به گزارش مشرق، گویا فاجعه های نوسان ارز که طی سال های اخیر شوک عجیبی به اقتصاد ایران وارد کرده، پایانی ندارد، قاچاق معکوس نتیجه دیگر این شرایط است که این روزها به بازار کالای اساسی رسوخ پیدا کرده و با روند رو به رشدی همراه شده است.
با توجه به شرایط سخت این روزها برای تامین ارز دولتی، تعداد کالاهایی که این ارز را دریافت می کنند، کاهش یافته و به برخی کالاهای اساسی اختصاص پیدا کرده که همین تفاوت بالای نرخ ارز باعث خروج این کالاها از مرزهای کشور به صورت قاچاق شده است.
کالاهایی که به دلیل به صرفه بودن، در پاکستان بسیار مورد استقبال قرار می گیرد و در این میان مرزهای جنوب شرق کشور بهترین مسیر برای خروج این کالاها قلمداد می شود، موضوعی که به شدت مورد توجه سرشبکه های قاچاق قرار گرفته است و به هر طریقی سعی در تحقق اهدافشان دارند.
آن ها بی توجه به معیشت مردم، بیشتر اوقات مرزنشینان را قربانی اهداف شومشان می کنند و این روزها از خلاهای نظارتی در استان های همجوار سوءاستفاده کرده و در حالی که کشور نیاز مبرمی به کالای اساسی دارد، اقدام به قاچاق آن می کنند.
در همین راستا؛ محمد محبی، دبیر کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار ما گفت: به واسطه نوسانات نرخ ارز و کاهش ارزش پول ملی، متاسفانه حجم خروجی کالاهای اساسی از مبادی رسمی و غیر رسمی بسیار افزایش یافته است و شاهد قاچاق معکوس از مرزهای سیستان و بلوچستان هستیم.
وی با اشاره به حساسیت ویژه دستگاه های کاشف در پی افزایش خروج غیر قانونی کالای اساسی از مرزها، ادامه داد: قاچاق در برخی مبادی رسمی نیز به صورت جاساز و جعل پروانه صورت می گیرد که در همین راستا در سه ماهه اول امسال در حوزه سیستان با نظارت مدون و استقرار این کمیسیون، ۲۰ سرشبکه قاچاق که شامل عوامل دولتی و اشخاص بودند و پایانه مرزی میلک خاستگاه آن ها بود، شناسایی شدند.
تاثیر منفی بر صادرات و اقتصاد منطقه
این مقام مسئول اضافه کرد: اقدام این افراد بر صادرات و رونق اقتصادی منطقه اثر گذاشته و دپوی عظیم ماشین را به سمت کشور و سیستان و بلوچستان رقم زده بود که خوشبختانه با اقدام های انجام شده وضعیت پایانه مرزی میلک مدیریت شد.
به گفته وی، عمده ترین کالاهای اساسی مورد توجه قاچاقچیان شامل روغن، آرد، مرغ، تخم مرغ و دام است که حساسیت ما در این حوزه به ویژه در بخش دام زیاد شده و دستگاه های متولی در این راستا کشفیاتی داشته اند، در گذشته همیشه شاهد واردات دام بودیم، اما قاچاق این کالا نیز معکوس شده، به گونه ای که امسال با اقدام های انجام شده از خروج ۶۲۱ راس دام سبک پیشگیری شد.
محبی اذعان کرد: بر اساس دستورالعمل های جدیدی که به سازمان دامپزشکی کشور ابلاغ شده است، هر گونه حمل دام سبک حتی در داخل استان، بدون مجوز حمل از شبکه دامپزشکی صد درصد قاچاق محسوب و با عاملان برخورد جدی می شود، فقط حمل به مقصد کشتارگاه صورت می گیرد و ورود دام از استان های دیگر ممنوع شده که در صورت بی توجهی به طور قطع با عاملان برخورد می شود.
وی اذعان کرد: باید در این برهه زمانی که در جنگ اقتصادی ناعادلانه ای هستیم و از آنجایی که استان بار پذیر است و تولیدی ندارد تا جایگزین کالاهای خروجی کند، در حوزه کالای اساسی نظارت دستگاه های متولی با حساسیت بیشتری انجام شود، در همین راستا در جلسه کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز و شورای تامین استان تصمیم های جدید و محکم تری صورت گرفت که بر این اساس خاطیان به اشد مجازات محکوم خواهند شد، چراکه موضوع معیشت مردم مطرح است.
دبیر کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز تصریح کرد: نمی توان اجازه داد که عده ای سود جو برای تامین منافع خود، با قاچاق کالاهای اساسی که همه مردم روزانه به نیاز دارند، بخواهند مخاطره ای ایجاد کنند، در همین رابطه برای شناسایی مراکز دپو و احتکار اقدام های خوبی صورت گرفته و مجموعه های نظارتی و اجرایی، مرتب رصد اطلاعاتی دارند و با هیچ فردی تعارف نخواهند داشت.
افزایش حجم قاچاق کالای اساسی و آمار کشفیات
وی تاکید کرد: تحلیل آماری نشان می دهد که حجم قاچاق در زمینه کالای اساسی بیشتر شده و کشفیات هم رشد پیدا کرده که البته این عملیات برگرفته از یکسری اقدام های نرم افزاری و به واسطه سیستم هایی که در اختیار شبکه نظارتی و کاشف قرار گرفته، تسریع شده است.
محبی با بیان این که در سراوان، مهرستان و سرباز بیشترین درگیری را در زمینه قاچاق کالای اساسی داریم، اذعان کرد: طی ۲ سال اخیر شیر خشک صنعتی به سبد قاچاق اضافه شده و افزایش نیز داشته، به گونه ای که کشفیات این کالا از ۳۴۲ هزار و چهارصد و پنجاه و دو کیلوگرم در ۶ ماه اول سال ۹۸، در مدت مشابه امسال به ۴۱۰ هزار و سیصد و هجده کیلوگرم رسیده است که ۲۰ درصد رشد را نشان می دهد.
به گفته وی، این نوع شیر خشک که یکسری یارانه به آن تعلق می گیرد و در استان هایی نظیر مرکزی، قزوین و اصفهان به دلیل عدم نظارت دستگاه های متولی، به جای این که در واحدهای تولیدی استفاده شود، از مسیر سیستان و بلوچستان یا هرمزگان قاچاق می شود.
کم کاری دستگاه های متولی در استان های مرکزی
وی گفت: نقش استان های مرکزی کشور بسیار مهم و حیاتی است، نباید اجازه دهند عده ای که دنبال سودجویی هستند، از این خلاها سوء استفاده کنند، در واقع نیروهای انتظامی و نظامی سیستان و بلوچستان خارج از وظایف و توانشان کار می کنند که بعضا دلیل آن کم کاری در دیگر استان ها و حساسیت کم آن هاست.
این مقام مسئول تصریح کرد: بیشتر کالاهایی که کشف شده، منشاش از استان های داخلی کشور است، قاچاقچیان این مسیر را با جعل و شگردهای دیگر طی می کنند و به شهرهای مرزی و گلوگاه های ورودی سیستان و بلوچستان می رسند که با توقیف نیروهای این استان مواجه می شوند که نشان دهنده عزم جدی آن ها در این حوزه است، انتظار می رود که مجموعه های دست اندرکار نظارتی دیگر استان ها دغدغه بیشتری داشته باشند و به این مهم اهمیت بیشتری دهند.
وی اضافه کرد: البته استان توانسته است، این حساسیت ها را به کشور انتقال دهد، به گونه ای که مصوبات و مکاتبات متعددی از سوی ستاد تنظیم بازار کشور و دستگاه های متولی به همراه داشته است.
محبی بیان کرد: در پی شیوع کرونا در مقاطعی پاکستان مرزش را بسته و حتی معابر غیر رسمی این کشور نیز مسدود بود و اجازه تردد نمی دادند که در کاهش حجم قاچاق به خصوص سوخت کمک کرد.
وی اذعان کرد: وقتی تقاضا در آن سوی مرز وجود دارد، قاچاقچیان از هر راهی سعی می کنند تا کالا را خارج کنند، اما وقتی پاکستان پای کار آمد و جلوی قاچاق را گرفت، چند روزی شاهد سکوت کامل در مرز بودیم و هیچ جابجایی کالای غیرمجازی را ندیدیم که بر حجم قاچاق استان تاثیر مثبتی گذاشت، این نشان می دهد که اگر مبادی غیر رسمی مسدود شود و نظارت الکترونیکی صورت بگیرد، کاهش قاچاق کالا را به همراه خواهد داشت.
دبیر کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز سیستان و بلوچستان با اشاره به دلایل قاچاق اذعان کرد: دلیل عمده این اقدام اشتغال اعلام می شود، اما سال هاست که درگیر این مشکل هستیم، ولی وضعیت معیشتی مرزنشینان تغییر نکرده، چراکه به عنوان اجیر شده شبکه قاچاق از آن ها سوءاستفاده شده است.
وی تاکید کرد: قاچاقچیان به اسم مرزنشین و معیشت آن ها، تخلفات قاچاق و پنهانی را انجام دهند، آن هم بیشتر سرشبکه ها و سرباندهای اصلی هستند که بعضا عوامل دولتی در آن نقش دارند و بخش خصوصی بیشترین محوریت کار را بر عهده دارد.
تقویت بازارچه های مرزی؛ ضرورتی انکارناپذیر
به گفته وی، تقویت بازارچه های مرزی که بتواند محل عرضه و توزیع کالاها باشد، یکی از اصل هایی است که می تواند مدیریت قاچاق کالا را به همراه داشته باشد که در نشست با پاکستان این مهم پیگیری شد و طرف پاکستانی نیز پای کار آمده است.
محبی افزود: در پاکستان جامعه هدفی که نیاز به این کالاها دارند، در حاشیه مرز زندگی می کنند، طولانی بودن راه و هزینه بالای حمل کالا به دلیل بالا بودن قیمت سوخت از ایالت های مرکزی به ایالت بلوچستان باعث شده است که تمایل برای خرید کالای ایرانی بیشتر باشد، چراکه قیمت تمام شده کالایی که از کشورمان به بلوچستان پاکستان می رود تا کالایی که از مبادی بندری وارد می شود، تفاوت ۴۰ تا ۵۰ درصدی دارد.
وی اضافه کرد: اشتغال بیشتر مردم حاشیه مرز کشاورزی و دامپروری است، اقلیم آبادی ندارند و سطح معیشت شان پایین است، به همین دلیل و با توجه به ارزانی و راحتی، میل شان به مصرف کالای ایرانی بیشتر است که اگر بازارچه های مرزی ۲ طرف رونق پیدا کند، کالا در این مکان ها به فروش می رسد، عوارض دولتی اخذ و نیاز آن کشور برآورده می شود، ولی اگر بازارچه ها رونق نگیرد و نتواند فعالیت سالمی را انجام دهد، مسیر قاچاق راحت ترین راه برای تامین کالاست.
این مقام مسئول تاکید کرد: با توجه به نیاز صددرصدی آن ها و نگاهشان به سمت ایران، باید برای این واقعیت تصمیم های هدفمند و مناسبی گرفته شود که بی تردید رونق بازارچه های مرزی یکی از این تصمیم هاست، چراکه اگر تقاضا از مبادی رسمی تامین شود، حجم قاچاق ۱۰۰ درصد کاهش خواهد یافت.
کاهش چشمگیر حجم قاچاق ورودی
وی با اشاره به کشفیات ۶ ماه اول امسال بیان کرد: طی این بازه زمانی در سال ۹۸ هشت میلیون و هفتصد و شصت و دو هزار لیتر سوخت کشف شد که با توجه به کاهش کالاهای ورودی، امسال به ۶ میلیون و ششصد و چهل و سه هزار لیتر رسیده که ۳۱ درصد کاهش کشفیات را نشان می دهد.
محبی با بیان این که مبارزه تعطیل نشده، اما انسداد مرز در پی شیوع کرونا حجم قاچاق ورودی را کم کرده که مشروبات الکلی، سیگار و احشام هم روند کاهشی داشته است، ادامه داد: با توجه به شرایط موجود مدتی قیمت قاچاق کاهش یافته اما تمام دپوها پر بود که نیروی انتظامی نسبت به جمع آوری آن اقدام کرد.
وی گفت: میزان کشفیات مشروبات الکلی در سال ۹۸، ۱۴ هزار و ۵۷۶ بطر بود که عمده آن با کار اطلاعاتی در کنارک کشف شد، اما امسال با توجه به نوسانات نرخ ارز به سه هزار و یکصد و صد و پنجاه و دو بطر رسیده که ۳۶۲ درصد کاهش را نشان می دهد.
دبیر کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز سیستان و بلوچستان اذعان کرد: بر خلاف کاهش قاچاق ورودی که در گذشته شاهد آن بودیم، خروج کالا به ویژه اقلام اساسی افزایش یافته است، چراکه قیمت پایین برای خرید انگیزه ایجاد می کند.
وی تصریح کرد: طی ماه های اخیر که نظارت ها و فشارها تشدید شده، کشفیات با رشد فزاینده ای همراه بوده، به گونه ای که چند سرشبکه اصلی به ویژه در بخش آرد و روغن شناسایی شدند، با تمام قوا از همه ظرفیت های استان استفاده شده و با هم گامی شورای تامین و دستگاه های کاشف اقدام های خوبی رقم خورده است.
رشد ۱۹۰ درصدی کشفیات داروی قاچاق
محبی گفت: کشف اقلام دارویی یکی از پرونده های بزرگ استان بود که قصد خروج آن را از استان داشتند که شبکه به طور کامل شناسایی و عوامل دستگیر شدند، در همین راستا کشف دارو از ۲ میلیون و ششصد و سی و پنج هزار و پانصد و هفتاد و هشت قلم دارو در ۹۸ به ۷ میلیون و ششصد و شصت و چهار هزار و چهارصد و شصت و یک رسیده که ۱۹۰ درصد رشد کشفیات را نشان می دهد.
وی با اشاره به کشفیات اقلام اساسی نیز گفت: میزان کشفیات روغن خوراکی در ۶ ماهه ۹۸، ۳۰۹ هزار و دویست و سی و هفت کیلوگرم بود که در ۹۹ به ۴۵۲ هزار و پانصد و بیست و سه کیلوگرم رسیده که نزدیک به ۴۶ درصد رشد را نشان می دهد، همچنین سال گذشته ۱۷۳ هزار و هشتصد و چهل کیلوگرم آرد کشف شد که میزان آن با رشد ۱۳۱ درصدی به ۴۰۱ هزار و پانصد و نود و دو کیلوگرم رسیده است.