به گزارش مشرق، وب سایت سازمان کشورهای صادرکننده نفت خام، اوپک در آخرین به روز رسانی خود اعلام کرد: هر بشکه سبد نفتی اوپک روز دوشنبه (۱۴ تیر)، اولین روز کاری بازارهای جهانی با ۵۰ سنت افزایش ۷۵.۷۱ دلار فروخته شده است.

این نوع نفت روز جمعه (۱۱ تیر)، آخرین روز کاری بازارهای جهانی در هفته گذشته، ۷۴.۸۴ دلار در هر بشکه فروخته شده بود.

به این ترتیب رکورد بالاترین قیمت سبد نفتی اوپک در سال ۲۰۲۱ شکسته شد و بالاترین قیمت این نوع نفت در ۳ سال و ۲ ماه گذشته به ثبت رسید.

سبد نفتی اوپک در ۱۷ ماه می سال ۲۰۱۸ به ۷۶.۷۵ دلار رسیده بود که قیمت روز دوشنبه بالاترین قیمت از آن زمان تاکنون به شمار می رود.

 رشد ۲۵ دلاری قیمت طی ۶ ماه

سبد نفتی اوپک سال ۲۰۲۱ را با قیمت ۵۱.۳۶ دلار در هر بشکه آغاز کرد و در پنجم ژانویه کمترین رقم برابر با ۵۰.۷۸ دلار در هر بشکه را ثبت کرد.

به این ترتیب، قیمت سبد نفتی اوپک طی ۶ ماه گذشته رشد ۲۴.۹۳ دلاری داشته است.

روند افزایشی قیمت نفت در جهان طی دو هفته گذشته

طی دو هفته گذشته به علت افزایش تقاضا در نیم کره شمالی و آغاز فصل تابستان و سفرها و توقف موقت در مذاکرات ایران که می توانست تاخیر در بازگشت نفت ایران به بازار ایجاد کند، شاهد افزایش قیمت نفت بودیم.

خوش بینی در مورد روند واکسیناسیون در جهان نیز از دیگر عوامل افزایش قیمت نفت عنوان شده بود.

اما هفته گذشته به صورت ویژه، پنجمین هفته متوالی بود که قیمت نفت در بازارهای جهانی افزایش یافت و قیمت نفت خام آمریکا طی هفته گذشته ۱.۵ درصد افزایش یافت و نفت برنت روندی ثابت داشت زیرا بازار در حال ارزیابی نگرانی ها در مورد تقاضا برای سوخت در بخش هایی از آسیا بود.

هر چند در میانه هفته قیمت نفت به علت پیش بینی در مورد افزایش تولید اوپک پلاس کاهش یافت اما بالاترین قیمت نفت در ۲.۵ سال گذشته ثبت شد و تحلیلگران روند افزایشی را باز هم پیش بینی می کردند.

در این میان اوپک پیش بینی کرد: با توجه به بهبود اقتصادی ناشی از همه گیری کرونا، پیش بینی‌های اوپک حاکی از کسری عرضه نفت در بازار در ماه آگوست و باقی سال ۲۰۲۱ است.

جدیدترین پیش بینی اوپک در مورد تقاضا برای نفت خام نشان می‌دهد، اگر سطح تولید تغییر نکند، عرضه اوپک ۱.۵ میلیون بشکه در روز در ماه آگوست کمتر از تقاضای مورد انتظار خواهد بود. این کمبود در سه ماهه چهارم به ۲.۲ میلیون بشکه در روز افزایش خواهد یافت.

درحالی که هیچ کس پیش بینی نمی کرد آخر هفته چه اتفاقی بیفتد، تحلیلگران از دردسری که نفت ایران ممکن است برای اوپک پلاس ایجاد کند می نوشند.

به گفته این تحلیلگران، ایران در ماه می ۲.۵ میلیون بشکه در روز نفت تولید کرده است و در سال ۲۰۱۸، پیش از اعمال مجدد تحریم ها ۳.۸ میلیون بشکه در روز تولید داشت. در نتیجه، این ۱.۳ میلیون بشکه نفت در روز اضافی از سوی ایران در ماه‌های آتی می‌تواند امکان کمتری به اوپک پلاس برای افزایش تولید بدهد.

 اتفاقات نشست اوپک پلاس

حال آنکه هیچ کس نمی دانست، اختلافات عمیقی در نشست آخر هفته اوپک پلاس سبب خواهد شد تا هیچ افزایش تولیدی از سوی این گروه صورت نگیرد.

آخر هفته فرا رسید، اوپکی ها که قرار بود روز پنج شنبه نشست داشته باشند، نشست خود را به روز جمعه انداختند تا بتوانند بیشتر در مورد نشست مهم این ماه رایزنی کنند.

صد و هشتادمین جلسه وزرای اوپک  در روز جمعه در حالی آغاز به کار کرد که اختلاف عمیقی میان عربستان و امارات وجود داشت.

بر اساس گزارش بلومبرگ، نمایندگان کشورها گفته بودند، عربستان و روسیه در این نشست تمایل دارند که افزایش نفت در ماه های آینده به صورت تدریجی باشد.

همچنین تاکید شده بود، هر توافقی باتوجه به تاثیر مذاکرات ایران با کشورهای اروپایی در وین برای احیای برجام و تاثیر آن در بازار نفت به صورت شرطی خواهد بود.

اما این نشست بدون هیچ نتیجه ای به پایان رسید زیرا امارات با افزایش تولید از ماه آگوست موافقت کرده اما با تمدید قرارداد کاهش تولید تا پایان سال ۲۰۲۲ مخالفت کرده بود.

دلیل مخالفت امارات چه بود؟

گفته می شود امارات شکایت دارد، سطح تولید پایه این کشور- سطح محاسبه هرگونه کاهش - در ابتدا خیلی کم تعیین شده است؛ موضوعی که قبلا هم مطرح شده بود اما امارات می گوید در صورت پایان توافق در آوریل ۲۰۲۲، آن را تحمل کند نه اینکه (توافق کاهش تولید) بیشتر ادامه یابد.

به گفته منابع اوپک پلاس، امارات می خواهد سطح پایه تولید آن ۳.۸۴ میلیون بشکه در روز تعیین شود درحالی که اکنون روزانه ۳.۱۶۸ میلیون بشکه است.

امارات طرح های تولید جاه طلبانه ای برای سرمایه گذاری میلیاردها دلار برای تقویت ظرفیت دارد. منابع آگاه اماراتی می گویند توافق اوپک پلاس حدود ۳۰ درصد ظرفیت امارات را معطل نگه داشته است.

 نیت امارات

تحلیلگران معتقدند ابوظبی دستورالعمل آشکاری برای افزایش تولید دارد و به‌دنبال نفوذ بیشتر است. امارات در سال  ۲۰۲۰ نیز قصد داشت اوپک را ترک کند تا بتواند نفت بیشتری تولید کند و از سرمایه‌گذاری میلیارد دلاری در توسعه ظرفیت تولیدش سود ببرد. مخالفت این کشور در جلسات اوپک ‌پلاس نشان دهنده این است که آنها هنوز هم همین نیت را دارند.

مذاکرات به دور دوم کشید

 به این ترتیب، مذاکرات تا روز دوشنبه ۵ جولای به تعویق افتاد.

دبیرخانه اوپک در بیانیه ای اعلام کرد مذاکرات وزرای گروه اوپک پلاس در روز جمعه متوقف شد و در روز دوشنبه از سر گرفته خواهد شد.

اما منابع آگاه در ساعات پایانی روز جمعه گفتند اوپک پلاسی ها توافق کردند حتی اگر امارات همچنان با تمدید توافق مخالفت کند، از ماه آگوست نفت بیشتری به بازار روانه و دوره توافق کاهش تولید را تمدید کنند.

این اظهارات در حالی گفته شد که سازوکار اوپک پلاس بر اساس اجماع کلیه اعضاست و اگر یک عضو مخالفت کند هیچ توافقی صورت نمی گیرد.

تاخیر در توافق اوپک پلاسی قیمت نفت در بازارهای جهانی را به بالای ۷۶ دلار در هر بشکه رساند.

شکست مذاکرات اوپک پلاس

و در نهایت، اختلافات عربستان و امارات آنقدر عمیق بود که نشست اوپک پلاس نتیجه ای در بر نداشت و بدون هیچ توافقی پایان یافت. اوپک پلاسی ها حتی تاریخی برای نشست بعدی تعیین نکردند.

 رویترز در این باره نوشت، نتیجه این نشست، یک شکست قابل توجه برای این گروه تولیدکننده است. روابط میان دو عضو اوپک یعنی عربستان و امارات آن قدر تیره و تار شده است که هیچ توافقی ممکن نبود. این شکست وجهه این گروه به عنوان مسئول بازار نفت را مخدوش کرده و احتمال وقوع یک جنگ داخلی قیمت را بالا برده است.

سریع ترین اثر این شکست این است که اوپک پلاس تولید خود را برای ماه آگوست افزایش نخواهند داد مگر اینکه توافق از خطر نابودی نجات یابد. که این عدم افزایش تولید، با توجه به بهبود تقاضا، اقتصاد جهانی را از عرضه بیشتر نفت محروم می کند.

به همین دلیل و انتظار برای کمبود عرضه در بازار، قیمت نفت در معاملات امروز افزایش یافت به طوریکه قیمت نفت برنت و نفت خام آمریکا به بالاترین رقم از سال ۲۰۱۸ رسید.

قیمت نفت برنت پس از افزایش ۱.۳ درصدی در روز دوشنبه، امروز با ۴۴ سنت افزایش به ۷۷.۶۰ دلار رسید. این رقم بالاترین قیمت از ۲۹ اکتبر ۲۰۱۸ به شمار می رود که به ۷۷.۶۱ دلار رسیده بود.

نفت خام آمریکا (WTI) با ۱ دلار و ۷۱ سنت افزایش ۷۶.۸۷ دلار در هر بشکه فروخته شد که بالاترین رقم از ۳ اکتبر ۲۰۱۸  به شمار می رود.

هشدار عراق نسبت به آغاز جنگ قیمت نفت

در این میان، احسان عبدالجبار، وزیر نفت عراق دیروز گفت کشورش به توافق کنونی پایبند است و نمی خواهد شاهد افزایش قیمت نفت بالاتر از سطح کنونی باشد تا ثبات باقی بماند.

وی ابراز امیدواری کرد طی ۱۰ روز آینده، تاریخی برای نشست بعدی مشخص شود.

مشاور اقتصادی نخست وزیر عراق نیز گفت: «در صورت عدم هماهنگی و تفاهم بین تولیدکنندگان اوپک، دوباره جنگ قیمتی شکل خواهد گرفت.»

مظهر محمد صالح به خبرگزاری رسمی عراق توضیح داد: «افزایش تولید در کشورهای عضو اوپک باید با احتیاط و با هماهنگی بالا در بین کشورهای عضو انجام شود، تا از هرگونه مشکل احتمالی در بازار عرضه نفت خام که باعث عدم تعادل نامطلوب قیمت می‌شود، جلوگیری شود.»

هشدار تحلیلگران در مورد شکاف در اوپک پلاس و جنگ قیمتی

از طرفی، کوین سالمون، تحلیلگر StoneX  معتقد است، «بن بست کنونی، وضعیت پیچیده نفت را تقویت می‌کند... اما هرچه این بن بست بیشتر طول بکشد، ما شاهد مداخله تعداد بیشتری از قدرت های جهانی به دلیل تورم و افزایش قیمت بنزین در پمپ بنزین ها خواهیم بود، چرا که این موضوعات یک نگرانی اساسی جهانی است.»

پیش از این هم تحلیلگران هشدار داده بودند، پس از سنگ اندازی امارات در مذاکرات اوپک پلاس، اگر در میان اعضای اوپک پلاس شکاف ایجاد شود و گروه از هم بپاشد، بازار نفت می تواند شاهد یک سقوط قیمت مشابه زمان جنگ قیمت میان عربستان و روسیه باشد.

لوئیس دیکسون، تحلیلگر بازار نفت در موسسه ریستارد انرژی در این رابطه گفته است: «اگر در میان اعضای اوپک پلاس شکاف ایجاد شود و گروه از هم بپاشد... بازار نفت می‌تواند شاهد یک سقوط قیمتی شبیه سقوط قیمت در زمانی باشد که روسیه از ائتلاف اوپک پلاس در مارس ۲۰۲۰  خارج و منجر به شروع جنگ قیمتی شد.»

تاثیر اقدامات اوپک بر بازار نفت

اوپک در سال ۲۰۲۰ با هدف جلوگیری از کاهش بیشتر قیمت نفت، مانع از عرضه حدود ۱.۳ میلیارد بشکه نفت به بازارهای جهانی شد.

در واقع، مداخله اوپک پلاس در بازار عرضه جهانی نفت، برای تغییر روند کاهش قیمت بسیار مهم بود و بار دیگر اوپک را در میانه افزایش تولید نفت شیل به عامل تاثیرگذار در بازارهای نفت تبدیل کرد.

با شروع همه گیری ویروس کرونا در جهان و کاهش تقاضا برای نفت، اوپک پلاس به منظور تقویت قیمت این کالای اساسی در سال گذشته میلادی توافق کردند تا از ماه می ۲۰۲۰ روزانه ۹.۷ میلیون بشکه از تولید خود را کاهش دهند که رقمی بی سابقه و رکورد محسوب می‌شد و در فاز نخست تصمیم گرفتند تا این قرارداد تا آوریل ۲۰۲۲ ادامه یابد.

با بهبود تقاضا، این گروه به تدریج بر میزان تولید افزودند و اکنون (جولای ۲۰۲۱) کاهش تولید به ۵.۸ میلیون بشکه در روز رسیده است.

افزایش ۴ دلاری قیمت نفت ایران

بر اساس جدیدترین گزارش اوپک، تولید نفت ایران در ماه می ۲۰۲۱ برابر با خرداد ماه ۱۴۰۰ به ۲ میلیون و ۴۵۵ هزار بشکه در روز رسیده که نسبت به ماه پیش از آن ۴۲ هزار بشکه در روز افزایش یافته است.

همچنین متوسط قیمت هر بشکه نفت سنگین ایران در ماه می ۲۰۲۱ (خرداد ۱۴۰۰) با ۳ دلار و ۷۲ سنت افزایش نسبت به ماه پیش از آن به ۶۶.۷۲ دلار رسید.

نفت ایران در ماه آوریل (اردیبهشت ۱۴۰۰) ۶۳ دلار در هر بشکه فروخته شده بود.

حفظ جایگاه چهارم در اوپک

ایران در ماه آوریل یا اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ جایگاه چهارمین تولیدکننده نفت اوپک را پس و از کویت پیشی گرفت و این جایگاه را در ماه بعد یعنی خرداد ماه حفظ کرد.

در حال حاضر، کشورهای عربستان با تولید ۸ میلیون و ۴۶۶ هزار بشکه در روز، عراق با تولید ۳ میلیون و ۹۶۷ هزار بشکه در روز و امارات با ۲ میلیون و ۶۴۰ هزار بشکه در روز، سه کشور بزرگ تولیدکننده نفت اوپک به شمار می روند.

ایران، پیش از تحریم های آمریکا از سال ۲۰۱۸، سومین بزرگ ترین تولیدکننده نفت اوپک پس از عربستان و عراق بود.

کمترین قیمت سبد نفتی اوپک

کمترین قیمت نفت اوپک در سال ۲۰۲۰ در روز ۲۲ آوریل (سوم اردیبهشت ۹۹) برابر با ۱۲.۲۲ دلار در هر بشکه رقم خورد.

این قیمت، کمترین رقم از زمان معرفی سبد نفتی اوپک در سال ۲۰۰۵ به شمار می رفت. سبد نفتی اوپک در ۱۶ ژوئن ۲۰۰۵ با نفت‌های نفت سنگین ایران، صحرای الجزایر، گیراسول آنگولا، دجنو کنگو، زفیرو گینه و رابی لایت گابن معرفی شد.

نفت‌های عراق کویت، لیبی، نیجریه، عربستان، امارات، نیجریه و ونزوئلا نیز به آن اضافه شدند.

کمترین قیمت سبد نفتی اوپک در سال ۲۰۲۱ برابر با ۵۰.۷۸ دلار در هر بشکه در ۵ ژانویه ثبت شده است.

قیمت هفتگی و ماهانه

سبد نفتی اوپک در هفته منتهی به ۹ جولای ۲۰۲۱ یعنی جمعه ۱۸ تیر، ۷۵.۷۱ دلار در هر بشکه فروخته شد.

متوسط قیمت ماهانه نیز ۷۵.۲۶ دلار در هر بشکه برآورد شده است.

سبد نفتی اوپک متشکل از نفت سنگین ایران، نفت سبک عربستان، نفت سبک بصره عراق، نفت صحرای الجزایر، نفت اورینت اکوادور، نفت صادراتی کویت، سیدر لیبی، بونی لایت نیجریه، نفت موربان امارات، مارین قطر، مِرِی ونزوئلا، گیراسول آنگولا، رابی لایت گابن، نفت دجنو کنگو و نفت زفیرو گینه است.