سرویس سیاست مشرق - از لابه‌لای گزارش‌ها و عناوین خبری ویژه‌نامه‌های نوروزی، نکات قابل‌توجهی می توان استخراج کرد؛ موضوعاتی که می‌تواند برای مخاطبین قابل‌استفاده و محوری برای تحلیل باشد، در گزارش "ویژه‌های مشرق" نکات و تأملات قابل‌استخراج از رسانه‌ها برای مخاطبین عرضه خواهد شد؛ با  «ویژه‌های مشرق»  همراه شوید.

*******

** واعظی: روزی که حجاب مصلحت کنار رود، اقدامات دولت همگان را به تحسین واخواهد داشت

«محمود واعظی» رئیس دفتر رئیس جمهور در یادداشتی در ویژه نامه نوروزی روزنامه ایران نوشت: «چه روزهایی که دولت با خون دل برای تأمین نیازمندی های اساسی و مایحتاج عمومی تلاش کرد و البته بنا به مصالح کشور و مردم، دم برنیاورد. دولتی که البته همزمان با جنگ تمام عیار اقتصادی با دشمن خارجی، در یک سال اخیر به نبرد نفس گیر با ویروس عالم گیر کرونا هم برخاست و برخی طعن ها و نیش و کنایه ها و تخریب های توأم با وقت ناشناسی داخلی را هم تحمل نمود و خم به ابرو نیاورد».

واعظی در ادامه نوشت: «روزی که حجاب مصلحت کنار رفته و برخی ملاحظات بیرونی برطرف شود، روایت تلخ روزهای تحریم و جنگ اقتصادی به سمع و نظر ملت شریف ایران خواهد رسید و من مطمئنم آن روز عظمت کاری که فرزندان ملت در اداره کشور در این شرایط سخت انجام دادند، همگان را به حیرت و تحسین واخواهد داشت».

هیچکس اقدامات دولت در رسیدگی به امور کشور و تلاش دولتمردان در راستای پاسخگویی و رسیدگی به مطالبات مردم را انکار نمی کند. اما متاسفانه دولت آقای روحانی در قریب به ۸ سال اخیر نتوانست کارنامه قابل قبولی به افکارعمومی ارائه دهد.

یکی از نقاط ضعف جدی دولت روحانی، عدم ارتباط موثر با کارشناسان و صاحبنظران و توهین های مستمر خطاب به منتقدان است. بی‌سواد، بی شناسنامه، مزدور، انقلابیون نفهم، یک‌مشت لات، کاسب تحریم، کودک صفت، حسود، بزدل، ترسو، جیب‌بر، بی‌قانون، مستضعف فکری، بیکار، متوهم، غوطه‌ور در فساد، سوءاستفاده‌گر، خرابکار، عقب‌مانده، تازه به دوران رسیده، عصر حجری، هوچی‌باز، منفی‌باف، یأس آفرین، ناشکر، باید به جهنم بروند و ...از جمله توهین هایی است که دولتمردان و به ویژه آقای روحانی خطاب به منتقدان بیان کرده اند.

«اشرف بروجردی»   نماینده رئیس جمهور در شورای فرهنگی- اجتماعی زنان و رئیس کتابخانه ملی چندی پیش گفته بود: «برای دولت کاری ندارد که بخواهد به‌طور مرتب کارنامه خود را به رخ بکشد و مواردی که در آنها موفق عمل کرده را بیان کند اما امروز زمان مناسبی برای این کار نیست و کشور درگیر بحران‌های زیادی است که هرکدام از آنها به نوعی مردم را از پای درآورده‌اند. دولت در شأن خود نمی‌بیند که بخواهد به این نکات بپردازد و توان خود را صرف این مسائل کند».

آقای واعظی در یادداشت مذکور تاکید کرده است که «روزی که حجاب مصلحت کنار رود، اقدامات دولت همگان را به تحسین واخواهد داشت». این اظهارنظر در حالی است که تصمیم غیرکارشناسی دلار ۴۲۰۰ تومانی، افزایش سرسام آور قیمت خرید و اجاره بهای مسکن، گرانی افسارگسیخته قیمت خودرو، افزایش قیمت دلار تا ۳۲ هزارتومان، صف های طویل خرید مرغ، فساد صندوق ذخیره فرهنگیان، حقوق های نجومی، برجام، توتال، تبعات خسارت کرسنت، پرونده های فساد افرادی همچون حسین فریدون، مهدی جهانگیری، شبنم نعمت زاده، پسر آخوندی، داماد محمد شریعتمداری و. ..همگی در دولت آقای روحانی بوده و خسارات زیادی به کشور وارد کرد.

در این ۸ سال ارزش پول ملی کاهش یافت و سفره مردم کوچک شد. اما متاسفانه دولتمردان بجای عذرخواهی و تلاش برای جبران خسارت ها، اصرار دارند تا این واقعیت های بدیهی را انکار کنند.

** لغو تحریم ها دستاورد فرعی برجام بود!

«دیاکو حسینی» کارشناس مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری- به ریاست حسام الدین آشنا- در یادداشتی در ویژه نامه نوروزی روزنامه ایران نوشت: «عدم بهره مندی کامل مردم از مزایای برجام و لغو تحریم ها در نگاه اول این برداشت را تقویت کرد که برجام در رسیدن به اهداف خود ناکام مانده است. اما در واقع لغو تحریم ها یک دستاورد فرعی و اجتناب ناپذیر بر دستاوردهای بزرگتری بود که اگر برجام نبود ناگزیر بودیم برای رسیدن به آن ها همان مسیری را طی کنیم که به برجام منتهی شد».

حسینی در ادامه نوشت: «برجام به امنیتی سازی پرونده هسته ای ایران خاتمه داد. روندی که با صدور قطعنامه ۱۹۶۹ شورای امنیت ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد به مرحله ای خطرناک رسید که تنها یک گام با تکرار سرنوشت عراق برای ایران فاصله داشت...برجام و هیچ توافق دیگری نمی تواند خواسته های همه طرف ها را برآورده کند. توافق های بین المللی محصول سازش درباره عملی ترین انتظارات طرفین هستند».

وی در ادامه تاکید کرد: «برجام با همه محدودیت ها هنوز عالی ترین توافقی است که درون حصار واقعیات ایران و گروه ۱+۵ می توانستند درباره آن توافق کنند اگر تا امروز برجام وجود نمی داشت، مجبور بودیم برای رسیدن به همان توافق، کار را از نو شروع کنیم».

دولتمردان در طول مذاکرات هسته ای و همچنین پس از امضای توافق به دفعات اعلام کردند که هدف از برجام لغو تحریم هاست. برای نمونه،  روحانی-۲۳ تیر ۹۴- گفت: «به ملت شریف ایران اعلام می‌کنم که طبق این توافق (برجام)، در روز اجرای توافق (دی ماه ۹۴) تمامی تحریم‌ها، حتی تحریم‌های تسلیحاتی، موشکی هم به صورتی که در قطعنامه بوده، لغو خواهد شد.  تمام تحریم‌های اقتصادی شامل مالی، بانکی، بیمه، حمل و نقل، پتروشیمی و فلزات گرانبها بطور کامل لغو خواهد شد و نه تعلیق».

همچنین محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه - فروردین ۹۴ در بیانیه‌ای مشترک با فدریکا موگرینی- گفت: «تمام تحریم‌ها لغو خواهد شد».

عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه نیز-فروردین ۹۴- گفت: «تمامی تحریم‌ها لغو می‌شوند و نه تعلیق». همچنین علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی-فروردین ۹۴- گفت: «در همان روز توافق کلیه تحریم‌ها لغو خواهد شد».

دولتمردان همچنین تاکید کردند که به واسطه برجام،  بذر اقتصاد ایران به ثمر نشسته و رکود و بیکاری و گرانی از کشور رخت خواهد بست و سرمایه خارجی سرازیر شده و مشکل ازدواج جوانان و پروژه های عمرانی و آب خوردن مردم نیز رفع می شود.

در نهایت هسته ای رفت اما تحریم ها ماند، ارزش پول ملی کاهش یافت و مردم با مشکلات عدیده معیشتی مواجه شدند.

حامیان برجام تاکنون بارها مدعی شده اند که این توافق، سایه جنگ را از سر ایران دور کرد. برخلاف این ادعا، نه در گذشته و نه الان هیچگاه ایران ذیل «کلیت» فصل هفت یا «ماده ۴۲» فصل هفت که اجازه حمله نظامی را صادر می‌کند نبوده، بلکه تنها تفاوت گذشته با الان اینجاست که قبلاً ایران قرار داشتن ذیل ماده ۴۱ فصل هفت و محدودیتهای اقتصادی آن را به رسمیت نمی‌شناخت ولی امروز به واسطه برجام و به دست خودمان به قرار گرفتن ذیل ماده ۴۱ فصل هفت در قطعنامه ۲۲۳۱ اقرار کرده و به آن رسمیت هم داده‌ایم.

حامیان برجام در حالی دورشدن سایه جنگ را به عنوان دستاورد توافق هسته ای جا می زنند که در زمان مذاکرات، لغو یکباره تحریم ها و گشایش اقتصادی به عنوان هدف اصلی توافق از سوی دولت و طیف اصلاحات بیان شده بود.

دورشدن سایه جنگ از کشور، مرهون اقتدار نظام و ایثار مدافعان حرم و حافظان امنیت است. برجام نه تنها سایه جنگ را از کشور دور نکرد، بلکه آمریکا و اروپا را در گستاخی علیه ایران ترغیب کرد.

** سنگ اندازی در مسیر «نگاه به شرق» با ابزار FATF

«سید محمد صدر» فعال سیاسی اصلاح طلب و دیپلمات سابق در یادداشتی در ویژه نامه نوروزی روزنامه ایران نوشت: «برخی طرف ها در ایران بر سیاست رو به شرق تاکید می کنند و خواستار نزدیکی بیشتر ایران به روسیه و چین هستند، اما همین عده از این واقعیت غفلت می ورزند که عملکرد ایران در آینده روابط با روسیه و چین به رویکرد و تصمیم ما در زمینه FATF بستگی دارد. اینجا ما دیگر شاهد بازیگران متعدد نیستیم بلکه تنها تصمیم جمهوری اسلامی ایران است که تعیین کننده خواهد بود».

متاسفانه حامیان FATF در مورد تبعات همکاری و عدم همکاری با این سازمان با مردم صادقانه سخن نمی گویند. دولت روحانی در سالهای اخیر حدود ۹۵ درصد دستورات اف ای تی اف را اجرا کرده است اما این اقدامات به هیچ عنوان گشایشی در امور بانکی ایران ایجاد نکرده است.

کارشناسان و صاحبنظران معتقدند که همکاری با FATF  هیچ سود مشخصی برای ایران نخواهد داشت و هرچه ایران بیشتر به مطالبات این نهاد سیاسی پاسخ بدهد، بیشتر در باتلاق تحریم‌های اقتصادی فرو می‌رود. یکی از بهترین ابزارها برای دستیابی به تحلیل صحیح درباره این موضوع، بررسی وضعیت روابط بانکی کشور از سال ۹۵ به بعد و همزمان با همکاری گسترده با  FATFاست. در این مقطع علیرغم همکاری گسترده دولت روحانی با FATF نه تنها هیچگونه گشایشی در امور بانکی ایجاد نشد، بلکه به واسطه افشای اطلاعات صرافی های ایران توسط FATF شاهد التهابات ارزی در کشور بودیم.

 بدترین شرایطی که FATF می‌تواند برای یک کشور به وجود آورد، «اقدام متقابل» است که از آن تحت عنوان لیست سیاه یاد می‌شود. در یادداشت تفسیری توصیه شماره ۱۹ این نهاد، مصادیقی از اقدامات متقابل علیه کشورهای هدف ذکر شده است. مطابق این یادداشت تفسیری، نهایت فشاری که «اقدام متقابل» می‌تواند بر کشور هدف وارد کند، افزایش مراقبت کشورهای دیگر درباره آن است و نه قطع همکاری.

ایران از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۵ در لیست سیاه FATF بوده است و از سال ۱۳۹۵ از این لیست تعلیق شده است. سؤال مهمی که مدعیان «قطع کامل همکاری» باید به آن پاسخ دهند این است که در این ۷ سالی که ایران در لیست سیاه FATF قرار داشت، همکاری‌های مالی ایران با کشورهای دیگر کاملا قطع بود؟ تبادلات وسیع مالی ایران با کشورهای مختلف از جمله روسیه و چین در این دوران، نشان می‌دهد که وجود ایران در لیست سیاه FATF، منجر به قطع همکاری‌های مالی و بانکی با کشورهای دیگر نشده است.