اظهارنظر عراقچی درخصوص لزوم تصویب FATF برای عبور از تحریم‌ها از چند منظر قابل بررسی است.
لغو یکباره تحریم‌ها در روز اجرای برجام
اول اینکه، عراقچی-فروردین ۹۴- با اشاره به برجام تاکید کرده بود: «تمامی تحریم‌ها لغو می‌شوند، نه تعلیق». علاوه بر عراقچی، دیگر مقامات ارشد دولت نیز تاکید داشتند که در روز اجرای برجام- دی ۹۴- تمامی تحریم‌ها لغو خواهد شد.
همچنین «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه- شهریور ۹۴ در کمیسیون برجام- گفته بود: «کل تحریم‌های اقتصادی، مالی و پولی اتحادیه اروپا، کل تحریم‌های ایالات متحده که بر شخصیت‌های غیرآمریکایی اعمال می‌شود از روز اجرا (دی ۹۴) لغو خواهد شد، علاوه بر آن تحریم ۳۵ ساله هواپیمایی نیز لغو می‌شود». ظریف علاوه بر این- ۲۶ دی ۹۴- گفته بود: تحریم‌ها امروز لغو خواهد شد».
«علی اکبر صالحی» رئیس سازمان انرژی اتمی نیز- فروردین ۹۴- گفته بود: «در همان روز توافق کلیه تحریم‌ها لغو خواهد شد».
بیشتر بخوانید:
لازم به ذکر است که برداشته شدن تحریم‌ها به عنوان هدف مذاکرات مورد اشاره صریح رهبر معظم انقلاب نیز قرار گرفت. ایشان در سخنان خود در جمع اقشار مختلف مردم-مرداد ۹۵- با تأکید بر این مسئله تصریح کردند: «شش ماه هم از امضای برجام می‌گذرد، هیچ تأثیر محسوس و ملموسی هم در وضع معیشت مردم به وجود نیامده است؛ [در حالی که] خب، برجام اصلاً برای برداشتن تحریم‌ها بود؛ برای اینکه تحریم‌های ظالمانه برداشته بشود. مگر غیر از این است؟ خب برداشته نشده؛ حالا می‌گویند بتدریج، یواش یواش دارد درست می‌شود! مگر بحث سر یواش یواش بود؟ آن روز مسئولین، هم به ما می‌گفتند، هم به مردم می‌گفتند که در این مذاکرات، قرار بر این است که وقتی ایران تعهدات خود را انجام می‌دهد، یکباره همه تحریم‌ها برداشته بشود؛ یعنی این مانعی که آمریکا سر راه ملت ایران ظالمانه و خباثت‌آمیز به وجود آورده بود، برداشته بشود؛ خب حالا شش ماه از این موعدگذشته است، برداشته نشده؛ شش ماه برای یک مملکت هشتاد میلیونی زمان کمی است؟».
گفتنی است «علی ربیعی» وزیر سابق کار- ۴ اسفند ۹۷- در مصاحبه با روزنامه ایران تصریح کرد که «با برجام شدت تحریم‌ها بیشتر شد».
آقای عراقچی باید توضیح بدهد که چرا علیرغم تاکید بر لغو تحریم‌ها به واسطه برجام در سالهای گذشته توسط دولتمردان، اکنون و با توجه به تجربه عبرت آموز توافق هسته‌ای، باز هم با منوط کردن لغو تحریم‌ها به موضوع FATF در حال تکرار آن مسیر خسارت بار است؟!
چه تضمینی هست که بهانه‌های آمریکا تمام شود؟!
دوم اینکه، عراقچی-آذر ۹۴- در حالیکه آمریکا به واسطه عهدشکنی‌های گسترده و مستمر به «قاتل زنجیره‌ای توافقات بین المللی» مشهور شده بود، در اظهارنظری تأمل برانگیز گفته بود: «امضای وزیر خارجه آمریکا، اجرای موفق برجام را تضمین کرده است»!
اما بی دستاوردی برجام کار را به جایی رساند که عراقچی اذعان کرد که «مزایای برجام برای ایران نزدیک به صفر شده است».
دولت آقای روحانی در سال ۹۴ پیشاپیش و در مدت زمانی حدود ۲ ماه تمامی تعهدات خود را یکطرفه و نقد انجام داد ولی آمریکا از اولین روز اجرای برجام- در دولت اوباما- تا روز خروج از برجام-دولت ترامپ- هیچگاه به تعهدات خود عمل نکرد.
بنابراین آقای عراقچی باید توضیح بدهد که با توجه به سرانجام «تضمینِ امضای وزیر خارجه آمریکا پای برجام»، حالا چه تضمینی هست که کارگروه ویژه اقدام مالی ( FATF) نیز به وعده‌های خود عمل کند؟!
در گزارش منتشر شده توسط FATF به صراحت اعلام شده که هدف اصلی این سازمان، جلوگیری و مسدودکردن مسیرهای دورزدن تحریم‌ها توسط ایران است.
آقای عراقچی باید به این سؤال پاسخ دهد که چه تضمینی هست که بهانه‌های آمریکا با FATF تمام شود؟! ایران تا کجا باید یکطرفه امتیاز داده و منتظر عملی شدن وعده‌های طرف مقابل بنشیند؟!
وقتی ظریف - مهر ۹۷- در جلسه علنی مجلس، صراحتاً اعلام کرد که «نه بنده و نه آقای رئیس جمهور تضمین نمی‌دهیم که با اجرای لوایح مرتبط با FATF مشکلات حل شود»، حالا عراقچی چگونه می‌خواهد درخصوص رفع تحریم‌ها به واسطه پذیرفتن FATF تضمین بدهد؟!
اجرای ۳۷ بند از ۴۱ بند دستورات FATF
سوم اینکه، دولتمردان و حامیان FATF به گونه‌ای القاء می‌کنند که گویا قرار است ایران در آینده به دستورات FATF عمل کرده و سپس با رفع تحریم‌ها از مزایای آن بهره مند شود.
این در حالی است که اکنون بیش از ۲ سال است که دولت در حال اجرای دستورات FATF است. دولت آقای روحانی ۳۷ بند از ۴۱ بند دستورات FATF (اکشن پلن) را اجرا کرده است. آن ۴ بند باقیمانده نیز به دلیل الزام در تغییر قوانین، توسط دولت به مجلس در قالب ۴ لایحه ارائه شد. متاسفانه وزیر اقتصاد دولت یازدهم-طیب نیا- به نمایندگی از دولت به صورت پنهانی و بدون طی کردن سیر قانونی در مجلس، شورای نگهبان، مجمع تشخیص و شورای امنیت ملی، با FATF توافق کرده بود! با اینکه بیش از ۹۰ درصد دستورات FATF توسط دولت اجرا شد، اما کوچکترین تاثیری در مبادلات بانکی ایجاد نشد.
آقای عراقچی باید به این سؤال پاسخ بدهد که چرا علیرغم اجرای ۳۷ بند از ۴۱ بند دستورات FATF (اکشن پلن)، کوچکترین تاثیری در تحریم‌ها ایجاد نشد؟!
لازم به ذکر است که رژیم صهیونیستی و رژیم آل سعود رکورددار انواع جرائم مشمول نظارت و تعقیب FATF هستند که مطلقاً مورد بازخواست و مضیقه‌های تحریمی این کمیته قرار نمی‌گیرند. گفتنی است عربستان با وجود این سوابق، تنها باید ۱۱ اقدام را برای عضویت در FATF انجام می‌داد که فقط هفت مورد را بنابر ادعای FATF انجام داده و هرچند عضویت کاملش هنوز پذیرفته نشده، اما هم اکنون عضو ناظر FATF می‌باشد. این کشور جزو موسسان یا تامین‌کنندگان اصلی گروهک‌های تروریستی مانند داعش و القاعده و بوکوحرام و… است.
توهین به شعور مردم!
چهارم اینکه، عراقچی- بهمن ۹۶- گفت: «هدف اصلی مذاکرات هسته‌ای (برجام) رفع تحریم‌ها نبود»! این در حالی است که وی تنها در یک مورد، فروردین ۹۴ گفته بود که «با برجام تمامی تحریم‌ها لغو می‌شوند، نه تعلیق».
وقتی یک عضو ارشد دولت، یکبار تاکید می‌کند که با برجام تحریم‌ها لغو می‌شود و سپس مدعی می‌شود که هدف اصلی برجام لغو تحریم‌ها نبود و سپس تاکید می‌کند که با FATF از تحریم‌ها عبور می‌کنیم، این رویکرد از یکسو توهین به شعور مردم و از سوی دیگر- با عرض پوزش و تأسف- نشانه شانه خالی کردن از مسئولیت است.
چه تضمینی هست که فردا آقای عراقچی نگوید، هدف از FATF عبور از تحریم‌ها نبود؟!
برجام نه تنها گشایشی در وضعیت اقتصادی کشور ایجاد نکرد، بلکه سفره مردم را نیز کوچک کرد. حکایت FATF نیز همین است. دولت آقای روحانی باید رویکرد غلط و خسارت بار چشم دوختن به نقطه‌های خیالی را متوقف کرده و با اجرای دقیق اقتصاد مقاومتی، وضع موجود را تغییر دهد.