سرویس جنگ نرم مشرق - اندیشکده واشنگتن در یادداشتی کوتاه به قلم سایمن اندرسون عضو و مدیر برنامه خلیج فارس و سیاست انرژی این اندیشکده آمریکایی نوشت: رئیس‌جمهور ترامپ ضرب‌الاجلی با این مضمون به محمد بن سلمان ولیعهد عربستان ارائه داده است: «یا عرضه نفت را کاهش بده و یا از حمایت نظامی آمریکا چشم‌پوشی کن». بر اساس گزارش‌ها آمریکا در حال خارج کردن چهار سامانه موشکی پاتریوت از عربستان است و جنگنده‌های اف۱۵ که از این کشور محافظت می‌کردند نیز پیشاپیش به آمریکا بازگردانده شده‌اند.

مخاطبان گرامی، محتوا و ادعاهای مطرح‌شده در این گزارش، صرفاً جهت تحلیل و بررسی رویکردها و دیدگاه‌های اندیشکده‌های غربی منتشر شده است و ادعاها و القائات احتمالی این مطالب هرگز مورد تأیید مشرق نیست.

اندرسون می‌نویسد: پس آیا احتمالاً ترامپ به وعده خود مبنی بر خارج کردن برخی از نیروهای آمریکایی عمل کرده تا به محمد بن سلمان فشار بیاورد؟ یا شاید این جابجایی نیروها را بتوان با هدف یادآوری این موضوع دانست که در روابط دوسویه میان دو کشور چه کسی رئیس است؟

جنگ نفتی که محمد بن سلمان رهبر بالفعل عربستان در اوایل ماه مارس به راه انداخت، به عرضه بیش از حد نفت انجامید و با افول وضعیت اقتصادی که در پی اعمال قرنطینه عمومی در سطح دنیا جهت مقابله با ویروس کرونا اتفاق افتاد، همزمان شد. روسیه تحت رهبری پوتین دشمن اصلی محمد بن سلمان بود، اما نگرانی ترامپ از این بود که تولید نفت شیل در آمریکا این وسط قربانی شود.

ترامپ، شاید با هدف پایان دادن به این دور از تنش‌ها اظهار داشت: «ما اقدامات فراوانی را در خاورمیانه و جاهای دیگر صورت داده‌ایم... در سرتاسر دنیا به لحاظ نظامی از ما سوءاستفاده شده است... این‌ها ربطی به عربستان ندارد.»

استقرار نیروها به ماه اکتبر برمی‌گردد. چند هفته قبل‌تر از آن موشک‌های ایران به پالایشگاه بقیق بزرگ‌ترین تأسیسات پالایش نفت عربستان و همچنین یکی دیگر از تأسیسات نفتی این کشور اصابت کرده بودند. دنیا از دقت حمله مذکور و خسارات ناشی از آن متحیر شد تا آنجا که عربستان و آمریکا هیچکدام مستقیماً تهران را مقصر معرفی نکردند.

آمریکا در واکنش به این اقدام در نهایت دو اسکادران از جنگنده‌های اف۱۵ و چهار سامانه موشکی پاتریوت را به عربستان فرستاد. از این موشک‌های پاتریوت می‌توان جهت مقابله با هواپیما و موشک استفاده نمود. حدود ۳ هزار پرسنل نظامی نیز در پایگاه هوایی شاهزاده سلطان در جنوب ریاض مستقر شدند. نکته طنزآمیز اینکه، این همان پایگاهی بود که عربستان در پی حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ از واشنگتن خواسته بود تا آن را تخلیه کند تا بدین ترتیب از میزان احساسات ضدآمریکایی در داخل بکاهد.

اندیشکده واشنگتن در ادامه آورده است: از پاییز سال گذشته تاکنون اتفاقات زیادی رخ داده‌اند، اما باید به خاطر داشت که رئیس‌جمهور ترامپ در ماه اکتبر گفته بود ریاض قبول کرده کل هزینه‌های مربوط به استقرار نیروها را بپردازد، توافقی که به ادعای وی «پس از ۳۵ ثانیه مذاکره صورت گرفت.» در ماه ژانویه، از یکی از مقامات آمریکایی نقل شد که ۵۰۰ میلیون دلار در این خصوص دریافت شده است.

به لحاظ راهبردی، ماجرا این است که تهدید ایران مهار شده و این امر تغییر در ساختار نیروها را توجیه می‌کند. البته، یک دلیل دیگرِ خارج کردن موشک‌ها این است که موشک‌ها نیاز به تعمیر و نگهداری دارند اپراتورهای مربوطه نیز پس از چند ماه حضور در بیابان نیازمند استراحت هستند. جدیدترین گزارشات حکایت از آن دارند که تنها دو آتشبار از مجموع چهار آتشبار مستقر در پایگاه هوایی تخلیه شده‌اند.

اما این اقدام شاید با مخاطرات بی‌مورد همراه باشد. قایق‌های تندرو ایران ماه گذشته برای ناوهای جنگی آمریکا در منطقه مزاحمت ایجاد کردند و در ماه مارس نیز حوثی‌های تحت حمایت ایران در یمن یک فروند موشک که ایران در اختیارشان گذاشته بود را به سمت پایتخت عربستان شلیک کردند (مشخص نیست این موشک توسط سامانه پاتریوت مستقر در عربستان سرنگون شد یا نه. با این حال تاکتیک اصلی‌ ایران در برابر عربستان و دیگر کشورهای عرب خلیج فارس، «تغییر مداوم تاکتیک» است. بنابراین چالش پیش روی آمریکا نیز ایجاد بازدارندگی معتبر در برابر ایران و هرگونه تاکتیک جدید اتخاذی توسط این کشور است.