به گزارش مشرق، روزنامه فرهیختگان گفت‌وگویی با سیدمصطفی خوش‌چشم، کارشناس مسائل بین‌الملل انجام داده است که بخش‌های مهم آن در ادامه می‌آید.
رئیسی گام اول در اتخاذ سیاست اعلامی را به‌خوبی برداشت
- اینکه آمریکا حاضر به اجرای تعهدات خود میشود و حاضر خواهد شد تحریم‌ها را لغو کند یا نه تا اندازه‌ای بستگی به استراتژی رئیسی و دولت او در برخورد با این قضیه دارد.
- رئیس‌جمهور گفته برجام برای او نقش محوری ندارد، بنابراین گام اول در اتخاذ سیاست اعلامی را به‌خوبی برداشتند اما در اجرای سیاست و در سیاست‌های اقدامی، باید دید آیا دولت رئیسی، استراتژی همه‌جانبه‌ای را برای وارد آوردن فشار به طرف آمریکایی و تحول در نحوه برخورد ما با پرونده هسته‌ای ایجاد می‌کند یا خیر؟
تاثیرات تحریمی رو به کاهش بیشتر خواهد گذاشت
- پیک تحریم‌های ۱۴، ۱۵ماه پیش، یعنی اردیبهشت ۱۳۹۹ بود و از آن موقع به بعد، صادرات نفت ایران بیشتر شده و درحقیقت با طی روند فعلی و با همت همه‌جانبه‌ای که از دولت رئیسی در بی‌اثرسازی و کم‌اثرسازی تحریم‌ها انتظار می‌رود، مشخصا تاثیرات تحریمی رو به کاهش بیشتر خواهد گذاشت.
- دولت رئیسی، به مذاکره تنها به‌عنوان تک‌ابزار نگاه نخواهد کرد و قطعا با توجه به اینکه گفتند برجام در دوران ریاست‌جمهوری او، نقش محوری در سیاست خارجه جمهوری اسلامی ندارد، قطعا به دنبال استفاده از ابزارهای مکمل است.
آمریکا به‌دنبال زنده‌کردن برجام با پایین‌ترین هزینه است
- طرف آمریکایی به برجام به‌عنوان اولین موافقتنامه از چندین توافق که مدنظر آمریکایی‌هاست تا بتوانند کل قدرت جمهوری اسلامی را مهار کنند، نیاز دارد و به‌شدت به‌دنبال زنده‌کردن برجام است اما با پایین‌ترین هزینه.
- هزینه یعنی برداشته شدن تحریم‌ها و آمریکایی‌ها نمی‌خواهند که این ابزار را از دست بدهند؛ چراکه به این ابزار اصلی و اسلحه اصلی، برای توافقنامه‌های بعدی نیاز دارند تا ایران را مجبور به مذاکره و امتیاز دادن بر سر میز مذاکره کنند.
آمریکا سعی می‌کند با دادن امتیازات کوچک، نظر رئیسی را جلب کند
- آمریکایی‌ها در فشار هستند که چگونه هم ایران را ترغیب کنند بر سر میز بماند و بتوانند برجام را حفظ کنند و چگونه کمتر تحریم‌ها را بردارند و فشار را روی ایران نگه دارند؟
- طرف آمریکایی وقتی با مواضع محکم رئیسی روبه‌رو شود، سعی می‌کند با دادن امتیازات کوچک، نظر او و دولتش را جلب کند و هر میزان که اکراه، از طرف دولت رئیسی ببیند، سعی می‌کند حتی‌المقدور و تا آنجایی که امکان دارد، این امتیازات کوچک که من به آن «طعمه» می‌گویم را بیشتر کند.
برداشته شدن همه تحریم‌ها با توجه به نیاز آمریکا به احیای توافق، شدنی است
- آنچه اهمیت دارد، این است که رئیسی بدون توجه به این‌گونه سیاست‌های ایذایی واشنگتن، در پی متحول ساختن شروط اصلی نظام برای احیای برجام باشد؛ یعنی برداشته شدن همه تحریم‌ها، نخست توسط آمریکایی‌ها و دادن فرجه برای راستی‌آزمایی از طرف ایران.
- این کار، البته با توجه به وضعیت واشنگتن و نیاز آنها به احیای توافق، مغتنم و شدنی است؛ اما بسیار بر تدوین استراتژی موردنیاز قبل از هر اقدامی، توسط دولت رئیسی متکی است.
باید از ابزار مذاکره کمتر استفاده کرد
- با طرف آمریکایی و سه کشور اروپایی در برجام، قطعا باید با استراتژی درستی برخورد کرد که با قبل متفاوت باشد.
- برای اینکه طرف آمریکایی، استراتژی مهار خودش را تا حد زیادی ناکارآمد ببیند و شاید به حل اختلاف واقعی ترغیب شود، باید مذاکره، ابزاری اگرچه لازم در جای خود باشد، اما به مراتب کمتر مورد استفاده قرار بگیرد، مگر در زمان موردنیاز خودش.
لزوم اتخاذ دو بسته سیاستی پدافندی و آفندی
- در کنار ابزار مذاکره که باید از استفاده بیش‌ازحد و حداکثری آن پرهیز شود، باید دو بسته سیاستی پدافندی و آفندی اتخاذ شود.
- در طرف پدافند یا دفاعی، باید سیاست‌هایی اتخاذ شود تا آثار فشار تحریمی آمریکا، در کوتاه‌مدت و میان‌مدت کم‌اثر و در بلندمدت، بی‌اثر شود؛ ازجمله به‌عنوان مثال گسترش روابط با کشورهای همسایه، گسترش روابط با چین، روسیه، آمریکای لاتین، آفریقا و نظایر آن.
- در بخش آفندی باید مجموعه سیاست‌هایی در چارچوب یک پلن و طرح از پیش مشخص شده و پازل‌گونه تصویب و اجرا شود تا فشار فزاینده‌ای را به طرف آمریکایی و سه کشور اروپایی وارد کنیم. این اهرم‌های فشار، هم در حوزه هسته‌ای، هم در حوزه نظامی و هم در دیگر حوزه‌های غیرمرتبط با این دو وجود دارد.
ایران باید فشار حداکثری را بر طرف آمریکایی شروع کند
- طرف آمریکایی فشار حداکثری‌اش را سال‌ها بر ایران اعمال کرده و هنوز هم علی‌رغم وجود بایدن، چون نتیجه‌اش را در برجام نگرفته‌اند، برخلاف مواضع شفاهی، در عمل همان فشار حداکثری دنبال میشود.
- این فشار حداکثری به جایی نرسیده و فشار تحریم‌ها روبه افول است و الان در نقطه‌ای است که ایران باید فشار حداکثری را بر طرف آمریکایی شروع کند.
- البته این باید با یک طرح مدون، حساب‌شده و دارای اولویت و جای خود انجام شود و نه به‌صورت اقدامات منفرد و جدا از هم و بدون طراحی.
۲۱:۰۱ - ۱۴۰۰/۰۵/۲۰
۰۳:۲۵ - ۱۴۰۰/۰۵/۲۱
