سرویس جهان مشرق - عملیات اشغال الحدیده توسط ائتلاف امارات و آل سعود به مرحله حساسی رسیده است. نیروهای انصار الله از هفته قبل در ضد حمله به اشغالگران و مزدوران آن‌ها توانستند چند گلوگاه ارتباطی در ساحل را آزاد کرده و به این ترتیب نشان دهند که ابوظبی و ریاض به راحتی نمی‌توانند دومین بزرگ‌ترین بندر یمن را تصرف کنند.
به همین جهت، بازخوانی تحلیلی روند عملیات و پیش‌بینی سناریوهای مختلف آینده الحدیده از اهمیت به سزایی برخوردار است. سرویس جهان مشرق در همین راستا، در چند گزارش به پیش‌بینی سناریوهای مختلف و تغییراتی که در موازنه قوا در یمن ایجاد می‌شود، پرداخته است.
ورود بازیگران جدید
پیش از این در گزارشی نیروهای حاضر در این عملیات تشریح شده بودند. در میان آن‌ها دو عامل «طارق صالح» و «تهامی»ها سودای بزرگ‌تری دارند و می‌خواهند معادلات سیاسی را در یمن تغییر دهند.
در این رابطه بیشتر بخوانید:
جزئیات عملیات بزرگ «محاصره دریایی یمن» / چهار هدف اماراتی‌ها برای بستن آخرین شریان ارتباطی ملت یمن
از شایعه آمادگی برای تسلیم شدن تا ادعای فرار رهبران انصارالله
طی سه هفته نخست عملیات، بیش‌ترین پیشروی‌ها توسط نیروهای تحت فرمان «طارق صالح» صورت گرفت. مهم‌ترین دستاورد طارق صالح در این عملیات، اشغال بندر «الحیمه» بود که بیش از ۴۰ ماه تحت سیطره نیروهای مقاومت مردمی و انصار الله قرار داشت.
طارق صالح با همکاری عموزاده خود احمد علی عبدالله صالح، سودای ریاست بر صنعا را در سر دارد و حتی در زمینه قول و قرار با امارات گذاشته است. مهم‌ترین پروژه آن‌ها همزمان با عملیات نظامی در الحدیده، بازسازی حزب «مؤتمر الشعبی» در داخل و بازسازی روابط با کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس در سطح خارجی است که تشریح و تبیین آن در این گزارش نمی‌گنجد.
دومین گروهی که با حضور پررنگ خود در این عملیات، معادلات و موازنه‌های قبلی یمن را تغییر داده‌اند، تجزیه‌طلبان تهامی می‌باشند. موفقیت بزرگ آن‌ها اشغال شهر «حیس» و پیشروی به سمت شهر «طائف» بود که از اهمیت به سزایی برخوردار است. اشغال حیس – و در ادامه مغرس – باعث شد سیطره اشغالگران و متجاوزین بر شش شهرستان ساحلی جنوب استان الحدیده به ویژه شهرستان «الخوخه» تثبیت شود.
تهامی‌ها که پیش‌شرط مشارکت خود در این عملیات را دریافت ضمانت برای تشکیل دولت خودمختار یا فدرال در استان الحدیده قرار دادند، دارای پیوندهای قبیله‌ای با بخشی از ساکنان الحدیده می‌باشند و افزایش توان نظامی و تشکیلاتی آن‌ها می‌تواند معادلات غرب یمن را در بلندمدت به طور جدی تغییر دهد.
حدودا دو ماه قبل «حسن الدوبلة»، فرمانده بزرگ تجزیه‌طلبان تهامی، در یک ترور مشکوک کشته شد که بسیاری از افراد، آن را به نیروهای طارق صالح و وفاداران به علی عبدالله صالح نسبت می‌دهند. همین موضوع باعث شده در جریان عملیات اخیر نیز اختلاف میان این دو جناح از ائتلاف مزدوران و متحدین امارات محسوس باشد.
«عبدالودود عبده دهیش» از فرماندهان گروه‌های مسلح تجزیه‌طلبان قبیله تهامی، با اشاره به نقش پررنگ امارات در پشتیبانی و حمایت از این شبکه نظامی گفت: «بسیاری از قبائل ساکن در الحدیده، صرفا بابت نیاز به کمک‌های مالی با حوثی‌ها (انصار الله) همپیمان شده‌اند. امارات کشوری است که می‌تواند چه از نظر مادی چه از نظر هویتی، آنان را از انصار الله رویگردان سازد! بی‌شک فرزندان ابرقبیله تهامی در تاریخ خود، برادری‌ها و حمایت‌های امارات را ثبت خواهند کرد.»
سومین عاملی که معادلات پیشین نظامی در یمن را بر هم می‌زند، استفاده گسترده امارات از نیروی دریایی است. ابوظبی همزمان با عملیات اشغال الحدیده، در عملیاتی با عنوان «الرعد الاحمر»، نیروی دریایی خود را به صورت گسترده به نبردهای ساحلی کشانده است. همین موضوع باعث شده که مزدوران یمنی آن‌ها نیز در شعاع باریکی در طول ساحل به سرعت پیشروی کنند.
در خلال همین عملیات، شهرستان الفازه توسط نیروهای آبی خاکی امارات اشغال شد. بعد از شکست مزدوران یمنی ابوظبی در ورود به شهر الفازه، ارتش امارات در یک عملیات آبی خاکی ابتدا سواحل الفازه را اشغال و سپس نیروی زمینی را وارد شهر کرد. همزمان نیروی هوایی نیز با بمباران دفتر مرکزی و شعب انصار الله در داخل شهر، بستر را برای پیشروی نیروی زمینی در داخل شهر مهیا ساخت.
همین تاکتیک در شهرستان‌های «التحیتا» و «الزبید» نیز اجرا شد. در صورتی که امارات بتواند قدرت نیروهای آبی خاکی خود را تا این حد افزایش دهد، تبعا معادلات یمن را تحت تأثیر قرار داده و تمام جزائر و بندرگاه‌های آن باید به نحوی خود را برای همراهی یا مقاومت جنگی در برابر نیروی دریایی و زمینی ابوظبی آماده سازند!
اهمیت الحدیده در یمن و تأثیر آن در موازنه قوا
بندر ساحلی الحدیده در فاصله ۲۲۶ کیلومتری صنعا، بزرگ‌ترین بندر یمن بوده که در سواحل دریای سرخ قرار دارد. دریای سرخ حد فاصل تنگه باب المندب تا کانال سوئز از عرض بسیار کمی برخوردار است و سیطره بر بنادر آن به نوعی سیطره بر منطقه آبی دریای سرخ نیز محسوب می‌شود.
درصد بالایی از تجارت‌های آسیا و اروپا و بخش مهمی از انرژی جهان از دریای سرخ عبور می‌کند و همین مهم، جایگاه استراتژیک بسیار بالایی در معادلات منطقه‌ای (و حتی جهانی) به الحدیده بخشیده است؛ به طوری که کشورهای جهان نمی‌توانند نسبت به وضعیت امنیتی آن بی‌تفاوت بمانند!
امپراطوری رسانه‌ای آل سعود با استفاده از همین نکته، در صدد توجیه تجاوز خود به الحدیده برآمده است. آن‌ها ادعا می‌کنند طی یک ماه پیش از آغاز عملیات، نیروی دریایی وابسته به انصار الله جلوی حرکت ۱۹ نفت‌کش در دریای سرخ را گرفته بود که برخی به علت جنگ با آل سعود و امارات و برخی دیگر به علت دریافت مالیات و حق عبور بوده است. ضمن این‌که شبکه المسیره وابسته به جنبش انصار الله نیز در گزارشی در ماه آوریل اعلام کرد نیروی دریایی مقاومت مردمی یمن، مانع ورود ناوهای آل سعود و امارات به حریم دریایی یمن شدند. علاوه بر آن در ماه‌های ابتدایی سال جاری میلادی اخبار رسمی در مورد حمله به کشتی‌ها و قایق‌های اماراتی و آل سعود منتشر شده بود.
یکی از مواردی که بر اهمیت الحدیده می‌افزاید، فرودگاه این شهر است. فرودگاه الحدیده در خلال جنگ یمن کم‌ترین آسیب را دیده و در زمره یکی از بهترین فرودگاه‌های این کشور محسوب می‌شود. این فرودگاه بزرگ دارای دو بخش بوده که یک بخش آن برای شهروندان عادی بوده و به صورت مسافربری و ترانزیتی از آن بهره‌برداری می‌گردد. بخش بعدی آن نیز نظامی است و فراتر از آن باید گفت بزرگ‌ترین فرودگاه نظامی یمن در الحدیده واقع شده است. در حومه شهر الحدیده نیز چندین پایگاه نظامی برای نیروی دریایی، نیروی زمینی و نیروی هوایی پیش‌بینی شده که در میان آن‌ها می‌توان سامانه‌های ضدهوایی، گارد ساحلی و... را نام برد.
اما مهم‌ترین ویژگی بندر الحدیده، اسکله‌های آن است که به نوعی دروازه ارتباطی انصار الله و بخش عمده ملت انقلابی یمن با جهان خارج محسوب می‌شود. به عبارت دیگر تمام نفت، بنزین، انرژی و بخش مهمی از تسلیحات و کالاهایی که در قلمرو انصار الله استفاده می‌شود، از این بندرگاه به کشور وارد شده است. این اسکله برای حیات ملت یمن به قدری مهم است که نماینده سازمان ملل به کشورهای متجاوز آل سعود و امارات به شدت هشدار داده که تا پیش از نبرد در شهر الحدیده، به هیچ وجه این اسلکه ناامن نشود!
در بخش دوم این گزارش، به سناریوهای مختلف برای آینده یمن در ازای اشغال این بندر، تداوم نبرد در آن یا مقاومت پیروزمندانه انصارالله و تأثیر هر یک از این سه حالت بر آینده یمن خواهیم پرداخت.