سرویس اقتصاد مشرق- بر اساس آخرین آمار بانک مرکزی، بدهی دولت به بانک مرکزی از ابتدای دولت روحانی تا پایان شهریورماه امسال ۴۴۸ درصد بیشتر شده است. این در حالی است که در هشت سال دولتهای نهم و دهم، بدهی دولت به بانک مرکزی فقط ۶۵ درصد افزایش پیدا کرده بود.
بدهی دولت به بانک مرکزی، شاخصی است که بیانگر میزان استقلال سیاستگذار پولی کشور است. معمولا دولتها در زمانهای کسری بودجه، با فشار به بانک مرکزی، از منابع بانک مرکزی استفاده میکنند و کسری بودجه خود را رفع میکنند که این اقدام سبب افزایش بدهی دولت به بانک مرکزی میشود.
بدهی دولت به بانک مرکزی در تیرماه ۱۳۸۴ یعنی در پایان دولت هشتم ۱۱۴.۹ هزار میلیارد ریال بود. در پایان تیرماه ۱۳۹۲ و همزمان با پایان کار دولتهای نهم و دهم، بدهی دولت به بانک مرکزی با رشد ۶۵درصدی به ۱۸۹.۳هزار میلیارد ریال رسید. بدین ترتیب دولتهای نهم و دهم درمجموع هشت سال خود ۷۴.۴ هزار میلیارد ریال به بدهی دولت به بانک مرکزی اضافه کردند.
آخرین آمار بانک مرکزی گویای آن است که در پایان شهریور امسال بدهی دولت به بانک مرکزی به رقم ۱۰۳۸.۴ هزار میلیارد ریال افزایش یافته که نسبت به پایان دولت دهم ۴۴۸ درصد افزایش پیدا کرده است. به عبارت دیگر در دوره روحانی فعلا تا آخر شهریور امسال ۸۴۹.۱ هزار میلیارد ریال به حجم بدهی دولت به بانک مرکزی اضافه شده است.
نکته مهم درباره رشد بدهی دولت روحانی به بانک مرکزی این است که بخش زیادی از این بدهی در دوره ریاست عبدالناصر همتی در بانک مرکزی ایجاد شده است.
در تیرماه ۱۳۹۷ یعنی ماه قبل از شروع به کار همتی در بانک مرکزی، بدهی دولت به بانک مرکزی ۳۵۳.۵ هزار میلیارد ریال بود که در پایان شهریور امسال به ۱۰۳۸.۴ هزار میلیارد ریال رسیده است.
به عبارت دیگر از ابتدای دولت روحانی تا پایان شهریور امسال ۸۴۹.۱ هزار میلیارد بر رقم بدهی دولت به بانک مرکزی اضافه شده که ۶۸۴.۹ هزار میلیارد ریال آن (۸۰درصد) در دوران ۲۶ماهه ریاست همتی ایجاد شده است.
هرچند بانک مرکزی مدعی است که علت افزایش بدهی دولت به بانک مرکزی در دوره همتی ناشی از انتقال بخشی از بدهی بانکها و موسسات اعتباری غیربانکی به بانک مرکزی به بدهی دولت به بانک مرکزی است اما واقعیت این است که این روش هم نوعی استقراض غیرمستقیم دولت از بانک مرکزی است. درواقع دولت به جای دریافت مستقیم وام از بانک مرکزی، از بانکها استقراض کرده و آنها هم از بانک مرکزی وام گرفتهاند.
عملکرد سه رئیسکل اخیر بانک مرکزی هم گویای آن است که در دوره فعلی، بیشترین حجم بدهی دولت به بانک مرکزی ایجاد شده است که میتوان از آن به عنوان کاهش استقلال بانک مرکزی یاد کرد.