به گزارش گروه دفاع و امنیت مشرق، موتورهای چهار چرخ ATV-500 که پیش از این و در گزارش ابتکار جديد ايران در استرات‍ژي نبرد نامتقارن  به معرفی آنها پرداخته بودیم در مراسم دانش آموختگي دانشجويان افسري دانشگاه امام حسين(ع) با حضور رهبر معظم انقلاب در رژه کوتاهی حضور یافتند. آنچه قابل توجه بود تنوع تجهیزاتی بود که امکان اجرای طیف وسیعی از عملیات ها را با بهره گیری از خصوصیات تاکتیکی این موتورها ممکن می ساخت.


این موتورها ساخت وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح است که با تولید انبوه در اختیار یگان های عملیاتی ارتش و سپاه قرار گرفته است. ATVها ابتدا با حضور پرتعداد در رژه 29 فرورین سال 89 به طور عمومی در معرض دید قرار گرفتند و از آن پس پای ثابت رژه های تهران و سایر شهرستان ها شدند به طوریکه در رژه 31 شهریور در اکثر استان ها به تعداد زیاد حضور داشتند.

این وسیله به دلیل برخورداری قدرت تحرک بالا، پایداری حرکتی خوب و توانایی مناسب حمل بار در راهبردهای جدید نیروهای مسلح مورد توجه قرار گرفته و در رزمایش ها نیز حضور یافته است. ای-تی-وی برای درگیری های سبک و نیمه سنگین توأم با جابجایی سریع، خصوصاً در مناطق صعب العبور بسیار مناسب است. از این رو با ایجاد آرایش های تسلیحاتی مختلف جدید متناسب با مأموریت های متنوع زمینی این وسیله جای خود را بیش از پیش تثبیت نموده است.

دست کم 9 آرایش مختلف سلاح روی ای-تی-وی های حاضر در دانشگاه امام حسین(ع) دیده می شود.

نمونه مسقف، دارای انواع تجهیزات مخابراتی و یک تیربار PKM در جلو که برای اموری چون ارتباطات با مراکز فرماندهی و هماهنگی واحدهای عملیاتی در خط مقدم قابل به کارگیری است. تیربار PKM با نرخ آتش 650 تیر بر دقیقه به برد مؤثر 1500 و برد نهایی 3800 متر رسیده و 7.9 کیلوگرم جرم دارد.


نمونه مجهز به نارنجک انداز خودکار 30 میلیمتری رو به عقب و یک تیربار دوشکا رو به جلو؛ این نارنجک اندازها 12 کیلوگرم جرم، برد 1000 تا 1730 متر و نرخ آتش 50 تا 420 شلیک در دقیقه(7 شلیک در ثانیه) بسته به شرایط انتخاب شده دارند. دوشکا هم که یکی از شناخته شده و قدرتمندترین تسلیحات پشتیبانی نیمه سنگین به حساب می آید دارای کالیبر 12.7 میلیمتر و قابلیت اجرای آتش علیه نفرات، خودروها و اهداف هوایی کم سرعت است.

این سلاح 32.3 کیلوگرمی نرخ آتش 600 تیر بر دقیقه، برد مؤثر 3300 متر علیه اهداف زمینی، 1600 علیه اهداف هوایی و 800 متر علیه اهداف زرهی سبک دارد. برد نهایی آن نیز به 7000 متر رسیده و بکارگیری گلوله های انفجاری تأثیری دوچندان به آن می دهد.


این دو سلاح برد و نرخ آتش مناسبی برای اجرای آتش پشتیبانی نیمه سنگین و تهاجم علیه نفرات، سنگرها و خودروهای دشمن در یک منطقه محدود دارند که در ترکیب با تحرک بالای ATV علاوه بر کاهش آسیب پذیری خود وسیله می تواند منطقه بزرگتری را نیز تحت پوشش قرار دهد. این نمونه را می توان با هدف اجرای آتش علیه اهداف نسبتآً محافظت شده دانست.

نمونه مجهز به تیربار PKT کالیبر 7.62 و پرتابگر موشک ضدتانک توفان؛ موشک ضد تانک توفان که در نسل های مختلف با قابلیت های افزوده شده در کشور ساخته شده اند. از جمله موشک توفان-5 با سرجنگی چند مرحله و قابلیت نفوذ بهتر در عمق زره. همچنین موشک ضد بالگرد قائم نیز که از روی توفان ساخته شده از همین پرتابگر قابل شلیک است. این نمونه دارای مأموریت تخصصی ضدزره است.


نوع توفان-2 با سرجنگی دو مرحله ای دارای جرم 19.1 کیلوگرم است که 4.1 آن مربوط به مواد منفجره است. میزان نفوذ آن در زره بیش از 750 میلیمتر، برد آن 70 متر تا 3850 است. احتمال اصابت آن به هدف 95 درصد است که میزان بالایی است. نرخ شلیک آن به طور معمول 2 تا 3 شلیک در دقیقه است که البته بسته به مهارت نفرات بیشتر هم می تواند باشد. موشک های ذخیره برای بارگذاری و شلیک مجدد نیز روی این ATV دیده می شود. سامانه ضدتانک توفان قابلیت شلیک در روز و شب را دارد.

تیربار PKT نیز 10.5 کیلوگرم جرم، برد مؤثر 1500 متر و برد نهایی 4000 متر و نرخ آتش 700 تا 800 گلوله بر دقیقه دارد. تیربار در این وسیله برای برقراری حفاظت در برابر نیروی های دشمن مفید است تا فرصت برای بارگذاری مجدد موشک انداز فراهم شود. البته این تیربار قابلیت استفاده محدود علیه اهداف هوایی را نیز دارد.

نمونه مجهز به راکت انداز اس-پی-جی-9؛ این راکت انداز که کالیبر پرتابه آن 73میلیمتر است قابلیت ضد نفر و ضد زره داشته و به صورت بومی در کشور تولید می شود. برد گلوله ضدتانک آن 1300 متر با نفوذ تا 400 میلیمتر، برد راکت ضد نفر آن 4500 متر و نرخ آتش آن تا 4 شلیک بر دقیقه است. جرم این سلاح کمتر از 50 کیلوگرم بوده و قابلیت استفاده از دوربین های دید در شب نیز برای آن وجود دارد. اس-پی-جی-9 از جمله سلاح های بدون عقب نشینی است، از اینرو استفاده از آن روی ATV مشکلی به وجود نمی آورد.


به گزارش مشرق، نمونه دارای پرتابگر چهارتایی راکت 107 میلیمتری و یک تیربار PKM رو به جلو؛ راکت های 107 میلیمتری حاصب که از روی مینی کاتیوشاها ساخته شده اند 18.9 کیلوگرم جرم، 600 تا 8500 متر برد دارند. جرم پرتابگر چهار تایی دست کم 70 کیلوگرم است که با چهار راکت به حدود 145 کیلوگرم می رسد. بنابراین به نظر می رسد از نظر وزنی این ATV حامل سنگین ترین تجهیزات است خصوصاً تعدادی راکت ذخیره برای شلیک مجدد نیز در آن وجود دارد.

این سلاح برد و قدرت تخریب مناسبی در برابر اهداف غیر محافظت شده دشمن و پوشش یک منطقه کوچک دارد و حتی نمونه های تک لوله آن نیز برای کاربردهای زمینی ساخته شده است.


یک نمونه دارای پرتابگر دوتایی از همین راکت انداز در پهلوها و یک تیربار PKT رو به جلو و تجهیزاتی که زیر تور استتار چندطیفی قرار گرفته در بین نمونه های مختلف به چشم می خورد. نحوه استقرار این راکت انداز با زاویه بسیار کم بالای افق به نحوی است که به نظر می رسد برای شلیک مستقیم مورد استفاده قرار خواهد گرفت نه شلیک منحنی مانند راکت انداز چهارتایی. چنین چیدمانی برای مواردی چون اسکورت و یا گشت های شناسایی رزمی می تواند مفید باشد.


یک ATV دیگر نیز با ماهیت ضد زره در بین نمونه های نمایش داده شده وجود داشت که دارای چهار پرتابگر موشک آی-رعد-تی و یک تیر بار PKM رو به جلو بود. این موشک ها که دارای سرجنگی دو مرحه ای برای نفوذ به زره های واکنشی هستند در پرتابگرهای تکی روی یک سازه میله ای نصب شده اند بطوریکه دو موشک در بالا و دو موشک در پهلوهای این سازه قرار گرفته اند.


هر یک از این موشک ها بالغ بر 11.7 کیلوگرم جرم داشته و برد آن بین 400 تا 3000 متر و میزان نفوذ آن در زره ها بیش از 400 میلیمتر است. این موشک 0.98 متری دارای هدایت نیمه اتوماتیک فرمان به خطر دید همچون موشک توفان بوده و بیشترین مدت پرواز آن 27 ثانیه عنوان شده است.


نمونه ای از ATVها با استتار جنگلی خود وسیله و نفرات حامل یک نفر تک تیرانداز که صیاد نامیده شده سلاحی دوربرد با کالیبر 12.7 میلیمتر است. این تفنگ قدرتمند دارای برد تخمینی بیش از 1000 متر است و به عنوان اسلحه ای برای اصابت دقیق و با قدرت تخریب و تأثیرگذاری بالا روی اهداف شناخته می شود.


همچنین یک نمونه از این موتورها با استتار بیابانی و آر-پی-جی-29 و برخوردار از تورهای استتار چند طیفی وجود داشت. راکت انداز آر-پی-جی-29 که امروزه در داخل کشور ساخته می شود، دارای قابلیت شلیک در شب و روز علیه اهداف زرهی، سنگرها و استحکامات دشمن است. قدرت بالای این سلاح در جنگ های اخیر و علیه بهترین تانک های غربی اثبات شده است و بکارگیری آن روی ATV باعث ایجاد یک واحد رزمی مهلک علیه یگان های زرهی دشمن می شود.

مجموعه تسلیحات مشاهده شده روی این موتورها طیف نسبتاً کاملی از تجهیزات تدافعی و تهاجمی برای پشتیبانی از نفرات در همان خط مقدم درگیری را نشان می دهد. خصوصاً ماهیت تخصصی برخی از این تجهیزات نشان دهنده رویکرد فرماندهان به استفاده از تمامی امکانات برای رویایی با تهدیدات مختلف به قوی ترین وجه ممکن را دارد.

هر چند در تصاویر منتشر شده جای موشک های سطح به هوای دوش پرتاب خالی بود اما ATVها توانایی بالقوه به کارگیری پرتابگرهای چند تایی این موشک ها را دارند. سلاحی که وجود آن در مناطق حضور تعداد زیادی از نفرات و ادوات شاید به اندازه تجهیزات مخابراتی لازم باشد.


البته با توجه به اینکه رویکرد انتشار این تصاویر تخصصی نبوده شاید دوش پرتاب ها روی موتورهای انتهایی وجود داشته اند و تصویر آنها برای انتشار انتخاب نشده است. بعلاوه همانطور که اشاره کردیم پرتابگر توفان قابلیت شلیک موشک ضد بالگرد قائم در صورت وجود سامانه هدفگیری و هدایت مربوطه را دارد.

توانایی ATVها در حرکت راحت و مطمئن در مناطق مختلف از کوهستان گرفته تا صحرا و جنگل، حمل و نقل هوایی راحت تعداد قابل توجهی از آنها در هواپیماهای ترابری (که در گزارش قبلی به آن پرداختیم) کارایی این ادوات را بسیار بیشتر کرده و اثرگذاری تعداد کمی از این وسائل را در نبرد با دشمن پرتعداد با بهبود بقاپذیری رزمی بسیار بیشتر می نماید.