به گزارش مشرق، ارسال ماهواره به فضا ریسک بزرگی است. در قرن بیست و یکم با پیشرفت فناوری و سرمایه گذاری در این امر، شرکتهای خصوصی در سراسر جهان نیز وارد حوزه ارسال ماهواره و موشک به فضا شدهاند. با این وجود تلاشهای آنان همیشه موفقیت آمیز نبوده است. احتمال موفقیت و شکست مأموریتهای فضایی به مویی بند است. گاهی اوقات کوچکترین مسائل سبب میشود محموله هیچ گاه به مقصد نرسد.
در همین راستا به برخی از پرتابهای شکست خورده در قرن بیست و یکم اشاره میکنیم:
شکست نخستین شرکت خصوصی چین برای پرتاب ماهواره به فضا
در ۲۸ اکتبر ۲۰۱۸ میلادی یک شرکت خصوصی چینی سعی کرد موشکی را از مقر ارسال ماهواره Jiuquan به فضا بفرستد. اما تلاش این شرکت برای رقابت با اسپیس ایکس به شکست انجامید.
موشک ۳ قسمتی Zhuque-۱ توسط شرکت Landspace طراحی شده بود. به گفته این شرکت به دلیل اختلالی در قسمت سوم موشک، بخشهای دوم و اول آن نیز نتوانستند به مدار زمین برسند.
این شرکت خصوصی در سال ۲۰۱۵ میلادی تأسیس شد و نخستین شرکت خصوصی چینی بود که قصد داشت ماهواره به مدار زمین برسد. موشک مذکور ماهواره «Future» را حمل میکرد که به تلویزیون رسمی دولت چین تعلق داشت.
شکست ارتش روسیه در پرتاب ماهواره
در دسامبر ۲۰۱۵ میلادی، ارتش روسیه تصمیم داشت ماهوارهKanopus-ST را به مدار زمین پرتاب کند. هدف این ماهواره ۳۵۰ پوندی انجام تحقیقات آب و هوایی بود. به نظر میرسید فرایند پرتاب در نهایت دقت و به طور صحیح در حال اجرا است اما هنگام جدا شدن ماهواره اختلالی به وجود آمد. به نظر میرسید از چهار گیره که ماهواره را به قسمت بالایی موشک نگه داشته بودند، فقط سه مورد باز شده بود.
همین امر سبب شد ماهواره و قسمت اول موشک چند روز دور زمین مدار بزنند. آنها به تدریج وارد اتمسفر زمین شدند و سوختند. قطعههای سوخته ماهواره در اقیانوس آتلانتیک رها شد.
موفق ترین شرکتها هم اشتباه میکنند
شرکت «آریان اسپیس» تاکنون سابقه پرتابهای موفقیت آمیزی را در کارنامه خود داشته است. اما این شرکت سعی کرد در ۲۵ ژانویه ۲۰۱۸ میلادی دو ماهوارهGlobal-scale و Observations را به مدار زمین بفرستد که با مشکلی روبرو شد.
این ماهوارهها از مقری فضایی در گینه فرانسه به آسمان پرتاب شدند. اما پس از پرتاب موشک، اتاق کنترل اطلاعات تله متری آن را از دست داد. این امر نشان میداد ماهواره در مکان دقیق خود نیستند. بنابراین مسیر آنها درست نبود و ایستگاههای مسیریابی در سراسر جهان نمیتوانند ماهوارهها را بیابند. اما همان شب سیگنالهایی از هر دو ماهواره رصد شد. هر دو ماهواره در مدار بودند اما مشکلی وجود داشت. تحقیقات نشان داد جهت یابی نادرستی در سیستم مسیریابی موشک وارد شده بوده است.
اشتباه تکنسینهای روس ماهوارهها و موشک را به اقیانوس فرستاد
در دسامبر ۲۰۱۰ میلادی روسیه اعلام کرد شبکه ماهوارههای خود را در مدار زمین گسترش خواهد داد و در همین راستا ۳ ماهواره GLONASS درون یک موشک «پروتون ام» به فضا ارسال میشوند. همچنین موشک مذکور نسبت به نسخه قبلی ارتقا یافته بود.
فاجعه پرتاب زمانی آغاز شد که تکنسینهایی که سوختگیری موشک را انجام میدادند، نمیدانستند مخزن سوخت این نسخه از موشک بزرگتر از نمونه قبلی است. بنابراین در قسمت اول موشک ۱.۵ تن اکسیژن مایع بارگیری کردند. این اشتباه زمانی خطرناک شد که قسمت اول قرار بود ماهوارهها را در مدار زمین رها کند. به دلیل وزن سوخت این قسمت سنگین شده بود. در نتیجه قسمت اول موشک و بار آن در اقیانوس آرام سقوط کردند.
محمولهای که هیچ گاه به ایستگاه فضایی بین المللی نرسید
پرتاب موشک فالکون ۹ توسط شرکت بزرگ و معروف اسپیس ایکس، در ۲۸ ژوئن ۲۰۱۵ میلادی در ۱۳۹ دقیقه نرمال بود. این موشک حامل کپسول دراگون بود که ذخایری برای فضانوردان در ایستگاه فضایی بین المللی را در برداشت. اما حدود ۱۴۰ ثانیه پس از پرتاب جریانهای اطلاعاتی به اتاق کنترل مأموریت هشدار دادند اشتباهی رخ داده است. قسمت دوم موشک که هنوز روشن نشده بود، با کاهش فشار اکسیژن مایع روبرو شده بود. به گفته ناظران انبوهی از بخار سفید از این قسمت موشک بیرون میآمد که نشانه بد یمن دیگری بود. طی ۱۰ ثانیه موشک منفجر شد. کپسول دراگون نیز در اقیانوس سقوط کرد. این شکست به خطای سخت افزاری مربوط میشد.
تلاش برزیل برای ارسال موشک به فضا ناکام ماند
در سال ۲۰۰۳ میلادی برزیل تصمیم داشت به یک قدرت فضایی تبدیل شود. اما سه روز قبل از پرتاب موشک در ماه آگوست، شهر آلکانتارا با یک انفجار عظیم روبرو شد که ۲۱ نفر را قربانی خود کرد.
در مقر فضایی دودی سیاه از محلی بر می خاست که زمانی موشک سوخت جامد VLS-۱ در آنجا قرار داشت. تحقیقات نشان داد تجمع گازهای متلاطم و خاموش شدن حسگرها همزمان اتفاق افتاده است. ازسوی دیگر موشک نیز با یک تداخل الکترومغناطیسی روبرو شده بود.
نخستین شرکت خصوصی فضایی ژاپن با دوشکست در کارنامه
در تاریخ ۳۰ ژوئن ۲۰۱۸ میلادی یک شرکت خصوصی ژاپنی سعی کرد موشکی همراه ماهواره به مدار زمین رسال کند. اما این موشک چند ثانیه پس از بلند شدن از مقر پرواز آزمایشی دوباره سقوط کرد و منفجر شد. موشک MOMO-۲ فقط اندکی از سکوی پرتاب فاصله گرفت اما در نهایت سقوط کرد و در اثر برخورد با زمین آتش گرفت.
این دومین تلاش شکست خورده شرکت Interstellar Technologies بود. Interstellar Technologiesنخستین شرکت خصوصی فضایی ژاپن به حساب میآید. نخستین پرتاب ناموفق این شرکت نیز به ۲۰۱۷ میلادی مربوط میشود.
در ۳۰ جولای ۲۰۱۷ میلادی MOMO-۱ نخستین موشک این شرکت ۷۰ ثانیه پس از بلند شدن از زمین و از قطع ارتباط با مرکز کنترل پرواز در اقیانوس سقوط کرد. دومین مأموریت این شرکت نیز با شکست روبرو شد.
ارسال موشک سایوز به ایستگاه فضایی بین المللی
یک موشک روسی سایوز حامل فضانوردان ایستگاه فضایی بین المللی از مقر پرتابی در قزاقستان به آسمان پرتاب شد. اما چند دقیقه بعد، به دلیل یک اختلال، موشک دوباره به سمت زمین بازگشت و کپسول حامل فضانوردان در منطقهای نزدیک محل پرتاب فرود آمد.