سرویس جهان مشرق - تحریم‌های تسلیحاتی بین‌المللی علیه ایران، ۱۸ اکتبر، مصادف با ۲۷ مهر ۹۹، منقضی خواهند شد و دولت آمریکا ماه‌هاست برای جلوگیری از این اتفاق تمام تلاش خود را به کار بسته است. مایک پمپئو، وزیر خارجه ترامپ، در مجامع مختلف بین‌المللی دوره‌گردی می‌کند تا برای تصویب قطعنامه‌ای رأی جمع‌آوری کند که هدف آن نه تنها «تمدید»، بلکه «دائمی‌سازی» تحریم‌های ضدایرانی است [۱] . علاوه بر پمپئو، «برایان هوک» مدیر سابق «گروه اقدام ایران» در وزارت خارجه آمریکا هم که روز پنج‌شنبه (۱۶ مرداد ۹۹) از این سِمت استعفا داد، تا آخرین روزهای تصدی مسئولیت در همین زمینه تلاش کرد [۲] .

«برایان هوک»  مدیر سابق «گروه اقدام ایران» که اخیراً از این سِمت استعفا کرد، یکی از مقامات آمریکایی بود که به شدت برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران تلاش کرد (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› «برایان هوک» کیست و در «گروه اقدام ایران» چه مأموریتی دارد؟

اگرچه شماری از همسایگان عربی ایران در «شورای همکاری خلیج» فارس هم از طرح آمریکا برای تمدید تحریم‌های ضدایرانی حمایت کرده‌اند [۳] ، اما مقامات و کارشناسان بین‌المللی، احتمال موفقیت دولت ترامپ در تمدید این تحریم‌ها را «صفر» دانسته‌اند [۴] . روسیه و چین، که خود را محتمل‌ترین گزینه‌ها برای فروش تسلیحات به ایران می‌دانند، صراحتاً اعلام کرده‌اند در صورت لزوم، قطعنامه آمریکایی را وتو خواهند کرد. با این حال، بعید است به وتوی این دو کشور هم نیازی باشد. پیش‌نویس قطعنامه پیشنهادی آمریکا [۵] برای تصویب در شورای امنیت سازمان ملل دست‌کم به ۹ رأی موافق نیاز دارد، در حالی که کم‌تر کسی معتقد است پیش‌نویس دولت ترامپ، این تعداد رأی به دست بیاورد.

اعضای «شورای همکاری خلیج» فارس اخیراً طی بیانیه‌ای مشترک، خواستار تمدید تحریم تسلیحاتی ایران شدند (+)

طبق آخرین اخبار، رأی‌گیری درباره این قطعنامه که قرار بود روز سه‌شنبه (۲۱ مرداد ۹۹) انجام شود، به هفته آینده موکول شده است. این در حالی است که واشینگتن از اعضای شورای امنیت خواسته طی ساعات آینده «نظر» خود را درباره قطعنامه پیشنهادی آمریکا اعلام کنند.

در همین‌باره بخوانید:

›› اعلام زمان رأی‌گیری درباره قطعنامه ضدایرانی

آیا ایران امکان حمله مستقیم به خاک آمریکا را دارد؟

فارغ از این‌که تلاش‌های آمریکا به کجا خواهد انجامید، یک واقعیت، واضح است. نگرانی دولت ترامپ بیش از آن‌که از «رفتارهای مخرب» ایران باشد، از پیشرفت‌های نظامی-تسلیحاتی جمهوری اسلامی و تقویت قدرت بازدارندگی تهران است. محافل سیاسی، رسانه‌ای و اندیشکده‌ای آمریکایی و غیرآمریکایی گزارش‌های بی‌شماری درباره قدرت بازدارندگی ایران نوشته‌اند و بارها آن را در سطح منطقه بی‌رقیب توصیف کرده‌اند (جزئیات بیش‌تر). یکی از این موارد، روزنامه آمریکایی «ایپاک‌تایمز [۶] » است که از حامیان ترامپ [۷] محسوب می‌شود [۸] و اخیراً طی گزارشی هشدار داد ایران اکنون توانایی هدف قرار دادن خاک آمریکا با بمب‌های الکترومغناطیسی [۹] موسوم به EMP را دارد.

قدرت موشکی ایران، یکی از اصلی‌ترین دلایل نگرانی آمریکا از انقضای تحریم‌های تسلیحاتی علیه تهران است (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› عمودی می‌آیند؛ افقی می‌روند/ گزارش نیویورک‌تایمز از وحشت آمریکایی‌ها از جنگ با ایران

›› گزارش اندیشکده آمریکایی از «راهبرد ضددسترسی» ایران در منطقه

›› اندیشکده اسرائیلی: فراتر از اسرائیل هم در تیررس موشک‌های ایران است

«تامی والر» نویسنده گزارش ایپاک‌تایمز، مدیر حوزه حفاظت از زیرساخت در اندیشکده جناح راستی و اسلام‌ستیز [۱۰] «مرکز سیاست امنیتی [۱۱] »، و متخصص سابق پیاده‌نظام و تجسس با درجه سرهنگ دومی در نیروی یگان ویژه دریایی آمریکاست. والر همچنین مدیر ائتلاف «شبکه برق را ایمن کنید» است؛ گروهی متشکل از سیاست‌گذاران، متخصصان دفاعی و فعالان اجتماعی که هدف خود را «تأمین امنیت حیاتی‌ترین زیرساخت آمریکا، یعنی شبکه برق» می‌دانند. وی در گزارشی تحت عنوان «آیا ایران نشان داد می‌تواند آمریکا را نابود کند؟ [۱۲] » توضیح می‌دهد ایران با برخورداری از قابلیت بومی ارسال ماهواره به هوا، عملاً امکان حمله مستقیم به خاک آمریکا را دارد.

شکی نیست که چنان‌که مقامات ایران بارها اعلام کرده‌اند، جمهوری اسلامی بر اساس التزام به حدود اسلامی، هرگز اقدام به حمله گسترده و کور علیه اهداف غیرنظامی در هیچ کشور مشروعی در هیچ کجای دنیا نخواهد کرد و هشدار ایپاک‌تایمز درباره احتمال حمله ایران به شبکه برق آمریکا با بمب‌های الکترومغناطیسی ابتدائاً بر اساس فرضیه‌های اشتباه بنا شده است. نه ایران تا این لحظه رسماً ساخت بومی این‌گونه بمب‌ها را اعلام کرده و نه حتی لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران به معنای آن است که مثلاً روسیه یا چین پای قرارداد فروش بمب‌های الکترومغناطیسی به ایران را امضا خواهند کرد.

در همین‌باره بخوانید:

›› روحانی اگر «میراث دیپلماسی» می‌خواهد به شرق رو کند

چنان‌که گفته شد، هم ایپاک‌تایمز از رسانه‌های ایران‌ستیزِ حامی ترامپ است و هم والر یکی از کارشناسان ضدایرانی است که، چنان‌که در گزارش هم مشهود است، «وسواس» حفاظت از شبکه برق آمریکا را دارد. با این حال، آن‌چه در گزارش ایپاک‌تایمز اهمیت دارد، اعتراف به بخشی از توانایی‌های نظامی ایران است. آن‌چه در ادامه می‌خوانید، مهم‌ترین نکات مقاله ایپاک‌تایمز است.

اقدام عجیب دونالد ترامپ در تحویل گرفتن یک پوشه از «سمیرا بوآئو» عکاس روزنامه ایپاک‌تایمز هنگام خروج از «اتاق شرقی» کاخ سفید پس از یک نشست مطبوعاتی؛ کاخ سفید بعد از انتشار این تصویر اعلام کرد این اقدام رئیس‌جمهور را بررسی خواهد کرد (+)

«سمیرا بوآئو» عکاس روزنامه ایپاک‌تایمز طی یک نشست استماع در مجلس سنای آمریکا؛ ایپاک‌تایمز یکی از حامیان بزرگ ترامپ به حساب می‌آید (+)

لازم به ذکر است که مشرق صرفاً جهت اطلاع نخبگان و تصمیم‌گیران عرصه سیاسی کشور از رویکردها و دیدگاه‌های اندیشکده‌های غربی این گزارش را منتشر می‌کند و دیدگاه‌ها، ادعاها و القائات این گزارش‌ لزوماً مورد تأیید مشرق نیست.

ماهواره نظامی نور؛ ایران نشان داد می‌تواند به خاک آمریکا حمله کند

جمهوری اسلامی ایران مدتی قبل با استفاده از همان فناوری‌های پیشرفته‌ای که در هدایت موشک‌های بالستیک قاره‌پیما به کار می‌روند، یک ماهواره نظامی را با موفقیت پرتاب کرد [۱۳] . اگرچه ژنرال «جان هایتن» معاون رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا، اگرچه همان موقع نظر قطعی درباره موفقیت‌آمیز بودن یا نبودن این پرتاب نداد، اما تأیید کرد موشکی که برای پرتاب مورد استفاده قرار گرفت، «مسیری بسیار طولانی را پیمود [۱۴] .» با این حال، یکی از منابع برجسته ردیابی ماهواره‌ای نشان می‌دهد که ماهواره «نور ۱ [۱۵] » در مدار قرار دارد [۱۶] ؛ که دلیل بزرگی برای نگرانی آمریکاست.

پرتاب «نور» با پرتابگر سه‌مرحله‌ای «قاصد»؛ نویسنده ایپاک‌تایمز می‌نویسد پرتاب این ماهواره نظامی نشان می‌دهد ایران توانایی هدف گرفتن خاک آمریکا را دارد (+)

همان نوعی از فناوریِ موشک‌های بالستیک که برای پرتاب این ماهواره استفاده شد، می‌تواند تسلیحات هسته‌ای، شیمیایی یا حتی بیولوژیک را نیز حمل کند تا «اسرائیل را از نقشه محو کند»، به پایگاه‌ها و متحدان آمریکا در منطقه اصابت کند، و تأسیسات آمریکا و ناتو را حتی در مناطق دوردست غرب اروپا هدف بگیرد. یکی از نگرانی‌های موجود به طور خاص این است که اگر ایران به سلاح هسته‌ای و موشک‌های بالستیک دوربرد دست پیدا کند، یک «چتر بازدارندگی» تشکیل خواهد داد. کشورهایی که چنین بازدارندگی‌ای دارند، دقیقاً به همین دلیل، دیگر نگران آن نیستند که کشورهای دیگر علیه آن‌ها حملات نظامی تنبیهی یا انتقام‌جویانه انجام دهند.

اگرچه مقامات واشینگتن درباره میزان ظرفیت تسلیحات هسته‌ای ایران اختلاف‌نظر دارند، اما کارشناسان هشدار داده‌اند [۱۷] که ما باید بر اساس این فرضیه رفتار کنیم که ایرانی‌ها حداقل تا اندازه‌ای توان ساخت تسلیحات هسته‌ای دارند. علاوه بر این، قانون اساسی ایران نیز موضع این کشور را صراحتاً تهاجمی توصیف می‌کند و می‌گوید ارتش این کشور «نه تنها مسئول پاسداری و حفاظت از مرزهای کشور است، بلکه موظف است مأموریت ایدئولوژیکِ «جهاد در راه خدا» را نیز به انجام برساند؛ یعنی قانونِ خداوند را در سراسر جهان حکم‌فرما کند.»

مقامات ایران، آمریکا را اصلی‌ترین مانع بر سر راهِ انجام این تعهد ایدئولوژیک می‌دانند. بنابراین، با توجه به پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره‌ی «نور»، اگر سلاح هسته‌ای هم داشته باشند، یعنی توانایی حمله حتی به خاک خود آمریکا را هم به نمایش گذاشته‌اند؛ کشوری که رژیم ایران آن را «شیطان بزرگ» و اصلی‌ترین دشمن خود می‌داند. ایرانی‌ها می‌توانند برای حمله به آمریکا از یک بمب الکترومغناطیسی با ارتفاع بالا استفاده کنند.

پیامدهای حمله با بمب الکترومغناطیسی به آمریکا

«کمیسیون حمله الکترومغناطیسی» کنگره مدت‌هاست هشدار می‌دهد که انفجار صرفاً یک بمب هسته‌ای در ارتفاع بالا [بر فراز آمریکا] می‌تواند شبکه برق آمریکا و به همراهِ آن، تمام زیرساخت‌های حیاتی ما را از بین ببرد. گزارش ۲۸ مارس ۲۰۱۷ [۸ فروردین ۹۶] «کمیته امنیت داخلی و امور دولتی» در سنای آمریکا نیز طی گزارشی به کنگره صدوچهاردهم می‌نویسد: «یک حمله موفقیت‌آمیز با بمب هسته‌ای الکترومغناطیسی علیه ایالات متحده می‌تواند باعث مرگ تقریباً ۹۰ درصد از جمعیت آمریکا شود [۱۸] .»

طبق این گزارش که با عنوان «سناریوهای حمله هسته‌ای الکترومغناطیسی و جنگِ سلاح‌های مشترک سایبری [۱۹] » منتشر شد، شواهد زیادی در اسناد راهبردی ایران وجود دارد که نشان می‌دهد رژیم تهران، استفاده از بمب‌های الکترومغناطیسی را به عنوان یک روش قطعی برای شکست آمریکا در نظر دارد. این گزارش به نقل از گزارش یک ژورنال سیاسی-نظامی ایرانی با عنوان «الکترونیک سرنوشت جنگ‌های آینده را تعیین خواهد کرد» می‌نویسد:

وقتی شبکه ارتباطاتی دشمن را به هم می‌ریزید، می‌توانید عملکرد مرکز فرماندهی و تصمیم‌گیری دشمن را هم مختل کنید. به علاوه، امروزه وقتی رده‌های عالی فرماندهی ارتش یک کشور را از طریق اختلال ارتباطاتی از کار می‌اندازید، عملاً همه امور آن کشور را مختل کرده‌اید... اگر کشورهای صنعتی جهان نتوانند راه‌های مؤثری برای دفاع از خود مقابل حمله‌های خطرناک الکترونیکی ابداع کنند، طی چند سال متلاشی خواهند شد... سربازان آمریکایی نه خواهند توانست غذایی برای خوردن پیدا کنند و نه یک تیر شلیک کنند.

رعدوبرق در آسمان شب؛ در صورت انفجار بمب الکترومغناطیس بر فراز آمریکا، زیرساخت‌های این کشور، از جمله شبکه توزیع برق، نابود خواهد شد (+)

این اظهارات ایرانی‌ها اغراق نیست، چراکه ۹۹ درصد از تأسیسات نظامی آمریکا متکی به یک شبکه برق غیرنظامیِ فاقد هرگونه حفاظت، و سیستم‌های ارتباطیِ آسیب‌پذیر مقابل بمب الکترومغناطیسی است که سنگ بنای زیرساخت‌هایی هستند که برای ادامه حیات در آمریکا ضروری‌اند. علاوه بر این، ایرانی‌ها برای حمله با بمب الکترومغناطیسی نیازی هم نیست نگران دقت موشک قاره‌پیمای خود یا کارآمدیِ کلاهکِ آن پس از ورود مجدد به جو زمین باشند. در صورت استفاده از موشک‌های مسلح به کلاهک هسته‌ای، ماهواره‌ای در مدار زمین و در ارتفاع ۴۲۵ کیلومتری هم می‌تواند میدان الکترومغناطیسی‌ای تولید کند که کل آمریکا و بخش اعظمِ آمریکای شمالی را پوشش دهد.

میز نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پیش از نشست شورای حکام در «وین» اتریش، ۱۹ اسفند ۹۸

تصویری که روزنامه ایپاک‌تایمز منتشر کرده و شعاع تأثیر انفجار احتمالی یک بمب الکترومغناطیسی ایرانی بر فراز آمریکا را نشان می‌دهد؛ حلقه‌ها شعاع متفاوت تأثیر بر اساس ارتفاع انفجار را نشان می‌دهند (+)

مسئله‌ی استفاده از ماهواره برای انجام یک حمله‌ی غافلگیرانه‌ی الکترومغناطیسی علیه آمریکا، اولین بار توسط اتحاد جماهیر شوروی در دهه ۱۹۶۰، در طول جنگ سرد و تحت عنوان «سیستم بمباران مداری جزئی [۲۰] »، مطرح شد. «هنری کوپر» سفیر سابق آمریکا و مدیر سابق «طرح دفاع استراتژیک»، بیش از چهار سال پیش در همین‌باره هشدار داد:

لازم به تأکید است که ماهواره‌های ایران، مانند ماهواره‌ای کره شمالی، به طرف جنوب پرتاب می‌شوند و از طرف قطب جنوب به آمریکا نزدیک می‌شوند. تا جایی که من می‌دانم، پدافندهای موشکی بالستیکِ «میهنیِ» ما برای رهگیری موشک‌های قاره‌پیمایی طراحی شده‌اند که از سمت قطب شمال به طرف آمریکا می‌آیند. این یعنی ما در حالی تلاش کرده‌ایم درِ جلویی را قفل کنیم که درِ پشتی را باز گذاشته‌ایم [۲۱] .

عبور ماهواره نظامی «نور» از بالای آمریکا در ساعات پایانی سه‌شنبه شب، ۲۱ مرداد ۹۹؛ به مسیر حرکت «جنوب به شمال» ماهواره توجه کنید (+)

نمای نزدیک‌تر از عبور ماهواره نظامی «نور» از بالای آمریکا در ساعات پایانی سه‌شنبه شب، ۲۱ مرداد ۹۹ (+)

ضرورت دفاع مقابل حمله الکترومغناطیسی

ایرانی‌ها اولین کسانی هم نیستند که این روش حمله به آمریکا را از طریق پرتاب ماهواره، تمرین می‌کنند. کمیسیون حمله الکترومغناطیسی کنگره در مورد دو ماهواره کره شمالی، یعنی KMS-3 (که ۱۲ دسامبر ۲۰۱۳ [۲۱ آذر ۹۲] پرتاب شد) و KMS-4 (که ۷ فوریه ۲۰۱۶ [۱۸ بهمن ۹۴] پرتاب شد)، مفصلاً هشدار داده است؛ هر دوی این ماهواره‌ها به یک شکل به مدار پرتاب شدند و طبق توصیف این کمیسیون «در مسیرِ قطبی از جنوب به شمال حرکت می‌کنند، به گونه‌ای که از رادارهای هشدار زودهنگام و پدافند موشکی ملی آمریکا فرار کنند و در ارتفاع و موقعیت تقریباً-بهینه برای ایجاد یک میدان الکترومغناطیسی بر فراز همه ۴۸ ایالت همجوار آمریکا قرار بگیرند.» [منظور از ایالت‌های همجوار آمریکا، تمام خاک آمریکا به استثنای جزیره هاوایی و ایالت آلاسکاست که اگرچه بخشی از ایالات متحده هستند، اما از نظر جغرافیایی با سایر ایالت‌های این کشور همسایه نیستند.]

طرحی از «سیستم بمباران مداری جزئی» (FOBS)؛ در این سیستم، پرتابه نسبت به موشک‌های قاره‌پیما (ICBM) در ارتفاع کم‌تری پرواز می‌کند و از چشم رادارهای هشدار زودهنگام (محدوده قرمزرنگ) نیز تا حد زیادی مخفی می‌ماند (+)

خوش‌بختانه حفاظت از زیرساخت‌های مهم ملی آمریکا مقابله حمله الکترومغناطیسی، هم از لحاظ فنی ممکن است و هم مقرون‌به‌صرفه. به علاوه، هم رئیس‌جمهور (از طریق فرمان اجرایی شماره ۱۳۸۶۵۲ [۲۲] ) و هم کنگره (از طریق بخش‌های ۱۷۲۰، ۱۷۴۰ و ۱۷۹۰ از «لایحه اختیارات دفاع ملی سال ۲۰۲۰ [۲۳] ») دستور داده‌اند که این تمهیدات اندیشیده شود. از آن‌جایی که شبکه برق، حیاتی‌ترین حوزه برای حفظ سلامت عمومی است، رئیس‌جمهور و کنگره باید در نظر داشته باشند که «بسته حمایتی کووید-۱۹» با موضوع سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی، مهم‌تر و پیش‌تر از هر چیز، در جهت تأمین امنیت شبکه برق ما علیه همه خطرات گام بردارد؛ به ویژه خطرات فاجعه‌باری که ممکن است در نتیجه حمله الکترومغناطیسی توسط روسیه، چین، کره شمالی و اکنون (احتمالاً) ایران به وجود بیایند.

در همین‌باره بخوانید:

›› آیا مقدمات جنگ ایران و آمریکا فراهم است؟

›› آیا آمریکا توان حمله نظامی به ایران را دارد؟

›› پیامدهای جنگ با ایران برای ترامپ، آمریکا، خاورمیانه و دنیا چیست؟

›› ۹ سؤال درباره جنگ احتمالی ایران و آمریکا