به گزارش مشرق، پرمخاطب ترین زمان تلویزیون ساعت های منتهی به تحویل سال نو است، زمانی که اغلب افراد خانواده دست از کار کشیدند و می خواهند همین دقیقه های پایانی را با فراغ بال و در جمع صمیمی خانواده خود بگذرانند.

همین زمان پرمخاطب باعث شده تا مسئولین تلویزیون هم دست به کار شده و برای این ساعت ها برنامه سازی کرده و به نوعی رسالت خود را انجام دهند.

در این گزارش همزمان با سپری نمودن روزهای پایانی سال در گفت و گو با چند تهیه کننده پیشکسوت ویژه برنامه های تحویل سال، دلیل موقیت این نوع برنامه ها و پیشنهادی که برای سازمان صداوسیما ارائه می دهند گفت و گو کردیم.

** لزوم شکل گیری برنامه های مناسبتی

شاید تا همین چند سال پیش خبری از تولید و پخش برنامه های مناسبتی قبل از تحویل سال نبود. اما اینکه به فکر چه کسی افتاد که برای این زمان مهم برنامه سازی کند در بخش مدیریتی سازمان و حتی برنامه سازهای تلویزیونی باید آن را جست و جو کرد. نکته مهم اینکه برخی شبکه های تلویزیونی نیز تازه دو سه سال است که ویژه برنامه تحویل سال می سازند!

** هدف از تولید ویژه برنامه تحویل سال چیست؟

برنامه های شاد و مفرحی که در ساعت های پایانی سال قدیمی و ساعت های ابتدایی سال جدید پخش می شوند، از جمله این برنامه ها هستند. برنامه هایی که همه آنها یک یا دو و حتی سه مجری دارند و اغلب از سلبریتی های بازیگری خوانندگی و ورزش دعوت می کنند تا برای دقایقی مهمانشان باشند.

** سلبریتی های تکراری؛ حرف های خسته کننده

اما به همان نسبت که ممکن است این برنامه ها برای مخاطبان جذاب باشند، ممکن است حرف های تکراری زیادی هم در آنها زده شود که از حوصله مخاطب خارج باشد! از طرفی بارها مشاهده شده یک سلبریتی در چند برنامه شب تحویل سال حضور پیدا کرده است!

** زمانی برای دیده شدن

یکی از حُسن های ویژه برنامه سال تحویل این است که اگر مهمانشان سلبریتی باشد بیشتر معروف می شود و اگر حتی یک آدم معمولی باشد، سلبریتی می شود! همانطور که گفته شد چنین برنامه هایی از میزان بالای مخاطب بهره مند هستند.

** کم شدن حضور سلبریتی ها/ جایگزینی کارآفرین ها و افراد موفق

اما اگر حتی همین برنامه ها هم با هدف گذاری ساخته شده باشند قابل تحسین است نه اینکه صرفا برنامه ای باشند برای پر کردن آنتن تلویزیون آن هم در زمانی که تعداد بالای مخاطبی مخاطبانش هستند. برای مثال چند سالی است در چند برنامه شاهد کم شدن حضور سلبریتی ها هستیم و افراد موفق در حوزه کارآفرینی یا هر حوزه دیگری مهمان های اصلی این برنامه ها هستند.

** برنامه هایی که از صندوق بیت المال هزینه می کنند

این روزها با نزدیک شدن به اسفندماه گروه های تولیدی مشغول به طراحی و ایده پردازی برای ساخت برنامه های ویژه سال تحویل خود هستند. برنامه هایی که علاوه بر صرف وقت، هزینه های بسیاری از بیت المال را برای دعوت از سلبریتی هایی که تا به حال پایشان را به تلویزیون نگذاشته اند، اختصاص می دهند. پس شاید بهترین راهکار برای ساخت برنامه ای در خور شان رسانه ملی و البته مخاطبانش را بتوان از زاویه نگاه چند تهیه کننده که حالا با ساخت برنامه هایی اینچنینی برای خود پیشکسوتی هستند، بررسی کرد.

با محمد قنبری و احسان ارغوانی از تهیه کننده های با سابقه تلویزیونی که هر کدام بالغ بر ۱۰ تجربه تولید برنامه های ویژه تحویل سال را به عهده داشتند گفت و گو کردیم.

** قنبری: تنها یک شبکه برای تحویل ساز برنامه بسازد!

محمد قنبری تهیه کننده برنامه های ویژه تحویل سال در گفت و گو با خبرنگار فارس درباره اینکه تلویزیون چه کند تا برنامه های تحویل سال نو از تکرار فاصله بگیرند؟، گفت: به نظرم من اشتباهی بین شبکه های تلویزیونی برای برنامه های نوروز رخ داده و آنهم این است که شبکه ها هر کدام یک تعریف خاص دارند و توقعات بر اساس همان تعریف و رسالتی که هر شبکه دارد اتفاق می افتد.

وی ادامه داد: بزرگترین اشتباه را سازمان صداوسیما می کند و درصد و میران بیننده برای هر برنامه ای را اعلام می کنند و این شده معیاری برای مدیران تصمیم گیرنده که اگر برنامه ای درصد بالایی از مخاطب را داشته است پس برنامه موفقی بوده است و به نظرم منطق اشتباهی است.

این تهیه کننده افزود: برای مثال شبکه سه به خاطر رسالت جوان بودنش و اینکه مردم به واسطه پخش مسابقه های فوتبال و سریال های کمدی بیشتر جذب آن شدند، این را قیاس می کنند با شبکه یک که شبکه ای سیاسی است و بیشتر شبکه ای است که به رخداد روز سیاسی و اتفاق های جریان ساز روز می پردازد. قیاس این دو شبکه با هم اشتباه است.

قنبری ادامه داد: قیاس این شبکه ها با شبکه پنج اشتباه است. رسالت شبکه پنج، رسالت استان تهران  است و اگر این اتفاق نیفتد و از هر شبکه ای خواسته شود که براساس رسالتی که دارند باید برنامه سازی کنند آن زمان است که خیلی اتفاق های جدید و جذابی می بینیم و خیلی از برنامه ها تکراری نخواهد شد.

این تهیه کننده افزود: وقتی تنها یک شبکه برای سال تحویل برنامه بسازد و مابقی شبکه ها برنامه های عادی خودشان را داشته باشند و همان یک شبکه پیش برود. به این ترتیب هم در بودجه صرفه جویی می شود. وقتی رسالت ها رعایت نمی شود و وقتی خودمان در سازمان خودمان باعث می شویم رقابت نابرابر بوجود بیاید به نظرم سیاست گذاری اشتباه می شود و جریان به سمتی می رود که همه شبکه ها به یک شکل برنامه سازی می کنند و حالا برنامه ای که مجری و مهمان های معروف تری دارد  در این رقابت جلوتر است.

وی درباره فاکتورهای موفقیت برنامه های سال تحویل خودش نیز گفت: یادم است زمانی که با رضا رشیدپور برای شبکه پنج برنامه سازی می کردیم و استقبال مخاطبان خیلی بالا بود و باعث شد برنامه ما رتبه اول برنامه های نوروزی را از آن خود کند. در سال گذشته نیز سعی کردیم اتفاقی را رقم بزنیم و محمد علیزاده سعی کردیم یک فیلد در برنامه مان جاری باشد و برای این برنامه سعی کردیم فضا به سمت موسیقی برود. افرادی به برنامه آوردیم ابهاماتی در فعالیت هایشان در عرصه موسیقی وجود داشته است و ما این ابهامات را روشن کردیم.

وی در ادامه عنوان داشت: برای مثال سال گذشته چند ساعت قبل از اجرای برنامه بهار جان اعلام کردند حمید هیراد به سرطان مبتلا شده است و هیچ جایی چنین موضوعی را نگفته بودند و یادی کردیم از خانواده های خیلی خوبی که الان بین مان نیستند.

این تهیه کننده افزود: سال گذشته برنامه ما موسیقی محور بود و محمدعلیزاده اجرای آن را به عهده داشت و حتی تا ۱۵ فروردین بخش های کوتاه شده برنامه در اینستاگرام مشاهده می شد. سال گذشته بحبوهه کرونا بود و مردم از ترسشان در خانه مانده بودند و ما سعی کردیم با توجه به اینکه مردم در خانه هستند فردی را به عنوان مجری بیاوریم که مردم دوست داشته باشند.

قنبری همچنین عنوان داشت: برای مثال در سال ۸۵ اولین بار بنیامین را آوردیم و ترانه دنیا دیگه مثل تو نداره را را اجرا کرد.

وی با بیان پیشنهاد به برنامه سازهای تلویزیونی گفت: خواهشم از همه دوستان و مدیران تصمیم گیرنده این است که در اولویت شان مخاطب را قرار دهند و سلیقه و نیاز او. در همه سال آنچه در نظر گرفته نمی شود نیاز مخاطب است و بیشتر به این سمت رفتند که سلیقه مخاطب راسمت خواسته های خودشان جلو ببرند برنامه سازی می کنند و این اشتباه است.

قنبری افزود: به نظرم باید کاری کنیم تا نیاز مخاطب برطرف شود. با توجه به افزایش امکان برای مخاطب برای دیدن مدیاهای مختلف و ارتباط برقرار کردن در فضای مجازی و ماهواره  و ... امکانات زیادی را در اختیار مردم قرار داده است و برنامه را بر اساس سلیقه مخاطب بسازند. مردم نیاز دارند تا برنامه هایی خوب و تماشا کنند و اگر بخواهند در برنامه نوروزی سلیقه جدیدی اعمال کنند با شکست روبرو می شوند.

** ارغوانی: تهیه کننده ها با توجه به رسالت شبکه برنامه سازی کنند

«احسان ارغوانی» تهیه کننده ویژه برنامه های نوروزی تلویزیون، ‌درباره اینکه تلویزیون برای جلوگیری از تکرار در ویژه برنامه های نوروزی، گفت: در وهله اول به برنامه ساز یا تهیه کننده ای برمی گردد که قرار است آن ویژه برنامه را با اقتضائات و مخاطب آن شبکه بسازد. او قطعا برنامه ریزی می کند که ببیند چه کار باید کرد تا برنامه ای متفاوت و جدید را روی آنتن برد و بتواند مخاطبین آن شبکه را جذب کند.

وی ادامه داد: در وهله های بعدی انتخاب مجری، انتخاب تیتراژ و دکور با توجه به اتفاق هایی است که می افتد و محتوای برنامه که در اتاق فکر به نتیجه می رسند. خصوصا امسال که از سال ۱۳۹۹ به سال ۱۴۰۰ ورود می کنیم و قرن تغییر می کند. قطعا باید تفکری پشت این اتفاق باشد.

وی با اشاره به برنامه های خود که برای سال تحویل سال های گذشته ساخته است، درباره اینکه فاکتورهای موفقیت این برنامه ها گفت: برخی از برنامه هایی که من برای سال تحویل تلویزیون ساختم با استقبال خیلی خوبی مواجه شد. اولین این فاکتورها متفاوت بودن است و اینکه شما بخواهید اتفاق جدیدی را در برنامه رقم بزنید. برنامه های نوروزی کلیشه ای شدند و همه آنها گفت و گو محور هستند اما در همین برنامه ها اینکه چه اتفاقی را رقم بزنید مهم است.

تهیه کننده برنامه پل فروردین، در ادامه نیز عنوان داشت: نوع گفت و گو، ساخت آیتم ها، اتفاق هایی که قرار است در برنامه بیفتد. برای مثال در برنامه بهارستان ویژه سال تحویل سال ۹۳ اشکان خطیبی و سحر دولت شاهی و پدرام کریمی مجریان ما بودند. برای اولین بار که خطیبی و دولت شاهی در جایگاه مجری در تلویزیون قرار می گرفتند.

وی افزود: در کنار این ما آیتم هایی ساختیم و به سمت تئاترهای زنده رفتیم و در این آیتم ها با افرادی حرفه ای همکاری کردیم. مثل اکبر عبدی، ‌ امیرحسین رستمی، ‌ علی اوجی و ... و برای اولین بار در شبکه یک سیما کنسرت زنده اجرا کردیم و ۹ خواننده از جمله محمد اصفهانی، مهدی یغمایی، رضا یزدانی، فریدون آسرایی، امید حاجیلی را آوردیم که کاملا متفاوت بود و یکی از بهترین برنامه ها بود.

تهیه کننده برنامه بوی عیدی که بالغ بر ۱۰ ویژه برنامه برای سال تحویل تلویزیون ساخته، افزود: یا برنامه ای که سال ۹۶ داشتیم و مژده لواسانی و نیما کرمی و پدرام کریمی مجری بودند. یا سال ۹۷ شبکه دو که امیرحسین آرمان مجری بود. در این سالها سعی کردیم متفاوت باشیم و راهی پیدا کنیم که مخاطب احساس یکنواختی و خستگی نکند.

ارغوانی با ارائه پیشنهادی برای ساخت ویژه برنامه های نوروزی امسال تلویزیون نیز گفت: قطعا رسالت شبکه ها با هم متفاوت است و فردی که قرار است در شبکه یک برنامه بسازد با کسی که قرار است در شبکه نسیم برنامه ای بسازد دو رسالت کاملا متفاوت دارند. تهیه کننده ها با توجه به رسالت شبکه ای که می خواهند در آن برنامه سازی کنند، می تواند اتفاق جدیدی را رقم بزنند.

وی ادامه داد:‌شاید امسال فرصت خیلی خوبی است برای رخ دادن این اتفاق خیلی جدید در تلویزیون و مردم یکسری کارهای جدید ببینند و می شود کارهای خیلی متفاوتی کرد.

این تهیه کننده افزود: به هر حال یک قرن را پشت سر گذاشتیم و در این قرن خیلی اتفاق ها رخ داده است و برای مثال می شود مروری روی قرنی که گذشت یا مروری روی یک سال عجیب و غریبی که گذشت (سال کرونایی) داشته باشیم.