به گزارش مشرق، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که آذر ماه سال جاری و پس از توقف درگیری‌ها بین باکو و ایروان بنا بود سفری به باکو و سپس مسکو داشته باشد و این سفر را به خاطر شرکت در جلسات هیأت دولت به تعویق انداخت، هفته گذشته از سفرش به جمهوری آذربایجان و روسیه و همچنین ارمنستان، گرجستان و ترکیه خبر داد، گفت: قصدم این است به کشورهایی که می‌توانند برای کمک به بحران قره باغ و وضعیت صلح و ثبات در منطقه همکاری کنند، سفر کنم.

بامداد یکشنبه ششم مهر ماه دور جدید درگیری‌های ارمنستان و آذربایجان بر سر منطقه مورد مناقشه قره باغ آغاز شد. این درگیری‌ها پس از سه بار توافق برای آتش بس، در نهایت با وساطت روسیه بین دو طرف متوقف شد.

جمهوری اسلامی ایران از همان ابتدا با ابراز نگرانی از وقوع این درگیری‌ها و با اعلام اینکه از نزدیک این درگیری‌های نظامی را دنبال می‌کند، ضمن دعوت طرفین به خویشتنداری، بر توقف درگیری‌ها و برقراری آتش بس و انجام گفت‌وگو بین دو طرف درگیر تأکید و آمادگی خود را برای انجام گفت‌وگوها بین دو طرف اعلام کرد. 

این نخستین سفر ظریف به جمهوری آذربایجان پس از درگیری اخیر بین این کشور و ارمنستان است. پس از تعویق سفر ظریف، وزیر خارجه جمهوری آذربایجان به تهران آمد و با ظریف و دیگر مقامات ایرانی دیدار و گفت‌وگو کرد. قبل از آن نیز در آبان ماه «سید عباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه در سفری به باکو، مسکو، ایروان و آنکارا طرح جمهوری اسلامی ایران برای حل مناقشه قره باغ را به اطلاع مقامات این کشورها رساند. البته در این مدت نیز معاون نخست‌وزیر جمهوری آذربایجان دو سفر به ایران داشت که در آخرین سفر چهاردهمین نشست کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور در تهران برگزار و تصمیمات خوبی در این نشست اتخاذ شد. در همین خصوص «سید عباس موسوی» سفیر جمهوری اسلامی ایران در توئیتی نوشت که در این نشست اکثر پروژه‌های باقیمانده نهایی و زمینه برای فصل جدید همکاری‌ها به ویژه مشارکت شرکت‌های ایرانی در بازسازی مناطق آزاد شده فراهم شد.

رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در همین راستا و در اولین مقصد این سفر یکشنبه شب پنجم بهمن ماه در رأس هیأتی وارد باکو شد و در بدو ورود به پایتخت جمهوری آذربایجان در جمع خبرنگاران گفت: بسیار خوشحالیم توانستم این سفر را انجام دهم. موضوع اصلی بحث همکاری‌های منطقه‌ای در این منطقه است که برای ما از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و ارتباطات دوجانبه با این کشورها که ایران با این کشورها دارای رابطه بسیار خوب و نزدیکی است. 

ظریف گفت: روز دوشنبه ششم بهمن ماه ۱۳۹۹ در دیدار با مقامات آذری درباره بازسازی و وضعیت قره باغ و همکاری برای حفظ ثبات در این جا صحبت خواهیم کرد. خشنود هستیم کشور و ملت برادر ما آذربایجان سرزمین‌های خودش را به دست آورده و امروز سرزمین‌های آذری در اختیار مردم آذربایجان است و علاقه‌مندیم کمک کنیم که هر چه زودتر ساکنان سرزمین‌های آزاد شده به محل اقامت خود برگردند. اینها خویشان ما هستند و در این زمینه گفت‌وگو خواهیم کرد.

وزیر خارجه خاطرنشان کرد: علاوه بر این درباره مسائل مربوط به ترانزیت و کریدور شمال - جنوب و شمال - غرب با دوستان آذری گفت‌وگو خواهیم کرد.

«محسن پاک آیین» سفیر پیشین ایران در باکو نیز پیش از انجام این سفر، سفر ظریف به باکو، مسکو، ایروان، تفلیس و ترکیه را در راستای تقویت همکاری‌ها با همسایگان برشمرد و گفت: به دلیل اینکه ما در طرح خود از تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان حمایت و خواهان بازگشت قره باغ به این کشور بودیم، طرح‌مان مورد پذیرش ایروان قرار نگرفت.

«سعید خطیب‌زاده» سخنگوی دستگاه دیپلماسی نیز روز دوشنبه ششم بهمن ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران درباره سفر ظریف به باکو نیز بیان کرد: جمهوری آذربایجان یکی از همسایگان پر اهمیت برای ماست.این سفر در زمان بسیار درستی انجام می‌شود و سفرهایی از سوی دوستان خودمان از جمهوری آذربایجان به ایران داشتیم. تفاهم‌های بسیار عمیق و جدی در حوزه مسائل مرزی و همکاری‌های اقتصادی و تجاری و سیاسی بین دو طرف صورت گرفته است.

وی یادآور شد: سفر ظریف برخی دوجانبه و برخی منطقه‌ای است که بتوانیم ان‌شاءالله مرحله گذار را به سمت صلح پایدار با احقاق حقوق حقه همه طرف‌ها به ویژه آزادی همه شهرهای اشغالی جمهوری آذربایجان داشته باشیم. منطقه ما نیازمند مراودات دوجانبه و منطقه‌ای است و این سفر تاریخی خواهد بود.

*دیدار با علی‌اف

رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران روز دوشنبه ششم بهمن ماه و در اولین ملاقاتش با مقامات جمهوری آذربایجان به دیدار «الهام علی اف» رئیس جمهور این کشور رفت و با تبریک پیروزی‌های اخیر به دولت و ملت جمهوری آذربایجان بر گسترش همکاری‌های دوجانبه تأکید کرد.

ظریف با استقبال از طرح پیشنهادی رئیس جمهور آذربایجان تحت عنوان ابتکار همکاری‌های منطقه‌ای ۶ جانبه، آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای کمک و همکاری در همه زمینه‌هایی که به برقراری صلح،  ثبات و آرامش در منطقه کمک کند را اعلام کرد.

وزیر امور خارجه ایران با ابراز خرسندی از نتایج برگزاری چهاردهمین دور اجلاس کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی دو کشور، آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای مشارکت فعال در بازسازی مناطق آزاد شده خصوصا در زمینه‌های ساخت و ساز، صدور خدمات فنی - مهندسی، برق و انرژی، کشاورزی، کشت فرا سرزمینی، مین روبی، بازسازی مساجد و بناهای تاریخی را اعلام کرد.

* استقبال علی‌اف از حضور شرکت‌های ایرانی در بازسازی قره‌باغ

الهام علی‌اف رئیس جمهور آذربایجان نیز در این دیدار با قدردانی از مواضع جمهوری اسلامی ایران در تحولات اخیر در منطقه، از سطح همکاری‌های فیمابین ابراز خرسندی و فضای موجود برای توسعه مناسبات در همه زمینه‌ها خصوصا حوزه همکاری‌های اقتصادی را مثبت ارزیابی کرد.

وی با برشمردن پروژه‌های اقتصادی بین دو کشور، از حضور شرکت‌های ایرانی در بازسازی قره‌باغ استقبال کرد و با ابراز خرسندی از دیدگاه جمهوری اسلامی ایران در خصوص ابتکار ۶ جانبه، این پیشنهاد را به نفع صلح و منافع مشترک در منطقه ارزیابی کرد.

الهام علی‌اف همچنین از برگزاری نشست‌های ٣ جانبه ایران- آذربایجان - روسیه و همچنین ایران - آذربایجان - ترکیه در آینده استقبال کرد.

*گفت‌وگوی دو وزیر خارجه/ سقفی برای همکاری‌های فیمابین قائل نیستیم

رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران پس از آن با «جیحون بایراموف» همتای آذربایجانی خود دیدار و به گفت‌وگو نشست.

ظریف هدف از سفر به منطقه و آغاز آن از باکو را تلاش و مساعدت برای برقراری صلح و آرامش عنوان و از اینکه دیدارهای فشرده مقامات جمهوری آذربایجان و کشورمان در ماه‌های اخیر در سطح مناسبی گسترش یافته است ابراز خرسندی کرد.

رئیس دستگاه دیپلماسی با اعلام آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای حضور فعال و گسترده در بازسازی مناطق آزاد شده که در مرزهای مشترک دو کشور نیز واقع شده است، به گفت‌وگوهای نتیجه بخش دو کشور در اجلاس اخیر کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی دو کشور اشاره و دیدگاه اعلام شده از سوی رئیس جمهور آذربایجان در دیدار امروز را بیانگر عزم جدی دو کشور برای همکاری‌ها عنوان کرد.

ظریف با اعلام اینکه سقفی برای همکاری‌های فیمابین قائل نیستیم، آمادگی همه جانبه بخش‌های مختلف اقتصادی در ایران برای حضور فعال در پروژه‌های اقتصادی جمهوری آذربایجان را اعلام و برقراری آرامش در منطقه را فرصت بزرگی برای همکاری‌های دو کشور در زمینه ترانزیت و فعال سازی کریدورهای شرق- غرب و شمال- جنوب برشمرد.

* قدردانی از مواضع ایران در سطوح عالی و مردمی در قبال تمامیت ارضی و حق حاکمیت جمهوری آذربایجان

«جیحون بایراموف» وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان نیز در این دیدار مناسبات دو کشور را برپایه دوستی و مشترکات تاریخی و فرهنگی خواند و از مواضع جمهوری اسلامی ایران در سطوح عالی و مردمی در قبال تمامیت ارضی و حق حاکمیت این کشور قدردانی کرد.

وی با اشاره به تبادل هیأت‌های بلندپایه بین دوکشور،  توسعه مناسبات اقتصادی را به عنوان یکی از اولویت‌های مهم در روابط دو کشور ارزیابی کرد و برگزاری نشست اخیر کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی را بیانگر این مهم دانست.

همکاری‌های دو کشور در حوزه خزر، موضوعات فرهنگی، همکاری‌ها در حوزه آب، حمل و نقل و حوزه‌های بین‌المللی و همکاری‌های ٣ جانبه با ترکیه، از دیگر موضوعات مورد گفت‌وگو و تبادل نظر وزرای امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان در این دیدار بود.

* رایزنی با معاون نخست‌وزیر 

معاون نخست‌وزیر آذربایجان دیگر مقامی بود که ظریف در مدت اقامتش در باکو با وی دیدار کرد. وزیر امور خارجه در دیدار با «شاهین مصطفی یف» معاون نخست‌وزیر آذربایجان آمادگی ایران را برای ورود جدی و موثر در حوزه بازسازی مناطق آزاد شده این جمهوری به ویژه در ابعاد انرژی، فنی و مهندسی، کشاورزی، مین روبی و تعمیر مساجد و اماکن تاریخی و فرهنگی اعلام کرد.

رئیس دستگاه دیپلماسی در گفت‌وگویی در تشریح رایزنی‌هایش با مقامات آذربایجانی اظهار داشت: ملاقات با آقای الهام علی‌اف بسیار مهم و مفید بود، هم در مورد ابتکار منطقه‌ای و روش‌های همکاری در حوزه‌های مختلف به صورت چندجانبه در منطقه از ترانزیت تا همکاری‌های دیگر در حوزه منطقه‌ای، انرژی با همکاری‌ همه کشورها که بتواند صلح و ثبات را در منطقه تقویت کند و همین طور در خصوص همکاری‌های دوجانبه.

رئیس دستگاه دیپلماسی در ادامه گفت‌وگو با خبرنگاران گفت: با توجه به تصمیم‌هایی خوبی که در جلسه هفته گذشته کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی دو کشور در تهران اتخاذ شد و همچنین صحبت‌های بسیار خوبی که امروز درباره همکاری دوجانبه شد، مخصوصا در حوزه بازسازی مناطق آزاد شده، امیدوارم بتوانیم در این زمینه در جهت منافع دو کشور با یکدیگر همکاری کنیم.

ظریف با اشاره به مقاصد بعدی این سفر عنوان کرد: در مورد همکاری‌های چند جانبه امیدوارم در بقیه این سفر این امکان فراهم شود که با بقیه مسؤولان کشورهای دیگر روسیه، ارمنستان، گرجستان و ترکیه در مورد زمینه‌های همکاری شش جانبه و همکاری‌های دیگر صحبت کنیم و ان‌شاءالله به نتیجه برسیم.

رئیس دستگاه دیپلماسی همچنین در توئیتی در پایان این سفر نوشت: در باکو گفت‌وگوهایی مفصل و بسیار مثمرثمری را در خصوص روابط دوجانبه و همکاری‌های منطقه‌ای با رئیس جمهور، معاون نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه به پایان  رساندم. راه رسیدن به صلح پایدار از ترتیبات منطقه‌ای فراگیر عبور می‌کند، از جمله کریدورهای حمل و نقل که منفعت آن برای همه است.

«سید عباس موسوی» سفیر جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان نیز پس از سفر ظریف به باکو در توئیتی نوشت: جمهوری سالامی ایران از ابتکار همکاری ۶ جانبه منطقه‌ای با جمهوری آذربایجان، روسیه، گرجستان، ترکیه و ارمنستان حمایت می‌کند. 

رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران صبح امروز باکو را به مسکو دومین مقصد سفرش به منطقه ترک کرد.