به گزارش مشرق به نقل از نیوز اطلس newatlas، ناسا با انتشار ویدیویی جدید، داده های اجرام آسمانی را به اصوات تبدیل کرده و به شنونده این امکان را می دهد که آهنگ های موسیقی ناشی از ساختار کیهان را بشنود.
این فرایند، که آژانس به عنوان «sonification» یا «صوت سازی» توصیف می کند، نقاط کلیدی داده را در تصاویر مانند کهکشان ها، ستاره ها یا ابرهای گاز کیهانی می گیرد و صداهایی را به آنها اختصاص می دهد که بسته به موقعیت آنها و سایر عوامل، متفاوت است.
آژانس فضایی ایالاتمتحده در این ویدئوها فناوری صوت سازی به وسیله داده های دریافتی از اجرام و پدیدههای فضایی میتوان به آوای کیهان گوش سپرد.
در مجموع، سه ویدئوی کوتاه با این تکنیک ساخته و منتشر شده که اولین آنها به نمایش تصویر و پخش اصوات مربوط به پدیدهٔ موسوم به «خوشهٔ گلولهای» اختصاص دارد، دومین ویدئو صدا و تصویر مربوط به سحابی خرچنگ را نمایش میدهد و سومین ویدئو نیز تحولات اَبَر نواَختر (۱۹۸۷A، (SN ۸۷A را در چند سال اخیر به صورت صوت و تصویر به نمایش می گذارد.
داده های مورد استفاده برای ایجاد صوت سازی «خوشه گلوله» توسط رصدخانه اشعه ایکس «چاندرا» و تلسکوپ فضایی «هابل» جمع آوری شد. «خوشه گلوله» این ساختار عظیم کیهانی به دلیل ارائه اولین مورد اثبات مستقیم «ماده تاریک» مشهور است.
در حالی که مشاهدات انجام شده توسط «تلسکوپ هابل» اغلب در بخش نوری از طیف الکترومغناطیسی ثبت می شود، به این معنی که با چشم غیرمسلح انسان قابل مشاهده است، «چاندرا» برای گرفتن نوری که در قسمت اشعه ایکس این طیف وجود دارد طراحی شده که برای ما قابل رؤیت نیست.
خوشبختانه ناسا در این ویدیو، به این نور معمولاً نامرئی، رنگی اختصاص داده که می توانیم آن را درک کنیم. در این حالت، داده های «چاندرا» صورتی رنگ است. این تأثیر دوگانه دارد و به بیننده امکان می دهد داده ها را از طریق یک عکس ثابت خیره کننده تجسم کند.
حالا ناسا یک قدم جلوتر رفته و به ما اجازه شنیدن آن را داده است. داده هایی که نشانگر خصوصیات ماده تاریک دو خوشه کهکشانی درگیر و در حال تصادم و ادغام است که تصویر را تشکیل می دهند با کمترین میزان تن فرکانس نشان داده می شوند، در حالی که اشعه ایکس در فرکانس های بالاتر نشان داده می شود.
برای افزودن تنوع به سمفونی کیهانی، صدای اصوات بسته به موقعیت داده ها افزایش می یابد از این رو نقاط نزدیک به بالا، صدایی بالاتر نسبت به نقاط پایین تصویر دارند. به زبان ساده تر نقاط بالا صدای زیر و به سمت اکتاوهای بالا و نقاط پایین صداهای بم و به سمت اکتاوهای پایین دارند.
در قلب «سحابی خرچنگ» یک ستاره نوترونی در حال چرخش نهفته است، که تنها چیزی است که از یک جرم ستاره ای عظیم الجثه پس از نابودی بر اثر انفجار عظیم ابَرنواختر باقی مانده است. مواد پرتاب شده به بیرون، در مرحله مرگ ستاره، آن چیزی است که سحابی گازی اطراف آن را تشکیل می دهد. بادهای فوق العاده قدرتمندی از قسمت استوایی ستاره نوترونی به سمت خارج حرکت می کنند، در حالی که فواره های ماده و ضد ماده از مناطق قطبی بیرون می آیند، که توسط چرخش و خواص مغناطیسی قوی ایجاد می شود.
در شیوهٔ «تبدیل داده ها به صدا»، اطلاعات رسیده، نخست از چپ به راست مرتب شده، به هر لایه از آنها یک بازهٔ فرکانسی خاص نسبت داده میشود. بهگونهای که برای نمونه، در ویدئوی نخست پایینترین فرکانسها نشاندهندهٔ اطلاعات مربوط به مادّهٔ تاریکاند، بالاترین فرکانسها به پرتو ایکس اشاره دارند، و فرکانسهای میانه هم به تصاویر مخابره شده از «تلسکوپ هابل» مربوط است.
برای صوت سازی برای هر طول موج، گروهی ساز در نظر گرفته شده است. مثلا برای اطلاعات تصویری بنفش رنگ تلسکوپ «هابل»، از صدای «سازهای زهی» استفاده شده و برای دادههای سفید و آبی رصدخانهٔ «چاندرا» از «سازهای بادی برنجی» و برای اطلاعات فروسرخ «تلسکوپ اسپیتزر» که به رنگ صورتی دیده میشود «سازهای بادی چوبی» انتخاب شده است.
جهت ایجاد تنوع صوتی موسیقایی در این سمفونی کیهانی، اصوات انتخاب شده، بر اساس جایی که اطلاعات در آن ارائه میشوند، اوج و فرود پیدا میکنند.
پروژه تبدیل داده ها به صوت، بخشی از طرح آموزشی ناسا موسوم به «برنامه کائنات یادگیری» است که با مدیریت مرکز پرتو ایکس «چاندرا» اجرا میشود.