به گزارش مشرق، این روزها سریالهای استانی تلویزیون رونق خوبی گرفته و برای آنتن امسال و سال آینده تدارک خوبی دیده است. کار بیوگرافی و یا به قولی پرداختن به شخصیت از زنجان آغاز شده و قرار است در کردستان و شهرهای همجوارش هرچه زودتر شروع شود و ماجرای شخصیت مبارزِ کردها یعنی سنجرخان هم را برای آنتن تلویزیون آماده کنند.
سریال "صبح آخرین روز" با همکاری صدا و سیمای مرکز زنجان در امتدادِ سیاستهای رونق سریالهای استانی تلویزیون، به زندگی شهید مجید شهریاری با همکاری صدا و سیمای مرکز زنجان در ساخت است.
چنین آثاری در دستورِ کار سیمای استانها قرار گرفته و پیشتولید سریال "شهید باهنر" در کرمان آغاز شده و ماه آینده وارد چرخه تولید میشود.
شهید مجید شهریاری نامی مطرح و برجسته در عرصه علمی کشور است. شخصیتی که استاد دانشگاه شهید بهشتی، فیزیکدان و دانشمند هستهای متولد زنجان بود. هشتم آذرماه سال ۱۳۸۹ در خیابانهای تهران مورد ترورِ دشمنان قرار گرفت و به شهادت رسید.
زندگی پرفراز و نشیب شهید شهریاری شخصیت علمی دستمایه ساخت سریالی قرار گرفته که بعد از تصویربرداری صحنههای زنجان، گروه در تهران مشغول فیلمبرداریاند. این شهید والامقام از شخصیتهای برجسته در زمینه دانش هستهای بود که به طرز ناجوانمردانهای به شهادت رسید.
این سریال در ۳۰ قسمت ۴۵ دقیقهای به کارگردانی حسین تبریزی و تهیه کنندگی مصطفی علمیفرد است که تولید آن از اواخر مرداد ماه در زنجان آغاز شده و در ادامه پنجماه نیز در تهران ضبط ادامه دارد. زندگی «شهید شهریاری» را از بدو تولد تا شهادت به تصویر میکشد.
در ادامه برای آشنایی بیشتر با جزئیات این مجموعه گفتوگویی با کارگردان و بازیگران این مجموعه داشتیم که مشروح این گپ و گفتهای را در ادامه میخوانید:
ابتدا به سراغ حسین تبریزی کارگردان سریال رفتیم و او در لا به لای گفتوگو همواره به این نکته اشاره میکرد که "شهید شهریاری، صدایمان زد."
حسین تبریزی کارگردان شناخته شدهای در تلویزیون است که تا به حال آثار مختلفی چون «رخنه»، «تا رهایی»، «قسم»، «کیفر» و ... را کارگردانی کرده است.
حسین تبریزی درباره تصمیمش به عنوان کارگردان برای روایت زندگی شهید شهریاری و جذابیت داستان زندگی شخصی و حرفهای این شهید گفت: سریال "صبح آخرین روز" بیوگرافی از زندگی شهید شهریاری است، من در تمام سالهایی که در تلویزیون کار کردم بیشتر کارهایی که ساختم زمینه مذهبی و جنگی داشتند، وقتی تهیهکننده این سریال را به من پیشنهاد کرد، فیلمنامه را خواندم و متوجه شدم که متن این بضاعت را دارد که بتوانیم یک کار بیوگرافی جذاب بسازیم و همین موضوع انگیزه من را برای کارگردانی کار بیشتر کرد. از طرفی به جرأت میتوانم بگویم خودم این احساس را داشتم که خود شهید این انتخاب را داشته است.
این کارگردان درباره شناختش نسبت به جزئیات زندگی شهید شهریاری توضیح داد: من فیلمنامه کار را بسیار دوست داشتم، ابتدا اطلاعات زیادی درباره جزئیات شخصیت مجید شهریاری نداشتم اما بعد که دقیقتر شدم متوجه شدم که ایشان چقدر زندگی پرفراز و نشیبی داشتند و علاوه بر اینکه آدم بسیار بزرگی بودند خیلی مظلومانه مورد ترور قرار گرفتند. ایشان یکی از مفاخری بودند که از دست دادنشان ضایعه بزرگی برای عرصه علمی و هستهای کشور بود.
تبریزی در ادامه بیان کرد: دوست داشتم بازگشت خوبی به تلویزیون داشته باشم و با توجه به اینکه حدود ۴، ۵ سال از این رسانه دور بودم احساس کردم ساخت این سریال میتواند شروع دوباره خوبی برای من به عنوان کارگردان باشد.
این کارگردان در پاسخ به سؤالی درباره کمتر شدن فعالیتش در عرصه سریالسازی در تلویزیون در سالهای اخیر نیز توضیح داد: تلویزیون ما را پرورش داده و بیش از ۲۰ سال است که من برای این رسانه فیلم و سریال میسازم اما من فیلمسازم و فیلمساز علاوه بر اینکه کارهای مختلفی میسازد درگیریهای معشیتی نیز دارد. در برههای، از زمانی که تغییر و تحولاتی در ریاست سازمان اتفاق افتاد، سازمان یک مقدار از نظر بودجه با محدودیتهایی مواجه شد و سعی کردند که تولیدات را محدودتر کنند و همین قضیه باعث نه تنها من بلکه خیلی از دوستان دیگر هم یک مقدار سختتر در تلویزیون کار کنند. در این فاصله هم من دو کار سینمایی ساختم و اما دوری من از تلویزیون هیچ دلیل خاصی نداشت و تنها شرایط ما را به این فاصله وادار کرد.
سریال "صبح آخرین روز" از تولیدات مرکز استان زنجان است، کارگردان این مجموعه در بخش دیگری از صحبتهایش درباره شرایط متفاوت سریالسازی در تهران و استانی دیگر با درنظر گرفتن شرایط خاص که بیماری کرونا برای همه رقم زده است نیز اظهار کرد: شهید شهریاری، زاده استان زنجان بودند و در آنجا بزرگ شدند، درست است که ایشان تحصیلاتشان را در تهران گذراندند اما خانوادهای که در زنجان داشتند در زندگی حرفهای ایشان هم تأثیر گذاشتند، نکته جالب اینکه ایشان به زادگاهشان خیلی وفادار بودند. به همین دلیل مرکز استان زنجان متولی ساخت این کار شد و ما نیز برای ساخت مجموعه به آنجا رفتیم.
تبریزی در بخش دیگری از صحبتهایش با اشاره به لزوم تصویربرداری این مجموعه در استان زنجان اضافه کرد: به دلیل اینکه میخواستیم بازسازیها و لهجهها کاملاً شبیه و مطابق واقعیت باشد زنجان را برای تصویربرداری انتخاب کردیم. البته من سعی کردم لهجهها بیشتر فارسی باشد اما آن ته لهجه شیرین ترکی و زنجانی را برای واقعیتر بودن کار لازم داشتیم. به همین دلیل بخشی که به روایت کودکی شهید برمیگردد را در زنجان جلو بردیم. این بخش به سالهای حدود ۱۳۴۵ تا ۱۳۶۵ مربوط میشد و ما سعی کردیم از بازیگران بومی همان منطقه که اتفاقاً بسیار هم توانمند بودند استفاده کنیم. به همین دلیل مشکل خاصی در زمینه لهجه برایمان پیش نیامد.
وی ادامه داد: نویسندههای ما سعی کردند به جزئیات زندگی شهید شهریاری وفادار باشند و من نیز سعی کردم در روایت و کارگردانی نیز همین اتفاق بیفتد و براساس مستنداتی که داشتیم که بخش زیادی از آن به همان فیلمنامه برمیگردد و البته تحقیقی که خودم به صورت شخصی داشتم کار را جلو میبریم. ما در جزئیات حتی سعی کردیم محلهها نزدیک به همان محلههای زندگی شهید بزرگوار باشد، بافت شهر و بازارها و جذابیتهایی که در استان زنجان وجود دارد را نیز به این بهانه به تصویر بکشیم تا مخاطب از جذابیتهای بصری استان زنجان هم بینصیب نماند.
این کارگردان در بخش دیگری از صحبتهایش با اشاره به تفاوتهایی که ممکن است ساخت یک اثر در تهران و استانی دیگر داشته باشد گفت: یکی از محدودیتهایی که شبکههای استانی دارند بیشتر به بحث بودجه برمیگردد و در مسائل دیگر با کار در تهران تفاوتی نمیکند. متأسفانه بودجههای شبکههای استانی کمتر درنظر گرفته میشود و جا دارد به این موضوع توجه بیشتری شود. نکته دیگری که وجود دارد درباره لوکیشنهاست، در واقع لوکیشنها نسبت به زمانی که ما در آنجا طی میکنیم خیلی نزدیک نیستند و این موضوع زمان بیشتری از ما میگیرد. از طرفی ما مجبور بودیم برای خیلی از صحنهها دکور بزنیم و به دلیل برخی آلودگیهای محیطی که وجود دارد در نهایت باید با جلوههای ویژه آنها را رفع کنیم. برای مثال در زنجان شهرکی وجود ندارد که من به عنوان سازنده اثر بتوانم بافت قدیمی یا بازارهای شهر را به تصویر بکشم.
پرداختن به زندگی شخصیت شناخته شده که در عرصه فعالیت خودش مطرح است سختیها و حساسیتهای خاص خودش را دارد، در واقع اثر بیوگرافی به دلیل پیشزمینههای ذهنی که مخاطب از آن شخصیت دارد ممکن است محدودیتهایی را نیز برای سازندگان اثر به همراه داشته باشد؛ تبریزی کارگردان سریال درباره این موضوع گفت: ساخت کار بیوگرافی همیشه نقدهایی را در پی خواهد داشت، در این کار هم قطعاً افراد زیادیاند که از نزدیک طور دیگری شهید بزرگوار را میشناختند و نویسنده ما به دلیل شناخت کمتر نتواند با همان جزئیات متن را بنویسد، اما ما همه سعیمان را کردیم به لحظات و زندگی ایشان از منظر مستنداتی که وجود داشته بپردازیم که بخشی از آن شامل خانواده پدری، خانواده مادری میشود و تا جایی که فیلمنامهنویسها تحقیق کرده بودند سعی کردیم نزدیک شویم. اما قطعاً ما نمیتوانیم همه ویژگیهای شهید مجید شهریاری را به صورت کامل به نمایش دربیاوریم اما همه تلاشمان را کردیم تا به تمام نقاط عطف و مواردی که میتواند برای بیننده جذاب باشد وفادار باشیم.
وی اضافه کرد: فیلمنامه بیوگرافی طبیعتاً باید بر اساس مستندسازی ساخته شود، حتی در چنین کاری معتقدم در گریمش هم باید مستندسازی شود و شبیهسازیهایی که لازم داریم شکل بگیرد. ما در این سریال بدون درنظرگرفتن نوزادی شهید شهریاری ۴ مجید شهریاری داشتیم. از ۵ سالگی ایشان تا زمان ترورشان. طبیعتاً باید تنالیته چهرهای برای ایشان ایجاد میکردیم که با یکدیگر تشابه داشته باشند، به همین دلیل سعی کردیم هم توانمندی بازیگر مدنظرمان باشد و هم رنگ شباهت بازیگران با هم وجود داشته باشد.
تبریزی همچنین ضمن اشاره به تعدد بازیگران در این سریال بیان کرد: در مرحله دیگر که شخصیتهای سیاسی،علمی و فرهنگی وارد کار میشوند مانند اساتید شهید یا شخصیتهای دیگری که با ایشان در مراکز مختلف به نوعی ارتباط داشتند هم به سراغ بازیگران تئاتر رفتیم که چهرههایشان هم بسیار به آن افراد نزدیکتر است و با کارکردن روی چهرهپردازی آنها سعیمان این است که به مابه ازای واقعی آن افراد نزدیکتر شوند.
شرایط کرونایی در کشور محدودیتهای زیادی را برای اقشار مختلف به وجود آورده است و گروههای سازنده آثار نیز از این قضیه مستثنی نیستند؛ کارگردان مجموعه تلویزیونی "صبح آخرین روز" درباره سختیهای کار در شرایط کرونا توضیح داد: بخشی از داستان ما که در بیمارستان میگذرد در حال حاضر به دلیل شرایط کرونا با سختیهای زیادی روبرو است و حتی در بیمارستان شهید چمران استان زنجان نمیتوانستیم کار کنیم.
این کارگردان در پایان نیز ضمن تشکر از همراهی مدیران مرکز استانها یادآور شد: معاون اموراستانها، رئیس مرکز سیمای استانها و مدیر استانهای مرکز زنجان حمایتهای زیادی در این راه از ما داشتند که جا دارد از همه این عزیزان تشکر کنم، یکی از دلگرمیها ما دغدغه خود رئیس سیمای استانها است که بسیار کمکمان میکند تا سریال کار درخوری شود.
کاوه خداشناس بازیگر شناخته شده تلویزیون در سریال "صبح آخرین روز" ایفاگر نقش شهید مجید شهریاری است، او شخصیت این شهید بزرگوار را از جوانی تا زمان شهادت مقابل دوربین برده است. خداشناس در ادامه از تجربه بازی در این مجموعه و نقش شهید شهریاری گفته است.
حضور یک بازیگر در نقش شخصیتی که مخاطب به نوعی با او آشنایی دارد سختیها و حساسیتهای خاص خودش را دارد، از طرفی باید تحقیقاتی هم برای شناخت بیشتر یک شخصیت خاص از سوی بازیگر صورت بگیرد؛ کاوه خداشناس درباره این موضوع گفت: تحقیق برای ایفای نقشی با این مختصات و ویژگیها جزء لایفنک کار یک بازیگر است. هم صحبتی که با خانواده عزیز ایشان، همسر و فرزندان ایشان و سایر دوستان و همکارانی که در فضای کار ایشان را میشناختند و در کنارشان بودند از جمله کارهای ابتدایی بود که من برای بازی در این نقش کردم. ضمن اینکه شخصیتهای مطرحی مانند شهید شهریاری در کنار زندگی شخصیشان در زندگی کاری و حرفهایشان هم نقاط برجسته زیادی دارند و از همین رو روحیهشان بیشتر روحیه کار، تحقیق و پژوهش است. من نیز به مدد دوستان پشت صحنه و تهیهکننده کار آقای علمیفرد با خانواده و همکاران شهید شهریاری همکلام شدم و با این عزیزان معاشرت کردم و سؤالاتم را از آنها پرسیدم. در نهایت نیز سعی کردم به عنوان بازیگر این نقش شخصیتی نزدیک به شخصیت واقعی این شهید عزیز را ایفا کنم.
این بازیگر ادامه داد: بخشی از کار در روایت و به تصویرکشیدن شخصیت این شهید بزرگوار بخش نمایشی کار است که به عهده من به عنوان بازیگر است که تلاش کردم با دقت و ظرافت آن را جلو ببرم. من هم به عنوان بازیگر نکاتی را به نقش اضافه میکنم تا بتوانم شخصیت جذابتری را برای تماشاگر خلق کنم و نقش را برای او ملموستر کنم. امیدوارم در نهایت بتوانیم کاری ارائه دهیم که هم مخاطب بتواند از نتیجه آن لذت ببرد و هم عزیزانی که همیشه و سالها در کنار ایشان بودند احساس همذاتپنداری و نزدیکی کنند.
خداشناس درباره جذابیتهای وجوه شخصیتی شهید شهریاری برای خودش و ریزهکاریهایی که خودش جدای از فیلمنامه به این نقش اضافه کرده است نیز توضیح داد: فیلمنامه این کار به نظر من خیلی دراماتیک و زیبا نوشته شده است. متن این کار بستر نرمی را از کودکی ایشان فراهم کرده و در ادامه نیز مخاطب را با مقاطع مختلف زندگی ایشان همراه میکند. در واقع وجه دراماتیک متن باعث میشود تا مخاطب حسّ عاطفی بیشتری با این شخصیت پیدا کند. من نیز شخصاً به عنوان بازیگر این نقش تلاشم این است که بتوانم ابعاد عاطفی ایشان، چه در زندگی شخصی و چه عشق و علاقهای که به کارشان داشتند را برای مخاطب به تصویر بکشم. البته سعی ما این است که همه وجوه شخصیتی این شهید به درستی به تصویر کشیده شود.
بازیگر نقش شهید شهریاری در بخش دیگری از صحبتهایش اضافه کرد: ایشان شخصیتی بودند که برای خودشان مراتب و درجاتی داشتند و من نیز امیدوارم بتوانیم لحظه لحظه احوالات ایشان را دربیاوریم چون واقعاً کار سختی است، اما قطعا بعد از اتمام کار خودمان نیز به عنوان تیم سازنده از لذتش بینصیب نخواهیم بود.
خداشناس در پاسخ به این سؤال که از چند سالگی شهید شهریاری را مقابل دوربین بازی میکند نیز گفت: من از پایان دوره دانشجویی ایشان یعنی از حدود ۲۳ یا ۲۴ سالگی تا لحظه شهادتشان را بازی میکنم.
علاوه بر توانمندیها یک بازیگر در آثاری که زندگی یک شخصیت به تصویر کشیده می شود، شباهت چهره نیز تا حدی مدنظر سازندگان قرار میگیرد. خداشناس درباره این موضوع و این نکته که چهرهپردازی تا چه اندازه در نزدیکتر شدنش به نقش کمک کرده بیان کرد: به عقیده من دلیلی بر اینکه شبیهسازی صددرصدی در کاری اتفاق بیفتد وجود ندارد و نسبیسازی برای این گونه کارها گزینه مناسبتری است. تیم گریم ما هم برای این قضیه زحمت زیادی کشید و تا جاییکه گروه کارگردانی، تیم تهیهکنندگی گروه گریم و خود من صحبت کردیم به این نتیجه رسیدیم که در حدود ۷۰-۸۰ درصد شبیه سازی به وجود بیاوریم و بقیه موارد را سعی کنیم در رفتار، منش و سکنات ایشان به نمایش بگذاریم. از نظر من گریم هم فوقالعاده شده و تا جایی که لازم بوده شبیهسازی و نزدیکی صورت گرفته است.
خداشناس به عنوان بازیگر در سریالها و تلهفیلمهای زیادی حضور داشته، او تجربه متفاوتی را در سریال "صبح آخرین روز" پیش رو دارد، تأکید کرد: مدیران هر شهر و استانی که برای تولید یک اثر پا پیش میگذارند همه تلاششان این است کاری تحویل دهند که هم برای خودشان رزومه خوبی تلقی شود و هم اینکه خروجی خوبی برای سیما استانشان باشد. از همین جا به همه عزیزانی که در استانها فعالیت میکنند مرحبا میگویم و برایشان آرزوی موفقیتهای بیشتر میکنم. از طرفی امیدوارم تولیدات این مراکز ادامه داشته باشد و دوستانی که تیم خوبی جمع میکنند و کار بهتری ارائه میکنند هم مورد تشویق قرار بگیرند.
وی در پایان با اشاره به شرایط سخت تولید در زمان کرونا بخصوص برای بازیگران افزود: ما به دلیل شرایط کرونا چالشهای زیادی سر صحنه داریم و این موانع و مشکلات برای ما بازیگران بیشتر هم هست، چون به دلیل مقابل دوربین قرار گرفتن امکان استفاده از ماسک را نداریم اما خوشبختانه همه اعضای تیم دستاندرکار تمام پروتکلهای وضعشده را به خوبی رعایت میکنند و امیدوارم با رعایت همه مسائل تمام مردم و گروه ما سلامت باشند.
مهران رجبی نیازی به معرفی ندارد و مخاطبان تلویزیون خاطرههای خوش زیادی از حضور او در فیلمها و سریالهای مختلف دارند. این بازیگر در سریال "صبح آخرین روز" نقش پدربزرگ شهید شهریاری را ایفا می کند. این سریال و نقش اما برای رجبی پرماجرا بود چراکه این بازیگر تنها پس از یک روز حضور بر سر صحنه این سریال متوجه علائم کرونا شد و به بیمارستان رفت. رجبی بعد از اتمام قرنطینهاش دوباره به صحنه سریال بازگشت و کارش را از سر گرفت.
به دلیل تغییرات ظاهری من شاید برخی سکانسها را دوباره بگیریم
این بازیگر درباره حضور در این مجموعه "صبح آخرین روز" گفت: من بعد از اولین روز حضورم در این سریال و با وجود علائم سرماخوردگی راهی بیمارستان شدم چراکه متوجه شدم کرونا گرفتم. اما بعد از مدت زمانی که در بیمارستان و قرنطینه بودم با نامه کتبی پزشکان به سریال برگشتم. البته من در مدت ابتلایم به کرونا به دلیل اینکه وزن زیادی کم کردم به لحاظ ظاهری تغییر کردم و ممکن است بنا به صلاحدید کارگردان مجبور شویم سکانسهایی که پیش از بیماری من گرفته بودیم را مجدداً بگیریم.
نمایی از حضور مهران رجبی و کودکی شهید شهریاری
رجبی درباره نقشی که در این سریال ایفا کرده است نیز توضیح داد: شهید شهریاری از شخصیتهای برجسته علمی کشور بودند و مخاطبان نیز حتماً با ایشان آشناییهایی دارند اما من نقش مشباقر پدربزرگ این شهید را بازی کردم که مخاطب در طول قصه با او آشنا میشود.
وی در پایان نیز بیان کرد: ما بازیگران به دلیل شرایط کاریمان در خطریم، من با وجود اینکه سعی کردم همه مسائل بهداشتی را رعایت کنم به کرونا مبتلا شدم اما از همه مردم میخواهم این بیماری را جدّی بگیرند و از سفرغیرضروری و مهمانی و رفت و آمد خودداری کنند.
مصطفی علمیفرد تهیهکننده این مجموعه تلویزیونی در خصوص انتخاب نقش همسر شهید، گفت: سپیده خداوردی را با توجه به قابلیتها و ظرفیتهای هنرمندانهشان در سریالهای تلویزیونی برای این نقش انتخاب کردهایم. چرا که خانم دکتر بهجت قاسمی همسر واقعی ایشان که خودشان از اساتید فیزیک هستهایاند، شاخصههایی دارند که باید خیلی بازیگر هوشمند باشد بتواند آن نقاط ملموسِ در شخصیت ایشان را به خوبی به منصه ظهور برساند.
وی با اشاره به پیشرفت ۴۰ درصدی سریال، افزود: قسمتهای مربوط در دهه ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ را در زنجان تصویربرداری کردیم و حالا در تهران وارد دهه شصت دانشگاه تهران شدیم. ما شیراز را در دستور کار داریم و فعلاً در برنامهمان نیست چون تهران فیلمبرداریمان طول میکشد.
تهیهکننده سریال "صبح آخرین روز" درباره ورود به نیروگاه اتمی تأکید کرد: میخواستیم به هنگام ورود به تهران، صحنههای مربوط به بیمارستان را فیلمبرداری کنیم اما به خاطر شرایط کرونا برنامههایمان به هم خورده است. هیچ بیمارستانی را نتوانستیم بابت تصویربرداری هماهنگ کنیم البته که برای بچههای خودمان هم خطرناک بود. ترجیح دادیم با توجه به شرایط مناسب دانشگاهها، بخشهای دانشگاهی را فیلمبرداری کنیم و بعد شرایط مهیا شد به بیمارستان برویم. و هفتههای آتی وارد نیروگاه اتمی و هستهای خواهیم شد.
او درباره فیلمبرداری سریال با حضور کاوه خداشناس بازیگر نقش مجید شهریاری، گفت: هنوز کاوه خداشناس جلوی دوربین نرفته و فعلاً جوانی شهید در دوره دانشجویی را فیلمبرداری میکنیم. کاوه خداشناس دو هفته دیگر همزمان با دوره دکترای شهید شهریاری وارد صحنه فیلمبرداری خواهد شد.
علمیفرد در پاسخ به سؤال خبرنگار مبنی بر پخش این مجموعه تلویزیونی، تصریح کرد: ما تمام تلاشمان این است طبق برنامه جلو برویم و پیشبینی ما بهار ۱۴۰۰ بوده که تلویزیون این سریال را روی آنتن برود. صحبتهایی هم با تلویزیون داشتهایم اما تصمیم با مسئولین ذیربط است که چه زمانی را مناسبِ پخش سریال "صبح آخرین روز" میبینند.