به گزارش مشرق، عباس خطیبی، درباره آخرین وضعیت راه‌آهن شلمچه - بصره و هماهنگی با طرف عراقی برای احداث این خط ریلی استراتژیک اظهار داشت: پیش از این توافقی با طرف عراقی داشتیم، مبنی بر اینکه مذاکرات درباره خط آهن شلمچه - بصره را جدی‌تر دنبال کنند.
* جلسه با مسولان عراقی در شلمچه برای هماهنگی ساخت راه‌آهن شلمچه - بصره
وی اظهار کرد: دولت عراق در چند ماه گذشته پیگیری‌های زیادی انجام داد و با توجه به پیگیری‌های مکرر که از سوی وزارت خارجه ایران صورت گرفت، حدود یک ماه پیش جلسه‌ای با مسئولان عراقی، مدیران فنی راه‌آهن عراق و برخی دیگر از مسئولان مرزی و دفاعی عراق، در شلمچه برگزار شدد.
* نقاط اتصال راه آهن ایران به عراق مشخص و صورتجلسه شد
معاون ساخت و توسعه راه‌آهن، بنادر و فرودگاه‌ها در شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل گفت: پیش از جلسه شلمچه، وزارت امور خارجه ایران هماهنگی‌هایی را انجام داده بود و موانع مذاکرات دو طرف در حوزه مرزی رفع شده بود و ما اولین جلسه رسمی و جدی خود را درباره راه‌آهن شلمچه - بصره با هیأت فنی عراقی همان یک ماه پیش برگزار کردیم.
خطیبی ادامه داد: در آن جلسه مسئولان عالی‌رتبه کشور عراق حضور نداشتند و جلسه با حضور نمایندگان راه‌آهن عراق برگزار شد با این حال ما نقطه اتصال راه‌آهن ایران به عراق را مشخص کردیم و صورتجلسه شد.
وی در پاسخ به این سؤال که رایزنی‌ها درباره خط‌القعر در اروند به کجا رسید؟ گفت: ما درباره مرز خشکی در منطقه پروژه و منطقه آزاد بررسی‌ها را انجام دادیم، چهار «میل» بود که وزارت خارجه ایران با طرف عراقی فیکس کرد، که این میل ها مشخص و بین وزارتخانه‌های خارجه دو طرف صورتجلسه شد و به تبع آن، نقطه اتصال راه‌آهن ایران و عراق را مشخص کردیم؛ حال در ارتباط با موضوع خط‌القعر اروند بنده اطلاعی ندارم، شاید مذاکرات وزارت خارجه ما با طرف عراقی درباره مرز گسترده‌تر باشد.
* برگزاری جلسه با مدیرعامل راه آهن عراق در تهران
معاون ساخت و توسعه راه‌آهن، بنادر و فرودگاه‌ها در شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل اظهار کرد: در جلسه شلمچه مصوب شد دو هفته بعد در تهران یا بغداد نشستی با هیأت فنی عراق داشته باشیم، در این راستا هیأت فنی عراق حدود دو هفته پیش در قالب هیأت بلندپایه‌ای که مباحث کلی‌تری را دنبال می‌کردند به تهران آمدند.
خطیبی اظهار کرد: در این سفر ما میزبان مدیرعامل راه‌آهن عراق و مدیر ساخت پروژه ریلی این کشور در شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور بودیم، با این افراد مفصل صحبت کردیم و به دستورکارهایی که در صورتجلسه دیدار شلمچه تأکید شده بود، پرداختیم.
* ثبت شرکت سرمایه گذار و شرکت سازنده خط آهن شلمچه-بصره در منطقه آزاد اروند
وی اظهار داشت: از جمله مواردی که در جلسه تهران مطرح شد و به استناد جلسه یک ماه قبل شلمچه بود، در ارتباط با مذاکرات فنی با عراق بود؛ درباره مسیر، مین‌روبی منطقه، نقشه‌برداری مسیر، موقعیت تردد شرکت سرمایه‌گذار و شرکت احداث‌کننده که در منطقه آزاد اروند ثبت شده است، بررسی ها انجام شد.
* تهیه فهرست ۵۰ نفره کارشناسان ایرانی برای حضور در منطقه خط آهن شلمچه-بصره
معاون ساخت و توسعه راه‌آهن، بنادر و فرودگاه‌ها در شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل ادامه داد: از آن منظر که کارشناسان شرکت احداث کننده و شرکت سرمایه گذار بتوانند به عراق تردد کنند، فهرستی پنجاه نفره تهیه و مقرر شد این فهرست به صورت رسمی دراختیار راه‌آهن عراق قرار گیرد تا مدیرعامل راه‌آهن عراق از طریق وزارت خارجه موضوع تردد این افراد را رایزنی کند.
* هماهنگی با طرف عراقی برای احداث پل خط آهن شلمچه-بصره روی اروند
خطیبی اضافه کرد: همچنین مباحث مرتبط با شروع موارد اجرایی خط آهن شلمچه - بصره و در دست گرفتن سایت پروژه برای احداث خط آهن بررسی شد، هماهنگی‌ها برای احداث پل این خط ریلی روی اروند انجام شد، مذاکراتی در این باره انجام شد و این مذاکره‌ها صورتجلسه شد.
* جلسه بعدی با طرف عراقی اواخر ماه جاری در بغداد
وی ادامه داد: مقرر شد جلسه بعدی اواخر ماه جاری (بهمن ماه) در بغداد برگزار شود و پیش‌نویس تفاهم‌نامه مرتبط با شروع عملیات اجرایی پروژه، در عراق نهایی شود که پیش‌بینی می‌شود گام نهایی برای آغاز عملیات اجرایی خط آهن شلمچه - بصره در عراق آغاز شود.
* درخواست طرف عراقی برای مشخص شدن ابعاد مالی پروژه و نحوه بازگشت سرمایه
معاون ساخت و توسعه راه‌آهن در شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل افزود: در جلسه‌ای که دو هفته پیش در تهران برگزار شد و همچنین در جلسه یک ماه پیش شلمچه با طرف عراقی، محور مذاکرات در این باره بود که از طرف عراقی مطالبه کردیم اگر اجازه ندهند در خاک عراق نقشه‌برداری کنیم، یا مین‌روبی‌ها تعیین تکلیف نشود و یا پرسنل فنی شرکتی که در منطقه آزاد اروند ثبت شده است، نتوانند برای بررسی‌ها وارد خاک عراق شوند، کار پیش نمی‌رود که آقایان پذیرفتند، اما اعلام کردند باید تفاهم‌نامه‌ای ایجاد شود تا ابعاد مالی کار مشخص شود و نحوه بازگشت سرمایه مشخص باشد و نحوه هماهنگی طرف عراقی با وزارت خارجه عراق مشخص باشد.
* پیش نویس احداث خط آهن شلمچه-بصره در بغداد با حضور نماینده ایران و عراق
خطیبی ادامه داد: در این راستا مقرر شد ما پیش نویسی در این باره تهیه و حداکثر تا نیمه بهمن‌ماه برای آنها ارسال کنیم و اواخر بهمن ماه ملاقاتی با طرف عراقی در بغداد داشته باشیم تا این تفاهم‌نامه به امضای مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور به عنوان نماینده ایران و وزیر حمل و نقل عراق برسد که امیدواریم پس از آن وارد سایت عراق شویم و کار را آغاز کنیم.
* سرمایه گذاری در خط آهن شلمچه-بصره به صورت BOT
وی در تشریح جزئیات فنی و مالی اجرای این پروژه اظهار داشت: تأمین مالی و اجرای این خط آهن با ایران است، ما ملاحظات فنی طرف عراقی را رعایت می‌کنیم، سرمایه‌گذاری هم با کشور ایران است و طبیعتاً هزینه سرمایه‌گذاری با بهره‌برداری از خط به صورت BOT برمی‌گردد.
معاون ساخت و توسعه راه‌آهن، بنادر و فرودگاه‌ها در شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل گفت: بدین ترتیب عملا شرکت راه‌آهن عرق که پیش از این چندان حاضر به مذاکره نبود، مذاکرات خوبی را با ما داشت و بسیار امیدواریم در دیدار پایان بهمن ماه در بغداد دستاوردهای خوبی درباره احداث خط آهن شلمچه - بصره داشته باشیم.
سال ۹۰ بود که اتصال راه‌آهن خرمشهر به شلمچه به طول ۱۷ کیلومتر انجام شد بنابراین در راستای اتصال شبکه ریلی ایران به عراق و رسیدن به کربلا، ضرورت داشت ادامه این خط ریلی از شلمچه تا بصره عراق به طول حدود ۳۲ کیلومتر در خاک عراق ساخته شود.
از سوی دیگر در کشور عراق، خط ریلی از بصره تا کربلا ساخته شده و بهره برداری می شود و با تکمیل این ۳۲ کیلومتر حلقه مفقوده شلمچه-بصره، زائران ایرانی می‌توانند از طریق قطار به شلمچه و سپس بصره و کربلا بروند.
همچنین با تکمیل این ۳۲ کیلومتر خط‌آهن بین شلمچه تا بصره و ساخت یک پل بازشونده بر روی اروندرود ( پل ریلی بازشو به طول ۸۰۰ متر)، اتصال ریلی کشور ایران از طریق خرمشهر به عراق و کشورهای شرق مدیترانه و بندر لاذقیه سوریه نیز بدون انقطاع برقرار می‌شود و تحولی بزرگ در زمینه ترانزیت و تبادل کالا و مسافر رخ خواهد داد.
بعد از تفاهمات کلی که در سال ۹۴ بین ایران و عراق درباره این خط‌آهن صورت گرفت، در سفری سال ۹۷ رئیس‌جمهور به عراق داشت، تفاهم‌نامه اجرایی مکمل در حضور رؤسای جمهور ایران و عراق امضا شد.
ایران پس از این تفاهم‌نامه، بلافاصله نماینده‌های خود را تعیین و به عراق معرفی کرد و از طرف عراقی هم خواست نماینده‌های خود برای پیگیری امور این خط‌آهن را معرفی کند تا مباحث مربوط به سرمایه‌گذاری را دنبال کنند؛ کشور ایران حتی برای تکمیل این خط ریلی، سرمایه‌گذار و پیمانکار نیز تعیین کرد، اما مسوولان وقت عراق تمایل چندانی برای تکمیل این خط ریلی نداشتند.
