرمسئول روزنامه شرق- آذر ۹۵- در گفت‌وگو با «حسین دهباشی» به نکته بسیار مهمی اذعان کرد. رحمانیان در خصوص بزرگنمایی برجام توسط برخی دولتمردان و رسانه‌های اصلاح‌طلب گفت: «من مبالغه را قبول دارم. این مبالغه‌ها باید می‌شد به این خاطر که فضا خیلی فضای تنگ و ترشی بود، دولت باید در حقیقت این موضوع را قدری بزک می‌کرد که بتواند حرفش را به کرسی بنشاند».

کارنامه سیاه دولت آمریکا در اجرای تعهدات بین‌المللی و نقض عهدهای مکرر در تعهدات مختلف و عهدشکنی‌های مکرر، این کشور را به «قاتل زنجیره‌ای توافقات بین‌المللی» مشهور کرده بود. اما مقامات وزارت امور خارجه دولت روحانی همچنان از لزوم اعتماد به قول آمریکایی‌ها سخن می‌گفتند و روزنامه‌های اصلاح‌طلب نیز که مأموریت بزک برجام و چهره خبیث آمریکا را داشتند با ذوق‌زدگی خاصی تأکید می‌کردند که باید به قول آمریکایی‌ها در اجرای برجام اعتماد کرد.

روزنامه اصلاح‌طلب «قانون» که در سال‌های گذشته در بزک برجام سنگ تمام گذاشته بود- مهر ۹۶- با اذعان به رویکرد اشتباه دولت آقای روحانی نوشت: «پیش‌بینی مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه آمریکا به هیچ عهدی پایبند نیست، اینک در حالی به حقیقت می‌پیوندد که تیم مذاکره‌کننده ظریف می‌پنداشتند همه راه‌ها را برای تقلب و عهدشکنی بسته‌اند و به‌اصطلاح، مو لای درز برجام نمی‌رود. به‌زودی موضع آمریکا درباره پایبندی ایران به برجام اعلام خواهد شد، موضعی که تا حدودی از پیش مشخص‌شده و نیازی به منتظر ماندن برای انتشار آن نیست. حال، در چنین شرایطی چه باید کرد؟ آیا همان‌گونه که ظریف می‌گفت ایران دوباره و بسیار سریع می‌تواند در صورت خلف وعده طرف مقابل به غنی‌سازی برگردد؟ چگونه می‌توان راکتورهای مملو از سیمان و برنامه‌های رهاشده هسته‌ای را دوباره به کار انداخت؟».

کلاهِ گشادِ برجام

برجام در دولت اوبامای دموکرات لگدمال شد. پس از روی کار آمدن ترامپ جمهوری‌خواه نیز این روند ادامه یافت. جان کری، وزیر خارجه اسبق آمریکا در آخرین روزهای تصدی این پست- بر اساس استراتژی هیئت حاکمه آمریکا که متشکل از دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان است- گفته بود که دولت اوباما وظیفه خود در تعطیلی توانایی هسته‌ای ایران را انجام داد و حالا نوبت دولت بعدی (ترامپ) است تا همین روند را در حوزه موشکی و منطقه‌ای ادامه دهد.

بر همین اساس ترامپ پس از حضور در کاخ سفید بارها و بارها از روح برجام سخن گفت. مسئله‌ای که اوباما و مقامات دولت سابق نیز بر آن تأکید داشتند.

رسانه‌های اصلاح‌طلب هم‌صدا با مقامات آمریکایی و در اقدامی ضد ایرانی، بر لزوم کلید زدن مذاکرات موشکی و منطقه‌ای تأکید کردند. این در حالی بود که مذاکرات هسته‌ای به تعطیلی ۹۵ درصدی این صنعت و بازگشت شدیدتر تحریم‌ها و تورم ۵۰ تا ۱۵۰ درصدی در اقلام مختلف ختم شده بود.

افکار عمومی در داخل کشور به دلایل مختلف (ازجمله بی‌تأثیر بودن برجام در بهبود معیشت، اعتقاد به توان دفاعی به‌عنوان ضامن امنیت کشور، کارنامه موفق ایران در مبارزه با تروریست‌های تکفیری در منطقه و ایثار مدافعان حرم و...) حاضر به پذیرش تعمیم خسارت محض برجام به دیگر حوزه‌ها نبود.

در نهایت ترامپ از برجام خارج شد. برخی دولتمردان و رسانه‌های اصلاح‌طلب به منتقدان دولت خرده گرفتند که «دیدید که ما در برجام بر سر آمریکا کلاه گذاشتیم و در نهایت طرف آمریکایی با عصبانیت از آن خارج شد؟». اما به فاصله کوتاهی از خروج آمریکا از برجام، یک رسانه اروپایی از این اقدام ترامپ رمزگشایی کرد.

۲۲ اردیبهشت- ۴ روز پس از خروج آمریکا از برجام- پایگاه تحلیلی «پولیتیکو» به نقل از «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نوشت: «از «حسن روحانی» رئیس‌جمهور ایران تضمین گرفته که این کشور علی‌رغم تصمیم «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا برای خروج از برجام و وضع مجدد تحریم‌ها علیه ایران، همچنان در توافق می‌ماند».

۲۵ اردیبهشت ۹۷- ۷ روز پس از خروج آمریکا از برجام- نیز روزنامه «الجمهوریه» لبنان در گزارشی نوشت: «آمریکا برای فشار به ایران در خصوص توان موشکی و قدرت منطقه‌ای از اروپا تضمین گرفت و سپس از برجام خارج شد».

پس از امضای برجام، مسئله اصلی و حیاتی برای طرف «آمریکایی-اروپایی» این بود که ایران از این توافق خارج نشود. پس در نتیجه پس از اطمینان آمریکا از عدم خروج ایران از برجام و گرفتن ضمانت از اروپا برای اعمال فشار به ایران، واشنگتن از برجام خارج شد. حالا هم ایران همچنان در برجام هست تعهداتش را کما فی السابق انجام می‌دهد و هم آمریکا- به دلیل خروج از توافق- دیگر لازم نیست که درباره تعهداتش پاسخگو باشد. به نظر شما حالا سرِ ایران کلاه رفت یا آمریکا؟!

«جان کری» وزیر خارجه اسبق آمریکا-شهریور ۹۷- در مصاحبه با شبکه «سی.بی.اس» با خوشحالی گفت: «برجام دارد کار می‌کند و بدون آمریکا هم دارد کارش را می‌کند». آمریکا بدون هیچ هزینه‌ای از برجام خارج شد. در مقابل ایران همچنان تمامی تعهدات خود را یک‌طرفه انجام می‌دهد و اروپا نیز ضمن گستاخی در موضوع موشکی و منطقه‌ای، تأکید کرده است که به ایران در خصوص تعهدات برجامی خود تضمین نمی‌دهد. برای همین است که جان کری با ذوق‌زدگی می‌گوید، برجام بدون آمریکا هم دارد کارش را می‌کند.

روحانی-آبان ۹۶- با اذعان به غلط بودن اعتماد به آمریکا گفته بود:

«امروز آمریکایی‌ها به بعضی از کشورهای شرق آسیا پیغام مذاکره می‌دهند که با ما مذاکره کن؛ مگر دیوانه شدند که با شما مذاکره کنند؛ شما مذاکره دیروز را علنی زیر پا می‌گذارید و به مذاکره امضا شده‌ای که به تأیید شورای امنیت سازمان ملل رسیده بی‌اعتنا هستید».

آقای روحانی به غلط بودن اعتماد به آمریکا اذعان کرد اما بدون توجه به تجربه مذاکرات سعدآباد، برجام اروپایی را کلید زد.

روحانی در زمان دولت اصلاحات و در تشریح نتیجه مذاکرات سعدآباد با تروئیکای اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) گفته بود: «ایران در ازای تمام اقدامات اعتمادساز، اگر نگوییم هیچ، ما به ازای بسیار اندکی دریافت کرد». وی همچنین تصریح کرد: «علیرغم پذیرش پروتکل الحاقی و حضور مستمر بازرسان در تاسیات ایران، اروپا به تعهداتش عمل نکرد».

اکنون برخی دولتمردان و رسانه‌های اصلاح‌طلب با آب و تاب درباره کانال مالی اروپا و و ضمانت اروپایی‌ها و لزوم اعتماد به طرف اروپایی تأکید می‌کنند.

این در حالی است که به اذعان فعالین اصلاح‌طلب، هیچ شکافی میان اروپا و آمریکا در موضوع ایران وجود ندارد و اتفاقاً صدای واحدی از همه آنها به گوش می‌رسد. اتفاقات چند ماه اخیر بیش از پیش ثابت کرد که اروپا با بازی در پازل آمریکا به دنبال خرید زمان و مقدمه‌چینی برای اجرای برجام‌های بعدی در حوزه موشکی و منطقه‌ای و... است.

نقطه‌های خیالی

دولت همچنان به وزارت خارجه و وزارت خارجه همچنان به برجام خلاصه شده است. ستاد اقتصادی دولت نیز به هیچ عنوان کارنامه و عملکرد قابل قبولی ندارد. متاسفانه دولت همچنان همه امور کشور را به برجام گره زده است.

در حقیقت معیشت مردم، گروگانِ دل بستن به نقطه‌های خیالی شده است، از اطمینان به تضمینِ امضای وزیر خارجه آمریکا تا دل‌خوشی به کانال مالی اروپا!

تمامی کشورهایی که امروزه حرفی برای گفتن در هر عرصه‌ای دارند، جز با تکیه بر توان داخلی و بومی خود به این نقطه نرسیده‌اند. این همان رازی است که در فرهنگ ملی ما و با تعبیر حکیمانه رهبر معظم انقلاب «اقتصاد مقاومتی» نامیده می‌شود.

بی‌شک «اقتصاد مقاومتی» تنها نقطه قابل اتکاء ما در مقابل دشمن است و به جز آن همه چیز سراب است و نمی‌توان بدان دلخوش کرد.